جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 40
کلام الاهی از منظر ابوالحسن اشعری و محمدحسین طباطبایی
نویسنده:
علی بهجتی ، علی الله‌بداشتی ، حمید ملک‌مکان ، مصطفی سلطانی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
کلام الاهی یکی از مسائل مهم، درازدامن و بحث‌برانگیز در میان مذاهب اسلامی است. اندیشمندان مسلمان تفاسیر مختلفی از این مفهوم و کیفیت اتصاف خدا به کلام مطرح کرده‌‌اند. این پژوهش به صورت تطبیقی آرای ابوالحسن اشعری و محمدحسین طباطبایی درباره کلام الاهی را بررسی می‌کند. هر دو شخصیت خدا را متکلم می‌دانند، ولی هر یک تفسیر متفاوتی از کلام الاهی دارند. ابوالحسن‌ اشعری کلام الاهی را از مقوله کلام نفسانی می‌داند و آن را کلام ذاتی خدا و وصفی قدیم معرفی می‌کند. طباطبایی مفهومی متفاوت و موسّع از «کلام» مطرح می‌کند و آن را به تمام اموری که کاشف مقاصد الاهی باشد توسعه می‌دهد. کلام الاهی از منظر طباطبایی دارای مراتب و مصادیق بسیار است. بر این اساس تمام آفرینش، که با کلمه وجودی «کن» پدید آمد، کلام خداوندی است و نزول وحی بر پیامبران، مرتبه و مصداق دیگری از کلام است.
صفحات :
از صفحه 262 تا 282
سیر تطوّرات کلامی شیخیه از آغاز تاکنون
نویسنده:
پدیدآور: محمد محمدی ؛ استاد راهنما: مسلم محمدی ؛ استاد راهنما: عزالدین رضانژاد ؛ استاد مشاور: مصطفی سلطانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
چکیده :
فرقه شیخیه و پیروان آن در دوره های بعد، به نظریات تازه‌ای در حوزه مسائل کلامی باورمند شدند. لذا در قالب نگاهی نظام‌مند، بررسی آرای کلامی این فرقه وسیر تطور آن ضروری می نماید. روش این پژوهش توصیفی ـ تحلیلی است و با بهره‌گیری از تحقیقات کتابخانه‌ای و میدانی، به بررسی تطورات کلامی شیخیه متقدم (دوره تاسیس) و میانی(توسعه) و سپس به بررسی تطورات کلامی شیخیه معاصر و در ضمن در پایان فصل اول نیز به تفاوت اعتقادات آنان، با نحله بابیت پرداخته است. فرضیه‌ای که در این رساله دنبال شده این است که در عقاید کلامی این فرقه از زمان پیدایش تا کنون، تطوراتی همچون هور قلیایی، معاد جسمانی، معراج پیامبر اکرم 9، امامت و حیات امام عصر 7 در عالم هور قلیایی، رکن رابع، وحدت ناطق صورت گرفته است. یافته‌های تحقیق گویای آن است که فرقه شیخیه یکی از انشعابات جدید شیعه است که بر اساس اعتقادات خاص شیخ احمد احسائی به وجود آمد. وی در مسائل کلامی مختلفی، از جمله معاد جسمانی، معراج پیامبر 9 ، شئون ائمه : و هورقلیا، به باورهایی معتقد شد که مخالفت عالمان و فقیهان امامیه را برانگیخت و صدور حکم تکفیر خود و طرد پیروانش را باعث گردید. پس از او، شاگردش، سید کاظم رشتی نیز که دچار همان باورها و نیز باور رکنیت بود، به این فرقه، رسمیت بیش‌تری بخشید و پس از آن، برخی دیدگاه هایش موجبات جدایی این فرقه از پیکره شیعه را فراهم ساخت. پس از رشتی، این فرقه دچار انشعاباتی گردید که می‌توان از شیخیان کرمان، آذربایجان و باقریان نام برد. در ضمن یکی از شاگردان سید کاظم، علی محمد باب شیرازی بود که با سوء استفاده از آموزه‌های رکنیت و باب پایه‌گذار بابیه و بهائیه شد؛ ولی شیخیه او را مطرود و ملعون می‌دانند. این سه انشعاب، از بدو شکل‌گیری تاکنون، در حوزه مباحث کلامی دچار تطورات مختلفی شدند؛ به حدی که به رغم ادعای پیروی از دو رهبر اصلی خود (احسائی و رشتی) باورهای جدیدی را مطرح می‌کنند. این پژوهش، آن است که میان این گروه نوظهور چالش‌ها و تطورات گوناگون کلامی، عقیدتی و فکری به چشم می‌خورد که در این رساله اهم آن‌ها مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته است. در زمان معاصر نیز برداشت‌های فردی، باعث جدایی بعضی از پیروان گروه‌های شیخیه و حتی لعن و تکفیر برخی از آنان توسط برخی دیگر را موجب گردید.
نظریه امامت قاسم رسی
نویسنده:
بنیامین آبراهامف؛ مترجم: مصطفی سلطانی
نوع منبع :
مقاله , ترجمه اثر
منابع دیجیتالی :
تشیع بصره در قرون نخستین
نویسنده:
مصطفی سلطانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
منابع تاریخى بصره را شهرى سنى و طرفدار عثمان معرفى کرده اند, در حالى که بصره قدیم فى الجمله شیعه عثمان بوده نه بالجمله. استعمال واژه شیعه على(ع) در مقابل شیعه عثمان در محاورات مردم بصره و... گویاى این مدعا است که شیعیان از آغاز در حیات سیاسى ـ مذهبى شهر تإثیر گذار بوده اند; از این رو باید پیشینه تشیع بصره را همگام با تولد شهر دانست, هر چند این گروه از جمله اقلیت هاى مذهبى شهر به شمار مىآمدند. در قرن پنجم, تفکر شیعى در این شهر بسط و گسترش یافت و مذهب غالب شهر شد. مقاله حاضر به ارائه شواهدى در اثبات وجود تشیع در بصره در قرون نخستین مى پردازد.
صفحات :
از صفحه 25 تا 70
تقابل کلامی اباضیه و وهابیت
نویسنده:
وحید رحیمیان
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مناظره،گفتگو و میزگرد , مطالعه تطبیقی
کلیدواژه‌های فرعی :
چکیده :
وهابیت و اباضیه دو فرقه از فرقه‌های زنده جهان اسلام، با دو رویکرد متفاوت و تفکرات مختلف هستند. اباضیه، برگرفته از افکار جابر بن زید ازدی و وهابیت، برگرفته از افکار سلفیت احمد ابن حنبل و تحت تأثیر افکار ابن تیمیه به وجود آمد. می‌توان به‌طوری وهابیت را مجری افکار ابن تیمیه نامید. هدفی که این رساله به دنبال آن است، آشنایی با تاریخ و عقاید وهابیت و اباضیه در دو زمان کاملاً متفاوت است. یکی در دورهٔ نخستین اسلام و تحت رهبری عبدالله بن اباض و دیگری در قرن 12 هجری به رهبری محمد بن عبدالوهاب، با عقایدی کاملاً متفاوت؛ هم‌چنین پرداختن به اشتراکات و ممیزات این دو فرقه و تقابل و مقایسه کلامی که بین این دو فرقه وجود دارد. اباضیه باروحیه‌ای کاملاً متعادل و وهابیت باروحیه‌ای خشن و تند، که این در افکار و عقاید این دو فرقه هم تأثیرات به سزایی گذاشته است که این از اهداف این رساله است.
بررسی تطبیقی اندیشه های کلامی قاضی عبدالجبار و قاضی عضدالدین ایجی در باب توحید و صفات الهی
نویسنده:
مصطفی جلیلی فرد
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
کلیدواژه‌های فرعی :
چکیده :
موضوع نوشتارحاضر«بررسی تطبیقی اندیشه­‌های کلامی قاضی عبدالجبار همدانی (م415هـ) و قاضی عضدالدین ایجی (م756هـ) در باب توحید و صفات الهی» است که در چهار فصل نگارش شده است. در فصل اول با توجه به اهمیت این دو شخصیت و متعلق بودنشان به دو فرقه کلامی مهم معتزله و اشاعره ضمن تعریف علم کلام به شرح حال کامل زندگانی قاضی عبدالجبار و ایجی اختصاص یافته است. فصل دوم در باب توحید و معانی و مراتب آن است. هر دو شخصیت به «جزء نداشتن و مرکب نبودن پروردگار» و «نفی تشبیه و تجسیم او »قائلند. این­دو معرفت­‌شناسی خداوند را واجب دانسته با این تفاوت که قاضی عبدالجبار این وجوب را عقلی دانسته و قاضی ایجی آن را شرعی می­‌داند. در باب ایمان عبدالجبار، عمل را که شامل طاعات، واجبات و مستحبات است، داخل در ایمان نموده و آن را قابل زیادت و نقصان می­داند لیکن قاضی ایجی عمل را در آن داخل نکرده و ایمان را تصدیق بما جاء النبی می­داند و طبق اکثر اشاعره آن را قابل زیادت و نقصان‌ نمی­‌داند. در فصل سوم پس از بیان معانی لغوی و اصطلاحی اسم، صفت و ذات، و تقسمیات صفات از منظر عبدالجبار و ایجی، سخن از رابطه ذات و صفات شده که در این موضوع عبدالجبار قائل به نظریه «نیابت ذات از صفات» ابوعلی جبائی(م303ق) است. قاضی ایجی دیدگاه «زیادت صفات بر ذات» را بیان داشته در حالی که ادله­ی قدمای اشاعره بر این امر را رد کرده و خویش نیز بر آن استدلالی ننموده است. برخلاف ایجی، قاضی عبدالجبار قائل به عدم توقیفی بودن اسماء خداوند است. فصل چهارم در موضوع صفات خبریه و رؤیت خداوند است که قاضی عبدالجبار معانی صفات خبریه را تأویل کرده، و حمل معانی ظاهری این آیات و روایات را بر معانی حقیقی­‌شان ممنوع دانسته است. لیکن قاضی ایجی به دلیل عدم قطع به معانی تأویلی، ضمن نفی تشبیه و تجسیم و عدم پذیرش صفت بودن معانی ظاهری، قائل به توقف است. در موضوع رؤیت در قیامت، قاضی عبدالجبار، آن را به دلیل «مجاوره» و «حال» واقع شدن در صورت رؤیت، رد می­‌کند این درحالی است که قاضی ایجی رؤیت را صحیح می­‌داند و قائل است که مؤمنین در قیامت با چشم سر خداوند را خواهند دید.
صفات خبری در اندیشه آیت الله جوادی آملی
نویسنده:
مصطفی سلطانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
بحث صفات خبری، همگام با نزول وحی پا به عرصه علم کلام و تفسیر نهاده است. در فهم آیات خبری و چگونگی انتساب این صفات به خداوند، دیدگاه‌هایی چون تشبیه و تجسیم (اثبات بلاتأویل)، توقف و تفویض، اثبات بلاکیف، و اثبات باتأویل، به متکلمان و مفسران نسبت داده شده است. دیدگاه‌های فوق در مقام ارائه پاسخی به این پرسش شکل گرفت که چگونه خداوند خود را متصف به صفات خبری کرده است حال آنکه لازمه حمل و انتساب این صفات به خداوند، نسبت صفات غیر الهی (تشبیه، تجسیم و...) به خداوند است؟ استاد جوادی آملی در مقام پاسخ به این پرسش، قائل به نظریه «اثبات با تأویل» بوده، نظریه «عینیت صفات و ذات» و نظریه «تنزیه» را پایه تفسیر صفات خبری قرار داده‌اند. ایشان با ارجاع متشابهات به محکمات و تقدم عقل برهانی بر ظواهر نقلی و با بهره وری از دلالت لفظیه و تصدیقیه، صفات خبری را فهم و تفسیر می‌کنند.
صفحات :
از صفحه 71 تا 91
بررسی تطبیقی چالش های حقوقی حمایت از آثار سینمایی
نویسنده:
مصطفی سلطانی، حسین بصیریان جهرمی
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
چکیده :
«اثر سینمایی» ازجمله موارد مهم در فهرست آثار قابل حمایت در حقوق مالکیت فکری بوده و از مقررات حمایتی آن بهره مند است. بررسی سیر تاریخی پیدایش و حمایت حقوقی از این دسته آثار، بیانگر آن است که شناسایی اثر سینمایی به عنوان اثری مجزا و مستقل، بر خلاف سایر آثار قابل حمایت، با موانعی روبرو بوده که عمده ترین آنها عبارتاند از: تعیین موضوع حمایت و تعیین پدیدآورنده اثر سینمایی. این مقاله، تلاش می کند تا با بررسی تطبیقی قوانین ملی و داخلی فرانسه و انگلستان از یک سو و قانون حمایت از حقوق مولفان، مصنفان و هنرمندان ایران (مصوب سال 1348) از سوی دیگر، سابقه تاریخی این دو چالش را مورد تجزیه و تحلیل و مقایسه قرار دهد. از نتایج مهم بررسی حاضر که به آن اشاره شده، ضرورت رفع نیازهای موجود در حوزه حقوق آثار سینمایی با مدنظر قرار دادن تجربه های سایر کشورها و نظام های حقوقی پیشرو توسط قانون گذار ایرانی است تا موضوع حمایت در آثار سینمایی، تعیین و با توجه به این موضوع، پدیدآورنده اثر نیز شناسایی شود.
صفحات :
از صفحه 131 تا 154
محمد ارکون و کاربست پساساختارگرایی در نقد عقل اسلامی
نویسنده:
حامد علی اکبرزاده حامد، مصطفی سلطانی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی,
چکیده :
محمد ارکون یکی از مهم ترین روشنفکران جهان اسلام در سال های اخیر است که تلاش می کند در پروژه ای با عنوان نقد عقل اسلامی، خوانشی نوین از میراث فکری اسلامی و نحوه شکل گیری و رشد آن ارائه دهد و با تبیین نقاط چالش برانگیز عقل اسلامی، به نقد قرائت های سنتی، سلفی و شرق شناسانه از اسلام بپردازد. او روشی تلفیقی را در این عرصه پی می گیرد اما روش پساساختارگرایی در نقد وی نمود بیشتری دارد.ارکون در پساساختارگرایی تحت تاثیر فیلسوفان پست مدرن فرانسوی، همچون میشل فوکو و ژاک دریدا است و به خوبی توانسته همان رهیافت ها را در اندیشه اسلامی دنبال کند. او در سایه این روش از تبارشناسی و واسازی عقل اسلامی سخن می گوید و تلاش می کند به زعم خویش، نگرش های اسطوره ای، راست کیشی، جزم اندیشی، فهم های انحصاری رجال دین و انگاره های خیالین را کنار نهاده و به نااندیشیده هایی بپردازد که تاکنون از دید اندیشمندان اسلامی پنهان بوده است.در این مقاله نحوه کاربست روش پساساختارگرایی توسط ارکون در نقد عقل اسلامی واکاوی و تحلیل می شود.
صفحات :
از صفحه 119 تا 144
معناشناسی تاویل و اعتبار معرفت شناختی آن در آراء ابوزید
نویسنده:
حامد علی اکبرزاده ,مصطفی سلطانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی,
چکیده :
نصر حامد ابوزید به عنوان یکی از اندیشمندان معاصر عرب و از شخصیت های مهم جریان نومعتزله، دیدگاه های خاصی را درباره فهم و تاویل متون دینی به ویژه قرآن ارائه کرده که برخی از آنها باب مجادلات فراوانی را گشوده اند. ابوزید با استفاده از تحلیل های زبان شناسانه مفهوم جدیدی از تاویل ارائه می کند و با نگاهی که به لایه های معانی متون دارد، هر نوع مفهوم گیری از آیه را داخل در تاویل می داند. او تلاش می کند نگاه رسمی عالمان دینی به متون را مورد انتقاد قرار دهد و اختلاف در نوع تاویل متون را چیزی شبیه به اختلاف در اجتهاد می داند. وی با طرح بحث تاویل و تلوین، تاویل های ایدئولوژی محور از متون دینی را مورد انتقاد قرار داده و معتقد است تلوین همان قرائت مغرضانه و دخالت دادن ایدئولوژی در فهم متون است. به تعبیر دیگر، وی برای تاویل متعهد به ایدئولوژی، اعتبار و ارزش معرفت شناختی قائل نیست و معتقد است تاویل باید بدون هر گونه انقیادی انجام شود. او تاویلی را معتبر می داند که در آن نگاه ایدئولوژیک و متعصبانه دخیل نباشد.ابوزید موضع معتزله در فهم قرآن را می ستاید و معتقد است آنان نخستین گروهی بودند که تاویل متون قرآن را با روشی درست آغاز کردند، چراکه در فهم متن، عقل را به طور مستقل به کار می گرفتند و برای عقل هیچ تعهد و وابستگی ای نسبت به شرع قائل نبودند. امروزه نیز باید با همین عقل آزاد و رها سراغ تاویل متون دینی رفت. به اعتقاد ابوزید در مواجهه با متون دینی هدف از فعالیت معرفت شناسانه به طور عام و عمل قرائت به طور خاص، کشف حقایقی از وجود است که در سطحی خارج از افق ذات شناساننده یا خواننده قرار دارد و این همان تاویل صحیح است. در این مقاله دیدگاه های وی درباره مفهوم تاویل و ارزش معرفت شناختی آن مورد بررسی قرار گرفته است.
صفحات :
از صفحه 109 تا 138
  • تعداد رکورد ها : 40