سنت عقلانی اسلامی در ایران | کتابخانه مجازی الفبا

ابن سینا, حسین بن عبدالله (Ibn Sina؛ Avicenna؛ شیخ الرئیس، فیلسوف مشهور مشائی، شیعه و ایرانی), ۳۷۰ق/359ش./981م. (افشنه بخارا) ۴۲۸ق/416ش./1038م. (همدان)
ابوریحان بیرونی, محمد بن احمد (فیلسوف، منطقی، منجم، ریاضی‌دان، طبیب، ادیب، شاعر، مورخ؛ شیعه اثنی‌عشری و ایرانی ) , 362 ه‍.ق (بیرون خوارزم) 440 ه‍.ق (خوارزم)
قبادیانی, ناصر خسرو (از شاعران بزرگ فارسی‌زبان، متکلم، فیلسوف، حکیم، نویسنده و جهانگرد ایرانی قرن پنجم هجری، از پیروان و مبلغان و حجت اسماعیلیان در خراسان بزرگ، صاحب کتب «جامع الحکمتین»، «زادالمسافرین»، «وجه دین» و «گشایش و رهایش»، اسماعیلیه), 394ق. قبادیان، بلخ، تاجیکستان 481ق. یمگان، بدخشان، افغانستان
فخر رازی , محمد بن عمر (فقیه، متکلم، فیلسوف، مفسر و حکیم مسلمان ایرانی، مکتب اشعری، متکلم اشاعره متاخر، شافعی، پیش برنده الهیات فلسفی، مخالف؟ فلسفه), 543ق./1149م. ری، تهران، ایران 606ق./1210م. هرات، افغانستان
سهروردی (شیخ اشراق), شهاب الدین یحیی بن حبش (با عمر بن محمد سهروردی عارف اشتباه نشود، مؤسس مکتب‌ اشراق، احیاگر حکمت خسروانی، خواهرزاده عمر بن محمد سهروردی عارف), -549ق/1155م. سهرورد، زنجان، ایران 587ق/1191م. حلب، سوریه
عمر خیام (خیام نیشابوری), عمر بن ابراهیم (دانشمند، ریاضیدان، فیلسوف، شاعر؟، ایرانی، معاصر ابن سینا و دارای مکاتبات علمی با او), 432 517 ق.
خواجه نصیر الدین طوسی, محمد بن محمد (فیلسوف و متکلم ایرانی سده هفتم، موسس کلام فلسفی، شیعه امامی), 579ق./1201م.توس،ایران- 672ق./1274م.کاظمین،عراق
قطب الدین شیرازی, محمود بن مسعود (فیلسوف، عارف، متکلم اشعرى ـ شافعى و ایرانى), 634ق./614ش./1236م.کازرون 710ق/689ش./1311م.تبریز (محل دفن: جرنداب تبریز)
ملاصدرا, صدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازی (فیلسوف مشهور موسس حکمت متعالیه، شیعه و ایرانی), 979ق./950ش./ 1572م. 1050 ق./1641م.
سبزواری, حاج ملاهادی بن مهدی (فیلسوف صدرایی، حکمت متعالیه), 1212ق./1798م, 1289ق./1872م.