جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

---

‫چکيده : تحقيق حاضر با مراجعه به آيات قرآن کريم، سير حرکت تکاملي تاريخ و فرجام جهان را بررسيده و برخي ديدگاه‌هاي مبني بر شاخصه‌هاي حرکت تاريخ و پايان آن با توجه به آموزه‌هاي مهدويت نزد شيعيان را نقد مي‌کند. نويسنده نوشتار خود را در دو بخش سامان داده است. در بخش اول نخست کلياتي درباره مفهوم فرجام، تاريخ، فرجام شناسي، آينده نگري و آينده پژوهي ارائه کرده و آراي کلي اديان در باره نگرش مثبت و منفي به آينده جهان را بررسي مي‌نمايد. نگارنده در اين زمينه با اشاره به ديدگاه اديان باستان و اديان ابراهيمي (يهود، مسيحيت و اسلام) نسبت به آينده جهان، آن‌ها را مقايسه کرده است. وي در بخش دوم تحليل‌هاي مختلف از حرکت تاريخ و آينده آن و فرجام شناسي از منظر قرآن کريم و مباني آن را شرح مي‌دهد. او اراده الهي به عنوان محرک تاريخ، تکامل تاريخ، قانونمندي جامعه و تاريخ، سنت‌هاي حاکم بر جامعه و تاريخ، نقش انسان در تغيير آينده تاريخ و ظهور حضرت مهدي به عنوان محور اصلي تغييرات در آينده تاريخ را پيش فرض‌هاي فرجام شناسي در قرآن قلمداد کرده و بر اساس آن‌ها نگاهي تطبيقي به آينده‌نگري در قرآن و نظريات معاصر افکنده است. نويسنده بر همين اساس به تصوير جامعه آرماني مهدوي به عنوان آينده تاريخ در قرآن اشاره کرده و نظريه‌هاي مکتب‌هاي ليبرالي و غربي درباره آينده جهان به ويژه ديدگاه فرانسيس فوکوياما را ارزيابي مي‌کند. وي امتيازهاي فرجام شناسي قرآن بر ساير تئوري‌هاي فرجام شناسي مادي مانند خدامحوري بودن، فطرت گرايي، حرکت آفريني تاريخ، جامع نگري، فردپذيري حرکت تاريخ و آرمان گرايي را بررسيده و توجه به عنصر رهبري و مردمي بودن حرکت تاريخ را نيز از ويژگي‌هاي فرجام شناسي قرآن برمي‌شمارد.

‫اين پژوهش تلاشي است براي تبيين سيماي حضرت عيسي( از ديدگاه قرآن کريم و عهد جديد. درباره تولد، رسالت و وفات حضرت عيسي( اختلاف نظرهايي وجود دارد؛ انجيل اگرچه بکارت مريم( را تا زمان تولد عيسي( مي‌پذيرد، اما براي وي نامزدي معرفي مي‌کند که از بارداري او ناراحت مي‌شود. در انجيل براي عيسي خواهر و برادر نيز ذکر شده است. اما درباره نزول فرشته و ترس و اضطراب مريم( هم انجيل و هم قرآن نظر و قول مشترک دارند. انجيل در مورد وضع روحي مريم، نگراني او از تهمت‌هاي يهود و همچنين معجزات خدا بعد از حمل، سخني نگفته است. در آيات قرآن، عيسي( با واژه نبي و رسول معرفي شده، و به نبوت او از زمان کودکي اشاره گرديده، و تصريح شده است که هدف عيسي( دعوت به توحيد و اطاعت خدا بوده، و کتاب انجيل هم به‌همين منظور نازل شده است. ولي عهد جديد که مسأله تثليث را مطرح مي‌کند، عيسي را پسر خدا مي‌داند، که پس از تعميد يحيي( به نبوت رسيد، تا بشارت فرارسيدن ملکوت را بدهد. قرآن عيسي( را فردي صبور، مبارک، صادق، متواضع، حق‌شناس و وجيه معرفي مي‌کند، که از جمله مقربين بوده، و به مادر خود احسان مي‌نمود. در انجيل نيز عيسي( به‌عنوان فردي متواضع، اهل دعا، عدالت‌طلب و سرمشق اخلاق معرفي شده، که با خطاکاران مهربان بوده و آموزگار اعطاي هديه و صدقه مي‌باشد. معجزات حضرت عيسي( از زبان قرآن شامل زنده‌کردن مردگان، شفاي بيماران، تکلم در گهواره، خلقت پرنده و اخبار از غيب است. اما در انجيل به مسايلي مانند تبديل آب به شراب، راه‌رفتن روي آب، راندن ديو از ديوانگان، خشکاندن درخت انجير، صيد ماهي و آرام‌ساختن درياي طوفاني، به‌عنوان معجزات او اشاره شده است. از نظر انجيل، عيسي( کشته شده و رجعت خواهد کرد، اما قرآن قتل او را رد مي‌کند. همچنين قرآن و انجيل هر دو به بشارت عيسي درباره پيامبر خاتم اشاره کرده‌اند.

---