جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

رسالة حاضر با عنوان «جهاد از دیدگاه نهج البلاغه» به بررسی موضوع جهاد از کلیه جهات از دیدگاه نهج البلاغه امام علی (ع) می پردازد. هدف محقق بیان و کاربردی کردن نکات اخلاقی در کلام گوهر بار علی (ع) می باشد. تحقیق مورد نظر در هشت بخش موضوع جهاد را مورد بررسی قرار می دهد. بخش اول؛ مفهوم جهاد که شامل تعریف، انواع جهاد، توصیف جهاد، هدف و انگیزه جهاد و آیات قرآن در مورد جهاد است، می پردازد. بخش دوم به وصایا و سفارشات حضرت در مورد جهاد اختصاص دارد که موضوعات زیر را دنبال می کند: سفارش امام به فرزندشان، نامه حضرت به محمد ابن ابی بکر، جهاد یکی از ستون و پایه های ایمان، ترغیب اصحاب خود به جهاد و... بخش سوم کلیاتی دربارة تاکتیک های جنگی می باشد. شامل: ضرورت رعایت نظم و انضباط، آموزش های نظامی در جنگ، صبر و استقامت و روحیه مجاهد در جنگ، طرح و برنامه ریزی در جنگ، دوراندیشی و آمادگی رزم و دفاع، عقب نشینی تاکتیکی و... مباحثی که در بخش چهارم دنبال شده است، شامل چهرة جهاد گران نمونه مانند مالک اشتر نخعی، ابوذر غفاری، محمد بن ابی بکر، عمار یاسر و هاشم. در بخش پنجم تلاش شده است تا فرمانده و سرباز را از دیدگاه امام علی (ع) بیان کند و صفات فرمانده، وظایف والی، موقعیت نظامیان را بررسی می نماید. در بخش ششم حالات، رفتار، کردار مجاهد فی سبیل ا... را توضیح می دهد. دعا در میدان جنگ، کمک و یاری مجاهد، رفتار مجاهد با اسراء و... از مواردی است که امام علی (ع) توصیه کرده اند و در این بخش آمده است. بخش هفتم مجاهد را برای ترک جهاد مذمت کرده است و نتایج اعراض از جهاد، بهانه جویی برای عدم شرکت در جهاد و... را نیز بیان کرده است. بخش هشتم به مفهوم شهید و شهادت می پردازد و شوق و علاقه امام علی (ع) به شهادت را نشان داده است. از منابع دسته اولی که در تدوین این رساله بکار رفته است: - ترجمه و تفسیر نهج البلاغه(استاد محمد تقی جعفری) - جهاد در قرآن (شهید سید علم الهدی) - فلسفه در جهاد اسلامی(بوالعلی مودودی) - فرهنگ لغات نهج البلاغه(کریم زمانی جعفری) را می توان نام برد.

موضوع تحقیقی که پیش رو دارید " حبط عمل" در قرآن است. خداوند از میان مخلوقات، فقط انسان را خلیفة الله در زمین قرار داد و برای اینکه انسان به جایگاه واقعی خود دست یابد امکاناتی نیز برایش فراهم نمود. ازجمله به انسان عقل، شعور و اختیار عنایت فرمود؛ همچنین کتب الهی ای که در آنها مسیر و راه نیل به این هدف قرار داشت را نازل و پیامبران که حاملان کلام وحی و رابطان خداوند با انسان هستند را مبعوث کرد؛ نیز امامانی را به پیشوایی و راهبری قرار داد تا انسان در مسیر تفسیر مکتوبات کتب نازل و فهم و درک احادیث پیامبران مبعوث شده دچار کج فهمی و ابهام نشده وبا کمک و راهنمایی آنها راه را از بی راهه تمیز داده و مسیر سخت و پر فراز و نشیب زندگی را سهل و راهوار طی کند. از این رو برای انسان دو راه قرار دارد، راهی به سوی کمال و سعادت ابدی و راهی نیز به سوی شقاوت؛ که انسان خود مختار به انتخاب یکی از این دو است؛ اعمالی نیک و پسندیده انجام دهد یا اعمالی زشت و ناپسند. پس از بررسی آیات الهی متوجه این مسأله می شویم که در بسیاری از موارد ایمان و عمل صالح با هم ذکر شده است و این را می رساند که عمل صالح فرد، هنگامی مورد قبول درگاه حق تعالی واقع می شود که وی آن عمل را به ضمیمه ایمانش انجام داده باشد. خداوند تبارک و تعالی برای انجام کارهای نیک پاداشهایی قرار داده و در مقابل برای عاملین کارهای زشت نیز کیفرهایی. از جمله کیفرها " حبط اعمال" است که در قرآن و در آیات متعددی بدان اشاره شده، و من را بر آن داشت که به بررسی این آیات بپردازم: عواملی که قرآن به عنوان عوامل حبط کننده اعمال به آنها اشاره نموده عبارتند از: کفر، شرک، ارتداد، نفاق، دنیاطلبی، بی حرمتی نسبت به پیامبر اکرم(صلّی الله علیه و آله) و آزردن مومنان؛ همچنین در برخی آیات این مطلب را بیان می کند که حبط اعمال هم در دنیا صورت می‎گیرد و هم در آخرت. در ادامه با مراجعه به سنت موارد دیگری به عوامل فوق افزوده میشود، از جمله: نپذیرفتن ولایت مولا علی(علیه السلام)، ترک عمدی نماز، راضی نبودن به قضای الهی، ریا، لواط و زنا، تهمت، حسد، طمع، ستم به کارگر و ... و در بخش پایانی ضمن توضیح و تشریح مختصر تکفیر به بررسی ارتباط توبه و شفاعت با حبط پرداخته و دعاهایی که در این رابطه آمده بود را بیان کردم. هدف از بررسی این مسأله آشنایی هر چه بیشتر با مفهوم حبط بود و در گردآوری مطالب از تفاسیر حداکثر استفاده به عمل آمده است. البته کتب اخلاقی و کتب روایی را نیز مورد بررسی قرار داده و مطالبی که با این بحث مرتبط بود را در حد ضرورت بیان نمودم. کلیدوا ژه هایی که با این تحقیق در ارتباط هستند عبارتند از : حبط ، ابطال، اضلال ، عمل صالح ، تکفیر. روش جمع آوری اطلاعات ( منایع مورد استفاده ) در این پژوهش شامل قرآن،کتب اخلاقی ، تفاسیر ، مقالات و CDها می باشد.

موضوعی که در این رساله مورد بحث و بررسی قرار گرفته، پژوهشی پیرامون حب الهی می باشد که هدف از نگارش آن، تبیین و بررسی مفهوم و جایگاه حب الهی از دیدگاه آیات قرآن می باشد. حب الهی عبارتست از تطهیر باطن بنده از غیر خدا و خالی نمودن وجودش از هر مانعی که بین او و خدایش فاصله انداخته تا به جز حق نشنود و جز با حق نبیند و جز با حق نگوید. در این جهت برخی از کتب تفسیری، اخلاقی مورد بازبینی قرار گرفته است. در این تحقیق سعی شده است با مراجعه به منابع متقدم و متأخر در زمینه حب الله به جنبه های مختلف این موضوع پرداخته شود که این امر از طریق روش کتابخانه ای محقق گردیده است. در این تحقیق ابتدا به مفهوم شناسی پرداخته شده و معنای محبت را از نظر لغوی و اصطلاحی و مفاهیم مشابه با حب ذکر گردیده و به دنبال آن به جایگاه و اهمیت حب الله در قران پرداخته شده است و در ادامه برای شناخت بیشتر این مسأله اسباب و اقسام محبت را در بخش دوم مورد بررسی قرار گرفته و از آنجائی که محبان و دوستان خدا باید دارای خصوصیات و ویژگی هایی متمایز باشند در بخش سوم به علائم و آثار محبت خدا پرداخته شده و در نهایت در بخش چهارم موانع و عوامل ایجاد محبت در قرآن ذکر گردیده است. و نتیجه ای که می توان گرفت این است که حبّ الله در بالاترین مرتبه از محبتهاست و محبتهای دیگر اگر در راستای حبّ الله باشند مفید می باشند و اگر در راستای حبّ الله نباشند یکی از موانع حبّ الله است که ضررها و عواقب زیادی در پی دارد. کلید واژه: حبّ، مودّت، حب الهی، قرآن.

این پایان نامه به جمع و تدوین تفسیر ابن عباس ازمنابع شیعی در جزء اول قرآن کریم پرداخته و از جمله موضوعات مطرح در آن عبارت است از: شرح حال ابن عباس و دوران او، تفسیر ابن عباس منقول از مصادرشیعه دوازده امامی در جزء اول قرآن کریم، تفسیرصحابه و تابعین و خصوصیات آن، مصادر و منابع تفسیری ابن عباس، روش ابن عباس در تفسیر قرآن کریم.

واژگان کلیدی این تحقیق پایانی زن، پوشش، تبرج، جلوه گری، حجاب، بدحجابی، علل و راهکارها می باشد و موضوع آن راه حل های جلوگیری از بی حجابی از منظر قرآن و سنت است . با توجه به اینکه بی حجابی از معضلات مهم زمان حاضر می باشد لذا لازم به نظر می رسید که تحقیق درباره آن صورت گیرد. از اهداف این تحقیق، بالابردن سطح آگاهی شخصی درباره این موضوع انتقال این آگاهی به سایر افراد جامعه می باشد. روشنگری درباره معضل بدحجابی علاوه بر آنکه باعث تحکیم فرهنگ حجاب به عنوان یک ضرورت شرعی می شود؛ سدی مستحکم در برابر ایجاد زمینه فساد در جامعه شده و از اسارت فرهنگی، سیاسی و ... کشورهای مسلمان در برابر دشمنان دین جلوگیری می کند. دامنه این تحقیق، بررسی تاریخچه حجاب در ادیان و نقش اسلام در تعدیل پوشش زن، وضع حجاب در ایران، فلسفه و فواید حجاب، آثار سوء بدحجابی و مواردی چون: حجاب، زینت، تبرج زن از منظر قرآن و روایات آسیب شناسی حجاب و ارائه راه حل هایی در رابطه با حل معضل بدحجابی در زمینه های مختلف اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی است. منابع این تحقیق، تفاسیر، قرآن کریم، کتب روایی، کتاب هایی پیرامون موضوع حجاب، نرم افزارها، مجلات، مقالات، کتب علوم اجتماعی و ... جهت به دست آوردن اطلاع به روز پیرامون بحث بوده است. جمع آوری مطالب و اطلاعات به روش کتابخانه ای صورت گرفته است. جهت رفع مشکل بدحجابی به نظر می رسد ابتدا باید عامل یا عوامل مؤثر در ایجاد آن بررسی شده و سپس بر اساس آن عوامل به رفع این معضل پرداخت چرا که استفاده از یک راه حل تک بعدی نمی تواند این مشکل را به طور ریشه ای حل کند. مسئولین امر در هر یک از زمینه های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی باید عوامل مؤثر در همان بعد را که در محدوده کارشان قرار دارند، جستجو نموده و ضمن تلاش برای رفع آن با ایجاد هماهنگی با سایر ارگان ها در جهت رسیدن به هدفی نهایی، جامع و مشترک تلاش کنند.

با توجه به اهمیت موضوع استفهام و گستردگی آن در قرآن کریم و توجه به تأثیر آن در فهم صحیح قرآن و جلوگیری از انحرافات تفسیری، تحقیقی همه جانبه در این مجموعه، صورت گرفته است. در این راستا، انواع استفهام و معانی مجازی آن، ویژگی و احکام، بلاغت، کاربرد، کارکرد و گونه های استفهامی قرآن مورد بررسی قرار گرفته و در پایان استفهامات هر سوره با ذکر تعداد و ادات آن مشخص شده است. با بررسی استفهامات قرآنی می توان گفت فقط در 18 سوره از 114 سوره، استفهام ذکر نشده است و از 1260 استفهام صریح و مقدر، 996 مورد در سوره های مکی و 264 مورد در سوره مدنی نمود بیشتری دارند. کاربرد استفهام در معنای حقیقی اندک است و بیشتر در معنای مجازی استعمال شده است. کثرت معانی مجازی به ترتیب عبارتند از:انکار، تقریر، تعجب، توبیخ، نفی، تعظیم، وعید، تشویق، تهکم، استبعاد، امر، تمنا، تذکر، عرض، تحضیض، تهویل، تحقیر، تنبیه و استهزاء. موارد دیگر استفهام مجازی در قرآن کمتر استعمال شده است. استفاده از اسلوب استفهام، به منظور طلب آگاهی و کسب خبر از چیزی که قبلاً معلوم نبوده و به سخن در آوردن مخاطب به دلیل اغراضی که سائل آگاه مد نظر دارد، با اداتی روان و ساده چون (همزه، هل، کیف، کم، متی، من، ما، ایّ، این، ایّان)، در قرآن مطرح شده است. این اسلوب گویای این حقیقت است که کلام الهی همواره از بلیغ ترین و فصیح ترین سخن استفاده نموده تا منظور خود را بدون هیچ غموضی و با ساده ترین الفاظ که عمیق ترین معنا را در بر دارد، به انسانها برساند. از شیوه های رایج استفهامات قرآنی این است که خداوند گفتمانی را در قالب پرسش و پاسخ بین افراد و گروه های مختلف نظیر خدا و پیامبران، پیامبران و مردم، ملائکه و خداوند، ابلیس و خداوند، بهشتیان و جهنمیان، .... و بالعکس به تصویر می کشد و با نشان دادن فرجام عملکرد آنان، شخصیت واقعی آنها را به مخاطب می نمایاند. این روش، علاوه بر اینکه به کلام خدا زیبایی خاص می بخشد، تأثیری شگرف بر روح و جان انسان می گذارد، عواطف و احساسات او را بر می انگیزد، حس کنجکاوی او را ارضا می کند و او را به فهم عمیق تر مسائل می رساند. این خود یکی از زیباترین هنرهای بلاغی و روش عالی تربیتی قرآن کریم در هدایت انسان ها به کمال، محسوب می شود. موضوع و محور اساسی استفهامات قرآنی در سور مکی بر پایه توحید، معاد و نبوت استوار شده و در سور مدنی، و احکام و اخلاق، نمود بیشتری داشته و تمامی آنها با سه مقولة مهم تعقل، اختیار، و شناخت پیوند ناگسستنی دارند. امید است با استفاده از درج مطلب ارایه شده در باب استفهام که مبتنی بر کتاب های علوم قرآنی، ادبیات عرب، بلاغت، تفاسیر مختلف و کتاب های روان شناسی می باشد و با کاربردی کردن اطلاعات این تحقیق، بستر مناسب را برای فهم صحیح استفهام در قرآن ایجاد نموده و هنر قرآن را در به کارگیری این اسلوب بلاغی بیشتر از گذشته آشکار نماییم.

این پایان نامه درباره جنبه های اعجاز قرآن است ومباحث ذیل را در بردارد: حقیقت اعجاز، معجزات انبیاء، وجوه اعجاز قرآن و آراء و نظرات مفسران ودانشمندان اسلامی درباره آن .

این پایان نامه با غرض تبیین جایگاه نماز در تزکیه انسان و سیر تکامل فردی و اجتماعی از دیدگاه آیات وروایات معصومین (ع) نوشته شده است و مباحث آن عبارتند از: انسان کیست؟ عناوین و اسامی نماز درقرآن، جایگاه نماز در دستورات خداوند به پیامبران وبزرگان دین، نماز معیار انتخاب پیامبران و اولیاء دین به رهبری از طرف خداوند، نقش سازندگی نماز در کمال انسان و قرب او به خدا، توجهات خاص خداوند به نمازگزاران، نقش سازندگی توجه به حدود و اوقات نماز، نقش نماز در حفظ انسان از آلودگیها و وساوس شیطانی، کیفی بی توجهی به نماز، نماز عبادت تمام موجودات جهان.

این تحقیق در شش فصل با این مباحث تنظیم و تدوین شده است: فصل اول، بررسی واژه حج از جهت لغت و اصطلاح و همچنین نام های کعبه در قرآن و وجه تسمیه آن، نام های مکه در قرآن و وجه تسمیه آن؛ فصل دوم، تاریخچه خانه کعبه از دیدگاه قرآن و روایت؛ فصل سوم، سیر تاریخی حج از زمان قبل از بعثت حضرت ابراهیم و بعد از آن تا ظهور اسلام و از زمان ظهور اسلام تاکنون؛ فصل چهارم، ویژگی های کعبه؛ فصل پنجم، آثار و برکات حج و تأثیر آن در پیوندهای اجتماعی مسلمانان: بعد اجتماعی حج و آثار و منافع آن، ابعاد عرفانی و معنوی و اقتصادی و اخلاقی و اعتقادی حج. فصل آخر به نتیجه گیری از مباحث فصول قبل اختصاص یافته است

این پایان نامه مشتمل بر پنج فصل با این موضوعات است: فصل اول، کلیاتی درباره ی هنر و زیبایی: خواستگاه هنر و تعریف آن، هنر دینی و مقدس، تعریف زیبایی، زیبایی از منظر قرآن و روایات، اعجاز و تعریف آن، سبک قرآن، نظم در قرآن، موسیقی و آهنگ باطنی قرآن، تناسب و شرایط؛ فصل دوم، زنگ در قرآن: نور و تاریکی، رنگ چیست، رنگ از دیدگاه قرآن، گونه های رنگ؛ فصل سوم، رمزپردازی و نمادگرایی قرآن: رمز از نظر لغوی و اصطلاحی، تأویل و تفسیر، ظاهر و باطن، زبان نمادین قرآن، رمزهای طبیعی، حروف مقطعه ی قرآنی؛ فصل چهارم، موسیقی بیرونی قرآن؛ فصل پنجم، قصه در قرآن.