جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این پایان نامه نخست درباره اقسام شفاعت ازشفاعتهای واقعی و باطل، تکوینی و هدایتی، مغفرتی وحسنه، دنیوی و اخروی سخن به میان آمده و آیات نافی و مثبت شفاعت بررسی شده، سپس شبهات و ادله منکران شفاعت پاسخ گفته شده است.

در این پایان نامه، صفات و ویژگیهای انسان در قرآن کریم مورد بررسی قرار گرفته است. در قرآن کریم چه صفات و ویژگیهایی برای انسان ذکر شده است؟ آیا این صفات و ویژگیها، اولیه است و ذاتی، یا اکتسابی و آموخته است؟ آیا صفات و ویژگیهای ذکر شده، به نوع انسان(انسان بما هو انسان) نسبت داده شده یا فردی از افراد انسان مورد نظر بوده است؟ اگر مراد از انسان، نوع آن است، نوع منطقی است یا عرفی؟ برای پاسخ به این سؤالات، علاوه بر بررسی لغوی واژة انسان، مترادفات انسان و بیان معنی لغوی صفات نسبت داده شده به انسان، آیاتی که به نحوی به صفت و ویژگی انسان اشاره نموده، استخراج شده و با استفاده از نظر مفسرین بزرگ، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. به طور کلی می توان گفت: انسان، اسم جنس است و هر جا به کار رود اصل بر این است که جنس بنی آدم مراد است. پس اگر بگوییم مراد از آن فرد خاصی است باید دلیل معتبر داشته باشیم. حال اگر مراد از«الانسان» فرد خاصی نبوده آیا شامل همة انسانها می شود؟ قاعدتاً باید چنین باشد مگر اینکه افرادی استثناً شده باشند و گاهی نیز چنین است که اسم جنس به اعتبار غالب افراد به کار می رود. از نگاهی دیگر، بعضی از صفات انسان، جزو خلقت انسان است، بعضی ها ناشی از قرار گرفتن انسان در موقعیت ها و شرایط خاصی است و بعضی از صفات را خود انسان به وجود می آورد و با دست خود به پای خود می پیچد. صفاتی که جزو خلقت انسان است، ضروری انسان است و صفاتی که زمینه سازند و ناشی از قرار گرفتن انسان در موقعیت ها و شرایط خاصی هستند، نقطة عزیمت برای صعود انسان می باشد و صفاتی که انسان، خود بوجود می آورد مانع حرکت انسان می گردد.

این رساله با عنوان «بررسی ظهور و سقوط تمدن ها در قرآن» در سه فصل تنظیم شده است: فصل اول به طرح موضوع، بیان مسئله، سؤال ها و فرضیه ها، روش تحقیق، سابقه تاریخی، اهداف و ضرورت موضوع پرداخته است. در فصل دوم با طرح ادبیات تحقیق، به بررسی اصطلاحات، کلمات کلیدی سنت، تمدن، فرهنگ، ظهور و سقوط تمدن ها، سنت های الهی و خصوصیات آن ها و نظر نافذ قرآن پرداخته شده است. فصل سوم، راز خوشبختی و تیره روزی انسان و تمدن ها را در چارچوب کلی دو عامل برون زا و درون زا بیان کرده، عوامل انحطاط، شکست، زبونی، سقوط و هبوط انسان و تمدن را مورد بررسی قرار داده است.

قرآن، مهم ترین و اصلی ترین کتاب هدایت بشر است و لازمه بهره مندی از این کتاب آسمانی، فهم و شناخت آن است. در این میان ائمه(ع) که بالاترین و بهترین فهم قرآن نزد آنان است و مفسر واقعی قرآن هستند در باب فهم قرآن سخنانی بیان نموده اند که قابل تأمل و بررسی است. ایشان در سخنان خود از سویی به برخی ویژگی ها و فضایل منحصر به فرد قرآن از جمله جامعیت، هدایتگری، شفا بودن قرآن اشاره کرده اند و از سویی دیگر به صراحت بر تدبر و فهم قرآن تأکید نموده اند. که اینها حاکی از اهمیت ویژه فهم قرآن است. در این میان عده ای با تمسک به برخی روایات قائل به عدم امکان فهم قرآن و عدم جواز تفسیر شده اند که با رد مدعای آنان، دلایلی از خود روایات مانند روایات بیانگر ضرورت تدبر در قرآن، معیار بودن قرآن در سنجش روایات، لزوم تمسک به قرآن، استدلال ائمه به ایات قرآن و روایات بیانگر انواع آیات قرآن، بر امکان فهم و جواز تفسیر و فهم قرآن وجود دارد. براساس سخنان ائمه(ع) منابعی برای فهم قرآن وجود دارد که از جمله آنها خود قرآن، روایات و عقل انسان می باشد. از نظر ایشان هر کس بنابر ظرفیت وجودی خود از قرآن بهره می برد زیرا فهم قرآن مراتبی دارد و علم کامل و جامع قرآن نزد آنان است. البته به شرط اینکه موانعی از جمله: اکتفا به معنای ظاهری قرآن، تعصب و استبداد، توقف در مقدمات فهم و ابتلا به صفات و اخلاق ناپسند و مذموم بر سر راه فهم قرآن نباشد و شرایط فهم مهیا باشد./

در پایان نامه حاضر عقل و عشق با تکیه بر آیات و روایات در سه بخش بررسی شده است. در بخش اول، با عنوان بررسی عقل از معنای لغوی و فلسفی و عرفانی عقل، عقل در قرآن و عقل در روایات بحث شده است. در بخش دوم، ذیل عنوان بررسی عشق از عشق و مترادفات آن در لغت، عرفان، فلسفه، آیات قرآن و روایات و ادعیه سخن رفته است. در بخش سوم، با عنوان جمع بین عقل و عشق به بررسی جمع بین عقل و عشق در قرآن و حدیث و سیر تاریخی عقل و عشق پرداخته شده است.

این رساله با عنوان بررسی روایات تفسیری امام صادق(ع) که شامل ترجمه، بررسی سندی و دلالی است جمع آوری شده و در دو فصل به شرح زیر تنظیم گردیده است: در فصل اول طرح تحقیق به همراه کلیات مفاهیم اصلاحات دلالی و حدیثی، میزان حجیت روایات تفسیری و روش تفسیری امام صادق(ع) تعریف شده اند. در فصل دوم روایات تفسیری که امام صادق(ع) ذیل آیات جزء سیزده قرآن کریم بیان فرموده اند، از تفاسیر روایی جمع آوری شده و پس از آن کلیه روایات از منابع اصلی استخراج گردیده و ترجمه شده اند و سپس همة احادیث به صورت جداگانه مورد بررسی سندی و دلالی قرار گرفته اند. احادیث جمع آوری شده در این تحقیق ‎139 حدیث ذیل ‎52 آیه می باشند، که از میان آنها ‎25 حدیث از نظر سندی معتبر و بقیه مرل و مهمل و یا مجهول می باشند و یا راویان آنها مورد جرح واقع شده اند ولی از نظر دلالت قریب به اتفاق احادیث معتبرند./

در این رساله، روش تفسیری تفسیر من هدی القرآن مورد بررسی قرار گرفته است و شامل سه فصل می باشد. فصل اول: کلیات شامل دو بخش است. نخست، زندگی نامه،شایستگی ها و ویژگی های علمی، سفرها و هجرتهای مؤلف، افکار، طرحها و آثار و تألیفات وی به اختصار گزارش شده است. در بخش دوم منابع مورد استناد مدرسی در تفسیر من هدی القرآن و نیز توصیف مختصری از این تفسیر آمده است. فصل دوم: که موضوع اصلی این تحقیق است شامل مبانی، روش و گرایش تفسیری، این تفسیر می باشد و شامل سه بخش است. در بخش اول، ابتدا دو واژة تفسیر و تأویل و مباحثی در ارتباط با آن دو همراه با دیدگاه مؤل ف دربارة آنها بیان شده است. سپس مبانی وی در تفسیر مانند حجیت ظواهر قرآن، بواطن قرآن، حجیت اخبار آحاد و وحیانی بودن الفاظ قرآن به بحث نهاده شده است. در بخش دوم به بررسی روش تفسیری این تفسیر پرداخته شده است. در این بخش مستندات مدرسی که شامل قرآن، روایات، عقل، لغت و قواحد ادبی- زبانی است مورد بررسی قرار گرفته است و این نتیجه به دست آمده که مستند اصلی وی عقل می باشد که در کنار قرآن از آن بهره فراوان برده است. بخش سوم گرایش تفسیری این تفسیر است که در آن گرایش اجتماعی و همچنین جنبة هدایتی- تربیتی این تفسیر آمده است. فصل سوم: مربوط به دیدگاههای مدرسی در مورد برخی از مباحث علوم قرآنی است. این مباحث عبارتند از: اعجاز قرآن، تحریف ناپذیری قرآن، محکم و متشابه و نسخ در قرآن./

تحقیق حاضر به بررسی غیبت و تهمت با تکیه بر آیات و روایات اختصاص دارد و مشتمل بر شانزده فصل با این عنوان هاست: فصل اول، کلیات؛ فصل دوم، غیبت چیست؟ فصل سوم، انگیزه های غیبت؛ فصل چهارم، انواع غیبت؛ فصل پنجم، استماع غیبت؛ فصل ششم، حرمت غیبت؛ فصل هفتم، غیبت های مجاز؛ فصل هشتم، آثار سوء غیبت؛ فصل نهم، کفاره غیبت؛ فصل دهم، درمان غیبت، فصل یازدهم، تهمت؛ فصل دوازدهم، حرمت تهمت در منابع فقه؛ فصل سیزدهم، انگیزه های تهمت و حکمت حرمت آن؛ فصل چهاردهم، انواع تهمت؛ فصل پانزدهم، مجازات تهمت؛ فصل شانزدهم، درمان تهمت.

هدف پژوهش: تبیین جایگاه بحث «لعن» و «سلام» بعنوان دو واژه اساسی در اظهار تولی و تبری که اگر رواج این دو واژه همراه با معرفت و شناخت کافی نسبت به مورد تولی و تبری باشد حرکتی اصلاحی در سطح جامعه خواهد بود.نتیجه کلی: اولا تولی و تبری از ویژگیهای لاینفک انسان دین دار است و این تولی و تبری در اشکال مختلف ظهور می کند و یکی از راههای بروز آن که مورد تایید اسلام است لعن و سلام است که احکام خاصی بر آن مترتب است و در نهایت اینکه بهترین راه تولی و تبری زیارت نامه های ماثور ائمه (ع) می باشد.

این تحقیق به شناخت علل پیشرفت و توسعه و سقوط و زوال این دو جامعه پرداخته است که در آن سعی شده معنای لغاتی همچون رشد، انحطاط و جامعه بررسی شود. و عوامل رشد جامعه حضرت موسی که شامل مواردی چون، مبارزه حضرت موسی(ع) با انحرافات و خرافه پرستی، برائت حضرت موسی از کافران، اعطای کتاب، نبوت و حکم در میان بنی اسراییل و شخصیتهای همچون هارون و آسیه می باشد پرداخته شده است. همچنین از جمله عواملی که زمینه انحطاط جامعه موسی را هموار می کرد؛ عللی چون پیمان شکنی بنی اسراییل، نا سپاسی و لجاجت، تقلید کورکورانه، تهمت، نگهداشتن مردم در استضعاف فکری و فرهنگی و شخصیتهای منفی چون قارون و هامان را می توان ذکر کرد. در بررسی علل رشد جامعه حضرت محمد(ص) نیز به عواملی همچون دلسوزی پیامبر نسبت به امت، صحابه پیامبر، قبایل عرب، تغییر قبله، صلح حدیبیه، جنگهای پیامبر و امدادهای غیبی و معجزات پیامبراشاره شده است. و از جمله عوامل انحطاط جامعه پیامبر نیز عواملی هم چون تقلید کورکورانه، تهمت، قتل فرزندان، عصبیت قبیله ای، خیانت و بهانه جویی اشاره شده است