جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫تبيين رفتار مسلمانان معاصر پيامبر( با ايشان در مسائل مختلف، با نگاه به قرآن و بهره‌گيري از کتب تفسيري و تاريخي، هدف اصلي اين پژوهش است. رفتار همه مسلمانان معاصر پيامبر با ايشان در يک سطح نبوده و در مجموع سه تقسيم عمده در اين موضوع وجود دارد: مومنان واقعي، مومنان ضعيف الايمان و منافقان. مومنان واقعي نيز دو دسته هستند: اهل بيت( و غيرمعصومين. اهل بيت( هميشه در سختي‌ها و مشکلات با تمام توان به ياري پيامبر برخاسته و همواره نسبت به ايشان اطاعت محض داشته‌اند. اجابت پيامبر در يوم الدار، از خودگذشتگي براي حفظ جان پيامبر و اجابت پيامبر با بدن مجروح، تنها برخي از شواهد فراوان اين مطلب است که در تاريخ ذکر شده است. دسته دوم از مومنان واقعي هم اگرچه مانند اهل بيت معصوم نيستند، ولي رفتار مناسبي با رسول خدا( داشته‌اند. آن‌ها در شرايط بحراني همراه پيامبر بوده و در مسايل قضايي و احکام نيز پيامبر را تنها مرجع خود مي‌دانستند. همچنين در مسايل اجتماعي و اخلاقي، با اطاعت و دلدادگي به پيامبر، و رعايت آداب معاشرت، کارنامه خوبي از خود بر جاي گذاشته‌اند. اما در اين ميان، رفتار برخي از همسران رسول خدا( موجب رنجش خاطر ايشان گرديده است. مؤمنان ضعيف الايمان، کساني هستند که اعمال نيک و بد را با هم آميخته و در ضمن، به گناهان خود نيز معترف هستند. آنان گاهي در مسايل سياسي و نظامي، احکام اجتماعي و اخلاقي، و قضا، دچار اعمال ناپسندي نسبت به رسول خدا( شد‌ه‌اند. اما بدترين نوع رفتار با پيامبر، از سوي منافقان مشاهده مي‌شود. آنان با ارتکاب اعمال ناشايست، مانند افترا به پيامبر، مخالفت با دستورات ايشان، سوء قصد به جان ايشان، اتهام بي‌عدالتي و توطئه براي اخراج پيامبر از مدينه، کارنامه سياهي از خود به جاي گذاشتند، که نتايجي مانند محروميت از آمرزش، خلود در جهنم و نارضايتي خداوند در دنيا و آخرت گريبان‌گير آنان خواهد بود.

‫يکي از ناگواترين واقعيات، اختلاف در ميان جوامع بشري است. از مهم‌ترين سؤالات مطرح پيرامون اين موضوع آن است که عوامل و ريشه‌ها و همچنين، پيامدهاي اختلاف و تفرقه در جامعه، از ديدگاه قرآن و سنت، چه اموري بوده و ضمناً راهکارهاي پرهيز از آن چيست؟ از منظر قرآن و سنت، اختلاف در يک جامعه معلول امور متعددي است که مهم‌ترين آن‌ها را مي‌توان زياده‌خواهي و منفعت‌طلبي، فقدان عمل به وحي، حسادت، استکبار و برتري‌طلبي، نفاق، جهل و ناداني و پيروي از هواي نفس دانست. از منظر قرآن و سنت، آثار و پيامدهاي اختلاف در جامعه نيز بسيار ناگوار است. حق‌گريزي، ناامني و اضطراب، از بين رفتن ابهت و شوکت، قتل و خونريزي و ذلت و خواري، همه از اختلاف در يک جامعه ناشي مي‌شود. البته به‌لحاظ اهميت اين موضوع، در منابع ديني به راهکارهاي پرهيز از اختلاف و تحقق اتحاد و همدلي در ميان افراد جامعه و مؤمنان توجه ويژه شده است. اعتصام به حبل الله، توجه به نقاط مشترک، مراجعه به سنت پيامبر(، و اهل بيت(، برخي از اين راهکارها است. از نظر قرآن و سنت، يکي ديگر از کارآمدترين راه‌هاي پرهيز از اختلاف، ايجاد برادري و اخوت با محوريت ايمان است که با رعايت حقوقي همچون: اصلاح ذات البين، هدايت و راهنمايي، ياري رساندن به يکديگر و اجتناب از غيبت و تمسخر، به نتيجه مطلوب مي‌رسد. برنامه‌هاي عبادي اسلام نيز طوري تنظيم شده که در صورت انجام صحيح آن‌ها به صورت طبيعي، اتحاد تقويت مي‌شود. از بارزترين اين عبادات، نماز است، خصوصاً اگر نماز در مسجد و به‌صورت جماعت باشد. البته نماز جمعه نيز به‌لحاظ ايجاد اتحاد از نقش مهمي برخوردار است. ضمناً ناگفته نماند که يکي از منافع مهم برنامه عبادي حج، ايجاد اتحاد است و از سوي ديگر، روزه نيز از عباداتي است که در اين راستا تأثير عمده‌اي دارد.

‫يوسف( از پيامبران بزرگ الهي است که سرگذشت او مي‌تواند براي تمامي حقيقت‌جويان، به‌ويژه جواناني که خواهان رشد و کمال هستند، الگو و سرمشق مناسبي باشد. اين رساله به بررسي ابعاد مختلف زندگي حضرت يوسف(، از آغاز تولد تا پايان زندگي پرداخته، و جايگاه معنوي و اخلاقي، و نيز انديشه سياسي و اقتصادي او را براساس آيات قرآن و تفاسير تشريح نموده است. يوسف يکي از فرزندان يعقوب( بود که توسط ايليا، خاله يوسف، تربيت شد. علاقه پدر نسبت به او، حسادت برادران يوسف را برمي‌انگيخت. او در نه يا دوازده سالگي خوابي ديد، و اين امر به حسادت برادران نسبت به او افزود. آن‌ها يوسف را با شگردي از پدر جدا کرده و در چاه افکندند؛ پس از سه روز، اهالي کارواني که از آن‌جا مي‌گذشت، او را از چاه بيرون آورده و در مقصد سفر، يوسف را به عزيز مصر فروختند. در کاخ عزيز مصر، يوسف مورد علاقه همسر عزيز مصر قرار گرفت و سرانجام در کيد او گرفتار گرديد. آن حضرت با وجود برهان مستدل و متقن که بر بي‌گناهي و عصمت او دلالت داشت، محکوم گرديده و به زندان افتاد. اما پس از چندسال با تعبيرکردن خواب حاکم مصر از زندان آزاد شد و از هرگونه اتهامي تبرئه گرديد. پس از آن، حضرت يوسف( در مسند فرمانروايي قرار گرفت و با برنامه‌ريزي دقيق به عمران، سازندگي و احياي کشاورزي پرداخت. او صدها انبار براي روزهاي خشک‌سالي بنا کرد و با آغاز ايام قحطي با اداره شايسته امور و تأمين نياز مردم، زمينه آزادي بردگان و پرکردن خزانه کشور را فراهم نمود. آن‌حضرت در سن صد و بيست سالگي درگذشت. يوسف( مظهر صداقت، عصمت، فضل و دانش بود که قرآن به اين امر اشاره نموده است. تقوا، عفت، حق‌گويي، حق‌شناسي و بزرگواري مهم‌ترين سجاياي اخلاقي او بود.