جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

قرآن کریم، منبع اصلی و خطاناپذیر استخراج احکام و دستورات شرع است و برای فهم اسلام باید به قرآن مراجعه کرد. محقق در این پژوهش به بررسی ارتباط فرهنگ و تمدن، اشاره به مراحل شکل گیری یک تمدن، پیشینه و مراحل دوره های مختلف تمدن اسلامی پرداخته و هدف محقق، نهایتا بررسی مولفه های تمدن اسلامی و یافتن اصول و ارکان این تمدن از منظر قرآن کریم است. فرهنگ، تبلور فکر بشری است که منجر به شکل گیری و پیشرفت تمدن می گردد و تحت شرایط جغرافیایی و اجتماعی، تمدن خاص خود را می آفریند. در نگرش قرآنی به نظر می رسد بین مفهوم فرهنگ و تمدن، رابطه ی معقولی برقرار است؛ و سیر تکاملی تمدن نیز از منطق خاصی برخوردار است. تمدن، زاییده فرهنگ است؛ و فرهنگ، نقشی اساسی در پایداری تمدن دارد و مبنا و زیربنای آن به شمار می آید؛ اصول و ارکان تمدن اسلامی، بر اساس نگرش وحیانی قرآن و همچنین سنت نبوی، به عنوان مفسران خطاناپذیر این عرصه ی لایتناهی معرفت، بنا نهاد شده اند. استقرار پایدار تمدن اسلامی، بر مبنای طرح قرآنی، در گرو شناخت و تبیین مبانی نظری و فکری آن از جمله، کرامت انسان، عقلانیت و خردورزی، علم و دانش، تدبیر(علم سیاست)، اخلاق و معنویت است. محقق ضمن تحقیق به این نتایج رسیده که اصول بنیادین و مولفه های تمدن اسلامی بر اساس نگرش قرآنی، دین محوری، آزادی انسان، وجود یک نظام ارزشی، عدالت اجتماعی، استقلال علمی، تساوی انسانها، آینده پژوهی و تلاش مستمر، داشتن تعامل و روابط انسانی سازنده در درون جامعه اسلامی و همچنین با جوامع دیگر، داشتن یک هنر و معماری معنوی و همچنین صیانت از حقوق بشر است. نتیجه اینکه حکومت ها و نظام های اسلامی، برای بازیافت هویت اصیل خود و نیز زمینه سازی برای تمدنی جهانی متناسب با نگرش قرآن، باید مدلی از فرهنگ و تمدن اسلامی را مدنظر قرار دهند که متناسب با دستورات قرآنی باشد؛ تفاوت ماهوی اصول تمدن ساز قرآن با اصول تمدن های بشری، در این است که تمدن اسلامی؛ بر اساس توحید، موازین اسلامی و انسانی شکل گرفته و با درنظر گرفتن لوازمات سعادت دنیوی و اخروی، انسانو جامعه را عاقبت به خیر می نماید.

این پژوهش به بررسی و مقایسه تصویر خدا در قرآن کریم و تورات پرداخته ومهم‌ترین توصیفاتی را که درباره خداوند متعال بیان شده است، جمع‌آوری نموده است. توحید که از اصلی‌ترین آموزه‌های دین اسلام و یهودیت است، به طور صریح در آیات کتب مقدس این ادیان بیان شده است و نیز خداوند، آفریننده و خالق جهان هستی معرفی شده است. او مهربان، بخشنده، صاحب رحمت، عالم و صادق است، بی‌نیاز از پرستش و عبادت است و غضب و انتقام او برای مجازات نافرمانی و کفر وعدم اطاعت می‌باشد؛ ولی کیفیت این صفات در قرآن کریم و تورات با هم تفاوت دارد و در برخی مواقع شاهد ناهمگونی میان این توصیفات هستیم؛ چنان‌که در قرآن کریم، حد اعلای صفات نیکو متعلق به خداوند است و هیچ‌گونه نقصانی در ذات و صفات، به ساحت او راه نمی‌یابد ولی در تورات، گاه عکس این مسئله اتفاق می‌افتد، خداوند علاقه زیادی به ستایش شدن و قربانی‌ها دارد و بی-نیازی او به آن‌ها بسیار کم مورد توجه قرار گرفته است، خداوند فراموش می‌کند، گاه عدم صدق او آشکار می‌شود، به خاطر گناهان کوچک، سخت غضبناک می‌شود و انتقام می-گیرد که این‌ها با جایگاه خداوندی و ربوبیت او هم‌خوانی ندارد. اما آن‌چه که در نگاه کلی و از میان توصیفات گوناگون این دو کتاب آسمانی می‌توان مشاهده نمود، تصویر خداوندی است که پادشاه جهان است و تمامی خصوصیاتی که یک فرمانروای مقتدر و قدرتمند دارد، در نهایت کمال و به دور از هرگونه نقصی دارا می‌باشد. کلید واژه: قرآن، تورات، خدا، پادشاهی

معناشناسی شاخه ای از زبان شناسی میباشد که به مطالعه شبکه روابط بین صورت زبان و پدیده های جهان خارج و مفاهیم ذهنی ما میپردازد. معناشناسی فرآیندیست که میتواند قرآن پژوهان را هر چه بیشتر با واژه های قرآنی آشنا کند و معناشناسی واژه های قرآن از مهم ترین روش های فهم صحیح آن به شمار می آید .واژگان یوم و ایام در متن قرآن کریم به صورت مکرر و برای بیان مفاهیم اساسی از جمله مراحل خلقت و معاد استفاده شده اند . یوم و ایام در مقاطع گوناگون زمانی در معانی مختلف به کار رفته است . کاربرد و استعمال اصلی واژه ی یوم، زمان و وقت میباشد و سایر معانی مثل روز قیامت، هنگام، زمان حاضر، دوره و ... به نوعی با معانی اصلی در ارتباط میباشد. منظور از معناشناسی تاریخی، شناخت معنای وضعی واژه و تحولات معنایی آن میباشد. در مرحله معناشناسی تاریخی، معنای واژه در دوره قبل از نزول قرآن یعنی دوران جاهلیت، مخضرمین و اسلامی مورد بررسی قرار میگیرد. در معناشناسی توصیفی، به بررسی رابظه معنایی واژگان در یک حوزه معنایی و در مقطع زمانی خاص پرداخته می شود، به این صورت که به کاربرد واژگان یوم و ایام تنها در متن قرآن کریم توجه می شود. در این تحقیق معانی و کاربردهای مختلف این واژگان در قرآن کریم، کتب معتبر تفسیری تاریخی، شعر های عربی و ضرب المثل ها در سه دوره مختلف جاهلی، مخضرمین و عصر اسلامی مورد بررسی قرار داده و نتایج نهایی شامل تفاوت ها، شباهت ها و تطورات معنایی این واژگان را بیان نموده ایم.

هدف اصلی این رساله بررسی مبانی اعتقادی یهود، ریشه‌یابی این مبانی و نوع تأثیر آن در رفتار با مسلمانان می‌باشد. براین اساس مبانی اعتقادی یهود به سه بخش در سه حیطه توحید، نبوت و معاد تقسیم شده‌ است. ثمره این تلاش و بررسی دستیابی به اصلی‌ترین مبانی یهود در این سه حیطه و اعتقادات ذیل هر کدام می‌باشد که به طور اجمال عبارتند از، انسان تلقّی کردن خداوند، منحصر کردن مسأله نبوت در خود و القاء این مطلب که نسبت به امر معاد و سکرات آن در امنیّت کامل هستند. در مرحله دوم، این مبانی اعتقادی ریشه‌یابی شده است و فطرت و نحوه برخورد با آن، جهل این قوم و نتایج مرتبط با جهل مورد بررسی قرار گرفته است. ماحصل این مرحله این است که جهل آنها همراه با رنجهای طولانی و فشار روانی زیادی که بر آنها واقع شد، آنها را به سمت عقاید انحرافی و نژادپرستی کشاند تا اینکه دچار غفلت محض شده و به کوری فطرت آنها انجامید.در مرحله سوم به تأثیر مبانی اعتقادی یهود در رفتار با مسلمانان از دیدگاه قرآن پرداخته شده است. و در این بررسی این نتیجه حاصل شد که قوم یهود به علت انحراف از دین حق (بت پرستی قبطیان)، قرار گرفتن در فضایی خاص (ظلمهای فرعونیان)، با معرفی خود به عنوان نژاد برتر و منحصر کردن امر نبوت در خود شروع به ظلم در حق مسلمانان با شیوه‌های مختلف نمودند.

چکیدهاین تحقیق به کاوش در مورد نقش اجتماعی بعضی از پیامبرانی که نام آن ها مشترکاً در قرآن کریم وعهد عتیق آورده شده است می پردازد.و محقق با جستجو در متن اصلی این دو کتاب مقدس تفاوت ها و شباهت های داستان پیامبرانی همچون نوح، ابراهیم، یعقوب، موسی و هارون (علیهم السلام) را با توجه به هر دو روایت بیان کرده و با هم مقایسه می کند تا مشخص شود در قرآن و تورات کنونی چهره پیامبران چگونه به مسلمانان و یهودیان نشان داده شده است؟ و اینکه با توجه به متون مقدس و تفاسیر آن حقانیت پیامبران در این کتب تا چه حد قابل اثبات است؟محقق بر این باور است که با مقایسه این دو متن مقدس به آن خواهد رسید که ارزش معنوی، عقلانی، وحیانی و سندیت قرآن کریم زمانی به درستی روشن می شود که آن را در کنار عهد عتیق و دیگر کتب مقدس قرار دهند و آن ها را با هم مقایسه کنند. این پایان نامه با روش کتابخانه ای و استفاده از اینترنت ، مقالات ، پایان نامه ها و کتب مرتبط و تحلیل و مقایسه داده ها و اطلاعات، تدوین شده است. حاصل مطالعاتی که در این زمینه انجام گرفته این بوده است که مهمترین هدف ارسال پیامبران در قرآن کریم دعوت مردم به توحید و معاد می باشد ولی در عهد عتیق بیشترین تأکید روی نجات بخشی بنی اسرائیل است و برتری هر فرد بر خلاف قرآن که بر اساس تقوی است در عهد عتیق بر اساس قومیت و نسب فرد می باشد.کلید واژه ها : پیامبران، قرآن، عهدعتیق، نقش اجتماعی، تفاسیر

چکیده: قرآن کریم به منزله‌ی حبل ممدود برای هدایت همه‌ی جهانیان نازل شده است. بنابر این اگر چه زبان آن عربی مبین است اما به زبان جهانی فطرت نازل شده و برای همه ی جهانیان در تمامی زمان ها ومکان ها قابل فهم است، لکن برای فهم آن به پیش فرضها و اصولی موضوعه نیاز است که یافته های قطعی دانش تجربی یکی از آنهاست. همچنین کاربست این اصول در تفسیر اشارات علمی قرآن نیز نیازمند قواعدی همچون توجه به مرزشناسی علوم تجربی و عدم تعدی از حدود روش تجربی در تفسیر قرآن است که با رعایت چنین قواعدی برداشت علمی از آیه اعتبار می یابد در این بین به معیارهایی نیاز است که تفاسیر علمی موجود با آن عیار سنجی شود که از مهمترین معیار اجماعی تفسیر علمی قرآن می توان به استخدام علوم در فهم فرآن اشاره نمود. در این نوشتار که به روش توصیفی- تحلیلی به رشته ی تحریر درآمده، سعی شده است تا معیار های اجماعی تفسیر علمی از منظر مفسران شیعه و سنی بررسی و نمونه هایی از آن مانند کار بست شیوه استخدام علوم در فهم عمیق تر قرآن و مصادیقی از تفسیر گران سنگ تسنیم به عنوان نمونه ذکر گردد سپس با بررسی مبانی و قواعد تفسیر علمی قرآن در تفسیر مذکور در نهایت مبانی و قواعد تفسیر علمی، از یکی از معتبرترین تفاسیر معاصر شیعه استخراج و در دسترس پژوهندگان قرار گیرد.کلید واژه: روش شناسی، تفسیر، علوم تجربی، تفسیر علمی قرآن، تفسیر تسنیم، آیت الله جوادی آملی

چکیدهاین نوشتار پژوهشی است درباره دین وحقیقت آن از دیدگاه قرآن و فرهنگ رضوی وهدف ازآن بیان کردنچیستی دین و بیان نظرقرآن ودیدگاه کلام آسمانی و روش رضوی در رابطه با مفهوم دین واثبات دین است.دامنه اینتحقیق شامل کلیات ومفهوم دین و اقسام دین و.....انواع رویکرد به دین ،جایگاه دین ، تناسب و تضادها ، رویکرد دینی امام رضا(ع) و امت واحده، شریعت حقانی و نجات از دیدگاه قرآن کریم و امام (ع) دراین رابطه می باشد. دراین تحقیق از منابع اصلی همچون قرآن کریم، نهج البلاغه، و تفاسیر زیادی استفاده شده است. روش تحقیقبراساس نوع وهدف ، بنیادی است زیرا به قصد کشف حقایق بیشترانجام می شود واز لحاظ راهکار، بخشی تاریخی، بخشی توصیفی، و بخشی تحلیلی با استفاده ازمنابع کتابخانه ای می باشد. در این تحقیق درفصل اول به دنبال سوالاتی ازقبیل دین چیست؟ آیا دین صحیح است یا ادیان؟ و سوالات دیگری که در همین راستا پرداخته شده است.در فصل دوم دین و معرفت دینی بیان شده و بعد از بیان مفهوم دین و اقسام آن انواع رویکرد‌های دین ذکرشده است ودر فصل سوم به تقسیم دین پرداخته می‌شود و به جایگاه دین حق در میان ادیان پرداخته می‌شود اما در فصل چهارم بررسی دین وجایگاه و تناسب و تضادها و بحث علمی امام با سایر علمای ادیان و بررسی تحلیلی محاوره ای امام رضا (ع)پرداخته‌ایم اما درفصل پنجم وششم آن ملاک حقانیت و نجات دین از نظر قرآن وکلام امام رضا(ع) بیان نموده‌ایمما حصل این تحقیق اثبات این مطلب است که: تنها دین واحد نزدقرآن کریم اسلام است. واژگان کلیدی: دین، فرهنگ رضوی، ادیان، حقانیت، نجات.

رآن کتابی است کامل، که هیچکس در حقانیت آن شک ندارد. هر کس عامل به احکام و دستورات آن بوده، راه رشد و هدایت و کمال را یافته و هر کس از آن اعراض کرده است ظلمات و پلیدی ها بر روح او مستولی گشته است، طوری که سرگردان شده و نتوانسته به سر منزل مقصود برسد. لذا بر هر فردی که طالب زندگی طیب و طاهری است لازم است زیرا لوای دین اسلام و در سایۀ دستورات کتاب قرآن، روح و جان خود را صیقل داده، رنگ و صبغۀ الهی به زندگی خود ببخشد و سعادت دنیا و آخرت خود را تأمین کند و در این مسیر، چشم عبرت بین خود را گشوده و به سرانجام افراد و جوامعی که به زعم خود «سبک زندگی مدرن» دارند یا ملل و اقوامی که در طول تاریخ خود را بی نیاز دستورات وحیانی و الهی می دانستند اما هرگز به آرامش و اسایش حقیقی دست نیافته و از پلیدی ها و فسق و فجور که هر روز بیش از پیش، پیرامونشان را فرا می گیرد بنگرد تا درس عبرتی بر او شود.به لطف خداوند منان، پژوهش حاضر، در تبیین مفصل این مسأله برآمده و درصدد است که «سبک زندگی قرآنی (در ابعاد فردی و اجتماعی) را در حد توان و بضاعت علمی خویش به رشته تحریر درآورد.آب دریا را اگر نتوان کشید

یکی از امور حرام در معاملات و روابط اجتماعی، کم فروشی است. کم فروشی به معنای کم گذاشتن در کیل و وزن است. معادل عربی آن « تطفیف » می باشد که از واژه « طفّ» به معنای کم و اندک گرفته شده است. کلمات مشابه تطفیف در قرآن ؛ «بخس»، «اخسار »،« نقص فیمکیال » است. کم فروشی از نظر فقه، بر اساس قرآن، روایات، عقل و اجماع، حرام و از گناهان کبیره است.کم فروشی علاوه بر کم کردن مکیل و موزون شامل کم کاری و کاستی در انجام وظیفه نیز می شود، بنابراین کم فروشی در موارد کاری، عبادی و اخلاقی نیز متصور است. نا آگاهی از احکام معاملات و پیامدهای کم فروشی، حرص، ناباوری معاد یا غفلت از آن، بی تقوایی, فقدان وجدان کاریو نبود نظارت از مهمترین عواملشیوع کم فروشی می باشد. در قرآن و حدیث برای کم فروشی، پیامدهای دنیوی از قبیل؛ مانع قبولی اعمال، هدر شدن سرمایه، سلب اعتماد، فقدان امنیت اجتماعیو پیامدهای اخروی شامل؛ عذاب جهنّم به شکل های مختلف از قبیل آتش، ویل، سجّین وگرفتار شدن در مظلمه عباد مطرح شده است و همچنین برای مبارزه با کم فروشی از شیوه هایی مانند: تقویت بینش توحیدی، امر به معروف و نهی از منکر، تبشیر و انذار و قرار دادن تعزیر استفاده شده است. کلید واژه ها : کم فروشی، قرآن، حدیث، حرام، پیامد های کم فروشی

موضوع اصلی در این تحقیق بررسی شیوه های تربیت کودکان مسئولیت پذیر از منظر قرآن و روایات است . از مهم ترین یافته های این تحقیق می توان به موارد ذیل اشاره کرد. واژه مسئولیت از لحاظ لغوی به معنی توانایی پاسخ دادن و در عرف عام به مفهوم تصمیم گیری های مناسب و مؤثر است. پاسخ مناسب و مؤثر، پاسخی است که کودک را قادر می سازد تا به هدف هایی که موجب اعتماد به نفس او می شوند دست یابد یا به تقویت آنها بپردازد. تصمیم گیری مناسب در چارچوب هنجارهای اجتماعی و انتظارات خانواده و چه بسا جامعه از اوست، پس اتخاذ تصمیم بجا و مناسب موجب ایجاد روابط انسانی مثبت، افزایش ایمنی و موفقیت و آرامش و آسایش وی می شود. مسئولیت پذیری در قرآن وروایات به مفهوم تکلیف شناسی وضابطه پذیری وتهعد باوری ، که ریشه در فطرت و وجدان آدمی دارد ، وسایه روشنی از آن به صورت کلی در ضمیر وباطن انسان نهاده شده و از باورهای وجدانوعقل آدمی است .انسانی که تحت تأثیر تربیت های قرآنی قرار گرفته ،مسئولیتهای خویش رامی شناسد ومسئولیت پذیر است .این انسان به مدد قوه تمیز وتشخیص و وجدان آگاه خود حریم حق وحقوقها را رعایت می کند ،نسبت به همگان احساس تعهد ومسئولیت می کند، واز هرگونه تجاوزگری وقانون شکنی می پرهیزد. مسئولیتهای انسانی ؛ از مسئولیت در برابر خداوند – که خاستگاه اصلی همه مسئولیتها است – آغاز می گردد . انسان باید نسبت به قانون ودین خدا متعهد باشد وبه خرد وکلان احکام الهی گردن نهد، واز اوامر ونواهی دین فرمان برد، از دیگر مسئولیتهای انسان مسئولیت در برابر خویشتن ، مسئولیت در برابر دیگران ومسئولیت در برابر طبیعت می باشد . همه این موارد در قرآن کریم وروایاتبه آنها اشاره شده است . ودر تحقیق حاضر به عنوان شاهد از این آیات ورایات استفاده شده است . از یافته های دیگر این تحقیق روش هایمسئولیت پذیری در قرآن و روایات می باشد . از جمله: مسئولیت پذیری از طریق محبت ، مکلف نمودن فرد به اندازه توانایی وی ، دادن فرصت مناسب برای تصمیم گیری ، تشویق ، بازی،الگوگرفتن کودکان از والدین در همه روشها آیات وروایات به عنوان شاهد درتحقیق آورده شده است.این تحقیق از نوع تحقیقات بنیادی – نظری وروش اجرای آن توصیفی – تحلیلی می باشد که برای جمع آوری اطلاعات و داده های لازم از روش کتابخانه ای استفاده شده است ؛ در این روش پس از جمع آوری مطالب از طریق فیش برداری از اسناد و مدارک مربوط به موضوع اقدام به طبقه بندی آنها نموده وسپس بر اساس سؤالات تحقیق مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است .