جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

اسلام دینی جامع و جهانی است و اجرای همه‌جانبه آن، مستلزم قالبی تمدنی (به‌مثابه کلان‌ترین نظام مناسبات انسانی) و تأمین‌کننده چنین واحد کلان اجتماعی است. اصطلاح تمدن، با انباشت مفهومی و فرهنگی آن در غرب، حاوی جوهری سکولار است که موجب تردید و احتیاط در استفاده از این اصطلاح می‌شود. بدین سان باید در پی اصطلاحی جایگزین در بستر فرهنگ اسلامی بود. در این پژوهش با روش توصیفی و تحلیل مفهومی، واژه‌هایی از قرآن‌کریم واکاوی می‌شود که در مظان این معنا، ‌دارای گستردگی اجتماعی است. در میان پنج واژه مطرح در این مقاله که دربردارندۀ معنای گسترده اجتماعی باشد، به‌ظاهر واژگان بلد، قریه، مدینه و مُلک جایگزین مناسبی برای تمدن نیستند. در این میان، واژه فراگیر «امّت» کلان‌ترین و جامع‌ترین نظام مناسبات انسانی است که با افزوده‌های فراتمدنی‌اش، چه‌بسا ترسیم‌کنندۀ مناسب‌ترین بستر تکامل انسان برای تأمین نیازهای فراگیر مادی و معنوی فرد و جامعه باشد. امّت با افزوده‌هایی همچون آرامش‌زایی، سبقت در خیرات، نظارت درونی و نیز عناصری همچون وحدت و حاکمیت نوعی انسانی، جامعیت، وسعت، نظام‌مندی، تعادل و هدف‌مندی به جهت ماهوی، کلان‌تر و نظام‌مندتر از دیگر اصطلاح‌های قرآنی و نیز اصطلاح تمدن است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 31 تا 54

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بی‌نیازی فهم ظواهر قرآن از علوم عقلی

نویسنده:

فرج الله میرعرب

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

مراجع نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

اصطلاحنامه علوم قرآنی

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 119 تا 143

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

گونه شناسی سنت و بدعت در قرآن و روایات

نویسنده:

محمد تقی خاکی آخولا

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

اصطلاحنامه علوم قرآنی

چکیده :

از جمله مفاهیمی که در عصر حاضر دچار تنوع برداشت و بعضی از انحرافات شده است بدعت و سنت است که لازم است معانی و انواع آن از منابع اصلی شرع قرآن و روایات بررسی شود. از این رو ضرورت دارد که بدعت و سنت در قرآن و روایات گونه شناسی شود. این تحقیق با روش توصیفی و تحلیلی به گونه شناسی سنت و بدعت با محوریت نهج البلاغه، بحارالانوار، اصول کافی و غیره مراجعه شده است. با مراجعه به قرآن این گونه استفاده می‌شود که سنت در قرآن حول دو محور یعنی سنتهای الهی و بشری است. روایات سنت را منحصر در قول فعل و تقریر معصومین می‌دانند. بدعتها در قرآن به اعمال عده ای اطلاق شده است که کلام خداوند را تحریف و یا تبدیل می‌نمایند و یا رهبانیتی ابداع می‌کنند. بدعت در روایات به اموری که مخالف فعل قول و تقریر معصومین و خارج از قواعد کلی شرع است اطلاق شده است. این تحقیق با روش توصیفی و تحلیلی به پژوهش گونه‌شناسی سنت و بدعت با محوریت قرآن و روایات پرداخته است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 127 تا 152

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

إنحرافات الكبرى القرى الظالمة في القرآن الكريم

نویسنده:

سعيد أيوب

نوع منبع :

کتاب , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه pdf

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

انحراف , انحراف اخلاقی , قصص الانبیا , 4. اصطلاحنامه سایر موضوعات , اصطلاحنامه علوم قرآنی , تاریخ طبری , مُروج‌الذَهَب و معادن‌ الجوهر , کنز العمال: متقی هندی

کلیدواژه‌های فرعی :

قوم عاد , قوم نوح , فطرت(کلام) , وسوسه شیطان , مخالفت ابلیس از سجده آدم (ع) , شیطان , یهودیان , انحراف جنسی , قوم لوط , قوم شعیب , قوم حضرت صالح (ع) ,

چکیده :

کتاب حاضر یک کتاب ارزشمند است که در آن به بررسی تطبیقی ظلم ها و ظالمین در عصرهای انبیاء الهی می پردازد و مشکل و ظلم و طغیان هر قوم را با استفاده از آیات قرآن کریم و روایات تبیین می کند. این کتاب می تواند درس بزرگی و عبرت بی نظیری برای مردمان حال حاضر باشد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

ویژگی‌های مؤمنان پیروز بر طاغوت از منظر قرآن و نهج‌البلاغه

نویسنده:

وحید بی آزار

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

اصطلاحنامه علوم قرآنی

چکیده :

در قرآن‌کریم ، وعده‌هایی از طرف خداوند عزّوجلّ نازل گشته که یکی از آن ها مربوط به شکست طاغوت توسط مؤمنان است. نکته حائز اهمیت در این موضوع تبیین خصوصیات مؤمنان پیروز، بردشمنان الهی می‌باشد . زیرا با شناخت این محورها می‌توان پیروان واقعی را از دیگران باز شناخت و با تقویت این ویژگی‌ها موجب پیشرفت اسلام شد. نویسندگان در این پژوهش به روش تحلیلی و توصیفی به واکاوی این بحث از منظر نهج‌البلاغه که حاوی فرمایش‌های ناب امام علی(علیه‌السلام نهج‌البلاغه) می‌باشد می‌پردازند. که نتیجه حاصل از آن به ترتیب: پذیرش ولایت خدا، اتحاد و دوری از نفاق ، شرک‌ستیزی، برخوردار از نصرت‌الهی، ثبات قدم در راه‌خدا، پیروی نکردن از مفسدان، برائت از کفار، ، مجاهدت در راه اسلام و تشکیل حکومت جهانی اسلام و رساندن به دست حضرت مهدی(عجل الله) می‌باشد .

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 126 تا 144

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

اعجاز قرآن در عدم اختلاف و تناقض

نویسنده:

جعفر علی نقی

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

اصطلاحنامه علوم قرآنی

چکیده :

یکی از راه‌های تشخیص نبی، ارائه معجزه توسط مدعی نبوت از جانب خدای متعال می‌باشد. به باور مسلمانان، قرآن کریم معجزه سترگ پیامبر گرامی اسلام(ص) به شمار می‌رود که دامنه اعجاز آن گسترده بوده و شامل اعجاز از جهت عدم اختلاف نیز می‌باشد. برخی نوشته‌ها با ذکر مثال‌هایی، مدعی شده‌اند که آیات قرآن باهم ناسازگار بوده و قرآن کریم فاقد انسجام درونی می‌باشد و از این طریق خواسته‌اند اعجاز قرآن را از جهت عدم اختلاف به چالش بکشند. نوشتار حاضر با هدف تبیین روش درست فهم و برداشت صحیح از قرآن، با رویکرد توصیفی - تحلیلی به رفع انگاره فوق پرداخته است. در فرآیند پژوهش، با استفاده از روش کتابخانه‌ای و با استناد به مبانی کلامی و تفسیری عالمان و مفسران امامیه روشن ساخته است که قرآن کریم از انسجام درونی برخوردار بوده و اختلافی در آن نیست و آیاتی که ناسازگار تلقی شده‌اند تهافتی باهم نداشته و کاملاً هماهنگ‌اند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 119 تا 130

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مراتب و موانع فهم قرآن از نگاه قرآن و حديث

نویسنده:

مهدي‌رضا رضوي

نوع منبع :

رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی

وضعیت نشر :

‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، جامعة المصطفی العالمیة,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

اصطلاحنامه علوم قرآنی

چکیده :

‫قرآن کتابي آسماني است که با هدف هدايت انسان نازل شده است و هدايت، فرع بر فهم آن است. اين پژوهش در سه فصل، به مراتب فهم قرآن و موانع آن از نظر قرآن و حديث پرداخته است. از جمله مباحثي که در کليات و مفاهيم مطرح شده، دلايل موافقان و مخالفان امکان فهم قرآن و روشهاي کلي فهم و تفسير قرآن است. سپس مراتب فهم قرآن ارائه شده است که ذيل آن، مباحثي چون قرائت و تلاوت، شناخت ويژگيهاي آيات، معاني ظاهري، تدبر، و فهم باطن قرآن بحث شده است. فصل پاياني به موانع فهم قرآن از نگاه قرآن و حديث، اختصاص يافته است. اين موانع، به موانع بيروني و موانع دروني تقسيم شدهاند. موانع بيروني فهم قرآن عبارتاند از: جدايي قرآن از اهل بيت(، عدم آشنايي با ادبيات عرب و قواعد زبان شناسي، عدم توجه به روايات تفسيري، تفسير به رأي، روش اخباريگري، عدم توجه به سياق و سازگاري دروني مفاد نص، در نظر نگرفتن مباني تفسير و مقدمات علوم قرآن، و ناآگاهي و بيتوجهي به منابع فهم. موانع دروني عبارتاند از: صفات دروني انسان، بعضي از اعمال انسان، و موانعي که ديگران براي فرد ايجاد ميکنند. صفات دروني عبارتاند از: هواي نفس، حب دنيا، تکبر و خود بيني، تعصب و لجاجت، تقليد کورکورانه، علم بدون عمل، نفاق و دو رويي، جهل و غفلت، آرزوها، و پيروي از ظن و گمان. موانعي که به اعمال انسان بر ميگردد عبارتاند از: گناهان، نداشتن ايمان، دروغ و افترا، و سطح نگري يا ترک تدبر. وسوسههاي شياطين، رهبران فاسد و گمراه و دوستان گمراه، موانع خارج از صفات دروني انسان و عملکرد او هستند و به ديگران باز ميگردند.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر