جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این پژوهش در هشت فصل با این موضوعات تنظیم و تدوین یافته است: فصل اول، معنای جهاد: واژه یِ جهاد، اصطلاح جهاد از دیدگاه شرع; فصل دوم، حکمت وجوب تشریع جهاد: جهاد و آزادی عقیده، پیشینه یِ جهاد و قتال در حرکت انبیا; فصل سوم، اهداف جهاد: اهداف اصلی و اهداف جنبی، سخنی از مرحوم کاشف الغطاء در تشریع اهداف جنگ در اسلام; فصل چهارم، سیر تحول آیات جهاد در قرآن; فصل پنجم، زمان تشریع جهاد اسلامی: جهاد اسلامی در سور مدنی (بررسی مسائل جهاد در سوره یِ بقره، انفال، آل عمران، احزاب، محمّد(ص)، فتح، حج، توبه، نصر); فصل ششم، اقسام جهاد: جهاد اکبر، جهاد اصغر، جهاد دفاعی، جهاد ابتدایی، جهاد آزادی بخش; فصل هفتم، تأمّلی چند پیرامون مسائل جهاد: دشمن شناسی و دشمن ستیزی از دیدگاه قرآن، عوامل پیروزی و شکست، فضیلت و برتری جهادگران، نکوهش کاهلان و سستی کنندگان در جهاد، آمادگی روحی برای جنگ، استقامت و پایداری در مقابله با دشمن (آیاتی که شدّت و سرسختی در حین نبرد را لازم و ضروری می شمارد)، امدادهای غیبی در جنگ، هجرت و جهاد، آثار جهاد، برخی از قوانین جنگ; فصل هشتم، اهمیت و فضیلت جهاد اصغر از دیدگاه روایات.

بررسی علایم محبت اهل بیت و آثار دنیوی و اخروی این محبت از منظر آیات و روایات می باشد. در این رساله نخست با توجه به آیه مودت، ضرورت محبّت اهل بیت(ع) بیان شده سپس علایم و شرایط محبت اهل بیت از جمله شناخت و لزوم الگوگیری و اطاعت از ایشان بررسی گردیده است. در ادامه آثار گرانبهای محبت اهل بیت(ع) از جمله استکمال دین، تقرب به خداوند، بهره مندی از شفاعت، بخشوده شدن گناهان، راهیابی به بهشت و محشورشدن با اولیای الهی مطرح گردیده و دیدگاه زمخشری از مفسران اهل سنت درباره محبّت اهل بیت بیان گردیده است.

حسد عبارت است از تمنای زوال نعمت از برادر مسلمان خود از نعمت هایی که صلاح او باشد اگر صلاح نباشد آن را غیرت گویند و اگر تمنای زوال نکند بلکه مثل آن را از برای خود نیز بخواهد غبطه گویند. حسود از نعمت حق بخیل و بنده بی گناه را دشمن می دارد حسود در مقام عناد و ضدیت و خداوند را العیاذ بالله جاهل یا خود را داناتر به مصالح و مفاسد می داند و این هر دو کفراست. و به این سبب آیات و اخبار بی نهایت در مذمت این صفت وارد شد و در ذکر اسباب حسد باید گفت که اسباب حسد 7 چیز است. 1- عداوت، کبر، حب ریاست، تعجب و آن چنان است که تعجب کند از این که این نعمت بزرگ را این شخص داراست، خوف و آن چنان است که بترسد از مزاحمت صاحب نعمت به واسطه آن با مقصد محبوبیه، خنث طینت و کسی را نتواند در نعمت ببیند. حسد گذشته از این که زیان های معنوی دارد و دین و ایمان را تباه می کند از نظر جسمی نیز بر روی اعصاب اثر می گذارد امیر مؤمنان فرمود : سلامتی بدن از کمی رشک بردن است. حسد مرضی است که از سرطان ضررش در درون و نفس آدمی بیشتر است و در بدن هم مؤثر است و موجب بیماری بدن می شود، حسد حتی باعث مخالفت ملت ها و دولت ها با یکدیگر می شود عده بسیار زیادی به خاطر حسادت و این که چشم دیدن جمهوری اسلامی را ندارند به مبارزه و ضدیت با نظام جمهوری اسلامی برمی خیزند. حسد از جمله بیماری های عظیم قلبی است بدیهی است که همواره اوقات بایستی امراض قلبی را با داروی علم و عمل بهبود داد و آن دانشی که به کار بهبود می آید و مرض حسد را از سرزمین ریشه کن می کند این است که بدان حسود در دنیا و آخرت به حال تو زیان آور است و ضرر دنیوی و دینی آن هم به شخص محسود وارد نمی آید بلکه محسود از حسد نفع دنیا و آخرت کسب می کند. در پرهیز از حسد باید بدانیم که از دین پیروی کنیم و در پیروی از دین در آداب آن به خدای عز و جل رجوع کنیم سپس نفس خویش را بر اخلاق نکوهیده غالب کنیم و آن را از طبیعت پستش برگردانیم، اگر چه برگرداندن طبیعت ها دشوار است لیکن بازیافت و به صورت تدریجی آن چه از طبیعت دشوار است آسان می شود و آن چه زحمت دارد مورد علاقه و محبت قرار گیرد. 2- دیگر از اموری که حسد را برطرف می کند، عقلی است که آن چه از نتایج حسد را نمی پسندد زشت می شمارد و به ننگ بدی های حسد تن در نمی دهد تا عزت نفس خود را از دست داده و آن را خوار بسازد و از روی غیرت نفس را پاک می کند و به مصلحت نفس پاسخ می دهد این حالت برای کسیکه نفس خود دار و همتی بلند داشته باشد استوار می شود اگر چه شخصی بلند همت بزرگوارتر از آن است که به پستی حسد گرفتار شود. 3- دیگر این که خود انسان اراده کند و بخواهد که ضرر حسد را از خود دفع کند و خود را از اثر آن نگاه دارد. 4- دیگر این که با پیش آمد بسازد و به آن چه برایش مقدر شده گردن نهند و با قضای الهی به ستیز برنخیزد و در کارها با خدا معارضه نکند تا نومید و دست خالی باز نگردد و آن هنگام که قضایا با همراهی نکرد ما با او همراهی کنیم. پس ما باید رشته اختیار خود را به نفس نسپاریم و با اراده و تمرین خود را از رذایل اخلاقی دور سازیم و لازمه این کار این است که از کرده های قبلی خود پشیمان شویم و سعی کنیم این رفتارها را از خود دور کنیم و به محض این که اراده خود را مصمم کردیم با توکل به خدا می توانیم رذایل اخلاقی را از خود دور کنیم و به جای ان اخلاق نیکو و پسندیده را در خود پروش دهیم تا خود و دیگران از وجود فضیلت هایی که در درون خود پرورش داده ایم سودمند شویم. ان شاء الله. کلید واژه ها : حسد –حسرت

خلق انسان همان هیئت و قیافه ثابت نفسانی است که به آسانی و بدون تفکر باعث صدور افعال انسان می شود, اگر افعالی که از این هیئت و قیافه ثابت نفسانی صادر می شود، شرعا و عقلا پسندیده باشند این هیئت را خلق نیکو می گویند و اگر زشت و ناپسند باشند خلق بد نامیده می شود و مکتوب حاضر مشتمل است بر فضایل و مصادیق اخلاقی و اهمیت حسن خلق و طریقه وصول آن و همچنین حسن خلق در آیات و روایات و پیامدهای آن, که همه اینها را به عنوان مقدمه ای ضروری برای هر نوع تربیت اخلاقی و تزکیه و خودسازی می توان به شمار آورد و مشخص است که لازمه موفقیت در سازندگی روحی و اخلاقی, داشتن بینش عمیق و برخورداری از بصیرت و معرفت است، به طوری که می توان بینش و بصیرت را زیربنای تربیت اخلاقی نامید، زیرا بدون حصول آگاهی های لازم و عمق بخشیدن بر بینش خود، نمی توان به مراتب بالاتری از سازندگی اخلاقی و تکامل معنوی نایل آمد. لذا بعد از حصول علم و آگاهی است که هر کس به تناسب ایمان و تقوای خود در جهت اصلاح و تربیت خویش توفیق یافته و به هدف نهایی که رسیدن به مقام قرب الهی است نزدیک تر می شود. این مجموعه از سه بخش تشکیل شده که بخش اول آن شامل مصادیق اخلاقی می باشد و این بخش نیز دارای سه فصل می باشد: فصل اول آن به بررسی و تبیین فضایل اخلاقی پرداخته و فصل دوم آن شامل مصادیق فضایل اخلاقی می باشد و فصل سوم آن برترین فضیلت را معرفی نموده است. بخش دوم آن شامل سه فصل می باشد: فصل اول به بررسی تاثیر ایمان و حسن خلق پرداخته و فصل دوم به نمونه هایی از مکارم اخلاقی ائمه اشاره نموده و در فصل سوم به بیان اخلاق نیک بزرگان پرداخته شده است. بخش سوم شامل پیامدهای حسن خلق می باشد و این بخش نیز شامل سه فصل می باشد: فصل اول پیامدهای حسن خلق در فرد را بیان می کند، فصل دوم پیامدهای حسن خلق در خانواده را بیان نموده و فصل سوم نیز اشاره ای به پیامدهای حسن خلق در جامعه نموده است.

رساله حاضر در ده فصل با این عنوان ها به بررسی نقش اعراب در تفسیر قرآن پرداخته است: فصل اول، اعراب در لغت و اصطلاح؛ فصل دوم، مباحثی پیرامون اعراب: ضرورت اعراب، اعراب حرکت است یا حرف؟ چرا اعراب در آخر اسم واقع می شود؟ حرکات اعراب اصل است یا حرکات بناء؟...؛ فصل دوم، ملاحظاتی پیرامون علم نحو: نحو در لغت و اصطلاح، اسبات و انگیزه های تدون نحو، فوائد نحو، عوامل بی توجهی به نحو و اعراب؛ فصل چهارم، جایگاه و اهمیت اعراب از دیدگاه صاحب نظران: نقش محوری اعراب در فهم قرآن، قبح لحن و نهی از آن؛ فصل پنجم، بررسی معنای اعراب قرآن در احادیث؛ فصل ششم، علل پیدایش وجوه اعراب؛ فصل هفتم، اقسام وجوه اعراب؛ فصل هشتم، اعراب و تفسیر به رأی در دو حوزه کلام و فقه؛ ضرورت و فوائد ترجیح میان وجوه اعراب؛ فصل دهم، ملاک ها و ضوابط ترجیج میان وجوه اعراب

هدف از این تحقیق، بررسی آثار تزکیه ی نفس در حیات فردی و اجتماعی انسان به وسیله ی جهاد با نفس، با استفاده از آیات قرآن و تفاسیر و روایات و کتب اخلاقی و علمی معتبر است. این پایان نامه مشتمل بر چهار بخش با این موضوعات است: بخش اول، شناخت و تعریف نفس؛ بخش دوم، بیان قوای چهار گانه؛ بخش سوم، شناخت اوصاف رذیله و فضیله؛ بخش چهارم، نتایج حاصله از تزکیه و جهاد با نفس.

این پایان نامه درباره نفاق و منافقان در آیات قرآن نوشته شده و دارای سه فصل با این موضوعات است: فصل اوّل، کلیاتی درباره موضوع؛ فصل دوم، نفاق و منافقان: نفاق و ابعاد آن، اشاره ای به شخصّیت و صفات منافقان در قرآن کریم؛ فصل سوم، نفاق در بستر تاریخ از نگاه قرآن: منافقان بعد از هجرت، منافقان بعد از جنگ بدر، منافقان بعد از جنگ احد، منافقان بعد از جنگ احزاب.

این رساله به زبان عربی تدوین شده است. موضوع اصلی رساله تاریخ قرآن است که از مسائل مهم علوم قرآنی و معارف اسلامی به شمار می رود. اهمیت بحث از تاریخ جمع آوی قرآن در این است که ضمن تحقیق در این مساله مهم تارخی، اعتبار قرآن و مصونیت آن از تحریف نیز اثبات گردد. علت انتخاب موضوع این بوده است که با رجوع به منابع اولیه حدیثی و تاریخی و بدور از ذهنیتهای قبلی، بررسی جامعی انجام شود و تحقیقات ارزنده ای که تا کنون صورت پذیرفته کاملتر گردد. تحقیق با مراجعه به منابع اولیه از کتب حدیثی، تاریخی، قرآنی آغاز گردید و اطلاعات لازم گردآوری شد. محور اصلی در این باب مطالعه روایات منقول بود. که به دو دسته کلی تقسیم شده اند: گردآوری قرآن بین الدفتین در زمان خود پیامبر انجام گرفته است، جمع آوری قرآن در عهد خلفا انجام شده است. مساله مورد بحث این است که آیا جمع آوری قرآن بین الدفتین با همین ترتیب و سور در زمان خود رسول صورت پذیرفته است و یا آنکه بعد از رحلت پیامبر این کار توسط خلفا انجام شده است. هفت دلیل بر نظریه اول آورده شده است: یک - با در نظر گرفتن هدف رسالت پیامبر و اهتمام آن حضرت به تعلیم قرآن و امر به قراءات، حفظ و کتابت و مصون نگهداشتن آن از تحریف، داشتن کاتبان مخصوص تعهدات و دیون و صدقات و کاتبان وحی معقول نیست که آن حضرت قرآن را به صورت متفرق و پراکنده رها بگذارد و دار دنیا را وداع گوید دوم. صریح روایات متعددی بر این است که پیامبر چیزی جز مجموعه قرآن جلد شده بعد از خئد نگذاشت. سوم. در روایات زیادی آمده که پیامبر کلمه مصحف را به قرآن اطلاق کرده اند. چهارم . در روایات زیادی آمده که پیامبر افراد را به تدوین و جمع آوری قرآن تشویق می کردند و .... برای گردآوری قرآن در زمان خلفا هم دلایلی ذکر شده است اول. روایات زیادی که مدلول آنها این است ه قرآن در زمان خلفا جمع آوری گردیده است. دوم انتظار ورود نسخ سوم . عدم فرصت کافی برای جمع آوری قرآن در زمام پیامبر. و ... .در خاتمه به کار عثمان در رفع اختلاف قراءات پرداخته شده و ثابت شده است که وی قرآن را جمع آوری نکرده است، بلکه مردم راه بر همان قراءات پیامبر متحد ساخته است./

حج در لغت به معنای قصد و آهنگ است و در اصطلاح شرع مقدس اسلام سفری ایست به مکان مقدس و بلدی محترم و حرام بنام مکه در ماهی حرام و معظم « ذیحجه» به منظور زیارت خانه خدا و انجام چندین برنامه عبادی اسلام بنام مناسک حج، این سفر پر فیض و شکوهمند به شرط تمکن مالی و سلامت جسمی بر هر مسلمان « مستطیع» در تمام عمر یکبار بعنوان « حجة الاسلام» لازم و واجب است و ترک آن یا تأخیر در آن از گناهان بزرگ شمرده می شوند و عمره در لغت به معنی آهنگ زیارت و قصد کان معمور و آباد می باشند و در اصطلاح شرع اسلام اعمالی است مخصوص که در مکه انجام می گیرد. بیشتر ماسم عمره با حج مشترک است ولی حج با عمره در اصل برنامه و زمان و جهات دیگر چند فرق اساسی دارد: 1-حج مشتمل بر چند عمل اختصاصی است ( مثل وقوف در عرفات و مشعر 7) که در عمره وجود ندارد. 2-حج الزاماً در محدوده ی زمانی خاص 8 تا 13 ذیحجه انجام می گیرد ولی در عمره محدودیت زمانی به این شکل وجود ندارد. 3-با توجه به تسهیلات موجود در زمینه ی سیر و سفر و با انتخاب نزدیکترین « میقات» مراسم عمره را می توان در ظرف 1 روز یا کمتر انجام داد ولی برنامه های حج دقیقاً باید در همان محدوده ی زمانی یاد شده انجام شود. 4-پاداش حج بیشتر از عمره است و حج بیشتر به عنوان کلاس آموزنده و اجتماعی مطرح است ولی در عمره بیشتر تربیب فردی منظور است. 5-کلید واژه ها: حج، تمتع، عمره، اسلام، سنت

دوران جوانی مهمترین دوران زندگی هر فرد است و اگر بخواهیم دوران زندگی را تقسیم کنیم در ابتدا دوره ی قبل از تولد است که نوزاد در درون رحم مادر است و بعد از این دوران کودکی است و پس نوجوانی و بعد هم جوانی و در نهایت پیری است و دوران جوانی سنی بین 18 تا 30 سالگی است. من در این رساله موضوع جوان را به دلیل اهمیت و ارزشی که دارد از دیدگاه قرآن و روایات بررسی کردم. و هدف این نوشته این است که بدانیم جوانی بهترین فرصت در زندگی است که با استفاده ی درست از آن می توان به درجات عالی سعادت و کمال رسید و زمینه ی زندگی سالم و مورد نظر اسلام را در بقیه ی عمر در دوران بزرگسالی فراهم آورد. این رساله ابتدا به تعریف دوره ی جوانی می پردازد که سنی است بعد از دوران نوجوانی و مهمترین دوران شکل گیری شخصیّت جوان است که اگر خوب هدایت نشود دچار انحراف می شود. در فصل دوم بحث تربیت جوان را مطرح می کند که دوران به فعلیت رساندن استعدادهای درونی او است و به اهمیت بحث تربیت نظر دارد تا جایی که با الهام از قرآن کریم تربیت را مقدم بر تعلیم ذکر می کند. فصل سوم که شامل تهاجم فرهنگی است نمونه هایی از تهاجم فرهنگی و نفوذ فرهنگ بیگانه در جوانان و راه های مقابله با این تهاجم را بیان می کند. و سپس جوان را از منظر قرآن و در سطور تاریخ و روایات بررسی می کند و جوانانی چون حضرت یوسف – علیه السلام-، حضرت مریم، حضرت یحیی – علیه السلام- و ... را بیان می کند که نمونه و سرمشق در زمینه های مختلف می باشند و هم چنین در این رساله علاوه بر زندگانی پیامبر – صلی الله و علیه و آله و سلّم- زندگی امامان – علیه السلام- را در جوانی مطرح می کند. برای رسیدن به این مقصد از کتب معتبر روایی هم چون اصول کافی و نهج البلاغه و تفاسیر نمونه، المیزان استفاده کرده ام. جوانی، بهار زندگی است؛ بهاری ارزشمند ولی زودگذر از این جمله این گونه می توان برداشت کرد که جوان ما نیازمند راهنمایی است و بسیاری از تصمیماتی را که بدون راهنمایی می گیرد راه به بی راهه می برد پس اگر از این مسئولیت شانه خالی کنیم این فرصت ارزشمند از دست خواهد رفت. واژه های مورد استفاده شده در پایان نامه : خانواده: خاندان، اهل خانه، اهل بیت، دودمان. معنای مورد نظر اهل خانه است. اجتماع: 1- گردآمدن، تجمع، انجمن شدن، فراهم آمدن. 2- اتفاق کردن بر چیزی. 3- گروهی فراهم آمده. تعلیم : آموختن، دانش، یاد دادن. معنای مورد نظر یاددادن است. دین : 1- نام ایزدی است . 2- آیین و کیش . 3- راه و روش اسلام محمدی. غریزه : 1- سرنوشت، طبیعت طبع. 3- ملکه ای است که از آن صفات ذاتی صادر شود. 3- استعدادی که جبران را خود به خود یعنی پیش از تجربه با اجرای اعمال مفید برمی انگیزد. منظور سرشت و طبیعت است. این جانب در این رساله که عنوان جوان از منظر قرآن و روایات است کوشیده ام دوران جوانی را با توجّه به مجال مختصر و محدود بررسی کنم.