جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

بحث از هماهنگی میان عقل و دین یکی از مباحث مهم و بسیار اساسی در شناخت فلسفه و کلام اسلامی است.اندیشمندان اسلامی با شیوه های خاص خود هریک در اثبات این هماهنگی بسیار کوشیده و در این راه متحمل مشقات فراوان شده اند ولی این مساله در حکمت متعالیه بویژه در نظر صدرالمتالهین شیرازی از رنگ و صبغه ای دیگر و از مرتبه و منزلتی ویژه برخوردار است. اثبات معاد جسمانی (عینیت بدن اخروی با بدن دنیوی) بر پایه اصول فلسفی و در عین حال مطابق با نظر شریعت، یک نمونه روشن و جالب توجه در اثبات هماهنگی عقل و دین در فلسفه اوست که موضوع مورد بحث ما در این مقاله است. این نوشتار به نقد و بررسی آرای متکلمان و فیلسوفان مسلمانان درباره مساله یاد شده بر مبنای نظریه صدرالمتالهین و تبیین مبانی نظریه او در این باره می پردازد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 43 تا 67

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مدل طولی در علم دینی : سال 3، شماره 2 : حکمت اسراء

نویسنده:

علیرضا قائمی نیا

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

علم دینی , جهان‌بینی علمی , مدل طولی در علم دینی

کلیدواژه‌های فرعی :

علوم طبیعی , عینیت , علوم انسانی , خودشناسی , نظریه علمی , فهم , آزمایش , تجربه حسی , علم النفس ملاصدرا , تبیین (منطق) , تفسیر , عقل استدلالی , تحویل نگری , علم نفس , علوم تجربی , جسمانیت الحدوث و روحانیت البقاء (فلسفه) , طبیعت گرایی , کل گرایی , پیچیدگی , تعمیم‌ , آزمون و خطا , پیش‌ بینی , قانون کلی , رابطه نفس (ذهن) و بدن (جسم) , تجربه حسی , طبیعت گرایی فلسفی , تحویل تبیینی , ضد طبیعت گرایی , علوم انسانی (سایر) , تحویل گرایی , معرفت(ادراک جزئی) , علوم طبیعی , علوم تجربی(معرفت شناسی) , تبیین(اصطلاح وابسته) , تعمیم((اصطلاح وابسته)، قسیم تجرید و انتزاع) , وحدت روش علوم , تحویل گرایی در علم , تحویل گرایی در تبیین , تحویل گرایی در نظریه ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

شاپا (issn):

2383-2916

چکیده :

دوگانگی علوم طبیعی و انسانی یکی از جاافتاده‌ترین دوگانگی‌ها در تفکر و فرهنگ غربی است. این دوگانگی، آن گونه که در فلسفه غرب به چشم می‌خورد، نتایج و پیامدهای بسیاری داشته است. نگارنده با اشاره به این مبنا و پیامدهای آن، به بیان ناهمخوانی آن با تفکر دینی می‌پردازد. در ادامه ـ با استفاده از فلسفه نفس صدرایی ـ مدل طولی در علم دینی مطرح می‌شود. سه پیامد مهم این مدل، یعنی رد تحویل‌گرایی و رد تقابل تبیین و تفسیر و رد طبیعت‌گرایی نیز بررسی می‌گردد. تحویل‌گرایی اقسام گوناگونی دارد. این اقسام تا آنجا پذیرفتنی‌اند که به تحویل و تقلیل بعد اساسی آدمی به جنبه مادی او نینجامند. تبیین و تفسیر هم یک پیوستار طولی را تشکیل می‌دهند. طبیعت‌گرایی به وحدت روش علوم انسانی و تجربی یا وحدت موضوع آنها تأکید دارد. در مقابل، ضد طبیعت‌گرایی بر عدم وحدت روش این علوم و عدم وحدت موضوع آنها اعتقاد دارد. در غرب، نزاع طبیعت‌گرایی با ضد طبیعت‌‌‌گرایی تاریخچه‌ای طولانی پشت سر گذاشته است. بر اساس مدل طولی، علوم طبیعی و انسانی تفاوت‌های بنیادی دارند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 81 تا 100

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مفهوم حقیقت در فلسفه ریچارد رورتی

نوع منبع :

رساله تحصیلی , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

سنت گرایی , عینیت , صدق (صفات الهی) , حقیقت (اسماء ذات الهی) , ریچارد رورتی , حقیقت , صدق , هنر و علوم انسانی , واقع‌گرایی (فلسفه) , رورتی، ریچارد , طبیعت‌باوری , سنّت‌گرایی , فلسفه پسامدرن , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی , واقع‌گرایی (فلسفه) , طبیعت‌باوری , واقع‌گرایی (فلسفه) , فلسفه پسامدرن

چکیده :

رورتی در صدد است تا در مقام یک درمانگر مسائل فلسفی به تجزیه و تحلیل مسائل مختلف معرفتی در پرتو منافع پراگماتیکی آن ها بپردازد. او مدعی است که مسائل فلسفی از قبیل «حقیقت» و «واقعیت» و غیره همچون سایر مسائل دیگر محصول یک امکان تاریخی بوده است و از این رو می توان آنها را کنار گذاشت. بدین منظور، او تمام معرفت شناسی سنتی را با تمام مقولاتش (نظیر حقیقت، عینیت، عقل و غیره) زیر سوال می برد. استدلال او این است که فیلسوفان سنتی(مثل افلاطون، دکارت، و کانت) همواره با باور به واقعیت‌‌های فرا ‌انسانی و فرا تاریخی (نظیر حقیقت، خیر، خدا، و غیره)، به انسان‌ها به مثابه خادمان و کاشفان آن واقعیت بیرونی نگاه می کردند. اما رورتی بر این باور است که اگر ماخود را صرفاً به روابط علّی و معلولی بین خود و جهان محدود کنیم، آنگاه درستی این ادعا را خواهیم پذیرفت که این ما هستیم که با خلق واژگان جدید همواره به جهان معنا می بخشیم و جدا از این واژگان، که ابزارهای سازگاری با زیست بوم هستند، هیچ واقعیتی وجود ندارد. این ابزارها به ما کمک خواهد کرد تا هرچه بیشتر همبستگی بین انسانها را تقویت کنیم تا در مسیر جامعه‌ای عدالت محور و آزاد و به دور از هر گونه تبعیض و رنج گام برداریم. در چنین جامعه‌ای است که حقیقت خود را از طریق پویایی‌های آن جامعه نشان خواهد داد.در فصل اول این رساله ی توصیفی- تحلیلی به پیشینه‌ی تاریخی نظریه ی صدق یا حقیقت خواهیم پرداخت. سپس در فصل دوم به ذکر 3 مورد از انتقادهای رورتی بر فلسفه سنتی در باب مفهوم حقیقت خواهیم پرداخت و در فصل سوم به خود دیدگاه رورتی در باب مسائل گوناگون معرفتی می‌پردازیم و نهایتاً در فصل پایانی این ادعا مطرح شده که هر چند رورتی حقیقت وعینیت را به معنای سنتی رد کرده است اما نمی تواند عینیت را در هر صورت و مدلی منکر شود. و در نتیجه کم و بیش در دام تفکر عینیت‌گرایی و رئالیسم باقی می ماند و حقیقت بهصورت عینی در قالب مفاهیمی مثل همبستگی در فلسفه رورتی پدیدار می گردد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی مسأله آزادی و مسئولیت انسانی در نظر ایمانوئل کانت و ژان پل سارتر

نویسنده:

اسماعیل هوشیار

نوع منبع :

رساله تحصیلی

وضعیت نشر :

ایرانداک,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

عینیت , علوم انسانی , ژان پل سارتر , objectivity , مسئولیت , ‌ کانت , آزادی , مانویت (ادیان آریایی ایران باستان) , مانویت (ادیان خاموش ایران باستان) , امانوئل , immanuel , freedom , kant , responsibility , ژان پل , sartre , jean-paul

چکیده :

چکیده ندارد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

رابطه ذات با صفات از منظر معتزله

نویسنده:

عبدالهادی اعتصامی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

نیابت , عینیت , وجود شناسی صفات , رابطه ذات و صفات , معتزله (اهل سنت) , غیریت

چکیده :

رابطه ذات با صفات، از اساس يترين مسائل كلامي است كه همواره مورد بحث و گف توگو ميان انديشمندان اسلامي بوده است. در اين نوشتار، گزارشي درباره رابطه ذات با صفات از منظر انديشمندان معتزلي ارائه شده است. قدريه يا معتزليانِ نخستين، به دليل گرفتار نشدن به مشكل تعدد آلهه يا تعدد صفات قديم در ذات خداوند، از نخستين گروههايي هستند كه به طور مطلق، صفات را از ذات خداوند نفي كرده اند. گرچه برخي معتزليان به جهت رهايي از شبهه تعطيل، آراي گوناگوني همچون: نيابت، احوال و عينيت صفات با ذات را مطرح كردند، اما هر سه نظريه نيابت، عينيت و احوال، قرائتي متفاوت از ديدگاه نفي صفات است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 89 تا 106

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی و نقد سنخیت علت و معلول در فلسفه اسلامی

نویسنده:

جعفر شانظری، قاسم عسگری

نوع منبع :

مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: دانشگاه قم,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

علیت , سنخیت علت و معلول , عینیت , بینونت , اصطلاحنامه فلسفه , مکتب تفکیک

کلیدواژه‌های فرعی :

اختلاف تشکیکی , اصالت وجود , تشبیه , ترجیح بلا مرجح , اشتراک معنوی وجود , وجود رابط , عدمی بودن شر , وجوب وجود , اتحاد ماهوی علت و معلول , سنخیت وجودی , وحدت حقیقی خداوند , میرزا مهدی اصفهانی , علل ایجادی , علل ماهوی ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , محمدتقی مصباح یزدی , علامه جعفری: محمدتقی جعفری

چکیده :

در تبیین پیدایش جهان ممکن بعضی از متکلمان، افزون بر پیشینه عدم زمانی، برای موجودات اصل علیت را نیز انکار کرده و ارتباط واجب و ممکن و یا خالق و مخلوق را به نحو فاعل ایجادی تفسیر کرده‌اند. در برابر، بسیاری از فیلسوفان معتقد به پیشینه وجودی برای موجودات‌اند و بر اصل علیت و ارتباط ایجاد ایجابی تأکید دارند و برخی از آنان در تقریر و تبیین ارتباط ایجاد ایجابی، سنخیت را امری ضروری دانسته‌اند. از این رو در تفسیر ارتباط جهان ممکن با خالق و آفریدگار، به طور عام سه دیدگاه بینونت، عینیت و سنخیت ارائه شده است. این نوشتار، نظریه ضرورت سنخیت در اصل علیت در فلسفه اسلامی را بررسی می‌کند؛ بدین‌ترتیب که پس از تحلیل و تبیین مسئله، نقدهای وارد شده به آن را بررسی کرده و سرانجام سنخیت را بر مبنای وجود‌شناسی فلسفی، به عنوان امری بدیهی طرح می‌کند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 25 تا 42

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

فلسفه علوم اجتماعی از دیدگاه پوپر

نویسنده:

حسین کچوئیان, مجید فولادیان

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

عینیت , ابطال گرایی , مهندسی اجتماعی تدریجی , حل مسئله , وحدت روش در علوم

چکیده :

دراین مقاله تلاش شده است تا در خلال آثار گوناگون پوپر نگرش وی به فلسفه علوم اجتماعی مورد شناسایی وتحلیل قرار گیرد. درابتدا مختصری از زندگی او آورده شده که تلاش گردیده نشان‌دهنده علایق و مسایل او باشد.سپس افراد تاثیرگزار بر آرا او معرفی شده‌اند (نظیر: سقراط، کانت، هایک و...).ازاین قسمت به بعد واردموضوع اصلی مقاله شده ایم ودرابتدانظرپوپر رادرباره وحدت روش درمیان علوم طبیعی واجتماعی تشریح نموده و سپس نقدپوپر را از استقراگرایان مطرح کرده‌ایم ونشان داده ایم که از نظر پوپر علم از مساله آغاز میشود.سپس راه حلهای پیشنهادی عنوان می‌گردند، آنگاه آن راه حلها نقد میشوند ودر پی آن سوالات جدیدی سربر می‌آورند.و این گونه است که علم گامی به پیش می گذارد. در مقاله این روند بصورت مفصل‏و دقیقتری مورد بررسی قرارگرفته و سعی شده است به سیاق پوپر مسائل فلسفی او به واضح ترین نحو ممکن ارائه شود.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 37 تا 66

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تبیین و نقد رویکرد متنی و ابرمتنی به فهم دینی و دلالتهای تربیتی آن در تربیت دینی

نویسنده:

محمد ترمس

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

عینیت , تاریخ گرایی , پساساختارگرایی , آموزش دینی , تحلیل متن , ابرمتن , پسانوگرایی (فلسفه) , هرمنوتیک , آموزش و پرورش و تحقیقات تربیتی , فرا‌نوگرایی , آموزش و پرورش و تحقیقات تربیتی , فرا‌نوگرایی , ساختار‌باوری , آموزش و پرورش و تحقیقات تربیتی

چکیده :

درعصر حاضر با ظهور اینترنت تحولات عظیمی در عرصه های زندگی بشر پدید آمده است. یکی از این عرصه های مهم تعلیم و تربیت است. پژوهش حاضر در صدد تبیین نظریه ابرمتن و نقش آن در عرصه تعلیم و تربیت دینی است. طرفداران این نظریه –به خصوص جورج لاندو- مدعی اند که ابرمتن با نظریه پست مدرنیسم و پساساختارگرایی همگرایی دارد و اینکه ابرمتن معرفت شناسی این نظریه را محقق و عملی می کند. بدین ترتیب، طرفداران این نظریه ابرمتن را به عنوان نماد عصر پسامدرنیسم در مقابل متن چاپی به عنوان نماد عصر مدرنیسم قرار دادند. نظریه های پست مدرنیسم و پساساختارگرایی با نقد مدرنیسم، هر نوع فراروایت و وجود حقیقت مطلق را رد کرده و در مقابل فضایی از نسبی گرایی و کثرت گرایی مبتنی بر اصالت زبان را به وجود آورده اند. حتماً این چنین فضایی فهم دینی و تربیت دینی را با چالش های اساسی مواجه می کند. در این پژوهشاولاً همگرایی جبرگرایانه بین ابرمتن و نظریه پست مدرنیسم و پساساختارگرایی مورد نقد قرار گرفته، و به نظریه های رسانه –ابزار گرایی و تقدیرگرایی- اشاره شده است. سپس رویکردهای هرمنوتیک عینی گرایی و تاریخ گرایی نسبت به فهم دینی، صرف نظر از قالب متنی – چه متن چاپی چه ابرمتن، و امکان ایجاد رویکرد تلفیقی مورد بررسی واقع شده اند. بدین ترتیب، به دلالتهای رویکرد هرمنوتیکی تلفیقی(بین رویکرد هرمنوتیکی عینی گرایی و تاریخ گرایی) برای تعلیم و تربیت دینی پرداخته شده است. اما با اینکه رابطه ماهیت گرایانه ابرمتن و نظریه پساساختارگرایی رد شده، نباید از اقتضائات آن به عنوان فناوری و پیامدهای آن برای تعلیم وتربیت دینی غافل شد. در این رساله همچنین به چالشهایی که ابرمتن می تواند برای تربیت دینی به وجود آورد، اشاره می شود.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مبانی مشروعیّت حکومت اسلامی از نگاه مقام معظم رهبری و شهید صدر

نویسنده:

سیدحامد شاهرخی

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

عینیت , مقبولیت , علوم انسانی , مبانی , مردم

چکیده :

یکی از مباحث کلیدی و اساسی هرحکومت بحث مشروعیت آن است که تقویت و تضعیف آن در استقرار و ثبات و عدم آندو در حکومت نقش بی‌بدیلی دارد. در این رساله ابتدا کلیات مباحث مشروعیت و انواع و اقسام آن در قالب فصل اول بیان و با عنایت به نظرات دو اندیشمند تأثیرگذار در جهان اسلام (آیت‌الله خامنه‌ای و آیت‌الله محمدباقر صدر) فصل‌های دوم و سوم به بررسی نظرات آنان و در فصل چهارم، به نتیجه‌گیری و بیان نقاط اشتراک و افتراق در مبانی آنان پرداخته شده است.این دو شخصیت در بسیاری از امور مقدماتی که بر مبانی فکری آنان بی‌تأثیر نبوده مشترک می‌باشند ولی در برخی مبانی فکری با هم متفاوت هستند که این خود باعث اختلاف در نظریه ایندو نسبت به مبنای مشروعیت حکومت شده است. پس از پذیرش اینکه حاکم مطلق بر جهان پروردگار و کسی که مأذون از جانب اوست می‌باشد، در زمان غیبت امام معصوم? که شخصی به صورت معین برای ولایت و قانونگذاری بر جامعه تعیین نشده است (گرچه ویژگی‌ها و صفات آن به صورت عام بیان شده ولی مصداق معین نشده) بر مومنین است که نسبت به این امر اقدام کنند.آیت الله خامنه‌ای مبنای مشروعیت را تحقق اراده الهی می‌داند، اما آیت الله صدر مشروعیت را ترکیبی از اراد? الهی ـ مردمی می‌داند و لذا نظر این دو شخصیت از اینجا از هم جدا می‌شود، لازمه مشروعیت الهی حاکم، ورود او در مسائل حکومت در شکل ولایت مطلقه و دخالت مستقیم لذا حاکم فقیه، مرجع تمام امور است و مشروعیت تمام ارکان حکومت با تأیید او صورت می‌گیرد چون او مشروعیتش را از پروردگار گرفته و فقط اوست که می‌تواند در مشروعیتش خلل ایجاد کند، و در این امر مردم نقشی جز عینیت بخشی به دستورات و اوامر فقیه را ندارند. و یا نظارت او بر اجرای دستورات دینی توسط متصدیان امور مختلف حکومت. ولی طبق نظر دوم فقیه تنها ناظر بر اعمال و جریان حکومت است و این مردم هستند که با تأیید خود به اجزای آن حکومت مشروعیت می‌دهند و با عدم تأیید مردم حکومت فقیه دچار عدم مشروعیت شده و ساقط می‌شود.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

1 2 3 4 5

تعداد رکورد ها : 42

درخواست مدرک

کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید

چنانچه قبلا عضو سایت شده‌اید ورود به سایت در غیر اینصورت عضویت در سایت را انتخاب نمایید

ورود به سایت

عضویت در سایت

ارسال نظر

نوع

توضیحات

آدرس پست الکترونیکی

کد امنیتی **

با موفقیت به ثبت رسید

كليه حقوق محفوظ است ، استفاده از مطالب با ذكر منبع بلامانع است.