جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
  • تعداد رکورد ها : 20
نویسنده:
مهدیه آهنی ، بهروز رومیانی ،نعمت اصفهانی¬عمران
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
مضامین معنوی و عرفانی در شعر آیینی حضوری ارزنده دارد که کمتر مورد توجه قرارگرفته¬است در این مقاله، شعرمعاصر سیستان در حوزه آیینی دنبال¬می¬گردد و درون¬مایه¬های عرفانی در آن مورد بررسی قرارمی¬گیرد پیوند عرفان با این نوع از شعر در نمونه¬های حقیقت محمدیه، مدح پیشوایان دینی و در موضوعاتی چون سماع معنوی و نمادهای چون کوه قاف و معراج عرفانی تا نورالانوار دنبال می¬شود از این نمونه¬ها نتیجه¬گیری می¬شود که عناصر معنوی وعرفانی که در جوهره شعرآیینی وجوددارد اگر جستجو گردد به حضور جنبه¬های عرفانی در شعر دفاع مقدس وشعر انقلابی نیز می¬رسد. کلیدواژه‌ها: عرفان، شعر آیینی، ادبیات معاصر، سیستان، سلوک.
صفحات :
از صفحه 233 تا 253
نویسنده:
محمدرضا آرام
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
ساختارشناسی سوره‌های قرآن کریم، بحث مهمی است که می‌تواند زوایایی جدید، فراروی مفسران و قرآن‌پژوهان در تفسیر قرآن بازنماید. این مسئله در یک دهه‌ اخیر با رویکردهای مختلفی مورد بررسی قرارگرفته¬است. یکی از این رویکردها در مباحث ساختارشناسی قرآن، ساختاربندی سوره بر مبنای رکوعات است. بر اساس این الگو، سوره انسان دارای دو رکوع کلی می‌باشد. محدوده ابتدایی و انتهایی این رکوعات عبارتند از: آیات 1ـ22 و آیات 23 ـ 31. در زیر مجموعه این تقسیم کلی، با درنظرگرفتن مفاد هر رکوع، متن سوره قابل تقسیم¬بندی به تقسیمات جزئی‌تری نیز می‌باشد که در این پژوهش توصیفی بدان پرداخته¬خواهدشد. پژوهش حاضر در دو بخش تنظیم و تدوین شده¬است. بخش اول با به¬کارگیری الگوی تقسیمات رکوعی، به ساختارشناسی سوره مبارکه انسان پرداخته و سپس در بخش دوم، آیات طبق ساختار بیان شده مورد واکاوی و شرح قرارگرفته¬اند. در این پژوهش، رویکرد تأویلی به آیات مدّنظر قرارگرفته¬است و چنین نتیجه¬می¬گیرد که محور اصلی موضوعی سوره، تبیین مقام اهل بیت مطهر (ع) و مقربان ذاتی و محبین ایشان و همچنین ارائه طریق و ایجاد انگیزش و حبّ و شوق برای رسیدن به مقام قرب اکتسابی است. کلیدواژه‌ها: سوره إنسان، رکوعات، تأویل، عباد الله، أبرار، مقربان.
صفحات :
از صفحه 141 تا 161
نویسنده:
اعظم یزدی پوران ، فاطمه قهرمانی ، شاهرخ حکمت
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
ریشه عرفان اسلامی، قران است، مهم¬ترین جهان بینی و خداجویی است. حقیقتِ عرفانِ الهی، خداست. از لحاظ ادبی و روان شناسی بر سعادت انسان تأکید دارد. عرفان اسلامی راهی برای رسیدن به سلامت روانی، پیشرفت زندگی و کمال فکری بشر است. پس از مراوده با شمس و تأثیرپذیری از قران و حدیث، تحولی عظیم در مولانا پدیدآمد. اندیشه شمس در مولانا تأثیرگذار بوده¬است. مکتب شمس مثبت اندیشیدن را در عالم درون و برون می¬داند. این ویژگی¬ها در غزلیات شمس منحصر به فرد است. اندیشه مولانا و شمس که از بزرگ¬ترین و نام¬آورترین عارفان جهان هستند، ریشه در الهیات و عرفانشان دارد. ادبیات و روان شناسی به هم مربوطند، دنیای درون، ذهن و روح، موضوع عارفان، شاعران و روان¬شناسان مثبت¬گراست. مثبت¬گرایی شاخه مهم روان¬شناسی است، اندیشه را مدیریت می¬کند. کمتر از دو دهه قدمت دارد. از مؤلفه¬هایِ مهمِ مبدعِ روان¬شناسی مثبت¬گرا، مارتین سلیگمن؛ امید و شادکامی است. معتقد است روان¬شناسی علم شناخت توانمندی انسان است، ما قادریم زندگی را با کوچ ذهنی، بسازیم. پژوهش حاضر بررسی عرفانِ اسلامیِ غزلیات شمس با تأکید برنظریه امید و شادکامی پدر علم مثبت¬گرایی سلیگمن است. کلیدواژه¬ها: عرفان اسلامی، غزلیات شمس، مثبت¬گرایی، امید، شادی.
صفحات :
از صفحه 331 تا 339
نویسنده:
محمدمهدی دهقانی اشکذری ، هادی کریمی¬عقدا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
تربیت از مسائل مهم و کلیدی در حوزۀ عرفان و تصوف است و عرفا توجّه ویژه‌ای به تربیت مریدان داشته‌اند. از منظر عرفان و تصوف، تربیت مقدّمه‌ای برای رسیدن به معرفت است و صوفی با تربیت عملی به خودشناسی و در پی آن به خداشناسی می‌رسد. قصص و حکایاتی که از عرفا و صوفیان بزرگ نقل‌شده¬است، به‌وضوح، اهمیّت موضوع تربیت را نشان¬می‌دهد. طبقات¬الصوفیه اثر خواجه¬عبدالله انصاری، از جمله این کتاب¬ها است که در این پژوهش سعی¬شده¬است، مبانی تربیت با توجّه به شیوه¬های نوین تربیت اسلامی در این کتاب، مورد بررسی و تحلیل قرارگیرد و همچنین نویسنده درصدد آن است تا به شیوۀ توصیفی – تحلیلی و روش کتابخانه‌ای به بررسی اصول و روش‌های تعلیم و تربیت در آموزه¬های عرفانی طبقات¬الصوفیه بپردازد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که قصص و حکایات طبقات¬الصوفیه که در شرح حال عرفا و صوفیان آمده¬است به‌طور کلی، حول محور انسان و تربیت اوست و بایدها و نبایدهایی که به‌عنوان حکم خداوند در صلاح‌دید انسان مطرح است در این حکایات به‌خوبی نمایان است. از سوی دیگر مبانی، اصول و روش‌های تربیتی مطرح¬شده در حکایات صوفیان، منطبق و هماهنگ با مبانی، اصول و روش‌های تربیتی اسلام و قرآن است. کلیدواژه‌ها: طبقات¬الصوفیه، خواجه¬عبدالله انصاری، تعلیم و تربیت، آموزه¬های عرفانی
صفحات :
از صفحه 91 تا 110
نویسنده:
سیدحمید میرسلیمانیعزیزی ، محمد علی خالدیان ، حسنعلی عباسپوراسفدن
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
یکی از بحث¬های مهم درتصوف و عرفان «انسان کامل» و ویژگی¬های اوست. انسان کامل، محل تجلی خداوند و شناخت وی، شناخت خداوند است. بررسی ودرک ویژگی¬های انسان کامل در میان آرای مختلف عارفان و مقایسه و قضاوت درباره این آرا معرفت¬افزا است. غزالی ومولوی از تأثیرگذارترین متفکران در جهان اسلام به¬شمارمی¬روند. هدف این تحقیق؛ انسان کامل و شناخت ویژگی¬های او از نظر غزالی و مقایسه آن با اندیشه¬های مولوی است. روش تحقیق توصیفی تحلیلی و با استفاده از روش مطالعه کتابخانه¬ای گردآوری¬شده¬است. نتایج پژوهش اینکه غزالی و مولوی هردو به ضرورت وجود انسان کامل و تقدم غایی او معتقدند. هردو ازنظر کلامی اشعری و تصوف را بهترین روش برای رسیدن به حقیقت می¬دانند. غزالی صوفی خائف است ولی مولوی به تصوف عاشقانه باوردارد. انسان کامل غزالی مقید به رعایت اصول ظاهری دینی است. اما پیر مولانا، در مواردی نادر بی¬تقید به ظواهر و لاابالی است. درنهایت هردو معتقدند که بالاترین و کامل¬ترین مرتبه کمال، به پیامبرخاتم اختصاص دارد. در این پژوهش تلاش¬می¬شود ضمن اشاره به آرای دیگر عرفا، دیدگاه¬های غزالی و مولانا دراین خصوص بررسی و مقایسه¬شود. كليد واژه¬ها: انسان كامل، غزالی، مولانا، پیر، عشق.
صفحات :
از صفحه 271 تا 290
نویسنده:
فرح صفری نیا ، ناهیده گندمی کال ، احمد حسنی رنجبر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
دیوان عطار نیشابوری عارف و شاعر بزرگ ایرانی، همواره موردتوجه دوستداران شعر و ادب بوده و بسیاری از ناقدان و پژوهشگران به بررسی و تحقیق پیرامون این اثر پرداخته‌اند و مترجمانی از کشورهای اروپایی و عرب نیز به آن روی¬آورده¬اند. ظرافت¬هایی در معنی و مفهوم اشعار این شاعر فارسی‌زبان نهفته¬است که در برخی موارد، زمینه‌ساز ارائۀ دیدگاه‌هایی شده¬است؛ بنابراین تأثیر شعر او به ایران و ادب فارسی محدودنمی‌شود. دیرزمانی است که اشعار وی، توجه دانشمندان و صاحب‌نظران آن‌سوی مرزها، از جمله، جهان عرب را به خود جلب¬نموده و به دنبال آن، آثار ایشان چندین بار به زبان‌های مختلف از جمله زبان عربی برگردانده شده¬است و بررسی و نقد این ترجمه‌ها ضروری به¬نظرمی‌رسد. پژوهش حاضر در پی آن است تا با تکیه بر روش توصیفی - تحلیلی، ترجمۀ غزلیات عرفانی دیوان عطار را به زبان عربی مورد بررسی و واکاوی قرارداده و با مقایسۀ متن اصلی با ترجمۀ علی عباس زلیخه به بیان مسائلی چون اشتباه در فهم، حذف و معادل گزینی نامناسب بپردازد تا از این رهگذر برای مخاطب روشن¬شود که بار معنایی واژگان و تعابیر به زبان مقصد چگونه منتقل¬شده و برگردان مترجم از عهدۀ انتقال مفاهیم به خواننده برآمده یا با نارسایی همراه است؟ کلیدواژه¬ها: عطار، ترجمه، غزل، عرفان، علی عباس زلیخه، عشق.
صفحات :
از صفحه 311 تا 330
نویسنده:
معصومه نمرودی¬ژاله ، احمدرضا کیخافرزانه ، مصطفی سالاری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
انسان، اشرف مخلوقات، موجودی است دوسوگرا که هم در خلقت و هم در سلوک، به دو سوی جسم و روح یا تعالی و پستی تعلق دارد که در داستان آفرینش با تمثیل خاک و آب یا نور و ظلمت مطرح¬شده¬است. در شاهنامه تحت¬تأثیر تعالیم زرتشتی و اسلامی، این اندیشه مطرح¬شده و بعد متعالی وجود که روح و جان است در پرتو خرد مقدس می¬تواند به تعالی و رستگاری برسد. اگرچه این نگرش در بسیاری از مذاهب و مکاتب فکری مطرح¬شده؛ با این حال آن¬چه ما را متقاعدمی¬کند که فردوسی در پردازش آفرینش انسان به تعالیم زرتشتی توجه¬داشته، تمرکز بر خردگرایی است. در اندیشه زرتشت، پیوستگی خاصی میان تعالی روح/ جان با پیروی از خرد است که توسط فردوسی ادامه¬یافته¬است؛ بدین ترتیب انسان می¬تواند با پیروی از خرد به نیکنامی و روشنی دست¬یابد و جان/روح را به کمال برساند. در این پژوهش که به شیوۀ توصیفی-تحلیلی و بر اساس منابع کتابخانه¬ای انجام¬می¬شود؛ به واکاوی این اندیشه و خاستگاه آن می¬پردازیم. کلید واژه¬ها: شاهنامه، فردوسی، روح، جسم، خرد، زرتشت.
صفحات :
از صفحه 179 تا 197
نویسنده:
بهارامیدی ، صادق ابراهیمی کاوری ، جوادسعدون زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
هدف این پژوهش، بررسی برجسته‏ترین فنون بلاغی اشعار ابنمعصوم شیرازی است. جامعه آماری مطالعه اشعار عرفانی وی ابیاتی است که ابنمعصوم فراتر از بدیع لفظی به همسوسازی آن¬ها با آرایه¬ها از طریق دیدگاه و اندیشه فکری خویش برای رسیدن به آن¬ها همت گماشته¬است. پرسش اصلی پژوهش این است که ابنمعصوم در ساختار عناصر یک بیت چه شیوه و سبکی را در به کارگیری علم بدیع و بیان مدنظر دارد. وی در سرودن اشعار به آراستن زبان و صنایع ادبی حوزه بدیع اهمیت بسیاری داده¬است. شناخت پربسامدترین شیوه¬های سخن آرایی اشعار ابنمعصوم و سبک و سیاق پیوندزدن آن¬ها به اندیشه¬های بنیادین و عرفانی¬اش ضروری است. ابن¬معصوم به این توجه دارد که سخن مؤثرتر سخنی است که آراسته¬تر باشد؛ بنابراین به انواع تصویر با هدف تأکید بر مضامین عرفانی، جلوه دیگر بخشیده¬است که این امر فراتر از لفظ¬پردازی و آراستنِ صرف ابیات است؛ هدف ابن¬معصوم برجسته¬سازی و تاثیرگذاری افکار خویش به مدد این گونه صناعات ادبی است. این کارکرد در اشعار وی تاکنون بررسی نشده¬است. نتیجه این است که ابن¬معصوم با آگاهی و تسلط بر کارکردهای علم بیان و بدیع، اشعارش را تاثیرگذارتر ساخته¬است. همچنین از یافته¬های تحقیق این است که ابن¬معصوم همانند برخی شاعران دوران خود در بسیاری از قصاید از آرایه¬های ادبی به¬ویژه جناس و تضاد و استعاره و تشبیه و.. استفاده نموده و از این طریق سعی در مزین کردن اشعارش داشته¬است. کلیدواژه‌ها: ابن¬معصوم شیرازی، اشعار عرفانی، بیان، بدیع، صورخیال.
صفحات :
از صفحه 255 تا 269
نویسنده:
داریوش زاهدی¬مقدم ، علیرضا فهیم ، محسن فهیم ، خلیل بهرامی¬قصرچمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
هرچند ردپای باور به وجود انسان کامل در دوران باستان ایران دیده می¬شود؛ اما نظریه انسان کامل به-عنوان نظریه¬ای در عرفان نظری از سوی ابن عربی به شکل منسجم و مدون ارائه¬ گردید. در بخشی از این نظریه ابن عربی بر اهمیت قلب و جایگاه آن در عرفان تأکید می¬کند و آن را حقیقت آدمی می¬داند که مظهر تجلی انوار الهی است. این نظریه بر اندیشۀ عارفان دیگر نیز تأثیر نهاده ¬است. پژوهش حاضر با شیوه تحلیلی توصیفی و استفاده از منابع کتابخانه¬ای مفهوم قلب را در این نظریه با تأکید بر آرای شاه نعمت الله ولی و حضرت امام خمینی(ره) بررسی¬ می¬کند. نتایج به¬دست ¬آمده از این پژوهش از این قرار است که در آرای شاه نعمت‌الله و همچنین امام خمینی(ره) قلب همان ارزش و جایگاهی را دارد که در سنت عرفانی به¬ویژه سنت ابن عربی از آن درک¬ می¬شود. کلید واژه¬ها: عرفان، انسان کامل، ابن عربی، قلب، شاه نعمت الله ولی، امام خمینی (ره).
صفحات :
از صفحه 111 تا 125
نویسنده:
ایادمیرشکاری ، زهرا خسروی ومکانی ، مهناز جعفریه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
شعر شراب یا خمریه سرایی یکی از گونه‌‌های مهم ادبی است که قدمت آن به درازی عمر شعر در ادبیات ملت‌‌ها است. خمریه و جمع آن به شکل خمریات یا باده‌سرایی نوعی از اشعار در ادبیات عرب و فارسی است که به توصیف شراب یا مجالس بزم و شراب‌خواری می‌پردازد. وجود نام‌‌ها و القاب فراوان و آیین‌‌های خاص برای شراب و خمر در ادب عربی و فارسی دالّ بر اهمیت و تداول این موضوع در آن فرهنگ‌‌ها می‌‌باشد. در مجموع خمریه¬سرایی یا شعر شراب به دو نوع مادی و عرفانی تقسیم¬می‌‌شود؛ در شعر فارسی هرجا از می و می¬گساری سخن به میان¬ آمده، مقصود همان عصاره و مفهوم واقعی آن بوده، اما از قرن ششم با گسترش تصوف و آمیختن شعر و عرفان با هم، بسیاری از اصطلاحات ادبی به معنی مجازی به¬کاررفته و بخش مهمی از معانی عرفانی در قالب اصطلاحات می¬پرستانه به صورت خمریات بیان شده¬است و گاهی این درآمیختگی چنان است که نمی¬توان مِی مجازی را از مِی حقیقی جداکرد. در نوع دوم عارفان و شاعران عارف مسلک می و باده را به¬عنوان نمادی برای بیان نشاط روحی و بیان عشق الهی دستمایه شعر خود قراردادند و مقصود آن‌‌ها از شراب، می انگوری نیست بلکه خمر معنوی و روحی است. در این مقاله با استفاده از روش (تحلیلی - توصیفی) سیر تحوّل ساختاری و محتوایی شعر شراب عرفانی در ادب عربی و فارسی و ویژگی‌‌های آن¬ها مورد بحث قرارگرفته و دلایل بهره¬گرفتن از الفاظ و اصطلاحات خمری و مراد از این الفاظ با ارائه شواهد و نمونه‌‌های شعری متعدد، به صورت تطبیقی بررسی¬شده¬است. کلیدواژه‌ها: خمریه، شراب عرفانی، تصوف و عرفان، عشق الهی، ادب فارسی و عربی.
صفحات :
از صفحه 199 تا 216
  • تعداد رکورد ها : 20