جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مراتب متعدد داشتن عالم کبير و تطابق عوالم. يکديگر، از جمله مسائلي است که به صورت مکرر مورد تأکيد اهل معرفت قرار گرفته و مبناي تأويل هستي شناختي و متني براي ايشان گرديده است. البته در بيان مراتب، گاهي با نگاهي کلي آن را به دو عالم ملک و ملکوت تقسيم نموده و گاهي هم، تقسيمي سه گانه براي اين مراتب بيان مي‌کنند. در مواردي، مراتب پنج گانه‌ براي آن برمي‌شمرند. و گاهي نيز از هفت مرتبه سخن مي‌گويند. ايشان، همچنين هر‌يک از عوالم مادون را مثال و رقيقه‌اي از عالم مافوق خود مي‌دانند و بر تطابق عوالم تاکيد مي‌ورزند. اين مسئله، امکان تأويل و نقب زدن به باطن عالم، از طريق ظاهر آن را براي آنان فراهم مي‌سازد. در اين مقاله، ضمن تبيين نظريه مراتب وجودي عالم کبير از منظر عرفا و تطابق اين عوالم بر يکديگر و بيان مستندات اين ادعا، اين مسئله از منظر برهان و قرآن نيز مورد بررسي قرار گرفته و اين نتيجه به دست آمده است که اين مسئله مورد تأييد برهان و قرآن نيز مي باشد. اصل تعدد مراتب عالم، صرف نظر از تعداد آنها، از نظر عقل و نقل، امري مسلم و قطعي است.

اسلام که آیین رحمت و رافت، دین خاتم و اکمل، عرفان و ادیان الهی ­است. قرآن و مضامین عالی آن در بردارنده اصول و ارزش­ های عام انسانی حقوق بشر؛ عدالت، انصاف، تساوی و نماد حکمت و معرفت است. اصولی که بر حق خدشه ناپذیر آزادی و اختیار، استقلال و حاکمیت انسان بر سرنوشت خویش تاکید دارد و ارزش­های انسانی را از اصول دینی می­داند که خدای متعال، مردم را به­رعایت آن­ها رهنمون و دعوت می­کند. در واقع دین شامل دستورکار، حقوق انسان از جمله «حق تعیین سرنوشت» و تعالیم مربوط به آن است. از این­رو حکمت و عرفان نیز به­عنوان معارف آسمانی و زمینی، پل و حلقه اتصال و پیوند آموزه ­های دینی با همه ادیان الهی هستند. براین اساس دعوت انبیاء و شیوه‌تبلیغ ایشان، همگی بر مبنای آزادی انتخاب استوار بوده و انسان در قاموس قرآن کریم، موجودی مختار و آزاد و پیامبر نیز به مثابه بشارت دهنده و انذارکننده توصیف، تا گزینش مسیر هدایت یا ضلالت کاملاً‌ آزادانه صورت پذیرد. دراین نوشتار عناصر و مولفه ­های فلسفی و عرفانی حق تعیین سرنوشت در آیات قرآن کریم، ادیان و اندیشه‌های عرفانی مورد تدقیق قرار گرفته و با کنار هم قراردادن گزاره­های به­ دست آمده در باره این عناصر و مولفه ­ها، به ­دیدگاه قرآن کریم و اندیشه‌های عرفانی در باره حق تعیین سرنوشت اشاره گردیده­ است.

«خواب» و «رویا» مضامینی هستند که در قرآن، احادیث، روایات، متون عرفانی، ادبی و از جنبه علمی بسیار مورد توجه بوده، به طوری که، کتب و مقالات فراوانی در این زمینه به رشته تحریر درآمده است. «خواب» و «رویا» جزیی از زندگی و حیات موجودات زنده است که در این بین برای انسان، به عنوان خلیفه الله، معنا و مفهوم خاص خود را دارد. در قرآن کریم و احادیث از «خواب» و «رویا» تعابیر متعددی آمده­است و در متون عرفانی و ادبی نیز از زوایای مختلف به این حالت در زندگی بشر پرداخته شده و بسیار مورد توجه است. از طرفی از جنبه علمی نیز بر ضرورت «خواب» برای سلامت انسان تاکید شده است. در این مقاله سعی بر آن است تا این دو حالت خواب هم از دیدگاه قرآن و هم از دیدگاه عرفان و فلسفه مورد مطالعه قرار گیرد.

صیانة القرآن من التحریف تألیف آیت الله محمد هادی معرفت است که در مورد عدم تحریف در قرآن بحث می کند. با توجه به اینکه مساله تحریف ناپذیری قرآن از طرف علماء شیعه امری مسلم و قطعی است و اکثر قریب به اتفاق علماء بر این مطلب تصریح نموده‌اند، اما از آنجا که جناب حاجی نوری در کتاب فصل الخطاب ، مساله تحریف قرآن را (از طریق اخبار ) مطرح نموده و این موضوع، مستمسک مخالفین شیعه قرار گرفته و باعث شده که قول به تحریف شدن قرآن را به علماء شیعه نسبت دهند، مؤلف محترم در این کتاب، سعی نموده اولا: با ذکر اقوال علماء شیعه و ثانیا با بررسی کتاب فصل الخطاب (اعم از مدارک کتاب ایشان و روایاتی را که به آنها استناد نموده) ساحت شیعه را از این اتهام پاک نماید شکر الله مساعیه. این کتاب شامل یک مقدمه و ده فصل می‌باشد که فهرست مطالب آن به شرح ذیل است مقدمه کتاب: که در آن علت و هدف از نوشتن کتاب، بیان شده فصل اول: تحریف در لغت و اصطلاح. فصل دوم: خلاصه دلایل بطلان شبهه تحریف فصل سوم: بیان کلام بزرگان شیعه (پیرامون عدم تحریف قرآن) فصل چهارم: گواهی بزرگان اهل سنت به پیراستگی شیعه از قول به تحریف فصل پنجم: تحریف در کتب عهدین فصل ششم: تحریف در نزد فرقه حشویه فصل هفتم: تحریف در نزد اخباریون فصل هشتم: پندارهای صاحب کتاب فصل الخطاب (حاجی نوری) فصل نهم: کتابهایی که حاجی نوری به آنها اعتماد نموده فصل دهم: روایاتی که حاجی نوری در کتاب خود ذکر نموده است. کتاب صیانة القرآن من التحریف- پیرامون رد شبهه قول به تحریف است که از طرف اهل سنت به علماء شیعه نسبت داده شده است محور اصلی در این کتاب موضوع تحریف ناپذیری قرآن است که مؤلف محترم پس از تعریف تحریف و اقسام آن به نقد و بررسی کتاب فصل الخطاب حاجی نوری می‌پردازد. برخی از ویژگی‌های کتاب به شرح ذیل است: ۱- در فصل هفتم- ابتدا پندارهای حاجی نوری صاحب کتاب فصل الخطاب در خصوص تحریف قرآن را ذکر سپس مورد نقد و بررسی قرار می‌دهد. ۲- در فصل هشتم- کتابهایی را که حاجی نوری به آنها استناد نموده نقد و بررسی می‌نماید ۳- در فصل دهم- تعداد روایاتی را که حاجی نوری به آنها تمسک نموده ذکر و سپس از نظر سندی مورد بررسی قرار می‌دهد ۴- در فصل سوم: حدود ۳۰ قول از اقوال علماء شیعه از گذشته تا زمان حال (از شیخ صدوق رحمة ا. . علیه تا امام خمینی (قدس سره) را ذکر می‌نمایند که مساله تحریف ناپذیری قرآن را متذکر شده‌اند.

تأویلات أهل السنة یا تفسیر ماتریدی کتابی در تفسیر قرآن اثر ابومنصور ماتریدی (۲۳۵ - ۳۳۳ هجری) بنیان‌گذار مکتب ماتریدیه است. این اثر از امّهات تفاسیر اهل سنت به‌ویژه در نزد حنفیان است، چراکه عقاید مذهبی آنان بر این کتاب استوار است.///

تأویلات أهل السنة یا تفسیر ماتریدی کتابی در تفسیر قرآن اثر ابومنصور ماتریدی (۲۳۵ - ۳۳۳ هجری) بنیان‌گذار مکتب ماتریدیه است. این اثر از امّهات تفاسیر اهل سنت به‌ویژه در نزد حنفیان است، چراکه عقاید مذهبی آنان بر این کتاب استوار است.///