جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی: این کتاب به یکی از مهم ترین و مخاطره آمیز ترین مسائل ایمان و اصول دین می پردازد که همان مسئله اعتقاد به جبر است، ابن قیم جوزیه دو فصل کامل در کتاب خود دارد، یکی برای پاسخ به جبر و قدر. دیگر برای پاسخ به تقدیرگرایی، علاوه بر پاسخ به آن و دیگران در فصول کتاب خود.

کتاب طلب و اراده، یکی از دشوارترین مباحث فلسفی و عرفانی است که با مسئلهء جبر و اختیار ارتباط دارد. آیت الله خمینی در مواجهه با این بحث در تدریس علم اصول، با نگاهی بس ژرف به این مسئله نگریسته و ریشه های فلسفی و عرفانی و روایی آن را دقیقاً پی گرفته اند و ژرف کارانه ارتباط این مسئله را با جبر و تفویض و سعادت و شقاوت ذاتی و موجبات آنها تجزیه و تحلیل کرده و مشکل تسلسل اراده ها را به وجه بدیعی حل کرده اند.

ترجمه ماشینی: کانت فعالانه با این مسئله مبارزه می کند که چگونه می توان کنش خلاق خدا را در رابطه با آزادی انسان تصور کرد. او به این دیدگاه می رسد که آزادی انسان تنها در صورتی می تواند محفوظ بماند که خداوند به طرق خاصی از جهان خلقت کناره گیری کند. دو رکن فلسفه بالغ کانت - ایده آلیسم استعلایی و آزادی - تا حدی به دلیل نیاز کانت به ارائه راه حلی برای مشکل الهیاتی خود شکل گرفته و انگیزه یافته است. سنت الهیات قرون وسطایی و اوایل مدرن، فعل الهی را بر خلاف عمل هیچ موجود مخلوقی تصور می کند. وقتی مخلوق عمل می کند، خداوند مستقیماً باعث این عمل می شود، اما بدون اینکه از آزادی مخلوق کاسته شود. کانت صراحتاً این گزارش از توافق الهی و انسانی را مورد بحث قرار می دهد و آن را رد می کند. این رد پیامدهای قابل توجه و شگفت‌انگیزی برای فلسفه گسترده‌تر کانت دارد و ادعاهای غیرقابل درک در فلسفه انتقادی او را توضیح می‌دهد. کریستوفر جی. اینسول با درگیر شدن با طیف وسیعی از متون کانت از سال 1749 تا اوایل دهه 1800، مطالعه ای قطعی در تاریخ ایده ها ارائه می دهد. بسیاری از این متون تا به امروز در مطالعات کانت مورد توجه اندکی بوده یا اصلاً مورد توجه قرار نگرفته اند. Insole اندیشه کانت را در ارتباط با مواضع متعدد تاریخی و سنتی قرار می دهد و این مواضع را با درگیری نزدیک با بحث های اخیر در فلسفه تحلیلی و الهیات سیستماتیک روشن می کند. کانت وقتی با دشواری ارتباط آزادی الهی و انسانی دست و پنجه نرم می کند، بی وقفه صادق است. این مطالعه، مبارزه و میراث الهیات کانت، به قلب مشکل در دریافت مدرن آنچه سنت مسیحی در مورد آزادی انسان تأیید کرده است، می رود. به این ترتیب، کتاب یکی از خطوط گسل تعریف کننده در الهیات و فلسفه مدرن را روشن می کند.

جبر و اختیار از جمله کهن ترین و بحث برانگیزترین مسائل نظری در حوزه فلسفه، کلام و عرفان است. هدف از نگارش این تحقیق، واکاوی مسئله جبر و اختیار در قرآن، فرق اسلامی، عرفان و حماسه است.اعتقاد به جبر و اختیار و قضا و قدر به وفور در شاهنامه و مثنوی قابل رویت است. دراین تحقیق برآنیم که زوایا و خبایای هریک را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار دهیم؛ به سبب اینکه عرفان تالی حماسه است به هیچ عنوان قصد نداریم با مقایسه این دو با یکدیگر یکی را بر دیگری رجحان دهیم.کلمات کلیدی : جبر، اختیار، قضا، قدر، حماسه، عرفان، شاهنامه، مثنوی

چکیده:هدف اصلی از پژوهش حاضر، بررسی مبانی دو مکتب بزرگ اسلامی (شیعه و اهل سنت) در مسئله توحید افعالی از نظر عقلانیت آن دو می باشد. در این زمینه از جانب اهل سنت، آثار بدیع الزمان سعید نورسی، به دلیل عصری بودن و جامعیت آن در مسئله توحید، شایان ترجیح بود. لذا مطالب بر اساس چیدمان آقای نورسی فصل بندی شد و متن اصلی تحقیق قرار گرفته است و برای تحلیل و نقد و بررسی آن بر اساس اندیشه و دیدگاه های علامه طباطبائی و استاد جوادی آملی در توحید افعالی، به تحقیق حاضر پرداخته شد. در این تحقیق آراء و مبانی مکاتب کلامی و فلسفی در مسئله توحید؛ بالاخص مبانی و مولفه های توحید افعالی؛ ادله عقلی و نقلی توحید افعالی و تحلیل فراورده ها و نتایج توحید افعالی از قبیل مسائل خیر و شر، جبر و اختیار، هدایت و اضلال، و سعادت و شقاوت انسان، مورد بحث و بررسی قرار گرفت. در روش تحقیق پژوهش حاضر، از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده است و مبانی دو مکتب تشیع و اهل سنت، از دیدگاه عقلانیت دو مکتب مورد بحث و بررسی قرار داده شد و در مسئله توحید افعالی، هر دو دیدگاه روشن گردید. آنچه از تحقیق حاضر به دست آمده است، این است که نورسی از نظ روش، همان روش متکلمین را دنبال کرده و ادله ای که بر آنها تکیه می کند، بیشتر مشاهدات و تجربیات و تمثیلات است و در کنار اینها برهان انی و استقراء و تمثیل را بر عکس اعتقادات اهل منطق، یقین آور می داند. در حالی که علامه طباطبائی و جوادی آملی، مشرب فلاسفه را دنبال کرده اند و از نظر ارزش و یقین آور بودن یک برهان، برهان لمی و برهان انی که از دو معلول متلازمین به دست می آید را یقیق آور می دانند و آن را به ادله و براهین دیگر ترجیح می دهند. بعلاوه، همچون اهل منطق معتقد به یقین آور نبودن و بی کفایتی برهان ان مطلق، تمثیل و استقراء نیز تاکید می کنند. بنابر یافته های این مطالعه می توان نتیجه گرفت که نورسی، هر چند در حل مسائل بیشتر به عقلانیت تکیه کرده و تجدید نظرهای جدید و نسبتا خوبی ارائه داده است و به همین علت تابعینش وی را مجدد دین ملقب کرده اند. اما از نظر علمی نتوانست خیلی از حیطه افکار گذشتگان خود قامی فراتر بردارد. در حالی که تطور و تجدد علوم عقلی در آثار علامه طباطبائی و استاد جوادی به وضوح دیده می شود. مثلا در تعریف «علم»، از حصول صورت شیء در نزد عقل، مراحلی طی شده است و در حال حاضر اعتقاد بر این شده است که «علم» یک امر وجودی است که مسائل بسیاری را به دنبال خود تغییر می دهد. هم چنین مسئله «امکان»، از امکان ما هوی تا امکان فقری و از آن به عین الربط بودن موجودات و بعد به دیدگاه عرفا، عین ظهور و تجلی و آیه بودن موجودات تطور یافته است. این نشان می دهد که مکتب تشیع از پویائی و تکامل خاصی برخوردار است که در مکاتب دیگر یا اصلا دیده نمی شود و یا به ندرت مشاهده می گردد.