جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫تفسير من وحى القرآن تأليف سيّد محمّدحسين فضل اللَّه مشتمل بر 24 جلد مى‏باشد. كه در اين پايان نامه سعى شده تفسير ايشان مطرح ومورد نقد وبررسى قرار گيرد. اين تحقيق شامل سه فصل مى‏باشد، در فصل اوّل شخصيت مفسر وعوامل مؤثر بر رشد فكرى وشخصيتى فضل اللَّه واساتيد وتأليفات ايشان بيان خواهد شد. فصل دوم مشتمل بر اصول اساسى مى‏باشد كه سيد فضل اللَّه در تفسيرش توضيح داده‏اند از جمله بُعد تربيتى، بعد سياسى، بعد حركى، بعد عقلى كه سعى در توضيح وتحليل ونقد وبررسى آن داريم. در فصل سوم نمونه‏هاى از تفسير مفسر مانند زن، اسرائيليات، نسخ، حديث، أسباب نزول، قصه‏هاى قرآنى وتفسير علمى آنها بيان خواهد شد. البته بعضى از مناقشات با صاحب الميزان انتخاب وبه عنوان نمونه براى آشنايى بيشتر با فكر واستدلال وچگونگى تفسير مفسر خواهد آمد. در پايان نتائج بحث بيان و مطالبى كه در تفسير سيد فضل اللَّه بوده، نقد و بررسى خواهد شد.

‫خاقانى به صورت مختلف از قرآن در اشعار خويش استفاده كرده است. گاهى مفردات لغات قرآنى مانند «صلصال»، «صرصر»، «ارجعى»، «لاتقنطوا» و جز اينها را در ابيات خويش مىآورد و گاهى تركيبات آن را مانند: «دارالسلام»، «اصحاب كهف»، «عروهالوثقى»، «شمس الضحى»، «اذا السماء»، «حبالله»، و زمانى نام سورههاى قرآن مانند، «طه»، «يس»، «ناس»، «بقره»، «آل عمران»، «والتين»، «والشمس»، و «مريم» را به گونههاى مختلف به كار مىبرد. در بيشتر موارد، معنى و مفعوم آيات را در شعر خويش به كار برده است.

‫قناعت، اکتفا نمودن به حداقل است که ناشي از خويشتن داري است. اين پژوهش در پنج فصل، پيامدها و نتايج دنيوي و اخروي اين صفت اخلاقي را مورد توجه و تحليل قرار داده است. نويسنده در مفاهيم و کليات، به کلمات همسوي قناعت، مانند کفاف، اقتصاد، زهد، و مناعت طبع، و کلمات متضاد با آن يعني حرص، طمع، اسراف، و تبذير پرداخته است. سپس به سه قلمرو قناعت يعني اموال عمومي و بيت المال، منابع طبيعي، و امور شخصي زندگي، و ويژگيهاي اهل قناعت اشاره کرده است. موانع قناعت عبارت است از: حب دنيا، حب مال، و جهل و ناداني. راههاي تحصيل قناعت عبارتاند از: ترويج فرهنگ قناعت و صرفه جويي، سياست گذاري کاربردي مناسب، و پيشگامي عملي مسئولان. آثار فردي قناعت در دنيا عبارت است از: آرامش جسم و روح و روان، سلامت در دين، اصلاح نفس، عزت و سرفرازي، بي نيازي، شکر و سپاسگزاري، حفظ پاکدامني و عفت، وآرامش زوال ناپذير. اثر قناعت در آخرت عبارت است از: آساني حساب در آخرت. آثار خانوادگي قناعت عبارت است از: ساده زيستي، اعتدال و ميانه روي، ترک چشم و هم چشمي، کاهش ميزان توقعات بيجا، تأمين آينده زندگي، تقويت بنيه مالي، باقي ماندن تمکن مالي براي انفاق، و احترام به نعمتهاي الهي. از آثار اجتماعي قناعت ميتوان به ترک تجملگرايي، مايه نجات بودن، و به پايين دست خود نگاه کردن اشاره کرد. آثار سياسي قناعت عبارت است از: عدم وابستگي به بيگانگان، خودکفايي، بهره وري از منابع داخلي، حمايت از کالاي داخلي، و عزت نفس ملي. نتيجه اينکه قناعت، هم از آثار مثبت دنيوي و هم آثار مثبت اخروي برخوردار است و در دنيا آثار مثبت فردي، اجتماعي، خانوادگي و سياسي برخوردار است.