جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

---

---

‫در اين پاياننامه شكر از ديدگاه قرآن و حديث مورد بررسى قرار گرفته است. در ابتدا مفهوم شكر و حقيقت آن آورده شده است. سپس، تفاوت شكر، حمد، ثنا و مدح و آيات مربوط به شكر و فضليت شكر بيان شده است. ديدگاههاى مختلف درباره شكر، انواع شكر، مراتب شكر، آثار شكر، سجده از جنبههاى مختلف و در پايان نمونههايى از شاكرين برجسته و شكر در دعاهاى مختلف مطرح شده است.

‫چکيده : پايان نامه حاضر، با رويکردي تطبيقي و مقارنه‌اي، ديدگاه‌هاي اجتماعي در تفسير في ظلال القرآن سيدمحمد قطب و تفسير نمونه آيت‌الله ناصر مکارم شيرازي به عنوان نماينده و مصاديقي از تفاسير اهل سنت و تفاسير شيعه اماميه را مقايسه کرده و نحوه بحث درباره گرايش اجتماعي در قرآن را از منظر اين دو تفسير بيان مي‌کند. نويسنده، روش تفسير اجتماعي قرآن را از ديدگاه تفاسير شيعه و اهل سنت با ذکر نمونه‌هايي از اين تفاسير را به تصوير کشيده و روش بحث در مسايل اجتماعي قرآن را از ديدگاه سيدمحمد قطب و آيت‌الله ناصر مکارم شيرازي تبيين مي‌سازد. وي در چهار فصل به اين مسأله پرداخته است. در فصل اول ابتدا تعريف تفسير از بُعد لغوي و اصطلاحي مطرح کرده، سپس با تعريف تفسير اجتماعي، ضرورت تطبيق دادن تفاسير قرآني با واقعيات اجتماعي عصر کنوني را بررسيده و ادله جواز تفسير اجتماعي قرآن، تاريخچه اين نوع تفسير، عوامل پيدايي تفسير اجتماعي با توجه به تغيير و تحولات علمي و اجتماعي جهان و اهميت اين نوع تفسير را بيان مي‌نمايد. او در ادامه به روش‌هاي مختلف پرداختن به تفسير اجتماعي با ذکر نمونه‌هايي چند از آن همت گمارده و مباني تفسير اجتماعي، مانند مرجع قرار دادن نصوص ديني، داشتن قدرت اجتهاد در زمينه آيات اجتماعي قرآن و داشتن درک صحيح از مسايل اجتماعي را بررسي کرده است. در فصل دوم نخست از شخصيت علمي و تفسيري آيت‌الله ناصر مکارم شيرازي سخن گفته، سپس روش تفسيري ايشان را در تفسير اجتماعي با توجه به مفاد تفسير نمونه شرح مي‌دهد. در فصل سوم نيز همچون: فصل پيشين ابتدا به معرفي سيدمحمد قطب، مؤلف تفسير في ظلال القرآن و افکار و انديشه‌هاي قرآني وي پرداخته، سپس روش تفسير اجتماعي ايشان در تفسيرش را باز مي‌گويد. نويسنده، مباني تفسيري و اجتماعي موجود در دو تفسير نمونه و في ظلال القرآن را با يکديگر مقايسه و روش فکري نويسندگان اين تفاسير و استفاده کردن از عقل و روش عقلي در تفسير قرآن توسط آنان را بيان مي‌کند. در فصل چهارم به صورت مقارنه‌اي، ديدگاه‌هاي مشترک در تفسير اجتماعي دو تفسير مذکور مطرح گرديده و پرداختن به اموري همچون: وحدت اسلامي، حکومت اسلامي، حق حاکميت، مسايل مهم سياسي- اجتماعي اسلام و اوضاع اجتماعي عصر کنوني در تفسيرهاي مزبور برجسته شده است.

‫اين پژوهش در مورد سيره عملى پيامبر (ص) در خانواده است، وبه بحث لغوى سنت وسيره مى‏پردازد، سپس به موقعيت زن وخانواده در دوران جاهليت نظر مى‏كند كه زن در جامعه به صورت كالا مورد معامله قرار مى‏گرفت واحترام وارزشى برايش قائل نبودند تا اينكه با ظهور دين مقدّس اسلام زن جايگاه وموقعيت والا ومقدّس خود را با تعاليم حيات بخش اسلام بازيافت، پس از آن به صورت اجمال زندگى همسران رسول خدا (ص) ذكر شده است، وحكمت وعوامل تعدد همسران آورده شده كه اغلب اين ازدواجها براى جلب حمايت دشمن وجلوگيرى از جنگ وخونريزى بيشتر، وپناه دادن يك زن بى‏سرپرست بوده است، ويا به علتهاى سياسى فرهنگى وتشريعى والگوى عملى بردن براى مردم بوده است، وبا توجه به اين مطالب، روشن است كه پيامبر (ص) مردى زاهد، بدور از تجمل بوده وزنان خود را به زهد وتقوا در زندگى دعوت مى‏نموده است وشكى نيست كه ازدواجهاى ايشان مانند ازدواجهاى ديگران براى ارضاى غريزه نبوده بلكه هر كدام علت وحكمت مخصوص به خود را دارا بوده است. واصولاً روش پيامبر (ص) در برخورد با زنها روى اصل ادب واحترام بوده است. مسأله افك به طور اجمال بررسى شده است كه در نزد عامه اين حديث براى عايشه بوده ودر نزد اماميه براى يكى ديگر از همسران بنام ماريه قبطيه بوده است ونظر بعضى از مفسّرين در اين ارتباط بيان شده است. در بخش ديگرى رفتار وسيره عملى پيامبر نسبت به همسرانش آورده شده است. وظايف همسران پيامبر (ص) مثل تقوا، رازدارى، تحريم ازدواج وانزواطلبى ذكر شده است ورفتار عملى ايشان در خانه، با زنانش مهربانترين ومنصفترين شوهر بود وبا كمال محبت رفتار مى‏كرد ودر كارهاى خانه به آنها كمك مى‏كرد. ونمونه والگوى ساده زيستى براى همسرانش بود وبا آنها در كمال عدالت رفتار مى‏كرد كه حتى در حال بيمارى در هنگام رحلت خويش، مى‏فرمودند كه بستر او را به منزل زنى كه نوبتش بود منتقل نمايند، ودر برخورد با اشتباهات همسران خود بسيار صبور وآموزنده وآنها را به بهترين راه حل راهنمايى مى‏كرد، ورواياتى هم ذكر شده است. ودر آخرين بحث سيره عملى پيامبر (ص) در برخورد با فرزندانش آورده شده است و احاديثى در اين ارتباط زينت بخش اين پژوهش شده است.