جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این پایان نامه پس از بیان معنای مثل و فوائدتمثیل و پیشینه تألیف در زمینه امثال قرآن به ترجمه وتحقیق کتاب «الامثال فی القرآن» پرداخته شده است.در این کتاب تمام مثلهایی که در قرآن آمده، گردآوری و شرح شده است.

قرآن کریم در موارد بسیار، ضمن شرح تاریخ پیامبران و امت ها و قصه های پیشینیان، اموری مهم را که از عناصر جوهری قصه اند مسکوت می گذارد، همچون تاریخ و محل رویدادها و اوضاع طبیعی و اجتماعی و سیاسی که در پیدایش و شکل گیری وقایع مؤثرند. این مسکوت نهادن تنها به این دلیل است که قرآن در قصه های خویش، اسلوب نیکوی هنری را در قصه گویی حقیقی و فنی برگزیده است. یعنی قصه گو هر شیوه ممکن را بر می گزیند تا به هدف خود دست یابد. قصه گو پیام مطلوب را کاملاً جان می بخشد ، بی آن که در باز شناساندن درست از نادرست چندان اصرار ورزد یا از همة عناصر جوهری قصه همچون تاریخ و مکان و دیگر و صفهای حوادث یاد کند. به این ترتیب، رواست که قرآن در راه رسیدن به مقصد خویش، یعنی هدایت انسانها به سوی سعادت، قصه هایی را که میان مردم یا اهل کتاب در عصر پیامبر رواج داشته اند دستمایه سخن سازد، هر چند که خود، آن ها را صحیح نداند یا همة عناصر جوهری آن قصه ها در همان شکل رایج تبیین نشده باشد. این است عصارة دیدگاه دکتر خلف الله که از سوی مفسران دیگر مورد نقد واقع شده است.

این رساله دارای دو بخش است: بخش اول با عنوان «کلیات و مبانی» مباحثی همچون: قرآن، تعریف شرق شناسی، پیشینة تاریخی شرق شناسی، اسلام شناسی، مطالعات قرآنی در غرب، تاریخ و تاریخ نگاری در جوامع بشری و اسلام، تاریخ نگاری قرآن، زبان و اعجاز گزارشات تاریخی قرآن را مورد بررسی قرار داده است. قرآن به عنوان اصلی ترین منبع دین اسلام از همان آغاز مورد توجه غربیان بود و تاکنون تحقیقات گسترده ای در ابعاد مختلف آن انجام داده اند. این مطالعات به دو دسته کلی تقسیم می شوند؛ اول: مطالعات درون متنی؛ یعنی مطالعاتی که مستقیماً معارف قرآنی را مورد بررسی قرار می دهد و دوم: مطالعاتی که از بیرون به قرآن می نگرد. بخش دوم، دیدگاه شرق شناسان را پیرامون گزارش های تاریخی قرآن در دو فصل مطرح کرده و مهم ترین اشکالات آنان را درباره صحت گزاره های تاریخی قرآن پاسخ داده است.

این پایان نامه در اثبات عدم تناقض در آیات قرآن است و آن از اعجاز قرآن به شمار رفته است. نویسنده نخست با توجه به آیه شریفه «أَ فَلا یتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ وَ لَوْ کانَ مِنْ عِنْدِ غَیرِ اللّهِ لَوَجَدُوا فیهِ اخْتِلافاً کثیراً » با تکیه بر دیدگاه های دانشمندان اسلامی به تبیین معنای اختلاف در آیات قرآن پرداخته است. آن گاه با استخراج آیات به ظاهر متناقض، به حل تناقض ظاهری آنها اهتمام ورزیده است. در ادامه، مهم ترین شبهات مطرح شده از سوی مخالفان و برخی از شرق شناسان بر آیات قرآن را به تفکیک مطرح کرده، به آنها پاسخ داده است.

این رساله که حاصل کاوش و مطالعه کتاب ها و سخنان حضرت امام خمینی(قدس سره)جهت ارائه و تبیین اندیشه های علوم قرآنی او است، در قالب نه فصل، دیدگاه های آن بزرگوار را در زمینه مقاصد و مطالب قرآن، پدیده وحی، نزول قرآن، اعجاز قرآن، مصونیت قرآن از تحریف، قرائات و تواتر قرائات، آداب تلاوت قرآن، تفسیر و شروط مفسّر، شیوه تفسیرو زبان قرآن ارائه می دهد.به عقیده حضرت امام، قرآن، فراتر از وجود لفظی، حقیقتی بس متعالی دارد، و مربوط به شؤون ذات حضرت احادیث و از حقایق علمیّه ذاتیه است. این حقیقت متعالی دارای اهداف و آرمان های متعدّدی در طول یک دیگر است که در رأس مخروط آن، نشر معرفت خداوند و تعمیق آن در جامعه و افراد انسانی قرار دارد. در اندیشه حضرت امام(قدس سره)، وحی، مقوله ای غیرقابل درک و فهم است; امّا می توان آن را تجربه کرد و به آن، شناخت شهودی یافت; اگر چه افراد بسیار نادری به این معرفت نائل می شوند. نگرش و تبیین امام از مقوله «روحی»، رویکردی عرفانی است و آن را نوعی مکاشفه می داند.حضرت امام(رحمه الله) ضمن این که دو نوع نزول (دفعی و تدریجی) برای قرآن قائل است، برای آن مراتب متعدّدی را ذکر و تبیین می کند و مضمون حدیث «سبعة احرف» را به همین مراتب هفتگانه اشاره می داند.وی ابعاد گوناگون و متعدّد اعجاز قرآن را یادآور می شود; امّا بر بعد عرفانی قرآن تاکید می کند. امام عقیده دارد که اعجاز بزرگ قرآن، اعجاز عرفانی آن است که فوق همه اعجازها قرار دارد.از دیدگاه وی، قرآن همان گونه که بر پیامبر عظیم الشّأن اسلام نازل شده، به دست ما رسیده است و در آن، هیچ گونه تحریفی (اعمّ از زیاده و نقیصه) صورت نگرفته است.به عقیده امام، اختلاف قرائات، از استنباط و اجتهاد خود قرّا ناشی می شود و قرائات گوناگون، از سنخ خبر نیستند; بدین سبب، تواتر آن ها به شدّت موهون است. او فقط یک قرائت را صحیح، اصیل و حجّت می داند و آن قرائتی است که نزد همه مسلمانان مقبول است و همگی به آن نحو تلاوت می کنند.

مباحث اصلی این تحقیق در هشت بخش با این عناوین آمده است: بخش اول، قرب به خدا؛ بخش دوم، ایمان و عمل صالح؛ بخش سوم، خودسازی یا تزکیه و تهذیب نفس؛ بخش چهارم، توبه؛ بخش پنجم، عمل به واجبات؛ بخش ششم، تمسک به قرآن؛ بخش هفتم، کسب فضایل؛ بخش هشتم، اجتناب از رذایل.

موضوع این رساله بررسی ابعاد معراج پیامبر ( صلی الله علیه وآله وسلم) در قرآن و روایات میباشد. معراج بر وزن مفعال، اسم آلت یعنی آلت صعود و عروج می باشد. در قرآن جریان معراج در دو سوره اسراء و نجم به طورآشکار بیان شده است و از صحابه پیامبر هم حدود بیست و سه نفر مساله معراج را خبر داده اند که این مساله در اکثر مسلمین از عام و خاص و شیعه و سنی مورد قبول واقع شده است . هدف از گردآوری این مقاله پاسخ گویی به شبهات مربوط به معراج می باشد. در این تحقیق معراج از دید علمی، مسائل عجیب آسمان ها ، تاریخ ، دفعات ، مبدا ، مرکب و هدف معراج بررسی شده است.

در این تحقیق موضوع انفاق در آیات قرآن به ترتیب نزول بررسی شده و مطالب آن در شش فصل آمده است. در فصل اول، کلیاتی از بحث آمده است. در فصل دوم، وضعیت اقتصادی مکه در عصر نزول گزارش شده و در فصل سوم، آیات مکی مربوط به انفاق به ترتیب نزول بررسی گردیده است. در فصل چهارم، وضعیت اقتصادی مدینه در عصر نزول گزارش شده و در فصل پنجم، آیات مدنی مربوط به انفاق به ترتیب نزول بررسی گردیده است و در فصل ششم، نتایج تحقیق انعکاس یافته است.

در این پایان نامه شماری از نظریات نجومی برآیاتی از قرآن تطبیق داده شده و ادعا شده که قرآن این نظریات را چهارده قرن پیش ارائه کرده است؛ عناوین مباحث عبارتند از: جهان در آغاز توده ای گاز بوده است،آفرینش جهان در شش دوره شکل گرفته است، جهان در حال گسترش است، زمین حرکت می کند، در کرات دیگر حیات وجود دارد، میان کرات قانون جاذبه عمومی حکمفرماست، منظومه شمسی در حال حرکت است و خورشید از خود نور دارد؛ لکن ماه از خود نوری ندارد.

این پایان نامه سه بخش دارد: بخش اول، نامهای قرآن مانند قرآن، کتاب، ذکر، تنزیل، مبین، احسن الحدیث، ام الکتاب، ایمان، برهان، حبل، صراطمستقیم، عروة الوثقی، عظیم، حکیم، مجید، کوثر، وحی،تبیان، عربی، صحف مکرمه و صحف مطهره. بخش دوم،معانی گوناگون آیه، مانند معجزه، علامت، برهان،جماعت، عبرت، امر عجیب و رسالت. در این بخش عدد کل آیات طبق شمارش کوفی، مکی، شامی، مدنی وبصری نیز ذکر شده است. بخش سوم، معانی متعدد سوره مانند مقام رفیع، بالا رفتن با سرعت، دیوار شهر، مهمانی،دستبند و نیم خورده غذا ذکر گردیده است.