جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور مجلات > پژوهش های ادیانی
  • تعداد رکورد ها : 181
نویسنده:
فاطمه سادات اسحاقی ، احسان چنگیزی ، مجتبی منشی زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
چکیده :
در زمان ساسانیان متون مذهبی زرتشتی، مسیحی و بودایی به زبان‌های ایرانی میانه برگردانده شد. در این دوران، موبدان زرتشتی پس از گردآوری متن اوستا، به زبان فارسی میانه آن را ترجمه و تفسیر کردند. این ترجمه و تفسیرِ اوستا را زَند نامیده‌اند. شیوه برگردان این متون واژه به واژه است و مترجمان به واژه‌ها و نحو زبان اوستایی پای‌بند بوده‌اند. این ترجمه‌ها تحت‌اللفظی است، به این معنا که مترجمان در برابر هر واژه اوستایی واژه‌ای در زبان پهلوی یا فارسی میانه برگزیده و در چینش آنها نیز به ترتیب واژه‌ها در جملات اوستایی نظر داشته‌اند. در انتخاب معادل پهلوی این کلمات به صورت ظاهری واژه اوستایی و نیز اشتقاقی که مترجم برای آنها در نظر داشته توجه شده است. سبک جمله‌بندی متن اوستایی نیز حفظ شده و جملات، ساخت معمول زبان پهلوی (فارسی میانه) را ندارند. در این مقاله کوشیده‌ایم تفاوت‌های میان متن مهم اوستایی ویسپرد و زندِ آن را که از متون مهم دین زرتشتی است، بررسی کنیم.
صفحات :
از صفحه 157 تا 177
مشخصات اثر
نویسنده:
راضیه سیروسی ، مرتضی مزگی نژاد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
چکیده :
ظهور دین اسلام به عنوان ناسخ ادیان و شرایع پیشین، واکنش دیگر ادیان، به‌ویژه مسیحیت را که دین رقیبی می‌دانستند، برانگیخت. این واکنش‌ها و مواجهات به‌خصوص با ورود به عرصه استعمار فزونی یافت و در قالب گفت‌وگوها، مباحثه‌ها و نوشتن رساله‌ها در رد همدیگر خود را نشان داد. رد پادُری، نوشته حسین‌علی‌شاه اصفهانی، یکی از ردیه‌های مهم در پاسخ به مدعای غربیان است. این ردیه، جوابیه‌ای در رد سخنان هِنری مارتین، مشهور به پادُری است که به عنوان مأمور انجمن مبلغان مسیحیت، سفری به ایران داشت. در این کتاب، به مسائل مهمی همچون نفی اعجاز نبوی، اختلاف مسیحیت و اسلام و افترائاتی که به شخصیت پیامبر اسلام وارد شده، پاسخ داده شده است. در مقاله حاضر، پس از بررسی کوتاه زندگی سیاسی و تبلیغی هِنری مارتین، روش کلامی اصفهانی بررسی شده است. همچنین، در تکمیل سخنان اصفهانی، یافته‌های دیگر اندیشمندان حوزه کلام و تاریخ ذکر شده است. نتایج نشان داد که اصفهانی، بر معتقدات طرف مقابل تأکید خاصی داشت و با تکیه بر براهین عقلی، استفاده از استدلال تمثیلی و قواعد کلامی، ایرادهای پادری را پاسخ ‌گفته است، اما گاه تمامی جوانب را در نظر نگرفته، و استدلال‌های جدلی نیز در اثرش دیده می‌شود.
صفحات :
از صفحه 129 تا 155
مشخصات اثر
نویسنده:
مهدی صالحی ، مهراب صادق‌نیا ، حمیدرضا یوسفی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
چکیده :
تعامل بین ادیان در دهه‌های اخیر بر اساس تأکید بر هم‌زیستی و صلح است و همین می‌تواند پایانی باشد بر مجادلات کم‌ثمر کلامی و منازعات میان پیروان ادیان. در این بین، پیروان ادیان ابراهیمی در قالب مؤسسات مختلف گفت‌وگوی ادیان، همین خط مشی را در پیش گرفته‌اند و می‌کوشند کمکی باشند برای دیپلماسی دینی در صحنه بین‌الملل؛ دیپلماسی‌ای که نتیجه‌اش صلح و امنیت پایدار میان پیروان ادیان مختلف است. البته دلایل گوناگون بسیاری وجود دارد که در مسیر این خط مشی، دشواری‌هایی را ایجاد می‌کند و در نیل به این هدف تأثیرگذار است. از جمله این دلایل بی‌توجهی به پیشینه تمدنی و قومی گفت‌وگوگران است که در قالب بخشی از فرهنگ هر منطقه و افراد بررسی می‌شود. شرایط ظاهری، زمانی، مکانی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی و همچنین تفکر و نوع برداشت گفت‌وگوگران از دین، و تفسیری که بر اساس اولویت‌هایشان مطرح می‌کنند، بسته به بستر فرهنگی و قومی‌شان متفاوت است. یکی از این مؤسسات شورای پاپی گفت‌وگوی ادیان است که همواره در بیانیه‌هایش بر لزوم گفت‌وگوی میان ادیان و فرهنگ‌های مختلف تأکید دارد. در این پژوهش بر آنیم تا نکات موجود در یکی از بیانیه‌های این شورا درباره گفت‌وگوی میان ادیان را بررسی کنیم.
صفحات :
از صفحه 67 تا 95
مشخصات اثر
نویسنده:
محمد حسین طاهری آکردی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
چکیده :
اعلامیه جهانی حقوق بشر با ادعای احترام به شأن انسان، آزادی و حقوق مترتب بر بشر در سال 1948، و در 30 ماده به تصویب سازمان ملل رسید. در این اعلامیه بر مباحثی همچون حقوق شخصی، مدنی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی انسان تأکید شده است. این نوشتار با توجه به اشکالات حقوق بشری که در مقایسه با دیدگاه‌های اسلامی مطرح می‌شود در صدد است بررسی کند که در کلیسای کاتولیک درباره حقوق بشر چه دیدگاه‌هایی وجود دارد. در مسیحیت کاتولیک سه گونه تفسیر الاهیاتی، در مواجهه با مباحث حقوق بشری صورت گرفت. در این گونه‌های تفسیری، برخی معتقدند مباحث حقوق بشری و آیین مسیحیت با یکدیگر سازگار بوده و ارتباط وثیقی با ‌هم داشته و مبانی کتاب مقدسی تضمین‌کننده این ارتباط است. گروهی نیز با موضع‌گیری در برابر سکولارها معتقدند مبانیِ حقوق بشری، بالضروره الاهیاتی‌اند و خود، در کتاب مقدس ریشه دارند. دسته سوم، بالعکس، بر ناسازگاری الاهیات مسیحی و حقوق بشر پافشاری می‌کنند. این نوشتار با رویکردی توصیفی‌تحلیلی و با روش تحلیل محتوای کیفی مقوله حقوق بشر را معرفی، و گونه‌های مختلف تفاسیر کاتولیک از اعلامیه جهانی حقوق بشر را بیان می­کند و دیدگاه سوم را که مبیِّن ناسازگاری الاهیات مسیحی با حقوق بشر است، منطبق‌تر با مبانی الاهیاتی مسیحیت کاتولیک می‌داند. ادله دو دیدگاه اول را مردود می‌شمرد و شواهدی برای دیدگاه سوم بیان می‌کند و نتیجه می‌گیرد که ماهیت آموزه‌ها و دگمای مسیحی، با اعلامیه جهانی حقوق بشر ناسازگار است و ادعای سازگاری بیشتر جنبه سیاسی دارد.
صفحات :
از صفحه 7 تا 34
مشخصات اثر
نویسنده:
محسن هراتی ، منصوره زارعان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
چکیده :
ازدواج از جایگاه خاصی در دین زرتشتی و دین اسلام (مذهب شیعه دوازده‌امامی) برخوردار است. یکی از اشکال ازدواج، ازدواج موقت است. در سنت زرتشتی اواخر دوران ساسانی، شواهدی مبنی بر ازدواج موقت وجود دارد که می‌توان آن را با متعه یا ازدواج موقت در اسلام مقایسه کرد. در این پژوهش، ابتدا به وجود ازدواج موقت، انواع آن و سپس حقوق و تکالیف زن در سنت زرتشتی، با توجه‌ به مستندات موجود در متون زرتشتی و پژوهش‌های شرق‌شناسان می‌پردازیم و سپس همین موضوع را از منظر اسلام بررسی می‌کنیم و همانندی‌ها و مغایرت‌ها را نشان خواهیم داد. به نظر می‌رسد ازدواج موقت در دین زرتشتی و اسلام همسانی بسیار دارد؛ اگرچه گاه در اهداف و شرایط این نوع ازدواج مغایرت‌های بنیادینی دیده می‌شود. با توجه ‌به وجود رد پای این نوع ازدواج در ایران باستان، سنت زرتشتی و همچنین اعراب جاهلی می‌توان دریافت که ازدواج موقت از احکام تأسیسی اسلام نیست. اسلام ازدواج موقت را پس از جرح و تعدیل، به ‌گونه‌ای امضا کرده است که عدالت درباره طرفین برقرار شده و هر یک از ایشان به منافع مد نظر خود برسند.
صفحات :
از صفحه 35 تا 66
مشخصات اثر
نویسنده:
مونا میرجلیلی مهنا ، سید ابوالقاسم حسینی ، سید محمد حسین نواب
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
چکیده :
دوره صفویه در تاریخ ایران دوره اسلامی از لحاظ تحولات سیاسی‌اجتماعی و مذهبی اهمیت خاصی دارد. این اهمیت با بررسی آثار هنری این دوره دوچندان می‌شود، به‌خصوص در راستای اهمیت نگاره‌های مذهبی و تصویرگری پیامبر (ص) «انقلاب تصویری» رخ داد و آن پوشیده‌شدن صورت ایشان با پارچه‌ای سفید بود. محققان بیشتر بر تأثیرات کلامی‌فقهی در این انقلاب تصویری تمرکز داشته‌اند و به تأثیر برخی مکاتب فکری توجه نشده است. آیا عقاید فکری مکتب حروفیه را می‌توان مؤثر و مرتبط با این انقلاب تصویری دانست؟ حروفیه، که فضل‌الله استرآبادی (740-796 ه.ق.) در قرن هشتم بنیان نهاد و تا عهد شاه‌عباس به حیات خود ادامه داد، برای حروف الفبا تقدس خاصی قائل بودند. آنها معتقد بودند اسماء و صفات الاهی به ‌صورت حروف در صورت انسان متجلی می‌شود. رهنمودهای آنان را در اشعار شاه‌اسماعیل اول، مؤسس سلسله صفویه، می‌توان دید. با توجه به اهمیت صورت در اندیشه حروفیان و ارتباط آن با اسماء و صفات الهی، به‌خصوص پیامبر (ص) به ‌عنوان تجلی‌گاه صفات الاهی، به نظر می‌رسد بین اندیشه آنان و پوشاندن صورت پیامبر (ص) در نگاره‌های دوره صفوی ارتباط مؤثری وجود دارد. لذا در این پژوهش به روش توصیفی‌تحلیلی ارتباط افکار حروفیه با پوشاندن صورت پیامبر (ص) در نگاره‌های مکاتب تبریز، قزوین-مشهد بررسی شده است. به ‌طور حتم دلایل دیگری در این نوع تصویرسازی نقش داشته است که در این مقاله به آن نمی‌پردازیم.
صفحات :
از صفحه 97 تا 127
مشخصات اثر
نویسنده:
نعیمه پورمحمدی،صدرالدین طاهری
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه ادیان و مذاهب,
چکیده :
مقارنه‌گرایی (اکازیونالیزم) عبارت است از نفی رابطه علیت و نشاندن اراده و فعل خدا در جای آن، که دستاورد مهم فیلسوفان دکارتی (از دکارت تا لایب‌نیتس) محسوب می‌شود. واقعیت آن است که این اندیشه در کلام اشعری نیز به عنوان اندیشه‌ای محوری و مرکزی حضور دارد و پایه طبیعیات و حتی الاهیات آنهاست. اشاعره با طرح نظریه «عادت‌الله»، قانون «العرض لایبقی زمانین»، ماهیت عرضی نفوس، سببیت خدا در معرفت و نظریه «کسب»، در واقع اراده و فعل الاهی را جایگزین رابطۀ علیت می‌کنند. این مقاله در نظر دارد با اخذ ساختار و ادبیات فلسفی دکارتیان، اندیشه مقارنه‌گرایانه کلام اشعری را عرضه کند. چهار ساحت طبیعت، رابطه نفس و بدن، معرفت انسان و اختیار انسان، زمینه‌های مناسبی برای مطالعۀ مقارنه‌گرایی در مکتب دکارتی و اشعری است.
صفحات :
از صفحه 31 تا 49
مشخصات اثر
نویسنده:
مریم علوی ، مهدی لک زایی ، ابوالفضل محمودی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
چکیده :
همواره سنت‌هایی که در مجاورت هم بودند، به نحو طبیعی و البته غیرمستقیم، تأثیر و تأثر متقابل داشته‌اند. این موضوع درباره عرفان بودایی و تصوف اسلامی نیز صادق است، هرچند بسیاری از عناصر سلوک زاهدانه ذاتی است و اساساً شباهت‌های موجود به نفس زهد و ریاضت برمی‌گردد. اختلاف نظر بر سر مسئله روشن‌شدگی در مکتب چن/ذن باعث ایجاد دسته‌بندی میان رهروان و استادان این مکتب شده بود. گروهی به «روشن‌شدگی تدریجی» و گروه دیگر به «روشن‌شدگی آنی/ناگهانی» باور داشتند. شن‌سیو نماینده مکتب تدریجی و هوئی‌ننگ نماینده مکتب ناگهانی است. در مکتب خراسان اختلاف نظر صوفیان راجع به صحو و سکر باعث شد محققان، صوفیان این خطه را به دو گرایش اهل صحو و اهل سکر دسته‌بندی کنند. هدف این مقاله تأسیس پلی میان این دو سنت به منظور فهم عمیق‌تر آنها است. مشخصه ذن بودایی مفهوم «روشن‌شدگی» است و ویژگی خاص تصوف خراسان مسئله صحو و سکر است که این نوشته آنها را نه در برابر هم بلکه در کنار هم نشانده است تا میانشان گفت‌وگویی فراتاریخی برقرار کند. این مقاله با بهره‌گیری از روش توصیفی‌تحلیلی با رویکرد مقایسه‌ای گفتمان روشن‌شدگی در سنت ذن بودایی و صحو و سکر در تصوف خراسان را تحلیل، و وجوه اشتراک و افتراق این دو سنت را تبیین کرده است. میان این دو مکتب (چن یا ذن به روایت هوئی‌ننگ و روشن‌شدگی آنی با تصوف خراسان به روایت ابوسعید ابوالخیر و تأکیدش بر سکر و جذبه) با وجود تفاوت‌ها، شباهت‌های بسیار وجود دارد.
صفحات :
از صفحه 253 تا 274
مشخصات اثر
نویسنده:
سیدسعید رضا منتظری ، نرگس خاندل
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
چکیده :
ترسیم جهان آرمانی و مؤلفه‌های دست‌یابی به آن همواره یکی از پرسش‌های اساسی بشر است. در این میان اندیشه سیاسی کنفوسیوس و جهان آرمانی‌اش در چین باستان جایگاه ویژه‌ای دارد. وی شکل‌گیری جامعه آرمانی را این‌گونه میسر می‌داند که اصول اخلاقی و عمل به اصل لی، حکمرانی حاکم حکیم و اصلاح نام‌ها در آن انجام پذیرد. او معتقد است آرمان‌شهر در چین با الگوبرداری از دوران طلایی و اسطوره‌ای چین باستان و آموزش فضیلت‌های اخلاقی به حاکمان و الگو قراردادن آنها برای جامعه محقق خواهد شد. در این پژوهش می‌کوشیم با رویکردی تحلیلی و نظری مؤلفه‌های سیاسی و نظریه آرمان‌شهر در آیین کنفوسیوس را بررسی کنیم و به این پرسش پاسخ دهیم که: روش و برنامه کنفوسیوس برای رسیدن به آرمان‌شهر چیست؟
صفحات :
از صفحه 169 تا 186
مشخصات اثر
نویسنده:
محمد حسن نادم
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
چکیده :
هم‌زمان با پیدایش مسئله امامت، شیعیان با استناد به سخنان پیامبر اعظم k برای برخورداری امامان از علم ویژه بیش از هر ویژگی دیگر اصرار ورزیدند. در تثبیت امامت نقش کلیدی برای آن قائل شدند و با رویکردهای مختلف در زمره مباحث کلامی به آن نظر انداختند. از جمله نواندیشانی که اخیراً با رویکرد تکثرگرایانه درباره جایگاه و مرجعیت علمی امامان b اظهارنظر کرده، عبدالکریم سروش دباغ است. او از چند جهت باورمندی شیعیان به جایگاه علمی امامان را نقد کرده، و از اساس اندیشه‌ای غالیانه به شمار آورده است! در این جستار می‌کوشیم با تحلیل و بررسی گفتار و نوشتار وی چند مسئله مهم را روشن کنیم: 1. دوگانه‌پنداری او درباره علوم وحیانی امامان پس از پیامبر اکرم k؛ 2. استفاده ابزاری از غزالی برای هم‌داستان جلوه‌دادن او با خود؛ 3. واردکردن اتهام غلو به شیعیان به دلیل باورداشتن به علم وحیانی امامان.
صفحات :
از صفحه 103 تا 120
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 181