جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مسألۀ جبر و اختیار یکی از نکات بسیار پیچیدۀ علم کلام در دین مبین اسلام است که با توجه به برداشت‌های گوناگون فرق مختلف کلامی و نحله‌های فکری و مذهبی از جمله عارفان از آیات قرآن کریم، احادیث نبوی و برداشت‌های گوناگون و بعضاً متضاد و مخالفی را به دنبال داشته است؛ تا جایی‌ که هر یک از مشرب‌های فکری از جمله اشاعره و معتزله با توجه به زیرساخت‌های فکری و اندیشگانی خویش در جست‌وجوی مستمسکی برای اثبات عقایدشان بوده‌اند. در این میان عارفان مسلمان و از جمله مولانا جلال‌الدین در اثر سترگ خود مثنوی یکی از دلایل محکم و متقنی را که در جهت اثبات اختیار و ارادۀ بشر ذکر می‌نماید بهره‌گیری از روش عقلانی و منطقی قدرت اندیشه و تفکر در جذب خواسته‌ها و طلب کردن پدیده‌هاست که از آن با عنوان «قدر مشترک» یاد می‌نماید. مولانا به کمک روش شناسی عقلانی به دنبال اثبات مسألۀ اختیار و نفی جبر گرایی است و در پرتو اختیار و ارادۀ بشری قدرت اندیشه و فکر را به اثبات می‌رساند. یافته‌های این پژوهش که به شیوۀ توصیفی - تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه‌ای و شیوۀ سندکاوی انجام شده است نشان می‌دهد که قدرت فکر و اندیشه در وجود انسان به عنوان نیرویی در جهت اثبات قدرت اختیار بشری در مشرب کلامی مولانا مورد توجه قرار گرفته است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 27 تا 46

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

نظریه سلطنت نفس در حوزه جبر فلسفی

نویسنده:

محمدعلی اسماعیلی

نوع منبع :

کتابشناسی(نمایه کتاب) , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

معرفی کتاب

وضعیت نشر :

قم - ایران: بوستان کتاب قم,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

طلب و اراده , جبر و اختیار(کلام) , جبر فلسفی , سلطنت نفس , نظریه سلطنت نفس

کلیدواژه‌های فرعی :

مکتب کلامی معاصر نجف , عقل‌گرایی غیرفلسفی , نقل‌گرایی تحلیلی ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

سید محمدباقر صدر

شابک (isbn):

9789640921104

چکیده :

«نظریه سلطنت نفس»، رهیافتی جدید در حوزه جبر فلسفی است که مکتب کلامی معاصر نجف ارائه کرده است. این دیدگاه که محقق نائینی آن‌را پایه‌گذاری کرده و با ژرف‌نگری‌های محقق خوئی و شهید صدر، رشد، تکمیل و ترمیم یافته، بر نقد دیدگاه فیلسوفان در حوزه اراده استوار است. جستار حاضر، در بخش نخست به گردآوری، دسته‌بندی، تقریر و تبیین این نظریه در اندیشه محقق نائینی، محقق خوئی و شهید صدر پرداخته و در بخش دوم، با بهره‌ گیری از میراث کلامی و فلسفی ، به ارزیابی مبانی، مؤلفه ‌ها و دستاوردهای این نظریه می‌پردازد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

جبر و اختیار در حکمت مشاء و عرفان اسلامی

نویسنده:

حسن امینی ؛ تهیه پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی ؛ ‏‫سرویراستار محمدباقر انصاری.‬

نوع منبع :

کتابشناسی(نمایه کتاب) , کتابخانه عمومی

وضعیت نشر :

قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ,

کلیدواژه‌های اصلی :

جبر و اختیار(کلام) , اختیار , جبر determinism

شابک (isbn):

‏‫978-600-195-801-4‬

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

به سوی درک علمی از اراده آزاد [پایان‌نامه انگلیسی]

نویسنده:

Iredale, Mathew Walter Martin (آیردیل، متیو والتر مارتین)

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

متن کامل پایان نامه

زبان :

انگلیسی

کلیدواژه‌های اصلی :

جبر و اختیار(کلام) , اختیار , جبر determinism , جهان‌بینی علمی , اختیار انسان , جبرگرایی , آزادی گرایی , مسئولیت پذیری , انسان مختار , مسئولیت اخلاقی (فلسفه اخلاق) , اراده آزاد (فلسفه اخلاق) , اختیار (مقابل جبر)(دامنه فلسفه سیاسی) , سازگارگرایان (جبر و اختیار) , ناسازگارگرایان (جبر و اختیار) , اراده آزاد و مسئولیت اخلاقی , مفاهیم آزادیخواهانه از اراده آزاد , مفاهیم آزادیخواهانه از مسئولیت اخلاقی , مفاهیم سازگارانه از اراده آزاد , استدلال علیه اصل احتمالات متناوب , مفهوم رضایت‌بخش از اراده آزاد , تفسیر متغیر خودمختاری از اراده آزاد , سازگارگرایی (جبر و اختیار) , ناسازگارگرایی (جبر و اختیار)

چکیده :

ترجمه ماشینی: آیا می‌توانیم به تصور رضایت‌بخشی از اراده آزاد برسیم که با جهان‌بینی علمی کنونی سازگار باشد؟ این مشکل مهم موضوع این پایان نامه است. استدلال می شود که حوزه های خاصی از علم مشکلات عمیقی را برای مفاهیم آزادیخواهانه از اراده آزاد و مسئولیت اخلاقی ایجاد می کند. به طور خاص، مشخص نیست که چگونه اراده آزادانه می تواند از فرآیندهای عصبی مغز ناشی شود. مشخص نیست که چگونه یا چرا تکامل یافته است. و با تصور فیزیکدان از زمان همانطور که از طریق نظریه نسبیت انیشتین فهمیده می شود ناسازگار است. اینها مشکلاتی هستند که برای تصورات سازگارانه از اراده آزاد به وجود نمی آیند. علاوه بر این، تعدادی ایرادات فلسفی بیشتری وجود دارد که می توان علیه آزادی گرایی مطرح کرد - از جمله استدلال هری فرانکفورت علیه اصل احتمالات متناوب و اعتراض اخیر گالن استراوسون به مسئولیت نهایی - که به شدت نشان می دهد که ما اراده آزاد یا مسئولیت اخلاقی نداریم. هر حس آزادیخواهانه در نتیجه این مفاهیم سازگاری مختلف از اراده آزاد در نظر گرفته می‌شوند تا ببینیم آیا می‌توان به یک گزارش سازگاری رضایت‌بخش از اراده آزاد دست یافت. نتیجه گیری می شود که یک گزارش معرفتی از اراده آزاد مبتنی بر تفسیر متغیر خودمختاری ریچارد دابل از اراده آزاد رضایت بخش ترین است. چندین اعتراض لیبرتارین به سازگاری مورد بحث قرار گرفته و رد شده است. در نهایت، برخی از ایرادات کلی به اختیار و مسئولیت اخلاقی که اخیراً توسط تد هوندریچ، ریچارد دابل و بروس والر مطرح شده است، مورد بحث قرار می گیرد. استدلال می شود که آنها هیچ دلیلی برای شک در داشتن اراده آزاد ارائه نمی دهند. بنابراین نتیجه می‌گیریم که می‌توانیم به مفهوم رضایت‌بخشی از اراده آزاد برسیم که با جهان‌بینی علمی کنونی سازگار باشد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تحلیل و بررسی قرائت‌های فلسفی «أمرٌ بین الامرین»

نویسنده:

علی عزیزخانی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

جبر و اختیار(کلام) , اختیار , امر بین امرین , 11- جبر و اختیار در روایات [قواعد عقلی در قلمرو روایات؛ دفتر دوم؛ ص:360؛ جواد خرمیان] , 01- لا جبر و لا تفویض بل أمر بین أمرین

چکیده :

نظریه «أمر بین الامرین» که نخستین بار از سوی ائمه معصومین (علیهم السلام) مطرح شد، هر دو نظریه جبر و تفویض را باطل و حقیقتی میان آن دو را اثبات میکند، باید دید بالاخره نقش انسان در افعال خودش چیست؟ حقیقت «امر بین الامرین» چیست؟ فیلسوفان ما قبل صدرایی در طول تاریخ هر کدام به نحوی متفاوت از یکدیگر، مانند رابطه مجازگونه و بالتسبیب فعل انسان(ابن رشد)؛ فاعل مباشر بودن انسان و فاعل بعید بودن خداوند (خواجه طوسی)؛ نقش انتخاب کردن برای انسان(ابن سینا)موضوع را تفسیر نموده اند، اما این تفاسیر از سوی فیلسوفان مکتب صدرایی و خود صدر مورد نقد واقع شد. صدرا و پیروان مکتب ایشان تفسیر متفاوتی از فلاسفه قبل ارائه کردهاند که اشکالات تفاسیر قبل را ندارد و با توحید افعالی سازگار میباشد.صدر المتألهین، با تبیین صحیحی از رابطه علیت و ارجاع آن به تشأن وجود تعلقی و ربطی داشتن وجود ممکن، ثابت کرد که علل متوسط، چون خودشان معلول خدای متعال هستند، هیچگونه استقلالی ندارند، پس خالقیت حقیقی و استقلالی منحصر به خدای متعال است و همه موجودات در همه شئون خودشان و در همه احوال و ازمنه نیازمند به وی میباشند و محال است که موجودی در یکی از شئون هستیش بینیاز از وی گردد و بتواند مستقلاً کاری را انجام دهد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

ابعاد اجتماعی مسئولیت اخلاقی [کتاب انگلیسی]

نویسنده:

Hutchison, Katrina; Mackenzie, Catriona; Oshana, Marina

نوع منبع :

کتاب

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

Oxford University Press,

زبان :

انگلیسی

کلیدواژه‌های اصلی :

جبر و اختیار(کلام) , اختیار , اختیار انسان , مسئولیت پذیری , انسان مختار , مسئولیت اخلاقی (فلسفه اخلاق) , اراده آزاد (فلسفه اخلاق) , اختیار (مقابل جبر)(دامنه فلسفه سیاسی)

چکیده :

ترجمه ماشینی: "تا چه حد ما مسئول اعمال خود هستیم؟ نظریه پردازی فلسفی در مورد این سوال اخیراً چرخشی اجتماعی به خود گرفته است و نشان دهنده تغییر تمرکز از نگرانی های متافیزیکی سنتی در مورد اراده آزاد و جبر است. نظریه های اخیر به پویایی بین فردی در قلب توجه کرده اند. عملکردهای مسئولیت اخلاقی و نقش محیط اخلاقی در کارگزاری داربست. با این حال، پیامدهای نابرابری اجتماعی و نقش قدرت اجتماعی برای اعمال مسئولیت اخلاقی ما همچنان موضوعی است که به طرز شگفت‌انگیزی نادیده گرفته شده است. مفهوم عاملیت در رویکردهای فعلی به مسئولیت اخلاقی بیش از حد ایده آل، با فرض اینکه شیوه های ما شامل تعامل بین عوامل دارای قدرت و موقعیت یکسان است. در دوازده مقاله جدید و یک مقدمه اساسی، این جلد به طور سیستماتیک این فرض را به چالش می کشد و تأثیر عوامل اجتماعی مانند روابط قدرت و سلسله مراتب، پدرگرایی، هویت های ساخته شده اجتماعی را بررسی می کند. ، نژاد، جنسیت و ج کوتاهی مسئولیت اخلاقی عوامل اجتماعی بر شرایطی که کارگزاران در آن عمل می کنند و همچنین بر شخص یا افرادی که در موقعیتی هستند که آن عامل را برای عمل خود مسئول بدانند، تأثیر دارد. علاوه بر این، عوامل اجتماعی بر طرفینی که در مورد عامل قضاوت می کنند تأثیر می گذارد. نظریه پردازان برجسته مسئولیت اخلاقی، از جمله مایکل مک کنا، مارینا اوشانا و مانوئل وارگاس، پیامدهای ظلم و نابرابری ساختاری را برای نظریه های مربوطه خود در نظر می گیرند. نیل لوی بر نیاز به تمرکز مجدد در تحلیل‌های خود از شرایط معرفتی و کنترلی مسئولیت اخلاقی از فردی به عاملان اجتماعی گسترده تاکید می‌کند. نظریه پردازان برجسته استقلال رابطه، از جمله کاتریونا مکنزی، ناتالی استولجار و آندره آ وستلوند، بینش جدیدی را در مورد موضوع مسئولیت اخلاقی ایجاد می کنند. مشارکت‌کنندگان دیگر، بحث‌های مربوط به مسئولیت اخلاقی را با کارهای اخیر در فلسفه فمینیستی، معرفت‌شناسی اجتماعی و روان‌شناسی اجتماعی در مورد موضوعاتی مانند بی‌عدالتی معرفتی و سوگیری ضمنی وارد گفتگو می‌کنند. مجموعاً، مقالات این جلد، بحث‌های فلسفی در مورد مسئولیت اخلاقی را در جهت‌های مهم جدید تغییر می‌دهد."

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

راهنمای راتلج برای اراده آزاد [کتاب انگلیسی]

نویسنده:

Kevin Timpe (editor), Meghan Griffith (editor), Neil Levy (editor)

نوع منبع :

کتاب

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

Routledge,

کلیدواژه‌های اصلی :

جبر و اختیار(کلام) , اختیار , اختیار انسان , فلسفه اخلاق (عام) , انسان مختار , آزادی اراده (فلسفه دین) , اراده آزاد (فلسفه اخلاق)

چکیده :

ترجمه ماشینی: پرسش‌های مربوط به اراده آزاد تقریباً با مسائلی در هر زمینه‌ای از فلسفه، از متافیزیک گرفته تا فلسفه ذهن تا فلسفه اخلاق، در هم آمیخته است، و همچنین با کار در حوزه‌های مختلف علم (به ویژه فیزیک، علوم اعصاب و روان‌شناسی اجتماعی) آگاه می‌شود. اراده آزاد نیز دغدغه همیشگی متفکران جدی الهیات و سنت های غیر غربی است. از آنجایی که اراده آزاد را می توان از منظرهای مختلف مورد بررسی قرار داد و پیامدهایی برای بسیاری از بحث ها دارد، یک نظرسنجی جامع نیاز دارد که طیف وسیعی از رویکردها را در بر گیرد. این کتاب اولین کتابی است که متخصصان برجسته را در هر جنبه ای از اراده آزاد گرد هم می آورد، از کسانی که در بحث های فلسفی کنونی نقش دارند، تا دیدگاه های غیرغربی، مشارکت های علمی و کسانی که تاریخ غنی این موضوع را می دانند.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی مجدد نظریه کسب اشعری به روایت کتاب اللمع [کتاب انگلیسی]

نویسنده:

Binyamin Abrahamov (بنیامین آبراهاموف)

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :