جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش قانون الهی در حیات سیاسی انسان‌ها در کلام سیاسی آیت‌الله خامنه‌ای است.روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که قانون الهی در سه ساحت تکوینی، تشریعی و قراردادی مبنای شکل‌گیری و تداوم نظام اجتماعی و نظم سیاسی است. در حالی که قوانین تکوینی و فطری تحت اراده و ربوبیت الهی بوده و از طریق عقل و وحی قابل فهم و استنباط است. قوانین قراردادی هم در سایه شریعت قابل حصول می‌باشد. قانون الهی از منظر کلام سیاسی با رعایت مصالح و مفاسد واقعی بشر، در یک قوس نزولی از مبدأ آفرینش و خالق انسان‌ها، معطوف به واقعیت‌های اجتماعی و مناسبات سیاسی، جعل و انشاء می‎‌شود. ویژگی برجسته چنین قوانینی در «فلسفه قانون» است که معطوف به نظم‌بخشی، عدل‌گستری، توجه به مصالح و مفاسد اجتماعی و جهت‌دهی به ارزش‌های معنوی می‌باشد که در راستای اهداف آفرینش انسان و تنظیم تعاملات و پیوندهای انسانی، تأمین حقوق، آزادی‌ها و سعادت انسان در سایه حاکمیت الهی است.

هدف پژوهش حاضر شناخت و تبیین نشانه‌ها و آموزه‌هایی می‌باشد که شیخ نمر برای مبارزه با نظام حاکم در عربستان بیان کرده است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که «عدالت‌طلبی»، «استبدادستیزی»، «آزادی‌خواهی»، «مرجعیت سیاسی و مذهبی»، «قیام و مبارزه» و «حاکمیّت قانون»، شش نشانه اصلی در مکتوبات و سخنرانی‌های شیخ نمر است. او با طرح این شش نشانه، کاربست آنان را برای دگرگونی و اصلاح ساختار سیاسی در عربستان و طرح نظامی مبتنی بر برابری و برادری لازم می‌دانست.

هدف پژوهش حاضر بررسی و تبیین چیستی و چگونگی بایسته‎های طریق‎ عدالت‌خواهی در اندیشه مقام معظم رهبری است. در این راستا، مرز میان مفاهیم، زمینه‎‎‎ها، شاخصه‎ها، عوامل، لوازم، موانع، آفات، تکالیف و مصادیق این آرمان تبیین شده است. برای تبیین نظرات مقام معظم رهبری از روش ترکیب مزجی استفاده ‌شد، تا با تلخیص بیش از 180 سخنرانی مرتبط با عدالت، پژوهش از جامعیت، اتقان و انسجام کافی برخوردار باشد. این پژوهش با تکیه ‌بر چارچوب نظری اسپریگنز، داده‎های تحصیلی خود را در چهار عنوان «بحران عدالت، علل بحران، آرمان مطلوب و مسیر دستیابی به عدالت»، تنظیم کرده است. در نهایت، پیگیری پژوهش‌های نظری، گفتمان‌سازی، نقد منصفانه، ایجاد شفافیت، اجرای سیاست‌های مالیاتی، درک انتخاب شایستگان، کمک به دستگاه‎ها و عمل به قانون، از دستاوردهای پژوهش حاضر در بررسی اندیشه‎های رهبری می‌باشد.

هدف پژوهش حاضر استخراج مبانی نظری مرتبط با صلح در فلسفه ملاصدرا و نشان دادن قابلیت عملی و کاربردی فلسفه ملاصدرا در این زمینه می‌باشد. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و بر این فرضیه استوار است که گرچه در فلسفه ملاصدرا، موضوع صلح به صورتی مستقیم وجود ندارد، اما در مبانی و اصول فلسفه‌ی وی از جمله اصالت وجود و وحدت وجود و نیز مبانی انسان‌شناسی، دلالت‌هایی بر این موضوع داده شده است. نتایج نشان داد که یکی از ریشه‌های خشونت و جنگ، اختلافاتی است که بین انسان‌ها وجود دارد. این اختلاف تنها در کثرت، معنی دارد و ملاصدرا معتقد است که خاستگاه کثرت ماهیت می‌باشد. از سوی دیگر، او براساس اصل مهم فلسفی خود یعنی اصالت وجود، ماهیت را امری اعتباری می‌داند که جایگاهش تنها در ذهن بوده و آنچه که در عالم خارج، متن واقعیت را تشکیل می‌دهد، وجود است که بین همه موجودات مشترک می‌باشد. آنچه که باعث اختلاف و در نتیجه خشونت و درگیری می‌شود، امری است که نمی‌توان برایش اصالتی قائل شد، و به عبارت دیگر امری اعتباری است. از سوی دیگر در دیدگاه ملاصدرا عالم وحدت، عالم یگانگی و هماهنگی و صلح است، زیرا همه آنچه که به ظاهر متفاوت و گاه متعارض می‌نماید، شئون یک حقیقت واحد و در نتیجه جزئی از یک کل یکپارچه است. این اندیشه و نگریستن به عالم از این منظر می‌تواند بهترین راه برای درک تفاوت‌ها و در نتیجه مفاهمه بین انسان‌ها باشد و درک این تفاوت‌ها نیز می‌تواند نقطه اتکایی باشد که ماهیت‌های مختلف را با هم پیوند می‌دهد. در نتیجه، تمرکز دیدگاه وجودشناختی ملاصدرا بر اشتراک معنوی- ماهوی موجودات و سریان حقیقتی واحد در آنها می‌تواند مبنای مهمی برای قرار گرفتن آنها در چهارچوبی بشمار آید که در آن حلقه‌ای وحدت‌بخش، به رغم اختلافات و تمایزات آنها همگرایی‌شان را تضمین کند. این همگرایی را می‌توان مبنای نظری مهمی برای استخراج مفهوم صلح و صلح‌گرایی از فلسفه ملاصدرا تلقی کرد.

هدف پژوهش حاضر بررسی تطبیقی تفسیر هابز و علامه طباطبائی از کتاب مقدس پیرامون مسئلة حاکمیت و مفهوم حقوق طبیعی و مسیر متفاوت این دو مفهوم در اسلام و مسیحیت می‌باشد. در این راستا، به این سوالات اساسی پاسخ داده شده است که: تفسیر هابز و علامه طباطبائی از متن مقدس چه نتایجی برای حاکمیت سیاسی داشته است؟ این دو شخصیت چه تفسیری از قانون طبیعی و حقوق طبیعی دارند؟ در تفسیر هر یک از این دو فیلسوف، عهد خداوند با انسان‌ها چه زاویه‌‌ای با قرارداد اجتماعی پیدا می‌‌کند؟ گزاره‌‌های دینی چگونه الزام‌آور و قانونی می‌‌شوند؟ روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و به صورت مقایسه‌ای می‌باشد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که علی‌‌رغم شباهت‌های برانگیزاننده نظریه هابز و علامه طباطبائی در مفاهیمی چون ذات ستیزه‌جوی انسان، حرکت، قدرت، قرارداد اجتماعی، اطاعت و...، نظام فلسفی آنها در بدایت و غایت کاملاً متفاوت است و همین تفاوت، خود را در نگاه آنها به رابطة دین و سیاست/ حاکمیت و تفسیر کتاب‌های مقدس هم نشان می‌‌دهد. هابز مؤلفة اصلی نظریة خود یعنی قرارداد اجتماعی را در تفسیر متن مقدس گنجانده و آن را به نفع مرجعیت یک حاکم مقتدر که درپی صلح و امنیت فرد و به طور کلی حفظ حقوق طبیعی فرد است، تفسیر می‌کند، در حالی که علامه طباطبائی الزام به قوانین شریعت را در بحث حاکمیت از قرآن استنتاج می‌نماید.

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش دولت اسلامی در اقناع افکار عمومی با تاکید بر الگوی اخلاقی رسانه‌هااست.این تحقیق با روش تحلیل داده‌بنیاد و با مطالعه در قرآن و برخی از احادیث، ضمن توجه به تفاوت اقناع اخلاقی با شگردهای فریبکارانه، الگوی اخلاقی رسانه‌‌ها در اقناع افکار عمومی را ارائه و نشان داد که نظام اسلامی برای همراهی مستمر افکار عمومی ناگزیر موظف به استخدام و نظارت بر رسانه‌هایی سازگار با مدل مذکور است. ارائه الگو بر محور ارکان ارتباطات و مشتمل بر اصول و شاخص‌‌های اخلاقی می‌باشد که خیرخواهی و صداقت فرستنده، استحکام و شفافیت پیام و تکریم مخاطبان و رعایت سطح فهم آنها، اصول اخلاقی آن بوده و هر کدام دارای شاخص‌‌هایی هستند که رسانه‌‌ها اخلاقاً موظف می‌باشند در تمام مراحل طراحی، بسته‌بندی و ارائه پیام اقناعی طبق آنها عمل کنند و حق استفاده از شگردهای ضد اخلاقی را در اقناع ندارند، زیرا میزان اخلاقی مکانیزم اقناع، همراهی افکار عمومی را درپی خواهد داشت.

هدف پژوهش حاضر تبیین و بررسی شاخص‌های توسعه و پیشرفت سیاسی در سیره ائمه معصومین(ع) است. در این پژوهش ابتدا به روش تحلیل مضمون، شاخص‌های توسعه و پیشرفت سیاسی در پرتو رهنمودهای ائمه معصومین(ع) شناسایی شد. سپس کدهای اولیه با استفاده از نرم‌افزار MAXQDA چندین مرتبه مورد تحلیل و بازبینی قرار گرفت و در نهایت 140 مؤلفه شناسایی گردید. سپس جهت آزمون نتایج از تکنیک دلفی فازی استفاده شد. در نهایت، 26 مضمون پایه توسعه و پیشرفت سیاسی، از مجموعه داده‌ها شناسایی گردید. نتایج نشان داد که پنج شاخص اولیه مهم و تأثیرگذار در توسعه و پیشرفت سیاسی از منظر ائمه معصومین(ع) شامل شکل‌‌گیری اصل نظام اسلامی، مشروعیت (مقبولیت سیاسی)، مشارکت سیاسی، وجود حاکم عادل و اتحاد و همبستگی است.

هدف پژوهش حاضر تبیین الگوی کارکردی امام علی(ع) برای حراست از جبهه مقاومت است. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی بوده و نتایج آن نشان داد که امام علی(ع) به عنوان الگوی معصوم در حکومت و مدیریت، با تبیین پیامد‌‌های مخرّب سلطه دشمن، اطمینان‌‌بخشی‌ و آرامش‌آفرینی در نیروهای جبهه مقاومت، تقویت روحیه و تلقین توانمندی، استفاده از شعار و تحریک احساسات، ترویج فرهنگ معنویت‌گرایی، بکارگیری زنان برای تشجیع، روشنگری در مورد مسائل مبهم‌، اتحادگرایی و تقویت وفاق در جامعه تحت مدیریت، تقویت دشمن‌شناسی در افکار نیروهای جبهه مقاومت، ابهام‌زدایی در مورد شایعات، نفوذ اطلاعاتی در میان دشمن و مراقبت اطلاعاتی از نفوذ دشمن و ارتباط با مردم و حضور در میان آنان، الگویی عملیاتی دقیقی برای تلاشگران حراست از استحکام پیوند نیروهای مقاومت اسلامی نشان داده است.

هدف پژوهش حاضر بررسی سیاست تمرکززدایی آمریکا از غرب آسیا و پیامدهای آن برای امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و یافته‌ها نشان می‌دهد که سیاست تمرکززدایی ایالات ‌متحده از غرب آسیا، علی‌رغم احاله مسئولیت به متحدین منطقه‌ای آمریکا، به سبب ظهور خلاء قدرت در منطقه، زمینه تقویت حضور بازیگران فرا منطقه‌ای مانند بریتانیا، فرانسه و ناتو و تشدید رقابت میان بازیگران منطقه‌ای را به وجود آورده و از این‌رو، چالش‌های جدیدی را فراروی امنیت ملی ایران قرار می‌دهد.

هدف پژوهش حاضر تبیین ادراک فقهی مفهوم منافع‌ ملی در سیاست خارجی با تاکید بر دو مفهوم منفعت و ملیّت از منظر فقه سیاسی امامیه است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و با بهره‌گیری از رویکرد اجتهادی فقه که در تلاقی نص، خرد و زمان‌آگاهی شکل می‌گیرد، در چارچوب نظری «عقلانیت اسلامی» تدوین گردیده است. نتایج نشان داد که فقه سیاسی شیعه در منظری منفعت‌گرایانه در پیوند دین و دنیا، معنویت و مادیات و اصول ثابت و متغیر زندگی انسان، تعقیب منفعت در نظام ارزشی اسلامی را نه تنها رسالت فرد و ساختار مسلمان، بلکه فلسفه‌ی وجودی خویش معرفی می‌کند و قواعد عام فقهی گویای این امر است. پذیرش «سیره و بناء عقلائیه»، توسل به «سیره معصومین(ع)» در مواجهه با مرزبندی‌های بشری، توجه به «منطقه الفراغ» و «تفکیک معاملات از عبادات» در فقه، مقدمات تبیین و پذیرش اقتضاء زمانی و مکانی در مرزبندی نوین و ملی‌ است. حتی اگر تبیین اقتضائی پیش‌گفته راه‌گشا نباشد، عقلانیت دینی، از باب اضطرار به تبیین مرزبندی ملی و تعقیب منافع‌ ملی در آن چارچوب می‌پردازد و قواعد تعدیل‌کننده در فقه سیاسی چون «روایت وضع»، قاعده «ضرورت»، قاعده «میسور» و قاعده «الاهم فالاهم»، حکومت اسلامی را در عین تعقیب آرمان وحدت اسلامی، به پذیرش تکثرهای ملی رهنمون می‌سازد.