جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

جریان شناسی جنبشهای مهدوی

نویسنده:

اسماعیل علیخانی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قدس سره,

کلیدواژه‌های اصلی :

جنبش های مهدوی , متمهدیان , ولایت باطنی , مهدی , مهدویت , امام مهدی (عج) , بابیت (فرق اسلامی) , مهدویت نوعیه , مدعیان مهدویت

کلیدواژه‌های فرعی :

استعمار , بابیت (فرق اسلامی) , بهائیت (فرق اسلامی) , عوام فریبی , فرقه سازی ,

چکیده :

از جریان های مطرح در جهان اسلام، جنبش های مهدوی یا متمهدیان است. جهان اسلام در طول تاریخ اسلام آزمایشگاه مهدویت بوده، امواجی از ادعاها در باب مهدویت را به خود دیده است. جنبش های مهدوی با توجه به موقعیت مذهبی، سیاسی و اجتماعی، از مبانی نظری متفاوتی در باب مهدویت (نظیر فرزند پیامبر(ص) و از نسل فاطمه(س) بودن، شعار «الرضا من آل محمد»، مقام «بابیت» امام زمان(ع)، «امامت باطنی»، «ولایت» و «مهدویت نوعیه») پیروی کرده اند. در دوره های مختلف تاریخی، زمینه های گوناگونی (نظیر پویایی و نشاط مهدویت، انحراف اسلام از مسیر اصلی، ظلم و فساد داخلی و تهاجم بیرونی و علاقه شدید به اهل بیت(ع)) باعث پدید آمدن و گسترش جنبش های مهدوی بوده است. استفاده از نشانه های مهدویت، استفاده از نمادهای صدر اسلام، عوام گرایی مردم و عوام فریبی مدعیان و حمایت استعمار در دوران اخیر، باعث رونق بازار جنبش های مهدوی بوده است. این جریان آثار مخربی، نظیر رویارویی با اسلام، ایجاد تفرقه در جامعه اسلامی و ایجاد فرقه های انحرافی برای جهان اسلام داشته است.

صفحات :

از صفحه 175 تا 206

مشخصات اثر

عنوان :

ارزش و اعتبار معرفت دینی از منظر جریان های فکری

نویسنده:

رمضان علی تبار فیروزجایی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قدس سره,

کلیدواژه‌های اصلی :

معرفت دینی , دین , معرفت‌شناسی دینی (مسایل جدید کلامی) , معرفت , حقیقت معرفت دینی , ارزش معرفتی , طبقه بندی علوم دینی , رئالیسم خام , جریان تفریطی , رئالیسم خطاپذیر , فلسفه معرفت دینی

کلیدواژه‌های فرعی :

صدق (مسائل جدید کلامی) , روش شناسی معرفت دینی , مکتب اخباری (اهل حدیث شیعه) , ارزش معرفتی معرفت دینی ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی

چکیده :

در باب معرفت دینی، بحث از چیستی و حقیقت معرفت دینی، روش و منطق کشف و فهم آن، ملاک و معیار دینی بودن، صدق و اعتبار آن و.... و در باب ارزش معرفتی معرفت دینی نیز بحث واقع نمایی، حکایت گری و قابلیت ارزش گذاری، مسئله صدق، ملاک و معیار ثبوتی آن و.... مطرح است. مراد از میزان ارزش معرفتی در معرفت دینی، انطباق معارف دینی با واقع و حاق دین و بررسی نسبت معرفت دینی با واقع و نفس الامر دین میباشد. بنابراین، مسئله اصلی این است که با توجه به خاصیت حکایت گری معارف دینی از واقع و امکان انطباق آن با واقع و حاق دین از یک سو، و امکان خطا و احتمال عدم انطباق آن با واقع دین از سوی دیگر، مطابقت معارف دینی با واقع به چه میزان است؟ در پاسخ سه جریان و رویکرد فکری مطرح میشوند: جریان افراطی، جریان تفریطی و رویکرد سوم، دیدگاه صحیح است که معتقد به انطباق حداکثری و رئالیسم خطاپذیر نام دارد.این مقاله با رویکرد بررسی اسنادی، ضمن بیان دیدگاه ها در باب ماهیت معرفت دینی، به نقد و بررسی سه جریان مزبور میپردازد.

صفحات :

از صفحه 37 تا 65

مشخصات اثر

عنوان :

جریان شناسی نومعتزله

نویسنده:

جواد گلی، حسن یوسفیان

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قدس سره,

کلیدواژه‌های اصلی :

علل انحطاط مسلمین , معتزله (اهل سنت) , عقل و دین , تفسیر بیانی , نومعتزله , نقد نومعتزله

کلیدواژه‌های فرعی :

سکولاریسم , عقل‌گرایی , علم گرایی , تفسیر بیانی , اعجاز بیانی قرآن , رابطه قرآن و فرهنگ عرب , تاریخمندی احکام اسلام , نومعتزلیان شبه قاره هند , نومعتزلیان عرب , نومعتزلیان ایران ,

چکیده :

جریان نومعتزله یکی از جریان های مهم کلامی در جهان اسلام است. این جریان خاستگاه خود را در آرای معتزلیان قدیم می جوید و به دنبال تجدید بنای معرفتی اسلام بر پایه عقل گرایی است. هدف این مقاله، بررسی عوامل شکل گیری جریان نومعتزله در جهان اسلام، نقاط اشتراک و افتراق میان جریان کلامی نومعتزله با مکتب معتزله و نقد و بررسی اجمالی مبانی نظری و دیدگاه های کلامی طرف داران این جریان فکری است. در تألیف این مقاله، به آثار اندیشمندان متعلق به جریان فکری نومعتزله و برخی پژوهش هایی که در زمینه معرفی برخی نومعتزلیان و نقد و بررسی آرای آنها انجام شده، مراجعه کرده ایم. بر پایه این بررسی ها، به تقسیم جریان نومعتزله به نومعتزلیان کشورهای عربی، نومعتزلیان شبه قاره هند و نومعتزلیان ایران پرداخته ایم و نشان داده ایم که آنها بر احیای جریان معتزله در جهان اسلام اصرار دارند و عده ای نیز برای توجیه دیدگاه هایشان آنها را در راستای آرای اندیشمندان معتزله قدیم معرفی کرده اند.

صفحات :

از صفحه 115 تا 142

مشخصات اثر

عنوان :

قرآن بسندگی و انکار حجیت حدیث: بررسی خاستگاه و اندیشه های اهل قرآن/ قرآنیون

نویسنده:

علی آقایی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF متن

وضعیت نشر :

قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قدس سره,

کلیدواژه‌های اصلی :

جریان حدیث گرا , حجیت حدیث , حدیث , اصطلاحنامه علوم قرآنی , سنت , اهل قرآن , قرآن بسندگی در فهم دین , قرآنیون

کلیدواژه‌های فرعی :

وحی به انبیا , قرآن , نماز , اهل ‌حدیث , فرقه خازمیه ,

چکیده :

«حدیث» پس از قرآن، دومین منبعِ استنباط احکام فقهی و شریعت اسلامی شناخته می شود. عموم مسلمانان حدیث را تنها ابزار دستیابی به سنت نبوی یعنی قول، فعل و تقریر پیامبر می دانند. بنابراین حدیث نقشی اساسی در شکل گیری سنت اسلامی داشته است تا آنجا که تلقی عام این است که حدیث همواره از حجیتی بی چون و چرا برخوردار بوده است. این مقاله با رویکرد تحلیلی به این موضوع می پردازد. بررسی تاریخی نشان می دهد که حدیث همواره از این مقبولیت و حجیت گسترده و عام بهره مند نبوده است. در آثار اسلامی کهن، مخالفت هایی با نقل و ضبط حدیث و کاربرد آن به عنوان منبع استنباط احکام شرعی گزارش شده است. در سده نوزدهم و بیستم میلادی نیز مجدداً مخالفت هایی با حدیث شکل گرفته است که لزوماً محدود به یک منطقه جغرافیایی خاص نیست.

صفحات :

از صفحه 93 تا 114

مشخصات اثر

عنوان :

جریان‌شناسی جنبش‌های مهدوی

نویسنده:

اسماعیل علی خانی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

اندیشه شناخت؛ ملکیان

نویسنده:

هادی صادقی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قدس سره,

کلیدواژه‌های اصلی :

تجدد , معنویت , دین شناسی , زندگی آرمانی , عقلانیت و معنویت , حکومت دینی , روشنفکری دینی , فلسفه حیات , حکومت دینی (مسائل جدید کلامی) , عقلانیت دینی , سنت , ملکیان , اندیشه شناخت؛ ملکیان: هادی صادقی

کلیدواژه‌های فرعی :

تعبد , اصالت فرد , عقلانیت عملی , واقع‌گرایی (رئالیسم) , عقلانیت نظری , تغییر جهان , خوبی , خوشی , مدرنیته (تجدد) , عقلانیت گفتاری , سنت گرایی عقلانی ,

چکیده :

جریان روشنفکری دینی یکی از جریان های فکری تاحدی تأثیرگذار معاصر میباشد و با وجود طیف های مختلف روشنفکری، میتوان جنبه های مشترکی نیز در این میان پیدا کرد. یکی از شخصیت های این جریان آقای مصطفی ملکیان است. این مقاله با رویکرد تحلیلی و بررسی اسنادی، درصدد بررسی دیدگاه های مصطفی ملکیان است. ابتدا تلاش شده است تا اجزای مختلف اندیشه وی با مراجعه همدلانه به آثار وی بازخوانی شود. سپس نویسنده، با اندکی تحلیل و بررسی، با نگاهی نقادانه دیدگاه خود را درباره اندیشه های ایشان بیان کرده است.اما از آنجا که در این نوشتار نمیتوان به همه ابعاد اندیشه ایشان اشاره کرد، به ناچار برخی وجوه مهم تر بررسی شده است. اصلیترین دیدگاه ایشان در نظریه عقلانیت و معنویت ارائه شده است. این نظریه نوعی وحدت گرایی تکثرخیز است که به صورتی حداقلی به مسائل معنوی نگریسته و عقلانیت مدرن را پایه اصلی کار خود قرار داده است. یک ویژگی این نظریه، نوعی معنویت گرایی است که وجوه مشترکی با دین دارد، دین نیست، مخالف آن هم نیست، اما همه وجوه آن را نمیپذیرد. این نظریه، مهم ترین وجه دین، یعنی تعبد، را انکار میکند.

صفحات :

از صفحه 5 تا 35

مشخصات اثر

عنوان :

ابوالاعلی مودودی و جریان نوسلفی گری

نویسنده:

علی امیرخانی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

میراث اسلامی در چنگال عصریت: نقد رویکرد حسن حنفی در بازسازی میراث اسلامی

نویسنده:

نصرالله آقاجانی

نوع منبع :

مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قدس سره,

کلیدواژه‌های اصلی :

تجدد , حسن حنفی , بازسازی میراث , میراث اسلامی , دین و تجدد گرایی , عصریت , تجدد و تراث

کلیدواژه‌های فرعی :

محیط اجتماعی و فرهنگی , دوگانه انگاری , ساختار هرمی , انسانیات وارونه , بازسازی زبانی میراث , خودآگاهی (معرفت نفس) ,

چکیده :

حسن حنفی، از روشن فکران معاصر مصری در چندین دهه از فعالیت تألیفی خود میکوشد تعریفی خاص از میراث اسلامی و ویژگیهای آن ارائه دهد. او با هدف نوگرایی و تجدّد در میراث اسلامی، طرح خویش را تحت عنوان «التجدید و التراث» در تألیفات گوناگون خود دنبال میکند. وی برای میراث اسلامی ویژگیهایی نظیر «اندوخته ای قومی و ملی، تعبیری فکری از پدیده های هر عصر، تدوینی نظری از ستیزهای فکری بین حاکم و محکوم، یک بعدی بودن، وارونگی موضوعات انسانی به الهی» را ذکر میکند که باید از الهیات به انسانیات تبدیل شود. به اعتقاد او اصول و مفاهیم تجدّد، در اسلام هم وجود دارد؛ اما در میراث اسلامی مغفول مانده یا تفسیر دیگری از آن شده است؛ ولی امروزه به تناسب شرایط عصری باید این معانی جدید را کشف کنیم. او زبان میراث را به کهنگی و نارسایی متهم میسازد و روش هایی را برای بازسازی میراث اسلامی بیان میکند که جملگی نیازمند نقد و بررسی است.

صفحات :

از صفحه 65 تا 92

مشخصات اثر

از :	{0}
پست الکترونیک :	{1}
تلفن :	{2}
دورنگار :	{3}
Aaddress :	{4}
متن :	{5}

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ورود

ثبت نام

در تلگرام به ما بپیوندید