جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

خلاصه و چکیده ای از پژوهش به شرح ذیل می باشد. خداوند متعال از سر لطف و مرحمت، با ارسال رسل و انزال کتب الهی و اعطای گوهر عقل و قدرت انتخاب و اندیشیدن و با مشخص نمودن راههای نجات و خوشبختی و نیز گمراهی و ضلالت، انسان را که گل سرسبد جهان آفرینش است، به بهترین طریق ممکن هدایت و راهنمایی نمود. خداوند رئوف با فراهم نمودن تمام وسایل سعادت و هدایت او را یاری نمود تا انسان به اختیار خود راه تحصیل کمالات و فضائل و رسیدن به قرب الهی را انتخاب و تلاش نماید و با بشارت نعمات بی شمار بهشت ایشان را در این طریق تشویق نموده است. بدلیل دو بعدی بودن انسان و داشتن گرایشات معنوی و حیوانی و گاهی تضاد بین این گرایشات خداوند جهت ایجاد تعادل در میان آنها علاوه بر بشارت، از انذار نیز استفاده نموده و با قرار دادن او در میان خوف و رجاء، امید به رسیدن نعمات الهی و مظهر کامل بهشت موعود از یک سو و ترس از عواقب سوء کردارهای ناپسند و زشت و گرفتار شدن در کانون خشم و غضب الهی یعنی جهنم، از سوی دیگر انسان را هدایت نموده است. در این تحقیق و پژوهش به بخش دوم یعنی انذار الهی پرداخته شده است و ابتدا با بیان کلیاتی پیرامون دوزخ و برزخ و ویژگیهای آن با تکیه بر آیات قرآن کریم و روایات ائمه اطهار ( ع) و بیان احوالات انسان مجرم و گناهکار در عالم برزخ و عذاب های روحلانی او سپس به تبیین علل و عوامل ورود به جهنم پرداخته ایم. در این قسمت تقریباً همه اعمال ناشایست و گناهانی که موجب ورود به جهنم می شود، از قرآن کریم استخراج و سپس با استفاده از تفاسیر المیزان و مجمع البیان و احادیث ائمه اطهار ( ع) به شرح و تفسیر آیات مورد نظر پرداخته شده است و در ادامه در مبحث مخلدین در جهنم و سپس و قبل از آن نیز عذاب های جسمانی و روحانی در جهنم را به تفصیل بیان داشته ایم و احوالات انسان گناهکار در قیامت و جهنم و گرفتاریهای وحشتناک او در انواع عذابهای جانکاه و طاقت فرسا و جزع و فزع و اعترافات و سخنان حسرت آمیز او نقل شده است تا انشاء الله با تعمّق و تأمّل در این آیات و روایات روح تعبد و بندگی را در خود زنده و با اطلاع از عواقب هولناک گناهان، خود را از این مهلکات نجات و با کسب فضایل و کمالات معنوی به حسرت بی پایان گرفتار نشده و از نعمات الهی در روز رستاخیز و بهشت عدن بهره مند گردیم.

رساله حاضر تحت عنوان جایگاه نماز در قرآن و سنت حاوی پنج بخش است که هر بخش مشتمل بر چند فصل می باشد. بخش اول با 5 فصل پیرامون موضوعاتی چون: معرفی قرآن ، حجیت قرآن، سنت چیست؟ ، معنای کلمه صلات،اسامی نماز در قرآن و.... آمده است و بخش دوم با 2 فصل پیرامون موضوعاتی چون: مفهوم اقامه، اهمیت و مراتب نماز، جبهه جنگ و نماز وداع، نقش نماز در توبه و... بحث می کند. و بخش سوم با 5 فصل مباحثی چون اسرار نماز، مقدمات نماز، مقارنات نماز و.... را مطرح می کند. بخش چهارم با 17 فصل پیرامون موضوعاتی چون: مقدمات نماز در قرآن، نماز اعراب جاهلی، نمازهای واجب و مستحب و.... سخن به میان آورده است. بخش پنجم با 14 فصل راجع به سیره علمی و قولی هر یک از ائمه مطلبی را به تفسیر بیان می کند. روش تحقیق رساله فوق کتابخانه ای است و پژوهشگر از منابعی چون: احیاء علوم الدین(محمد غزالی)، اسرار الصلوه(میرزا جواد ملکی تبریزی)، اسرار عبادات(جوادی آملی) و.... بهره گرفته است.

موضوع تحقیق پایانی جهنم و جهنمیان از منظر قرآن و حدیث می باشد با توجه به منابع قرآنی و حدیثی به روش کتابخانه ای بر آن شدیم تا ویژگی های جهنم و جهنمیان را برشماریم و در سیر تحقیق به نکات ذیل دست یافتیم که هر موجودی از موجودات خارجی دارای دو جنبه است، جنبه ظاهری که مشهود و محسوس است که آن را جنبه خلقی و ملکی نیز می گویند و جنبه باطنی که محسوس و مشهود نمی باشد و آن را جنبه امری و ملکوتی نامند. جنبه ملکوتی جنبه ای است که به وسیله آن جنبه ملکی ایجاد می شود، از این رو نفس ناطقه انسانی اگر در حالات مختلف مرتکب معاصی گردد در قیامت صغری وکبری معاصی به گونه عذاب ظهور می کند، پس حقیقت جهنم مظهر غفلت و نفس اماره می باشد. اما ماهیت جهنم عبارت است از کانون غضب الهی که هیزم آن انسان ها هستند، علاوه برجسم، قلوب و ارواح را می سوزاند، بسیار دهشتناک است، دارای درک است به گونه ای که گنهکاران را به سوی خود فرا می خواند، دارای نفس زدن های وحشتناکی است، دارای هفت در و هفت وادی است و هم اکنون کافران را احاطه کرده است، هرچند حجاب ها مانع از مشاهده آن است. جهنمیان که از افراد کافر، مستکبر ، دنیاپرست، قاتل، تارک صلاه، مانع زکات، خورنده مال یتیم، کم فروش، رباخوار، عیب جو، مُصرِف و غیبتگر تشکیل می شود. خوراکشان از درخت زقوم، از چرک و خون، از خار خشک، از مردار بدبود که از آتش داغ تر است و نوشیدنی آنها از عساق ( خون و چرکی که از پوست تن دوزخیان جاری شود) و صدید ( زردابه و چرک) که به آنها داده شود که آن را با سختی جرعه جرعه می نوشند و عده ای از جمله: کافر، منافق، رباخوار، مُصّر بر گناه و ستمکار در آن مخلدند در حالی که دارای اندوه، تحقیر، حسرت و نزاع بی پایانند. واژگان کلیدی: معاد، برزخ، جهنم، ملکوت، صراط.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

بخش نخست این مقاله درصدد ارائه برخی تعاریف مقدماتی است که مدخل بحث از مبانی فهم قرآن هستند؛ همچون تعریف کلام، کلام ظاهری، کلام حقیقی، کلام الهی، تعریف فهم و تفاوت آن با فقه. اما بخش دوم مقاله مربوط به متعلق یا موضوع فهم و، به عبارت دیگر، متن قرآن کریم است. قطعا نوع نگرش و بینش ما به متن و ویژگی های آن در نحوه ارتباط و تعامل ما تاثیرگذار است؛ لذا، در این بخش، 12 ویژگی قرآن کریم به عنوان متعلق فهم شمارش می شود و تفاوت های قرآن با دیگر کتب آسمانی نیز بیان می شود. در بخش سوم و پایانی مقاله از ظهر و بطن قرآن نیز سخن می رود و ویژگی ذوبطون بودن قرآن و رابطه ظاهر و باطن آن تحلیل و بررسی می شود.

این پژوهش با هدف بررسی صبر با تکیه بر آیات و روایات در هفت بخش با این موضوعات به نگارش درآمده است: بخش اول، ماهیت و ضرورت صبر: صبر و هم خانواده های آن در قرآن، ضرورت صبر، حکم تشریعی صبر؛ بخش دوم، زمینه های صبر: صبر در بلاهای دنیا، صبر در برابر خواهش های نفس، صبر در مقام فرمانبرداری خداوند، صبر در راه تبلیغ دین، صبر در میدان جنگ، صبر در مقام معاشرت با مردم، درجات و مراتب صبر؛ بخش سوم، قهرمانان صبر: حضرت ایوب، یعقوب، یوسف، اسماعیل و پیامبران اولوالعزم؛ بخش چهارم، آفات و پشتوانه صبر؛ بخش پنجم، هماهنگی صبر با ارزش های معنوی: هماهنگی صبر با ارزش های معنوی، تجلیل و تکریم ویژه از صابران؛ بخش ششم، فوائد و نتایج صبر و صبر در اشعار فارسی؛ بخش هفتم، صبر در احادیث: صبر در احادیث، مقایسه صبر در متون نهج البلاغه و صحیفه سجادیه

چکیده: رساله حاضر، در صدد پاسخ به این است که قرآن کریم چه نگرشی نسبت به زن در بُعد انسان شناسی دارد؟ نظر قرآن درباره هدایت پذیری و جایگاه معنوی زن چیست؟ و جایگاه حقوقی زن در قرآن چگونه است؟ بنابراین، برای یافتن پاسخ مناسب به این سؤالات، جایگاه زن در سه عرصه از قرآن کریم پی جویی می شود: جایگاه انسانی زن، جایگاه هدایت پذیری و معنوی زن، و جایگاه حقوقی زن. این رساله، در پنج بخش ترتیب یافته است: در بخش اول، جایگاه انسانی زن در قرآن کریم بررسی می شود. در بخش دوم که درباره جایگاه هدایت پذیری و معنوی زن در قرآن کریم است، این مباحث مطرح می شود: زن و مرد هر دو مشمول خطابات الهی اند، زن با مرد در دریافت پاداشها و کیفرهای الهی همسان است، در مسیر کمال و خداپرستی هر دو مورد حمایت و تکریم الهی اند، و تقوا ارزشی به جای هر ارزش دیگر است. در بخش سوم که درباره جایگاه حقوقی زن در قرآن کریم است، هویت بخشی به زنان، دفاع از حق حیات زنان، دفاع از آزادی بیان و ابراز عقیده زنان، و دفاع از حیثیت و آبروی زنان مورد بررسی واقع می گردد. در بخش چهارم، از نگاه عادلانه قرآن به حقوق زنان بحث می شود و در این زمینه، مقدمات ضروری و موارد تساوی حقوق زن و مرد در قرآن کریم مطرح می گردد. و در بخش پنجم، تفاوتهای حقوقی زن و مرد در قرآن کریم، اعم از: تفاوت در سرپرستی و مدیریت، تفاوت در شهادت، تفاوت در ارث، تفاوت در پرداخت مهریه و هزینه زندگی، تفاوت در تعدد همسر، تفاوت در نشوز، تفاوت در طلاق، و تفاوت در قصاص نفس مورد بررسی قرار می گیرد.

سیمای پیامبران در قرآن و تورات و انجیل نشان داده شده است.

در رساله ی حاضر تحت عنوان « ظلم و ستم در قرآن و سنت» به بررسی ظلم و ستم پرداخته شده است . باید خاطرنشان کرد که در تعریف ظلم آمده که ظلم به معنی ستم ، تاریکی ، شرک ، عبادت غیرخدا و گذاشتن شیئی در غیرموضع خود می باشد . در طول تاریخ حاکمان و پادشاهان مستبد ، ضعیفان را زیر سلطه ی خود درآورده و تا آنجا که توان داشتند به آنها زور گفته و از آنها کار می کشیدند . انسان فطرتاً از ظلم و جور بی زار و از آن متنفر می باشد ؛ لذا با دیدن ظلم و خشونت و مظلومیت و ضعف عده ای ، غمگین و محزون می شود . هدف از انتخاب این موضوع به عنوان تحقیق پایانی این بوده که با دیدگاه قرآن و اهل بیت ( علیهم السلام) در مورد ظلم آشنا شده و افق روشن و واضحی از آن در ذهن و افکار نگارنده و خواننده پیدا شود و با جستجو در میان آراء معتبر از عوامل و پیامدهای ظلم و ستم اطلاعات لازم را کسب و با بررسی و جمع آوری آنها نقش مؤثری را در ارائه مطالب مفید در این زمینه داشته باشیم . محدوده تحقیق بیشتر حول تفاسیر قرآن ، نهج البلاغه و روایات اهل بیت ( علیهم السلام) گردیده و مطالب مربوطه در یک بخش گردآوری شدند . در بخش دیگر تحقیق به انواع ظلم و ریشه های آن پرداخته و در نهایت در بخش پایانی به پیامدهای ظلم و راه درمان آن اشاره شده است . مطالبی که در پاسخ سؤالات تحقیق بیان شده به شرح ذیل می باشد : معنی اصطلاحی ظلم تجاوز کردن از حدود خداوند و مخالفت کردن با آنچه که عقل و شرع آن را تعیین نموده ، می باشد . قرآن با بیان موقعیت بدظالمان ، دیدگاه خود را بیان و انسان را به دوری کردن از ظلم توصیه و حتی کمک کردن به ظالمان را تحریم کرده و به نفی ظلم از خداوند اشاره و از انسان به ظلوم و کفار تعبیر نموده است . دیدگاه اهل بیت در ادامه و تأیید دیدگاه قرآن است به حدی که حتی آرزوی بقای ظلم را از مصادیق ظلم دانسته و به شدت خود از این رذیله پرهیز می کردند . در بررسی عوامل ظلم این مطلب حاصل شد که ریشه های آن بسیار متعدد است و از آن جمله می توان به عجز و جهل و ناتوانی ، هوی و هوس ، تجمل گرایی ، کبر و خودکامگی ، بی ارزش دانستن قانون ، خرافات پرستی و بی ایمانی به آخرت اشاره نمود . سرنوشت دنیوی ظالمان مطابق با روایات ائمه و فرمایشات خداوند در قرآن این گونه است که ظالمان هرگونه ظلمی به دیگران روا بدارند نمی میرند مگر این که به آن گرفتار شوند . سختی جان کندن و خوارشدن نیز از عواقب ظلم است . سرنوشت اخروی آنها که شامل عذاب های وحشتناک قبر و عالم برزخ است . بسیار تکان دهنده می باشد . جهنم و حرکات هولناک آن که در کمین ظالمان نشسته است دل هر انسان بیداردلی را می لرزاند راه درمان این رذیله اخلاقی با توبه به درگاه خداوند و انجام اعمال سرنوشت دنیوی ظالمان مطابق با روایات ائمه و فرمایشات قرآن این گونه است که ظالمان هرگونه ظلمی به دیگران روا بدارند نمی میرند مگر این که به آن گرفتار شوند ، سختی جان کندن و خوار شدن نیز از عواقب ظلم است و سرنوشت اخروی آنها که شامل عذاب های وحشتناک قبر و عالم برزخ است بسیار تکان دهنده می باشد و جهنم و حرکات هولناک آن و نوشیدنی های داغ و تلخی که به کمین ظالمین نشسته است دل هر انسان بیداردلی را می لرزاند و راه درمان این رذیله اخلاقی با توبه به درگاه خداوند و انجام اعمال صالح امکان پذیر می باشد . با نماز و توسل و یاد مرگ می توان ارتباط قوی با عالم بالا برقرار نمود و از گناه و بالاخص ظلم دوری کرد . منابعی که مورد استفاده قرار گرفته ، بیشتر کتب تفسیری ، روایی بوده نظیر تفسیر نمونه ، تفسیر نهج البلاغه ، بحارالانوار و اصول کافی و بسیاری از منابع معتبر دیگر . و روش کتابخانه ای در تحقیق استفاده شده و با فیش برداری و تنظیم آنها کار انجام شده است .