جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

---

‫در اين پاياننامه وجوه مشترك قرآن و سنت و تورات و تلمود مورد بررسى قرار گرفته است. مطالب اين پاياننامه عبارتند از: 1) مقايسه موضوعات مختلف دو متن كتاب مقدس تورات و قرآن و استخراج وجوه مشترك آنها. 2) اثبات بىپايه بودن بعضى از نظريات تورات و مقبول بودن آيات قرآن در مقايسه با علم روز به جهت بيان برترى قرآن مجيد. 3)) بيان خلاصه نظر قرآن درباره توحيد. 4) نظرى بر تورات موجود، تورات از نظر محققين و مقايسه عهد عتيق با علم. 5) اصالت قرآن و تاريخ تدون آن. موضوعات مقايسه شده عبارتند از: الله و يهود، فرشتگان، پيدايش آدم، نوح، ابراهيم، يعقوب، قوم لوط، يوسف و يعقوب، موسى، قارون، داود، سليمان، ايوب، يونس و اليسع.

---

‫مقدمه: ونزّلنا عليك الكتاب تبياناً لكلّ شى‏ءٍ وهدىً و رحمةً و بشرى للمسلمين« (نحل/89) قرآنى كه امروز پيش روى ماست، بزرگترين موهبت الهى به انسان است كه بر زبان غايت آفرينش جارى فرمود؛ تا جانها تشنه وسرگشته را سيراب نمايد وحقايق پوشيده در پرده‏هاى جهل وغفلت را آشكار سازد. كتابى عزيز كه هيچ باطلى را در آن راهى نيست. كتابى كه جز »مطهّرون« به كنه آن راه نتوانند يافت، جز مؤمنان، از آن شفا نتوانند جست وكافران را جز هلاكت نخواهد افزود. راه بهره‏گيرى از هدايت اين صحيفه نور، تفكر وتدبّر در كلمات بلند آن است؛ چنان كه خود توصيه فرموده وكسانى را كه بى تدبر از كنار كلمات آن مى‏گذرند نكوهش نموده است: »افلا يتدبّرون القرآن أم على قلوب اقفالها« (محمد (ص) / 24). در كلمات نورانى پيشوايان دين - كه قرآن ناطقند - مجمل اين كتاب توضيح داده شده واز متشابهات آن پرده برداشته شده است؛ لذا برماست كه در كنار تدبر، جهت فكر را با الهام از روايات، به سمت وسوى صحيح تمايل كنيم. در اين رساله، تلاش بر آن بوده است كه تا حد امكان وبا بضاعتى بسيار ناچيز، گامى در مسير تدبر وبهره‏گيرى از انوار هدايت الهى برداريم؛ اميد كه او، خود، در ادامه راه ما را يارى فرمايد، تا بدانجا رسيم كه گويا آيات را بى‏پرده از حضرت حق مى‏شنويم. گام لرزان ما تنها در اين مسير بود كه در هربار{P ) امام صادق (ع) فرمودند: »هميشه آيات قرآن را آنقدر تكرار مى‏كنم تا به حالتى برسم كه گويا آن را مستقيماً (بى‏واسطه) از آن كه نازلش فرمود مى‏شنوم« (مستدرك الوسائل، ج 4، ص 106). P} خواندن كتاب الهى به پيامى جديد وهدايتى نو دست يابيم وطاير بلند همت آرزويمان، در انتظار آن كه لطف حق، چندين برابر، »اضعافاً كثيرة«؛ به استقبالمان آيد. {P ) بقره / 245. P} در اين رساله، تا حد توان ومجال، به زواياى گوناگون ادب در كلام خدا پرداخته‏ايم. ابتدا مباحثى كلى مطرح شده كه پيش درآمدى براى فهم بهتر مطالب بعد باشد وسپس به جست وجوى مصاديق ادب در كلام خدا همت گمارده‏ايم. در اين مسير، از سخنان نورانى ائمه هدى (ع)، بزرگان دين ومشعل داران راه هدايت، بهره جسته‏ايم ودل وجان به سخنان شيواى ايشان سپرده‏ايم. پرداختن به واژه‏شناسى، بخصوص در مواردى كه گوناگونى محسوسى در معانى به چشم مى‏خورد، در تعريف كليد واژه‏ها ودر رفع ابهام از برخى عبارات، به طور خاص مد نظر بوده ودر اين موارد، سعى شده است سير تطور معنايى واژه دنبال شود. وبعضاً معناى امروزى كلمه ومعناى قديم آن مورد مقايسه ومقابله قرار گيرد. نكته ديگرى كه اشاره به آن خالى از فايده نيست؛ اين كه در اين رساله، به بررسى سند احاديث نپرداخته‏ايم؛ زيرا گذشته از محدوديت مجال، احاديث ذكر شده، احاديث غير فقهى وعموماً اخلاقى، تربيتى بوده، رسايى متن آنها از بررسى سند كفايت مى‏كند. وبالاخره آن كه در اين رساله، اساس بر ذكر نمونه‏ها وبررسى مثالى برخى مطالب است، نه ارائه كل مطلب؛ آب دريا را اگر نتوان كشيد هم به قدر تشنگى بايد چشيد گستردگى عنوانها، نشان دهنده گستره وسيع ميدان است ودر هر بخش، به عنوان نمونه، به مثالهايى از هر عنوان اشاره مى‏كنيم وبرخى را به طور كامل‏تر توضيح خواهيم داد. نمونه‏ها معمولاً از مواردى انتخاب شده‏اند كه بيش از بقيه آشنا وبه عنوان معضلات يا مسائل مبتلا به اجتماعى مطرح مى‏باشند. اميد كه اين تلاش ناچيز، در مسير حق وحقيقت راهگشاى ارباب معرفت باشد كه فرموده‏اند: »ربّ حامل فقهٍ إلى مَن هو افقه منه«: چه بسا كسى كه حامل دانشى است كه آن را به شخص فهيم‏ترى{P ) حديث از امام صادق (ع) نقل شده است. الكافى، ج 1، ص 403. P} منتقل سازد.