جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

موضوع پژوهش حاضر اعجاز قرآن از جنبه اخبارغیبی و پیشگویهاست و از چهار بخش با عناوین ذیل تشکیل شده است: تعریف لفظی و اصطلاحی اعجاز،آیاتی که بیانگر اخبار غیبی گذشته است، آیاتی که ازاسرار طبیعت و جهان آفرینش پرده برداشته است، آیاتی که امور غیبی آینده را خبر داده است. نویسنده آیات مذکور را با استفاده از تفاسیر قرآن شرح و بسطداده است.

این پایان نامه در سه بخش، اعراب آیات 30 تا 70 سوره مبارکه بقره را در مجمع البیان مورد بررسی قرار داده است: بخش اول دربرگیرنده موضوعاتی از قبیل: تعریف موضوع، ضرورت و پیشینه تحقیق و همچنین معرفی اجمالی کتاب مجمع البیان و پدیدآورنده آن است. بخش دوم به بررسی اعراب آیات برگزیدة سوره مبارکه بقره بر اساس مجمع البیان پرداخته است. بخش سوم به جمع بندی، کتابنامه و برشمردن منابع مورد استفاده اختصاص دارد. شایستة یادآوری است که در این بخش، نخست اعراب و ترجمة آیات و پس از آن نظر مرحوم طبرسی به همراه سخنان علمای معاصر آورده شده و این امر به چند دلیل صورت گرفته است: 1. کشف منابع مورد استناد مرحوم طبرسی، 2. شناسایی افرادی که مرحوم طبرسی از ایشان بهره برده است، 3. ارائه طرح مباحث از سوی مصنف، 4. یافتن ابداع های احتمالی یا اقتباس کامل وی از دیگران.

هدف از این پژوهش بررسی اسراف و تبذیر از دیدگاه قرآن و روایات است اسراف به معنای تجاوز از حد در هر کاری است که از انسان سربزند گر چه استعمال آن در زیاده روی در انفاق مال بیشتر است. تبذیر از ریشه بذر یعنی تفریق و پخش کردن چیزی می باشد. بین واژه اسراف به معنی اقتصادی آن با واژه تبذیر فرق زیادی وجود ندارد. هر عملی به دنبال خود عکس العمل دارد و عمل اسراف به دنبال خود پیامدهایی دارد از جمله فقر - فاصله طبقاتی - جدایی و پراکندگی - کفران نعمت - ضعف ایمان - اخلال در شئون اقتصادی و اجتماعی - خشم الهی - هلاکت و نابودی- عذاب و بلاهای دنیوی - فساد و تباهی در زمین - عذاب و بلاهای اخروی . راه جلوگیری از اسراف عبارت است از آگاه نمودن مردم با فرهنگ اسلامی که راه اعتدال است و تا این مساله از شعار به عمل در نیاید و همه آحاد مردم خود را موظف به رعایت آن ندانند و تسلیم اوامر الهی نباشند بعید به نظر می رسد که جامعه روی آسایش را به خود ببیند و افراد از حالت اضطراب و تشویش رهایی یافته و به آرامش واقعی برسند.

شرح واژگان قرآنی و اعراب آیات سوره حمد و 30 آیه از سوره بقره است. در این تحقیق با توجه به مفاد تفسیر «مجمع البیان» ابتدا روش نگارش این تفسیر بیان شده سپس مکی یا مدنی بودن سوره حمد و بقره بررسی گردیده آ‹گاه محتوای این سوره و 30 آیه اول از سوره بقره از لحاظ اعرابی مورد تجزیه و ترکیب قرار می گیرد. جزء سوره بودن بسم الله الرحمن الرحیم، بررسی محتوای سوره حمد و بقره، تحقیق درباره معنای حروف مقطعه و بررسی اعراب آن و بیان زندگی نامه کوتاه مرحوم طبرسی و جایگاه ویژه تفسیر مجمع البیان از دیگر مباحث ارایه شده در این رساله می باشد.

با توجه به ضرورت امر تربیت و آیات قرآن مجید، انسان یک موجود مادی و معنوی است و بالقوه از تمام کمالات انسانی و صفات عالی برخوردار است و از طرف دیگر معلوم می شود که صدها صفت ناپسند حیوانی نیز در وجود او نهفته است. اسلام می خواهد به کمک انبیا (به عنوان مربی) و قرآن مجید (به عنوان دفتر راهنما)، انسان را به گونه ای راهنمایی کند که این کمالات انسانی از قوه به فعل تبدیل شود؛ زیرا انسان تنها در سایة قرآن و وحی به کمال و سعادت می رسد. این تحقیق پس از طرح مبانی نظری تربیت الگویی، با استفاده از قرآن و سنت به ذکر نمونه هایی از الگوهای قرآنی پرداخته و سپس اهمیت روش اسوه نمایی در تربیت و کارکردهای آن را مورد بررسی قرار داده است.

تحقیق بر آن است تا با توجه به آیات قرآن و روایات معصومین ( ع ) به بررسی آثار گناه بپردازد . برای رسیدن به هدف نهایی تحقیق (بررسی آثار گناه) اهداف ویژه ای شامل ؛ بررسی معنا و مفهوم گناه ، بررسی زمینه های به وجود آورنده ی گناه ، بررسی کیفیت برزخ و قیامت و بررسی آثار بسیاری از گناهان که در قرآن به آن ها صراحتاً اشاره شده در دنیا و برزخ و آخرت طراحی گردیده است . برای رسیدن به این اهداف سؤالاتی به شکل زیر مطرح شده است : معنا و مفهوم گناه چیست ؟ زمینه های به وجود آورنده ی گناه کدامند ؟ گناهانی که در قرآن به آن ها اشاره شده دارای چه آثاری در دنیا و برزخ و آخرت هستند ؟ با توجه به ماهیت ، اهداف و امکانات موجود روش تحقیق توصیفی _ تحلیلی برای انجام پروژه انتخاب شده است . پس از گردآوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل آن ها نتایج ذیل بدست آمده است : گناه همان نافرمانی و انجام عملی بر خلاف قانون و یا سرپیچی از قانون است و بنا بر نظر عدّه ای گناه هر کاری را شامل می شود که انجام آن ناروا باشد و در پیش اهل شرع نیز عبارت است از اینکه مکلّف امری نامشروع مرتکب گردد . گناهان دارای زمینه های در وجود انسان یا خارج از آن هستند و هر کدام دارای آثاری هستند که در زندگی دنیوی و برزخی و در حیات اخروی انسان تأثیر زیادی دارند ، که در یک دسته بندی آثار هر گناه به آثار دنیوی ، برزخی و اخروی تقسیم می شود و این آثار شامل آثار مادی و آثار معنوی می شوند و با اعمال انسان دارای رابطه ی قوی هستند ، به گونه ای که کیفر هر گناه خود آن گناه است که به این شکل تجسم یافته است و نهایتاً با توجه به اینکه هر عملی عکس العملی دارد هر گناهی هم دارای اثری متناسب با آن گناه است . محقق در انجام این پروژه با محدودیت هایی چون : تکراری بودن مطالب مطرح شده در این باره در کتب مختلف و نداشتن زمان کافی برای بررسی بیشتر مطالب و عدم وجود کتبی که به بحث و بررسی عمیق در مورد آثار گناهان در برزخ پرداخته باشند روبرو بوده است . و پیشنهاد می گردد در این زمینه تحقیقاتی چون : بررسی بیشتر در مورد کیفیت برزخ و عذاب های برزخی و همچنین تحقیقات دقیق تر و جزئی تر در مورد هر کدام از گناهان به صورت جداگانه صورت گیرد ..

مباحث اصلی این پایان نامه در پنج گفتار تدوین شده اند. در گفتار اول تعریف صدق و صادق و انواع صدق از دیدگاه قرآن و حدیث و مفسران و متکلمان بررسی شده است. در گفتار دوم صدق به عنوان یکی ازاوصاف باریتعالی مورد تحقیق قرار گرفته و نظرمتکلمان امامیه، معتزله و اشاعره درباره آن بیان شده است. گفتار سوم به بررسی معجزه به عنوان شاهدصدق مدعای پیامبران اختصاص دارد. گفتار پنجم درباره صداقت به عنوان یکی از فضائل اخلاقی است.

مندرجات این پایان نامه عبارتند از: معانی مختلف تحریف، نظر محققان اسلامی درباره تحریف و تصحیف قرآن، دلائل عدم تحریف، عقیده به تحریف بعد ازحیات حضرت رسول (ص)، کیفیت جمع آوری قرآن وبررسی قرآن منسوب به حضرت علی (ع)

موضوع این پایان نامه بررسی تقوا از دیدگاه قرآن و روایات است. اهدافی که این موضوع دنبال می کند کشف حقیقت تقوا جایگهاه ارزشی آن در رسانیدن انسان به کمال؛ و همچنین آثار پربرکت و نتایجی که با داشتن تقوا نصیب انسان پرهیزگار می شود. دیگر بررسی عوامل و زمینه هایی که مانع دستیابی انسان به تقواست و پیامدهای سویی که در اثر بی تقوایی گریبان گیر فرد و جامعه می شود. این مجموعه شامل چهار بخش است، در نخستین بخش آن به بیان تقوا از نگاه قرآن و بزرگان و حقیقت و اهیمت تقوا پرداخته شده است. بخش دوم درجات تقوا و آثار دنیوی و اخروی آن ارائه شده و بخش سوم در ارتباط با عوامل و موانع تقواست، که در این بخش به راتباط تقوا با مکارم اخلاقی دیگر از قبیل ایمان و ورع و .. اشاره شده و چند مورد از علل ایجاد تقوا از قبیل عبادت، عدالت، و نیز عوامل و آثار بی تقوایی بیان شده است. بخش چهارم به توصیف پرهیزگاران و شرح و توضیح مختصر خطبه ی همام در نهج البلاغه پرداخته ام. در این نوشته که واژگان کلیدی آن ( تقوا، متقین، پارسیان، پارسایی، پرهیزگاری) می باشد سعی شده با عنایت به آیات و روایات از منابعی چون بحارالانوار، اصول کافی، غرر الحکم و ... مباحث فوق بررسی شود.

پژوهش حاضر به بررسی بداء از منظر قرآن و حدیث می پردازد. کتاب در سه بخش، ابتدا تاریخچه بدا و تفاوت آن با نسخ را مورد بررسی قرار داده است، سپس به تأثیرات آن در عمل انسان می پردازد. وی در بخش دوّم کتاب به مصادیق بداء از جمله بداء در قصه داود(ع)، ذبح اسماعیل(ع)، فرار یونس(ع) و میقات موسی(ع) اشاره می کند و در بخش پایانی ضمن بررسی اختیار و جبر انسان، به سرنوشت حتمی و غیر حتمی و سعادت و شقاوت انسان و عوامل تأثیرگذار در آن می پردازد و نتیجه می گیرد بداء از اعتقادات امامیه است و اعتقاد به آن منافاتی با اختیار انسان ندارد و از سوی دیگر اعتقاد به بداء منافاتی با علم و قضای الهی و تغییر در قضای الهی نیست.