جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
  • تعداد رکورد ها : 16
نویسنده:
لیلا احمدی نصر، علی عشقی سردهی، سعید روزبهانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
بر این باوریم که شاهنامة فردوسی، یکی از شاهکارهای عمدة ادبیات جهان است که نه تنها ایرانیان بلکه اغلب محققان منصف در عرصة ادبیات جهانی به ارزش و عظمت آن معترفند و در این اثر سترگ، ما با پهلوانانی با سیمای عرفانی مواجهیم به طوری که شاهنامه جلوه‌گاه تمام نمای انسان آرمانی- عرفانی در سه حوزة اجتماعی، فردی و عرفانی است. بر این اساس در این پژوهش با اذعان به این نکته که فردوسی به هیچ وجه اصطلاح انسان کامل و یا ایده آل و آرمانی را صراحتاً در شاهنامه مطرح نکرده است، با تکیه بر چندی از روایت‌های شاهنامه و شخصیت‌های ایدآل آنها به معرفی سجایای عرفانی پهلوانان ایرانی و انیرانی می‌پردازیم. نتایج پژوهش حاضر نشان می‌دهد که فردوسی به موضوعات متعددی به عنوان ابعاد عرفانی پهلوانان اشاره کرده است و ویژگی‌های انسان عرفانی در این اثر در سه حوزه: رابطه انسان با خدا (اخلاق عرفانی)، رابطه انسان با خود (اخلاق فردی) و رابطه انسان با خلقت (اخلاق اجتماعی) نمود یافته است.
صفحات :
از صفحه 317 تا 339
نویسنده:
سیده صدیقه سجادی راد، احمد ذاکری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
از آغاز شعر فارسی جوهره اعتراض و تعهد اجتماعی در آثار شاعران دیده می‌شود. اعتراض، مقوله­ای از ادبیات است که طی آن روشن فکر به منظور بیان مشکلات جامعه و روشنگری و آگاهی بخشی، نارضایتی خود را از وضع موجود ابراز می­دارد از آن جمله شاعران متعهد، به واسطة رسالت و مسؤولیتی که بر دوش خود احساس می­کنند، به فراخور شرایط، نسبت به ناهنجاری­های گوناگونی که به ویژه در ساختار اجتماعی و سیاسی می­بینند بی‌تفاوت نمی‌نشینند و واکنش نشان می­دهند. عطّار منتقد معترضی است که نه تنها کم­ترین لغزش مردم، حاکمان، پیشوایان و امامان جامعه از نظر تیزبینش پنهان نمی­ماند، بلکه گاه حتّی نظام آفرینش را نظام احسن نمی‌بیند و بر آن از زبان عقلای مجانین خرده می‌گیرد. اعتراض درصد قابل توجهی از حکایت‌های مثنوی‌های عطار را به خود اختصاص داده است و در فرهنگ اسلامی پیشنه‌ای بسیار دارد و هر یک از اندیشمدان دنیای اسلام اعتراض خود را به گونه‌ای خاص و از دیدگاه و منظری ویژه بیان کرده‌اند. می­توان گفت بارزترین بعد شخصیت مجانین در آثار عطّار این است که آنان در واقع زبان اعتراض و انتقاد اجتماعی جامعه عصر بلا زده قرن هفتم و هشتم هستند. در این نوشتار، کوشش می‌شود تا با روش توصیفی تحلیلی زمینه‌ها و عوامل اجتماعی مؤثر در شکل‌گیری شخصیت عقلای مجانین در عصر عطار و ارتباط آن با مکتب اعتراض مشخص شود و مهم ترین ویژگی شخصیت عقلای مجانین عصر عطار یعنی «معترض و منتقد اجتماعی» بودن، در برخی از حکایت‌های وی به عنوان نمونه مورد بررسی قرار گیرد.
صفحات :
از صفحه 340 تا 360
نویسنده:
عبدالحسین لطیفی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
منظومة گلشن راز شبستری را به حق می­توان یک دورة کامل عرفان نظری و حتی شناسنامة عرفان نظری دانست. این کتاب به­رغم اختصار در حجم و تعداد ابیات، مضامین بلند و عمیق عرفانی را به شایستگی تبیین کرده و همین امر، فهم دقیق محتوای آن را حتی برای اهل فن نیز بسیار دشوار نموده است؛ لذا شرح­های بسیار زیادی بر آن نوشته شده و این نوشتار درصدد آن است که ضمن معرفی مهم­ترین شروح گلشن راز، به اختصار به نقد و بیان اهم ویژگی­های آنها بپردازد. در نتیجه می‌توان گفت در میان مهم­ترین شرح‌هایی که در این پژوهش مطالعه شده­­اند، شرح مفاتیح الاعجاز، هم به لحاظ پرداختن به تمام ابیات گلشن و هم به لحاظ عمق مطالب برجسته­ترین و تأثیرگذارترین شرح به شمار می­آید که شروح پس از آن کمابیش وام‌دار آن هستند.
صفحات :
از صفحه 297 تا 316
نویسنده:
بهناز شهنوازی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
گرایش به تعلیم و اخلاق و عرفان در تمام ادوار شعر فارسی وجود دارد؛ آن­چه وجه تمایز اشعار در سبک­ها و گفتمان­های مختلف می­شود، نحوة بیان شعرا و اندیشمندان است. در شعر انوری و ناصرخسرو، بخشی از اشعار تعلیمی با کمک تصاویر ادبی ساخته شده از صور فلکی است. شاعر با استفاده از جایگاه رفیع ستاره­ها و سیاره­ها، سعد و نحس بودن و... به تعلیم روی می­آورد. در شعر نظامی، علاوه بر اشعار تعلیمی، تعالیم عرفانی نیز با کمک همین صور فلکی و مبانی علم نجوم ارائه می­شود. در این پژوهش در پی ارائه گزارشی از شیوة بیان این شاعران هستیم. پژوهش بر مبنای شیوه­ توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه‌ای انجام شده است
صفحات :
از صفحه 361 تا 384
نویسنده:
جلیل نیک نژاد، محمدرضا زمان احمدی، شاهرخ حکمت
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
زبان عرفانی که گویای ناب‌ترین لحظات عارف است در پی خصلت متناقض‌نمای تجربه عرفانی پارادوکسیال می‌شود و یکی از ویژگی‌های کلام عارفان همین متناقض نماهاست، بی‌گمان تأمّل وامعان نظر در گستره و ژرفای این تقابل‌ها و تناقص‌ها و روابط دو سویة آنان هر نگاهی کاونده و خواهان را به حقیقت عرفانی عارفان نزدیکتر می‌کند. کوشش و رسالت پژوهشی این مقاله بر آن است که در رهیافت زبان عرفان جنبة تجربه‌های عرفانی یک عارف را یافته، واکاود، ویژگی‌ها، دلایل و موانع این گونه تجربه‌ها را بررسی کند، چرا که معرفت عرفانی پیامد گونه‌ای تجربه است که آن را هم تجربة عرفانی نامیده‌اند، مقدمات این گونه تجربه، «عرفان عملی» و نتایج آن عرفان نظری نامیده می‌شود.
صفحات :
از صفحه 274 تا 296
نویسنده:
سلیم البوغبیش، سهاد جادری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
یکی از موضوعات عمدة شعر معاصر عربی، عرفان است که از دیرباز، میان شاعران زبان عربی جلوه‌ای خاص داشته است و آن‌ها با بهره‌گیری از افکار ناب عرفانی، اشعاری زیبا و دلنشین سروده‌اند. اگرچه در دورة معاصر، آموزه‌های عرفانی شاعران عارف مسلک گذشته نظیر ابن عربی دیگر نمود پیدا نمی‌کند؛ اما از آن‌جا که عرفان با جان و دل مردم ایران آمیخته است و شعر بهترین حوزه برای نمودار کردن عواطف و افکار درونی شاعر است، می‌توان جلوه‌هایی از این اندیشه‌‌های ناب را در اشعار این دوره هم مشاهده کرد.بدر شاکر سیّاب از جمله شاعران نوگرا و شهیر ادبیات معاصر عربی می­باشد، و مضامین حکمی و عرفانی بخشی از مضامین ناب دیوان اشعار وی را تشکیل می­دهد؛ سیّاب با بهره­گیری از مفاهیمی عارفانه همچون مرگ و فناء، تجرید، وحدت وجود، آفرینش هستی­، مسأله عشق، نوع نگاه به خداوند به قصاید خود روح و جان تازه­ای بخشیده است. در این جستار نگارنده با روش توصیفی تحلیلی به پردازش داده­ها براساس مؤلفه­های عرفان در شعر بدر شاکر سیّاب می­پردازد.
صفحات :
از صفحه 255 تا 273
نویسنده:
زینب سلیمی، سید محمد علی ایازی، کاظم قاضی زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
آب به رغم جایگاه اساسی و اهمیت فوق العاده‌ای که در زندگی انسان و سایر موجودات دارد، جایگاه حقیقی آن از نگاه قرآن و عرفان به نحو تطبیقی هنوز مورد کاوش قرار نگرفته است و رسالت اصلی آن در جهان و وظایف انسان در قبال آن، به نحو بایسته و شایسته مورد تامل قرار نگرفته است. این نوشتار، به قدر میسور نگاهی دارد به جایگاه والای آب و تقدس آن در عرفان و تطبیق آن با بیان قرآن و نیز باورهای باستانی ایران زمین؛ در این نگرش روشن می‌شود که نگاه عرفانی، نقشه سیر و سلوک الی الله را در آینه آب جستجو می‌نماید و نسبت به تامل جدی در آب و دعوت از آن برای حضور در زندگی معنوی فراخوان می‌دهد و باورهای باستانی ایران زمین نیز از جوانب مختلف بر تقدس آن پای می‌فشارد. از سویی دیگر آب در قرآن، جایگاهی بس والا دارد و به عنوان ضرب‌المثل شناخت و معرفت و رهگذر حکمت و بصیرت معرفی شده و آثار و احکام و آداب بی‌شماری برای آن برشمرده می‌شود، کما اینکه منشأ حیات و مظهر کثرت و برکت و طهارت و جریان و سیلان و رویش و زایش و... قلمداد می‌گردد.
صفحات :
از صفحه 232 تا 254
نویسنده:
اسماعیل آذر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
شمس مغربی شاعر قرن هشتم و اوایل قرن نهم، شاعری است صوفی مسلک با کشش و تمایل به ساحت عرفان اسلامی. سبک او در ژرف ساخت متاثر از سنائی غزنوی و عطار است. او تحت تاثیر مکاتبی چون پانته ایسم، بودائیسم، مسیحیت و وحدت وجود قرار گرفته و از شخصیت‌هایی مانند ابن عربی بهره برده است. همین تاثیرها یکی از عمده‌ترین ویژگی‌های سبکی او را رقم می‌زند. غزل‌های عارفانه شمس مغربی از نظر نقد ساختاری یک دست و یک پارچه است. میان بیت‌های غزل، مفهومی فراگیر وجود دارد به گونه‌ای که ارتباط و همبستگی‌های معنادار در غزل‌های عارفانه او مشهود است. زبان مغربی در پاره‌ای از قافیه‌ها متکلف و در سطح غزل آمیختگی فراوان با واژه‌های عربی و گاه ترکیب‌های نامأنوس دارد. از نظر فکری مغربی متمایل به عرفان ابن عربی و از نظر هنر شاعری می‌توان او را میان سنائی و عطار دانست. ویژگی‌های دیگر سبکی او کاربرد واژه‌هائی است که مبین ذوق صوفیگری و عارفانۀ شاعر است مانند: تجلی، آینه، خورشید، فنا و... از دیگر ویژگی‌های سبکی او، عبور از تصوف زاهدانه به سوی عرفان عاشقانه است.
صفحات :
از صفحه 100 تا 122
نویسنده:
مینا خادم الفقرا، نصرالله شاملی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
ظهور قرآن به عنوان معجزۀ پیامبر اسلام(ص) باعث پیدایش علوم بسیاری از جمله علم تفسیر شد. از انواع علوم تفسیری می‌توان به تفاسیر عرفانی قرآن مجید اشاره کرد که در دوره‌های مختلف، آثار زیادی در این باره خلق شده است. یکی از آثار ارزشمندی که در این زمینه نگاشته شده است، اثر ارزشمند «مجمع البحار» تألیف «محمدتقی مظفر کرمانی» ملقب به «مظفرعلیشاه» از علما و عرفای بزرگ اوایل قرن دوازدهم (هـ.ق) و از اجداد مرحوم «ناظم الاطبا» است. این اثر، تفسیر منثور عرفانی سورۀ مبارکۀ حمد است. قبل از این رساله، مظفر علیشاه مثنوی بحرالاسرار را که تفسیر عرفانی و منظوم سورۀ حمد است، سروده بود و بنا به گفتۀ خود او، در اواخر عمر، برای اینکه این اثر مورد استفادۀ عموم مردم قرار گیرد، تفسیر مذکور را به نثر تألیف کرد و آن را به «مجمع البحار» موسوم گردانید. در این مقاله به بررسی اجمالی و محتوایی این اثر، که یکی از تفاسیر مهم و ناشناختۀ عصر قاجار است، پرداخته شده و کوشش شده است تا جایگاه این تفسیر منثور عرفانی که بر اساس نظریۀ مکتب «وحدت وجود» است، بازشناسی شود.
صفحات :
از صفحه 48 تا 67
نویسنده:
مهنوش مانی، سیدعلی اصغر میرباقری فرد، طاهره خوشحال، شعله امیری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
امور معنوی و مسائل مربوط به آن در قرن بیستم توجه روان‌شناسان غربی را به خود جلب کرد. این حوزه از روان‌شناسی به بررسی دین و معنویت و تأثیر آن در زندگی انسان پرداخته است. جایگاه دین در زندگی بشر، اهمیت آن، تأثیراتی که دین بر روان انسان دارد، بالا رفتن کیفیت زندگی و به تبع آن ایجاد شادی از جمله نظریات این حوزه از روان‌شناسی است. عرفای مسلمان نیز در کتاب‌های خود بر اساس آموزه‌های اسلام به بررسی این امور پرداخته و ضمن بیان آن‌ها به تحلیل و تبیین این موضوعات همت گمارده‌اند. با کاربرد نظریات عرفا می‌توان بعضی از رویکردهای روان‌شناسی را تبیین کرد و دریافت که عرفای مسلمان نیز به نظریه‌پردازی در این زمینه‌ها پرداخته‌اند. در واقع آشکار می‌شود عارفان در تعلیمات خویش به مباحث روان‌شناسی روی آورده‌اند که دریافت و استخراج این نظریات نیازمند پژوهش‌های جدی متخصصان علم روان‌شناسی بر روی متون عرفانی است. از طرف دیگر برای تفسیر بسیاری از اندیشه‌های عرفانی آشنایی با نظریات گوناگون روان‌شناسی ضرورت دارد. در این پژوهش که به شیوه توصیفی- تحلیلی انجام گردیده است کوشش می‌شود با به کارگیری رویکردهای روان‌شناسی در زمینه شناخت، رفتار و هیجان، نظریات عرفای مسلمان (تا پایان قرن ششم) در زمینه یقظه و انتباه تبیین گردد.
صفحات :
از صفحه 13 تا 47
  • تعداد رکورد ها : 16