جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫مفسران در تفاسیر خود علاوه بر مطالب تفسیری به مباحث علوم قرآنی نیز پرداخته اند، یکی از این مفسران، فخررازی است که در این پایان نامه آرای او راجع به چهار بحث علوم قرآنی اعجاز، محکم و متشابه، ناسخ و منسوخ و حروف مقطعه در تفسیر کبیر او مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.به دست آوردن آرای این مفسر راجع به این چهار بحث مذکور در تفسیر کبیر او از آن جهت حائز اهمیت است که اولاً از بزرگترین مفسران است و تفسیر کبیر او از مهم ترین تفاسیر است و ثانیاً با به دست آوردن این آرا می توانیم تا حدودی با فضای فکری و علمی عصر این مفسر آشنا شویم. فخررازی در تفسیر کبیرش راجع به چهار بحث علوم قرآنی اعجاز، محکم و متشابه، ناسخ و منسوخ و حروف مقطعه به ترتیب به مباحثی چون: دلایل اعجاز قرآن، مسئله ی تحدی قرآن، وجوه اعجاز قرآن؛ معنای محکم بودن تمام قرآن، معنای متشابه بودن تمام قرآن، مراد از محکم بودن برخی از آیات قرآن و متشابه بودن برخی دیگر، علم به متشابهات؛ اصطلاح ناسخ، ادلّه ی قائلان به وقوع نسخ، آیات مورد ادعای نسخ، معنای حروف مقطعه، حکمت افتتاح سور با حروف مقطعه پرداخته است؛ این مباحث در این پایان نامه مطرح و مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. از جمله آرای فخررازی که در اینجا شایان ذکر است، این است که او در جایی از تفسیر کبیرش قول به صرفه راجع به اعجاز قرآن را بی اشکال دانسته است گرچه در جایی دیگر از تفسیرش به این قول ایراد گرفته است لیکن ممکن است میان سخنان او جمع کرد؛ همچنین معنای اینکه برخی از آیات قرآن محکم و برخی دیگر متشابه هستند را از جهت رابطه ی لفظ با معنا توضیح داده و گفته است که نص و ظاهر، محکم هستند و مجمل و مؤول، متشابه اند؛ همچنین به نظر می رسد که او سعی دارد تا جایی که مقدور است نسخ آیات قرآن را نپذیرد و تخصیص را بر نسخ، ترجیح می دهد؛ نیز معتقد است که حروف مقطعه ی هر سوره ای، اسم سوره برای همان سوره است. قابل ذکر است که منابعی که در نقد و بررسی از آن ها استفاده شده است بیشتر جزء منابع تفسیری و علوم قرآنی هستند. کلیدواژه ها: فخررازی، تفسیر کبیر( مفاتیح الغیب)، اعجاز، محکم و متشابه، ناسخ و منسوخ، حروف مقطعه.

‫حیات یکی از موهبت های الهی به بشر است که انسان می تواند در سایه وجود آن توانایی های خود را به منصه ظهور رسانده و بهترین اعمال را انجام دهد تا به کمال وجودی خویش نایل گردد. حیات دارای مراتبی است و خداوند متعال که خود دارای حیاتی ابدی و ازلی است آن را به تمام موجودات عالم از جمله: جمادات، نباتات، حیوانات و نیز در حد اعلای آن به انسانها عطا کرده است. حیات طیبه نیز والاترین مرتبه از مراتب حیات انسانی می باشد. حیات طیبه حیاتی واقعی و دلپذیر است كه خداوند آن را به كسانی كه شایسته آن هستند افاضه می کند. این نوع حیات و زندگی، جدای از زندگی مادی- كه همه در آن مشترك هستند- نیست، در عین اینكه غیر آن است ، همان است، به عبارتی، تنها اختلاف در مراتب حیات طیبه با سایر انواع حیات می باشد. از مهم ترین ویژگی های حیات طیبه خدا محوری بودن آن است، یعنی صاحبان این حیات، محور همه امورات زندگی شان خداوند است. برای تحقق حیات طیبه در دنیا و آخرت دو عامل بسیار مهم وجود دارد که هر دو باید در كنار هم باشند چرا که با یکدیگر معنا پیدا خواهند کرد و باعث نیل انسان به حیات طیبه خواهند شد که این دو عامل عبارتند از: ایمان و عمل صالح. خداوند متعال این دو رکن اساسی را به عنوان شرایط دستیابی انسان ها به حیات طیبه ذکر کرده و در این مسیر هیچ تفاوتی میان زن و مرد قائل نشده است. همچنین وعده نیکوترین پاداش ها را نیز به این گروه داده است. پژوهش حاضر با محور قراردادن آيه 97 سوره مباركه نحل كه واژه حيات طيبه در آن به كار رفته است به بررسي حیات طیبه پرداخته است؛ به عبارتی، تفسیر این آیه با رویکردی اخلاقی درقالب یک پایان نامه ارائه شده است. واژه های کلیدی: حیات، حیات طیبه، ایمان ، عمل صالح، پاداش

‫اين پاياننامه در شش فصل تنظيم گرديده است. هدف كلى آن بررسى شيوه سياسى ـ اجتماعى انبياء در قرآن است. در فصل اول، ضرورت مباحث سياسى ـ اجتماعى در قرآن با پنج دليل به اثبات رسيده و در فصل دوم اصول مشترك سياسى انبياءِ مورد بررسى قرار گرفته است. در فصل سوم، عوامل موفقيت انبياء در حركت سياسى اجتماعيشان و در فصل چهارم، موانع سياسى ـ اجتماعى موجود در نهضت انبياء مورد بحث قرار گرفته است. در فصل پنجم، از لغزشها و انحرافات سياسى ـ اجتماعى نهضت انبياء، كه توسط پيروانشان صورت گرفته بود، بحث شده است. در فصل ششم، نهضت پيامبر اسلام صلىاللهعليهوآله در سرزمين جزيرهالعرب و حكومت اسلامى او در مدينه به عنوان بهترين و جامعترين الگوى نهضت و حكومت انبياء معرفى شده است. نتيجهاى كه از اين تحقيق به دست آمده اين است كه: بعثت انبياء صرفا جنبه ارشادى نداشته بلكه آنان در هر عصر خود سياستمداران لايق و شايستهاى بودهاند كه براى اصلاح جوامع بشرى از گمراهى و جهالت قيام كرده و در مبارزات خود داراى حكمت و سيره سياسى خاصى بودهاند.