جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 136
تأثیر متقابل ظاهر وباطن بر یکدیگر بر اساس آیات و روایات
نویسنده:
فاطمه چاهخویی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
پژوهش حاضر با عنوان « تأثیر متقابل ظاهرو باطن بر یکدیگر بر اساس آیات وروایات» با روش توصیفی تحلیلی ضمن توضیح و تفسیر مفاهیم ظاهر و باطن در پی بیان جلوه هایی از این تأثیرها در زمینه های مختلف اعتقادی ، اخلاقی و عبادی می باشد . قرآن و روایات در موارد متعددی از این تأثیر به صراحت پرده برداشتهو معتقد است امور ظاهری همچون ؛ دروغ گفتن در امور باطنی به شکل ؛ فراموشی ، نابودی ایمان و نفاق و امور باطنی ای نظیر؛ باور به معاد در امور ظاهری به صورتتوجه به محرومان ، عدم کم فروشی و پایداری در جبههتأثیر گذار است . از مجموع موارد مطرح شدهاین نتیجه گرفته می شود که سنت جاریه الهی بر این استقرار گرفته است که اعمال ظاهریبر باطن و اعمال باطنی بر ظاهرتأثیر بسزایی دارد و این مطلب بهترین گواه بر رد ادعای کسانی است که می گویند ظاهر وباطن دو امر جداگانه هستند و هیچ تأثیری بریکدیگر ندارد . در ضمن فلسفه اعمال و دستورات ظاهری و تأکید اسلام بر آن ها تبیین می شود و خود ودیگران را به اهتمام بر انجام دستورات دینیترغیب وتشویق می کند .کلید واژه ها: ظاهر- باطن- تأثیر- آیات- روایات
تفسیر قرآنی تاریخ
نویسنده:
صائب عبدالحمید؛ مترجم: محمد باغستاني كوزه‌گر
نوع منبع :
مقاله , ترجمه اثر , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,
چکیده :
مقاله پیش رو ترجمه ای است از کوششی که دکتر صائب عبدالحمید برای استخراج نظریه تفسیر قرآنی تاریخ از کتاب «التفسیر الاسلامی للتاریخ» دکتر عمادالدین خلیل چاپ 1412 قمری انجام داده و آن را در بخش پایانی (کتاب فلسفه التاریخ فی الفکر الاسلامی چاپ 1428 قمری ص 589-628) قرار داده است. در این مقاله اصول اندیشه دکتر عمادالدین خلیل تبیین گردیده و در پایان نیز دیدگاه او مورد نقد استخراج کننده مقاله قرار گرفته است.
صفحات :
از صفحه 145 تا 176
تاثیر ایمان بر عقل از منظر آیات و روایات با تاکید بر اصول کافی
نویسنده:
محمدحسین رجائی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در طرح کلی رساله، ابتدا می‌بایست مفاهیم کلیدی و پایه‌ای بحث؛ یعنی معنا و مفهوم عقل و انواع آن، مفهوم ایمان، عناصر تشکیل دهنده، و انواع آن را به درستی بشناسیم؛ زیرا معنا و مفهوم دینی عقل و ایمان و ماهیت این دو و انواع آنها از منظر منابع دینی، از اصول موضوعه مسلم در مسأله مورد بحث نیست که اختلافی در آنها نباشد، لذا با توجه به مفهوم و ماهیت ایمان از منظر دین و ابعاد و عناصر تشکیل دهنده آن، اعم از عناصر معرفتی و غیر معرفتی، یعنی ابعاد شناختی و عملی، ارادی، لفظی، احساسی، گرایشی، رانشی؛ و با توجه به انواع ایمان به لحاظ گستره سطوح عرضی وجود انسان و وصف ایمانی او، یعنی به لحاظ تفریق ایمان بر همه جوارح انسان، و به لحاظ گستره سطوح طولی مراتب و نشئات وجودی انسان و مراتب ایمانی او از حالات تا منازل، و به عبارتی گستره سطوح عمقی و درونی از لایه‌های ایمان خفی و أخفی و سرّ و باطن تا ایمان ظاهری؛ و با توجه به ماهیت و اقسام عقل انسانی از منظر دین، مانند عقل مطبوع، و عقل مسموع، عقل ادراکی و عقل تحریکی و حالات عقل از خفا تا ظهور، و از شکوفایی تا بالندگی؛ تاثیر ایمان بر عقل، وجوه مختلف و متضاربی می‌یابد که هر کدام سازوکار و فرایندی متناسب خود و سازماندهی ویژه‌ای را ‌طلب می‌کند. سازماندهی این مباحث بدین نحو است که بعد از ابحاث مقدماتی، در فصل اول به بیان مفهوم شناسی عقل و ایمان، یعنی معنا و مفهوم لغوی و اصطلاحی و دینی آنها و انواع هر کدام پرداخته، و سپس شوون و قوای عقل انسانی و ابعاد و عناصر تشکیل دهنده ایمان دینی را در فصول دوم و سوم تبیین نموده‌ایم. عمده بحث در فصل دوم بر بیان شوون و قوای ادراکی و تحریکی عقل متمرکز شده است؛ و عمده بحث در فصل سوم بررسی ابعاد و عناصر ایمان، مانند انواع عمل، انواع ولاء، عنصر اراده و عنصر شناخت است، عناصری که در تمام ساحت‌ها و عرصه‌ها و در تمام مراتب ایمان از حداقلی تا حداکثری به گونه‌ای حضور دارند، و در انواع مختلف ایمان، مانند ایمان باطنی و ظاهری، و ایمان تامّ و ناقص و راجح ظهور می‌یابند که در ضمن بیان عناصر شناختی، گرایشی، رانشی، ارادی و عملی به آنها می‌پردازیم. در فصل چهارم و پنجم نیز مهم‌ترین وجوه عامّ و خاصّ تاثیر ایمان دینی بر عقل انسانی مورد بحث قرار می‌گیرد که هر یک از وجوه عامّ و خاصّ دارای سازوکارهای مخصوص به خود هستند. توضیح بیشتر آنکه، تاثیر ایمان بر عقل از حیثیّات سه‌گانه ذیل قابل بحث است:1.
عرضه نظر بوعلی سینا درباره نظام احسن بر آیات و روایات
نویسنده:
محمدمهدی مردانی ولندانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
نظام، مجموعه اجزاء بهم پیوسته‌ای است که یک واحد را تشکیل می‌دهد و یک هدف دارد "حسن " و"احسن" عبارت از: هر چیزی که بهت آورد وانسان بسوی آن رغبت کند. از ترکیب این دو عبارت یعنی نظام احسن که مورد معرکه آراء متفکران در طول تاریخ بشریت گردیده است، گروهی منکر چنیین نظری می‌باشند، اما اغلب متفکران الهی بر این باورند که نظام هستی نظامی احسن است از جمله اندیشمندان یونانی با نامیدن عالم به جهانی "زیبا " وتوجیه شرور توسط ارسطو، اعتقاد به نظام احسن دارند. همچنیین مکتب‌های دیگر بویژه مکتب‌های فلسفی مانند مشاء وحکمت متعالیه با الهام از آموزه های دینی نیز بر این باورند. آیات قرآن و روایات بسیاری با استفاده از عباراتی مانند: "غایت صواب"و " احسن صور" و "نهایت استحکام ودرستی که بالاتراز آن تصور نمی‌شود" و " اتقن و احسن “به تبیین مولفه‌های نظام احسن پرداخته اند. مکتب‌های فلسفی با الهام از این آموزه‌ها سعی و تلاش کرده اند تا این نظریه را برهانی کنند و از طریق برهان انّ ولمّ برای اثبات آن دلیل آورند و اشکالات وارده بر آن را دفع نمایند و به آن پاسخ دهند. ما در این پایان نامه نظر و آراء حکیم الهی ابن سینا را مورد بحث و بررسی قرارداده و سپس آن را بر آیات و روایات عرضه کرده ایم و به این نتیجه رسیده ایم که نظام احسن در آموزهای دینی اعم از آیات کریمه و روایات معصومین (ع) بیان شده است و ا بن سینا سعی نموده است آن را برهانی کند اگر چه ادله او بعدا مورد نقد قرار گرفته است اما این حکیم بزرگ راه را برای بحث و تحقیق دیگران باز نمود. و نظام احسنی که حکما اسلامی از جمله ابن سینا معتقدند شواهد قرآنی و روایی آن را تأیید می‌کند.
بررسی تطبیقی آراء تفسیری طباطبایی و زمخشری درباره همسران پیامبر (ص)
نویسنده:
الهام جعفری آزاد
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مدخل آثار(دانشنامه آثار) , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در قرآن آیات فراوانی درباره‌ی همسران پیامبر() وجود دارد و خداوند متعال در حکم صریحی همسران پیامبر() را « امّهات المؤمنین» نام نهاده است .(احزاب/6)رویکرد مفسران در مقام تبیین این آیات متفاوت و گاه متناقض بوده است. برخی از مفسران از مجموع آیات درباره‌ی همسران پیامبر() به تنزیه پیامبر()در ارتباط با همسرانش تأکید بیشتری دارند. در همین راستا پژوهش حاضر به بررسی آیات مربوط به همسران پیامبر ()در دو تفسیر مهم المیزان طباطبایی که از کاملترین تفاسیر شیعه است و کشاف زمخشری که سرآمد معتزلیان است، می‌پردازد. با تعمق در اندیشه این دو مفسر فهمیده می‌شود که طباطبایی احترام برای تمامی زنان پیامبر را واجب و لازم می‌داند ولی این امر، دلیل عدم نقد عملکرد زنان پیامبر() نمی‌شود. همانطور که عایشه به دلیل رفتارهایش در سوره تحریم مأمور به توبه شده است. اما زمخشری برای زنان پیامبر() احترام و شأن بالاتری قائل است. نزد زمخشری بسان عموم علمای اهل سنت، از میان همسران پیامبر ()عایشه از موقعیت ویژه‌ای برخوردار بوده و به این جهت بیشتر به زندگانی عایشه پرداخته‌اند و کمتر به زنان دیگر پیامبر() توجه شده است.در این پژوهش پس از بررسی روش تفسیری و زندگی نویسندگان و توضیح مختصر پیرامون همسران پیامبر()، به تحلیل و مقایسه آیات مربوط به همسران پیامبر از نظرگاه این دو مفسر پرداخته می‌شود. کلید واژه‌ها: قرآن کریم، پیامبراکرم()، علامه طباطبایی، زمخشری، همسران پیامبر()..
تبیین فطرت از دیدگاه استاد مطهری(ره) و دلالتهای تربیتی آن
نویسنده:
بهزاد آروانه
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
ابتدا فطرت از منظر شهید مطهری تعریف شده، سپس به اقسام فطرت(فطرت ادراکی و احساسی) پرداخته شده است. در بخش ادله فطرت، سه دلیل عقلی، نقلی و علمی نقل شده است.سپس رشد، انحراف و مسخ فطرت مورد بحث قرار گرفته است.در بخش دوم از مباحث فوق دلالتهای تربیتی(اهداف، اصول، روشهاو نفش معلم)استنتاج شده اند.
موسوعة الکبری عن فاطمة الزهراء عليهاالسلام المجلد 25 (الفهارس)
نویسنده:
اسماعيل انصاری زنجانی خوئينی
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دلیل ما,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
«اَلْمَوسوعَةُ الْکُبْری عَنْ فاطمَة الزّهراء علیهاالسلام» مجموعه‌ ای بیست و پنج جلدی به زبان عربی درباره حضرت زهرا (س) نوشته اسماعیل انصاری زنجانی است. نوشتن این اثر از سال ۱۴۰۷ قمری شروع شده و تمامی ابعاد زندگی و شخصیت حضرت فاطمه زهرا (س) را در بر گرفته است. مؤلف در نگارش کتاب به بیش از سی‌ هزار منبع مراجعه کرده است. روش تألیف موسوعه بر اساس موضوعات مربوط به حضرت زهرا است که طبق یک تقسیم‌ بندی جامع به سه بخش کلی تقسیم شده است: حضرت زهرا (س) قبل از این عالم، حضرت زهرا در این عالم، حضرت زهرا بعد از این عالم. مؤلف سپس در مقدمه کتابش مسائلی را پیرامون حضرت زهرا (س) را در پنج بخش مطرح می‌ کند: عظمت حضرت زهرا (س) در طول ۱۴ قرن (خلقت حضرت زهرا (س) قبل از خلقت حضرت آدم و برکات آن حضرت) گام‌ های اساسی و اولیه در تدوین موسوعه (مراحل حیات حضرت زهرا (س) در این عالم به طور همه جانبه و مفصل) روش تألیف موسوعه و مراحل آماده‌ سازی آن (موضوعاتی که درباره حضرت زهرا (س) در معارف دینی بیان شده، از جمله اشعار، روایات، معجزات، زیارت‌ ها و دعاها) فهرستی از منابع موسوعه (کتابشناسی حضرت زهرا و به طور تفصیلی اولین کتاب‌ ها که درباره آن حضرت تدوین شده و همچنین تمامی کتبی که به زندگانی حضرت زهرا (س) ارتباط دارد). مختصری از زندگی حضرت زهرا (س) (در بیان عظمت حضرت زهرا (س) در روز قیامت). جلد بیست و پنجم این کتاب شامل موضوع فهرست‌ ها (آیات،‌ اعلام، اماکن، وقایع و ایام) است.
روش دین پژوهی در آثار ملامحسن فیض کاشانی
نویسنده:
فاطمه علی پور، طاهره آقامیری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
چکیده :
روش ملا محسن فیض کاشانی در دین پژوهی، بعنوان یک فیلسوف، فقیه و مفسر قرآن کریم، بر اعتبار و ارزشمندی عقل استوار است. وی برای عقل و عقلانیت جایگاه ویژه ای قائل است و در تفسیر متون دینی از آن مدد جسته است. او اخباری ای بود که با اجتهاد خود تلاش کرد از طریق اخبار و احادیث به تبیین صحیح و منطقی دین بپردازد. برخی بر این باورند که وی بعنوان یک محدث اخباری به عقل و عقلانیت بهایی نداده است. در این پژوهش تلاش بر آن است تا با جستجو در آثار ملامحسن فیض کاشانی، خلاف این ادعا را به اثبات رساند. با وجود اینکه ایشان یک اخباری بود، برای عقل منزلتی والا قائل بود؛ بگونه ای که در روش تفسیر خویش ضمن توجه به روایات تعارض بین روایات را بر اساس روش عقلی رفع کرد. و در متون تفسیری خود به روش استدلال عقلی، به تفسیر آیات و روایات پرداخته است.
صفحات :
از صفحه 97 تا 126
بررسی تطبیقی اراده الهی از دیدگاه فلاسفه صدرایی و آیات و روایات و پاسخ به شبهات مرتبط با آن
نویسنده:
معصومه رضوانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
اراده از مهمترین صفاتی است که چگونگی اتصاف خداوند به آن همواره محل نزاع و اختلاف اندیشمندان مختلف بوده است. ریشۀ این اختلافات و نزاع‌ها به دو مسالۀ اساسی باز می‌گردد؛ یکی اینکه اراده از صفات کمالی است و ذات خداوند متعال به عنوان جامع همۀ کمالات باید واجد چنین صفتی باشد. از سوی دیگر اراده صفتی است که در معنای کلی خود عامل تحقق و صدور افعال است و در انسان همراه با تصور و تصدیق و فعل و انفعالات درونی و با حدوث فعل، در نفس حادث می‌شود. اما چنین اراده‌ای را به ذات خداوند متعال که عاری از هر گونه تغییر و حدوث است، نمی‌توان نسبت داد. بنابراین سوال اساسی این است که چه نوع اراده‌ای برای خداوند متعال قابل تصور است که موجب تغییر و حدوث در ذات خداوند متعال نشود. فلاسفه برای رفع این اشکال اراده را از صفات ذاتی و ازلی خداوند دانسته‌اند و آن را علم خداوند به نظام اصلح و شوق و ابتهاج او تفسیر کرده‌اند که در نتیجه این ارادۀ ازلی، خداوند از ازل مرید بوده و مرادات او نیز ازلی خواهد بود. در مقابل، روایات به شدت ذاتی بودن اراده و وحدت آن با علم را رد کرده‌اند و ارادۀ خداوند را صفتی حادث و همان احداث و ایجاد فعل تفسیر کرده‌اند. بر این اساس این دو دیدگاه کاملا در مقابل یکدیگر قرار دارند.آنچه ما در این پژوهش به آن دست یافتیم این است که ذات خداوند به صفت اراده به عنوان یک صفت کمالی حتما باید متصف باشد. اما این ارادۀ ذاتی، به معنای مرید بودن ازلی خداوند و در نتیجه ازلی بودن مرادات او نخواهد بود. همچنین ارادۀ خداوند به معنای علم او به نظام اصلح و شوق و ابتهاج نیز نخواهد بود. زیرا علم، شوق، ابتهاج و اراده از نظر مفهومی بر یکدیگر قابل تطبیق نیستند و دلایل ملاصدرا و پیروان او نیز برای اثبات وحدت میان این صفات ناکافی است. ارادۀ ازلی خداوند همان اراده داشتن اوست؛ به این معنا که خداوند قدرت و الوهیت و توانایی برای اراده کردن دارد اما این اراده داشتن به معنی اراده کردن نیست که به محض تحقق آن فعل نیز ضروری الصدور باشد. خداوند از ازل اراده دارد اما از ازل اراده نمی‌کند و افعال او ازلی نیست. آنچه که در روایات دربارۀ حدوث اراده آمده است، ناظر به مقام اراده کردن خداوند است که با تحقق آن، صدور فعل ضروری می‌شود و زاید بر ذات بوده و حادث به حدوث فعل است و از آنجا که زاید بر ذات است موجب راه یافتن حدوث و تغییر در ذات خداوند متعال نیز نخواهد شد. از سوی دیگر تأکید روایات دربارۀ ارادۀ حادث و زاید بر ذات خداوند، منافاتی با ارادۀ ذاتی او ندارد زیرا علی رغم عدم تصریح روایات به ارادۀ ذاتی خداوند، عقل آن را تأیید می‌کند.
بررسی تطبیقی مساله خیر و شر از دیدگاه حکمت متعالیه و آیات و روایات
نویسنده:
محبوبه ایمانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
از جمله مسائلی که از دیر باز توجه پژوهشگران و صاحب نظران را در مسائل اعتقادی به خود جلب کرده است ، مسئله « خیر و شرّ » می باشد . نویسنده این مکتوب در حدّ بضاعت خود به بررسی بخشی از این مسئله مهم پرداخته است . بحث و کنکاش در این مسئله با سوالی تحت عنوان « چرا در عالم شرور وجود دارند ؟ » ، شروع شده و در پی آن به بررسی پرسشهای جزئی تری در این باره پرداخته است ، پرسشهایی نظیر : آیا حقیقت خیر وشرّ یکی است ، یا اینکه سرشتی کاملاً متفاوت دارند ؟ آیا شرّ وجودی است یا عدمی ؟ آیا خیر و شرّ از مبدأ واحدی بر می خیزند یا مبدأیی دیگر برای ایجاد شرّ وجود دارد ؟ پس از طرح این پرسشها سعی شده است که پاسخهای ملاصدرا و آیات و روایات به این پرسشها بیان شود. بررسی این مطلب با تقسیم شدن موضوع به مسأله تصادم شرور با چهار اصل مهم ، یعنی توحید ، حکمت الهی ، عدل الهی و نظام احسن ، تحت عناوین: شرور و توحید در خالقیت ، شرور و حکمت الهی ، شرور و عدل الهی ، شرور و نظام احسن ، آغاز شده و در هر مسأله ای ضمن بررسی مطلب ، به بیان پاسخهای آن بر اساس حکمت متعالیه پرداخته شده است .در این رساله سعی کرده ایم که دیدگاه های آیات و روایات و ملاصدرا را در موارد اختلاف و اتحاد در مسئله خیر و شرّ بیان کنیمو یک بررسی تطبیقی بین دیدگاهایشان داشته باشیم که بسیار حائز اهمیت است .نوشته حاضر به روش توصیفی ـ تحلیلی و گردآوری مطالب به شیوه کتابخانه ای و نرم افزاری به این نتیجه رسیده است که در بحث خلقت خیر و شرّ ،ملاصدرا شرور را آفرینند? تعامل ما انسانها می داند ولی با بررسی آیات و روایات در می یابیم که خیر و شرّ هر دو مخلوق خداوند هستند.وملاصدرا شرور را عدمی می داند در صورتی که آیات و روایات شرور را وجودی می دانند .اما در باب تعریف خیر و شرّ و فواید شرور، با بررسی نظرات ملاصدرا و آیات و روایات در می یابیم که هر دو، خیر را چیزی می دانند که اشیاء بدان مشتاق اند وخوشایند انسان است و شرّ،چیزی است که اشیاء از آن روی گردان اند و ناخوشایند انسان است ومی گویند که هر چیزی من جمله شرور فایده و غایتی دارد.
  • تعداد رکورد ها : 136