جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

بررسی و مقایسه روش تفسیر موضوعی در آثار شهید صدر و آیت الله مصباح یزدی است. در این پژوهش، پس از بیان کلیات تحقیق، دیدگاه آیت الله سید محمد باقر صدر و آیت الله محمد تقی مصباح یزدی در مواردی نظیر: تعریف تفسیر موضوعی، مؤلفه ها، روش و مراحل، نقش تجربیات بشری در تفسیر موضوعی، مزایا، شروط و مبانی مفسر موضوعی، و ویژگی های روشی هر یک، بررسی شده و به این نتیجه رسیده که شروع از واقعیت خارجی و در نهایت ختم به قرآن و تلفیق تجربیات بشری با قرآن کریم همراه با استنطاق و محاوره با آن از مشخصه های تفسیر موضوعی شهید صدر است; چنان که فرآیندی فکری در موضوعی خاص که معمولاً با سؤالی آغاز و تا دستیابی به جواب ادامه می یابد و مفسر طی آن آیات را بر اساس موضوعات دسته بندی می کند و مفاهیم آنها را با در نظر گرفتن رابطه میان آنها به دست می آورد، از مشخصات تفسیر موضوعی آیت الله مصباح می باشد.

عدالت اجتماعی از اهداف بعثت پیامبران و فرستادن کتاب های آسمانی است و به همین جهت، مفسران قرآن کریم در آیات زیادی بر آن تاکید دارند. برای برخی از آیات مرتبط با عدالت اجتماعی، نقش کلیدی در این زمینه تلقی می شود و یکی از مهم ترین مباحث آنها دلالت بر حسن ذاتی و عقلی یا حسن شرعی است. مفسران امامیه و معتزله به حسن ذاتی و عقلی اعتقاد دارند و مفسران اشاعره به حسن شرعی. در این مقاله، آیات مرتبط با عدالت اجتماعی و دلالت آنها بر حسن ذاتی و عقلی یا حسن شرعی از دیدگاه مفسران عدلیه و اشاعره مورد بررسی قرار گرفته، دلالت آنها بر حسن ذاتی و عقلی تبیین می شود و سپس آثار مهم این مبنا با شواهد قرآنی بیان می گردد. از مهم ترین آثار این مبنا می توان به حسن تکلیف به عدالت اجتماعی، تشویق بیشتر به عدالت اجتماعی، نفی نسبیت حسن عدالت اجتماعی و حسن عدالت اجتماعی در مصادیق فاقد نص خاص اشاره کرد.

مباحث مطرح شده در رساله حاضر به شرح ذیل است: معرفی اجمالی کتاب علوم القرآن قرآن و نامهای آن ضرورت تدبر و تامل در قرآن کریم تاریخ علوم قرآنی ثبوت متن قرآن کریم تدوین قرآن وتاریخ آن نزول قرآن کریم و اسباب آن معانی مکی و مدنی و روش شناخت آنها شبهات مطرح شده درباره مکی و مدنی تفاوتهای حقیقی مکی و مدنی تفسیر و مفسران، مفسر و شرایط آن تفسیر در عصر پیدایش، پیامبر اکرم، دوران صحابه وتابعین نقد تفسیر در عصر صحابه وتابعین محکم ومتشابه و معنای آن محکم و متشابه در قرآن مهم ترین دیدگاهها درباره محکم و متشابه

کتاب «لا ضرر و لاضرار» اثر علامه سيد كمال حيدرى ، به بحث و بررسى قاعده «لا ضرر و لا ضرار فى الاسلام»، از ديدگاه آیت‌الله شهيد محمدباقرصدر پرداخته است. كتاب، به زبان عربى و در سال ۱۴۲۰ق، نوشته شده است. علاقه نويسنده به طرح نظريات شهيد صدر، انگيزه تأليف كتاب بوده است. نويسنده، مطالب را با بحث از سند و متن روايات مربوط به قاعده لا ضرر آغاز كرده و پس از تشريح مفردات حديث، مفاد هيئت تركيبيه جمله لا ضرر و اشكالات فقه الحديث وارد بر آن را بررسى كرده و در ادامه، به بیان مشكلاتى كه در تطبيق فقهى اين قاعده ذكر شده، می پردازد. در نهايت نیز، تطبيق قاعده به لحاظ اضرار اعتبارى مورد بررسى قرار گرفته است. اثر حاضر، با مقدمه مؤلف آغاز و مباحث آن، در هشت فصل ارائه شده است. فصل اول: اثبات سند حدیث فصل دوم: تعیین متن حدیث فصل سوم: محتوای الفاظ ضرر و ضرار فصل چهارم: مفاد هیئت ترکیبی جملۀ لا ضرر فصل پنجم: بررسی چالش های موجود در فقه حدیث فصل ششم: مشکلات مطرح شده در تطبیقات فقهی قاعده فصل هقتم: تطبیق قاعده به لحاظ ضرر های اعتباری فصل هشتم: فقه حدیث به لحاظ عدم ضرر رساندن

الدروس شرح الحلقه الثانيه، اثر آیت الله حيدرى است كه به شرح حلقه دوم از كتاب «الدروس» شهید محمدباقرصدر پرداخته است و طى چهار جزء، به مباحث آن ادامه داده است. اين كتاب، در عصر حاضر و به زبان عربى نوشته شده است. اين شرح، در چهار جزء و به‌صورت غير مزجى تنظيم شده است. شارح، در هر مبحث، نخست، قسمتى از عبارات كتاب «الدروس» را نقل كرده، سپس در زير عنوان «الشرح» به توضيح و بررسى آن پرداخته است. از جمله امتيازات اين شرح، اين است كه عناوين مهمى براى مطالب كتاب «الدروس» شهيد صدر آورده و سعى شده به‌صورت سليس و روان و با بيانى ساده به توضيح مطالب پرداخته شود. هم‌چنين كوشش شده كه مباحث كتاب از هم مجزا گردد و سؤال و جواب‌ها به‌طور مجزايى ذكر شود كه بحث از دست مطالعه كننده خارج نگردد. در مباحث كليدى و مهم، سعى شده كه به مصادر اصلى آن رجوع داده شود. هم‌چنين سعى شده به همه اقوال پرداخته نشود و مباحث، با مثال‌هایى فقهى، عجين شود تا مطالعه كننده بهتر مطلب را بفهمد و مطلب را به‌گونه كاربردى دنبال كند. بخشى از شرح، اختصاص داده شده به ارجاع ضماير و اشاره به نكات وارد شده در متن كتاب. سير بحث، همچون ساير كتب اصولى است كه به مباحث الفاظ و اصول عمليه و غيره پرداخته مى‌شود. برخى از مباحث جلد4 عبارتند از: علم اجمالی، استصحاب و تعارض ادله

الدروس شرح الحلقه الثانيه، اثر آیت الله حيدرى است كه به شرح حلقه دوم از كتاب «الدروس» شهید محمدباقرصدر پرداخته است و طى چهار جزء، به مباحث آن ادامه داده است. اين كتاب، در عصر حاضر و به زبان عربى نوشته شده است. اين شرح، در چهار جزء و به‌صورت غير مزجى تنظيم شده است. شارح، در هر مبحث، نخست، قسمتى از عبارات كتاب «الدروس» را نقل كرده، سپس در زير عنوان «الشرح» به توضيح و بررسى آن پرداخته است. از جمله امتيازات اين شرح، اين است كه عناوين مهمى براى مطالب كتاب «الدروس» شهيد صدر آورده و سعى شده به‌صورت سليس و روان و با بيانى ساده به توضيح مطالب پرداخته شود. هم‌چنين كوشش شده كه مباحث كتاب از هم مجزا گردد و سؤال و جواب‌ها به‌طور مجزايى ذكر شود كه بحث از دست مطالعه كننده خارج نگردد. در مباحث كليدى و مهم، سعى شده كه به مصادر اصلى آن رجوع داده شود. هم‌چنين سعى شده به همه اقوال پرداخته نشود و مباحث، با مثال‌هایى فقهى، عجين شود تا مطالعه كننده بهتر مطلب را بفهمد و مطلب را به‌گونه كاربردى دنبال كند. بخشى از شرح، اختصاص داده شده به ارجاع ضماير و اشاره به نكات وارد شده در متن كتاب. سير بحث، همچون ساير كتب اصولى است كه به مباحث الفاظ و اصول عمليه و غيره پرداخته مى‌شود. برخى از مباحث جلد3 عبارتند از: اصول عملیه، قاعده برائت و ادله محرزه

الدروس شرح الحلقه الثانيه، اثر آیت الله حيدرى است كه به شرح حلقه دوم از كتاب «الدروس» شهید محمدباقرصدر پرداخته است و طى چهار جزء، به مباحث آن ادامه داده است. اين كتاب، در عصر حاضر و به زبان عربى نوشته شده است. اين شرح، در چهار جزء و به‌صورت غير مزجى تنظيم شده است. شارح، در هر مبحث، نخست، قسمتى از عبارات كتاب «الدروس» را نقل كرده، سپس در زير عنوان «الشرح» به توضيح و بررسى آن پرداخته است. از جمله امتيازات اين شرح، اين است كه عناوين مهمى براى مطالب كتاب «الدروس» شهيد صدر آورده و سعى شده به‌صورت سليس و روان و با بيانى ساده به توضيح مطالب پرداخته شود. هم‌چنين كوشش شده كه مباحث كتاب از هم مجزا گردد و سؤال و جواب‌ها به‌طور مجزايى ذكر شود كه بحث از دست مطالعه كننده خارج نگردد. در مباحث كليدى و مهم، سعى شده كه به مصادر اصلى آن رجوع داده شود. هم‌چنين سعى شده به همه اقوال پرداخته نشود و مباحث، با مثال‌هایى فقهى، عجين شود تا مطالعه كننده بهتر مطلب را بفهمد و مطلب را به‌گونه كاربردى دنبال كند. بخشى از شرح، اختصاص داده شده به ارجاع ضماير و اشاره به نكات وارد شده در متن كتاب. سير بحث، همچون ساير كتب اصولى است كه به مباحث الفاظ و اصول عمليه و غيره پرداخته مى‌شود. برخى از مباحث جلد2 عبارتند از: حجیت دلالت، دلیل شرعی، مفاهیم و انواع قیود

شرح الحلقة الثالثة، الدليل الشرعي، تقریرات درس سید کمال حیدری در شرح حلقه سوم از کتاب «دروس في علم الأصول»، معروف به «الحلقات»، تألیف محمدباقر صدر بوده که به قلم شیخ حیدر یعقوبی، به رشته تحریر درآمده است. حلقه سوم از حلقات شهید صدر، شامل سلسله دروس استدلالى و تحلیلى در باب مسائل اصول فقه شیعه است. شهید صدر در ارائه مباحث و تحلیل مسائل، داراى متد جدیدى بود. توجه به مقتضیات زمان و طرح مسائل روز و تغییر دادن مسائل قدیمى و بررسى عمیق و کارشناسانه در مسائل تجربى، از ویژگى‎هاى سیستم فکرى اوست. وى در این اثر، ضمن طرح کلیاتى در تعریف علم اصول، تقسیم حکم، تفاوت امارات و اصول، به مبحث قطع و حجیت آن پرداخته و به دنبال آن از دلایل محرزه، مثل دلیل شرعى لفظى و غیر لفظى، معانى حروف، دلالات، مفاهیم، حکم ظاهرى و نظریه حق الطاعه، بحث کرده است اثر حاضر که شرح این کتاب می‎باشد، در پنج جلد سامان یافته است جلد دوم، به مباحث مربوط به قطع اختصاص داشته و در آن، از حجیت قطع و دلیل شرعی بحث شده است. روش شرح بدین صورت است که ابتدا، متن اصل کتاب ذکر شده و در ادامه، به تشریح مواد، موضوعات و مطالب آن، پرداخته شده و در صورت وجود اقوال مختلف پیرامون آن موضوع، به بررسی آنها، پرداخته شده است.