جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مجموعه ای را که در پیش رو دارید رساله ای است در زمینه بررسی مبانی دعای شریف کمیل. که در این مجموعه سعی شده است که کلام امام علی(ع) با قرآن مبین سنجیده شود تا ریزش مطالب قرآنی در سخنان ائمه اطهار به ویژه امام علی قرآن ناطق - به اثبات برسد. این مجموعه شامل9 فصل می باشد. که در فصل اول به بررسی مختصری از زندگی کمیل پرداخته شده است که شامل شأن دعای کمیل، آشنایی اجمالی با زندگی کمیل و سخنان بزرگان در مورد کمیل می باشد. در فصل 2، به مفاهیم و کلیات پرداخته می شود. که در این فصل سعی شده به بعضی از الفاظی که با خواندن دعا در ذهن تداعی می شود یا با آن در دعا برخورد می کنیم، پرداخته شود. که این فصل نیز شامل معنای لفظ دعا، حالات دعا، که خود شامل زبانهای دعا می شود مثل زبان ستایشی، زبان آموزش و ...، توبه آثار و ضرورت آن و بررسی کلمه رب می باشد. در فصل 3، در این فصل بحثی در مورد رحمت خداوند شده است که شامل رحمت در لغت و اصطلاح، مصادیق رحمت، رحمت عامه که شامل مظاهر رحمت عامه می باشد، قدرت خدا بر هر چیزی و.... می شود. در ادامه به بحث در مورد رحمت خاص پرداخته می شود که این نیز شامل، بخشیدن گناهانی می شود که انسان را از خدا دور می کند و امام خواستار بخشیده شدن این گناهان هستند. در فصل 4 به ویژگی خداوند که بسیار برجسته است اشاره می شود که شامل، قدرت لایزال الهی و چشم پوشی خدا از گناه است. در فصل 5 به مسأله ظلم به خویشتن می رسیم که در آن بنده اعتراف به گناه می کند و معتقد است این گناه، هیچ ضرری به کسی نمی زند بلکه فقط فرد گناهکار به خود ظلم می کند. و در ادامه به صفات خدا می رسیم که عبارتند از ستار العیوب و غفار الذنوب و پس از آن بنده به مواردی اشاره می کند که لطف خدا نسبت به اوست. که این نیز شامل، تبدیل کننده بدیها به خوبیها و دفع کننده بلا ها و منتشر کننده اوصاف خوب از زبان مردم می شود. در فصل 6 که به عنوان دلتنگی و دوری نسبت به خدا به خاطر اعمال بد است شامل بیان دلتنگی از اعمال، عدم قبولی دعا به خاطر گناه، نفاق عامل عدم استجابت دعا، دفع ضرر از جانب خدا، انسان و پیروی از هوای نفس، حتمی بودن قضای الهی، برگشت به سوی خدا در اوج دلشکستگی و توجه به کرم الهی، تربیت و خلق انسان، اعتراف به مقام ربو بیت خدا و... می شود. که زیباترین قسمت ارزشی است که خداوند برای انسان قایل است که در این فصل بحث شده است. در فصل 7 در این فصل بنده به عذاب الهی توجه می کند در عین حال از رحمت الهی نیز مأیوس نمی شود. که در اینجا به حالت سجده توجه شده که نزدیکترین حالت انسان به خدا است. در ادامه به آیات خلود در جهنم اشاره شده است بعد به شکایت بنده از امور دنیوی و اخروی نزد خدا، جدایی بین افراد در دنیا، عدم تحمل دوری از خداوند، دادخواهی فرد گنهکار در آتش، و نالیدن بنده و در عین حال به رخ کشیدن رحمت خدا و امید به این رحمت حتی در آتش جهنم و در ادامه نیز به جهنم و پر شدن آن و عمل کردن خدا به وعده اش اشاره شده است. در آخر باز در خواست بنده از خدا برای بخشیده شدن گناهان مد نظر قرار گرفته است. در فصل 8 که با عنوان یاری درست، بنده از خداوند طلب یاری برای روزی و افزایش خوبی می کند و در عین حال به این مطلب اشاره می کند که قدرت از آن تو است و ای خدای من تو آگاه از نیاز منی پس سر نوشت من در ید قدرت تو است. در فصل9 که به صورت کلی به در خواست قبولی طاعات از خدا اشاره شده است بنده که سنبل آن، امام علی(ع) است بعد از آن که خدا را به حقانیتش قسم می دهد، از او می خواهد که یاریش کند که تمام اوقاتش با یاد او باشد و در زندگی هدف واحدی داشته باشد پس به خدا توکل می کند و در ادامه در خواست تقرب به او را دارد که در این راه به سبقت و سرعت و خشیت اشاره می کند و در خواستهایی مانند، دفع شر توسط خدا را دارد، و از او می خواهد که دعایش را اجابت کند، دردهایش را درمان کند.

تحقیق ارائه شده با عنوان «مبانی عرفان عملی از دیدگاه قرآن» می باشد. که به بررسی مبانی، موضوع، مسایل و روشهای مطرح شده در عرفان عملی از دیدگاه قرآن کریم پرداخته است، و به روش کتابخانه ای جمع آوری گردیده، که از جمله منابع مهم مورد استفاده کتابهای عرفانی، اخلاقی، تاریخی، کلامی، لغوی و تفسیری می باشد. این مجموعه در قالب 4 فصل تدوین گردیده که در ذیل به خلاصه ای از آن اشاره می شود. فصل اول: شامل کلیات و مفاهیم است. در این فصل سعی برآن شده که مفاهیمی چون عرفان، اقسام عرفان، موضوع علم عرفان و شخصیت عارف و رابطه آن با زاهد و عابد مشخص شود. و سپس منبع عرفان معرفی گردیده است. در ادامه تصوف و صوفی و پیدایش آن در جوامع اسلامی و در انتها با توجه به دلایل عقلی و آیات و روایت به این نتیجه رسیده ایم که تصوف و صوفی مورد رد و انکار واقع می شوند. فصل دوم: با عنوان معرفت شناسی عرفانی از دیدگاه قرآن ذکر شده است. این فصل به معرفی تجربه عرفانی که همان کشف و شهود عارفانه است پرداخته است و در ادامه به انواع این تجربه و سپس استناد به آیات و روایات در مورد این تجربه عرفانی پرداخته شده است. در انتها به علل راز داری و یا سخن گفتن عارفان از این تجارب اشاره شده است. فصل سوم، حالات و مقامات عارفان از دیدگاه قرآن را بیان می کند. در ابتدا تعریفی از حال و مقام را داریم و سپس به صورت مجزا حالات و مقامات که یک عارف در سیر و سلوک خویش می پیماید تا به همان مقصد خود که «لقاء الله» است برسد را شرح داده و آیات و روایات قرآنی را شاهد بر آن آورده ایم. فصل چهارم: روشهای کسب معرفت از دیدگاه قرآن است. در ابتدا تعریفی مختصر از معرفت شده است و سپس چند روش که از دیدگاه قرآن مورد قبول واقع شده، که یک عارف برای رسیدن به تجارب عرفانی می تواند کسب کند معرفی گردیده است. از جمله این روشها: فکر، ذکر، محبت، ولایت و تأویل می باشد. که هر یک را به اختصار شرح داده ایم.

در تحقیق حاضر اسلوب قصر که یکی از بابهای علم معانی در میان اقسام علم بلاغت است محور بحث واقع شده و نظرات ودیدگاههای علمای بلاغت اعم از قدیم و جدید درباره این اسلوب از جهات مختلف مورد نقد و بررسی قرار گرفته و در بخش اول این رساله در دو فصل به خوانندگان عرضه شده است. در بخش دوم که شامل چهار فصل است، اسلوب مذکور از جهات مختلف چون موضوع، غرض، نوع و .... در قرآن کریم بررسی و سپس با قواعد وضع شده از سوی بلاغیها مقایسه شده است. نتایج حاصل از تحقیق در بخش اول نشان داد که چارچوب مشخص شده برای این اسلوب از سوی بلاغیها کاملاً درست و منطقی نمی باشد و آنها در موارد مختلفی دچار خطا شده اند، در بخش دوم نیز روشن شد که اسلوب مذکور در موضوعات مختلفی به کار رفته است که سه اصل مهم دین اسلام (توحید، نبوت و معاد) در صدر آنها می باشند و بیشتر قصرهای قرآنی در خدمت این موضوعات قرارگرفته است. همچنین اهداف کاربرد این اسلوب در قرآن بررسی و براساس نتایج حاصله مشخص شد که قصر در قرآن برای اغراض مختلفی چون دفع انکار، اقرار، ارشاد، توبیخ، تشویق و ... به کار رفته است. بررسی انواع قصر به اعتبارات گوناگون در قرآن نشان داد که قصر صفت به موصوف بیشتر از قصر موصوف به صفت است وقصر مطلق و نسبی تقریباً برابر هستند. قصر به اعتبار اعتقاد مخاطب نیز بیشتر از نوع قصر قلب می باشد. همچنین نتایج تحقیق درباره قصر در آیات مکی و مدنی روشن کرد که این اسلوب بیشتر در آیات مکی به کار رفته و هر یک از دو قسم (مکی و مدنی) از جهات گوناگون دارای اختلافات و اشتراکاتی هستند.

این تحقیق شامل پنج فصل می باشد: فصل اول: خلاصه ای از زندگی نوح، که در اصل شامل سرگذشت آن حضرت می باشد: اینکه نام آن حضرت چه بوده، در کجا زندگی می کرده، چند سال عمر کرده است، صاحب چند زن و فرزند بوده است، و اوصاف و خصوصیات آن حضرت چه بوده و در نهایت جریان مرگ و مکان قبر آن حضرت، در این فصل گنجانده شده است. فصل دوم: شامل سرگذشت نوح در کار دعوت مردم می باشد و اینکه چگونه مردم را به سوی خداوند خوانده، و مردم دعوت اورا رد کرده و اورا تکذیب می کردند. نوح در این راه آزار و شکنجه های زیادی دید و در نهایت نزد خدا شکایت کرد و قوم خود را نفرین نمود که دچار عذاب الهی شوند. فصل سوم: شامل دستور ساختن کشتی به نوح توسط خداوند، و اینکه خصوصیات کشتی چه بوده، و در چه مدت ساخته شده، و نیروی حرکت و محرک این کشتی چه چیز بوده و در نهایت محل فرود آمدن این کشتی... کی وکجا بوده؟ فصل چهارم: که درباره نوح و آمدن عذاب بر قومش می باشد و در این فصل مطالبی از قبیل نقطه شروع طوفان و وقوع آن، ماجرای فرزند ناسپاس نوح، تحقیقات باستان شناسی راجع به محل طوفان، در بین سایر ملل جهان ودر نهایت جریان جهانی بودن و یا نبودن طوفان گنجانده شده است. فصل پنجم: شامل نکته ها و پندهایی است که از داستان نوح گرفته می شود.

در این تحقیق سر گذشت و ماجرای اصحاب کهف در قرآن بررسی شده است. سر گذشتی که می تواند درس عبرتی برای ما مسلمانان باشد. متن اصلی این تحقیق پس از ذکر عناوینی شامل تقدیم، سپاس و چکیده و مقدمه به نه فصل تقسیم بندی شده است که خلاصه و چکیده ای از مطالب کلی آن به شرح ذیل می باشد: در فصل اول مطالب و عناوین کلی پیرامون سوره کهف و نیز داستان کهف که شامل تعاریف لغوی کهف و رقیم، تعریف قصه، پیشینه قصه، اصطلاح قصه در قرآن، مقصود و اهداف قصه در قرآن و چگونگی شروع آنها و مهمترین اهداف آن و نیز نکات کلی پیرامون سوره کهف که شامل فضلیت سوره و محتوای سوره و ارتباط و تناسب سوره کهف با سوره حمد، بیان گردیده است.

این پروژه به ریشه یابی سخنان حضرت فاطمه زهرا(س)، بعد از رحلت رسول خدا(ص)، در قرآن و سنت می پردازد. در قسمت مقدمه نگاهی گذرا به شناخت حضرت و مراحل زندگی ایشان داریم. در فصل اول، هجوم به بیت زهرا(س) و سخنان ایشان در برخورد مستقیم و غیر مستقیم با مهاجمان را، آورده و با آیات قرآن و سنت رسول خدا(ص)تطبیق می دهیم. فصل دوم به سرزمین فدک و مشخصات آن، اعطای فدک به فاطمه(س)، غضب فدک، مبارزات اولیه حضرت برای باز پس گیری آن، تصمیم به مبارزه نهایی، خطا به فدک در مسجد و بخشهای گوناگون آن و سرانجام فدک می پردازد. در این فصل حضرت آیا قرآن را به شکل دامنه داری، مستقیم و غیر مستقیم به کار می گیرد و امتی را که از کتاب خدا روی گردانده اند، مؤاخذه می کند و حکومتی را که مدعی تمسک به قرآن کریم است. با استدلالات قاطع به محاکمه می کشد. فصل سوم به بیماری حضرت و خطبه های کوتاهی که در بستر بیماری برای عیادت کنندگان، ایراد کردند، پرداخته و در آخر دعای نور را که به سلمان فارسی تعلیم دادند، آورده می شود. فصل چهارم به اشکهای زهرا(س) بعد از رحلت پدر و فلسفه این اشکها می پردازد و سپس اعتراض مردم به گریه های ایشان و حضور ایشان در بیت الاحزان و خواندن اشعاری در فراق پدر و شکوه از بی وفایی امت و انحراف آنان از مسیر قرآن و اهل بیت (علیهم السلام) و در آخر خراب کردن سایبان بیت الاحزان توسط حکومت نامشروع سقیفه. در فصل پنجم حالات و سخنان واپسین حضرت بیان می شود. وصایای ایشان به امام علی(ع) و اسماء بنت عمیس سپس بیان چگونگی شهادت حضرت و در آخر وصیت نامه مکتوبی که شامل بخشهای مختلف می باشد، آورده می شود. در قسمت نتیجه، اثرات مبارزات و سخنان حضرت فاطمه(س) تحلیل شده است و انطباق سخنان ایشان با قرآن و سنت نبوی به طور مطلق و از طریق شباهت به پیامبر و اثبات و حیانی بودن کلام پیامبر، آورده می شود و با اثبات نقش محوری حضرت در میان اهل بیت(علیهم السلام) و حیانی بودن کلام ایشان به کل اهل بیت عصمت(علیهم السلام) تسری و تعمیم داده می شود. و در آخر فاصله جهان امروز با شخصیت فاطمه(س) به چالش کشانده شده است.

عناوین مطرح شده در این رساله عبارتند از: - نگرشی بر سرزمین وحی از جنبه تاریخی و جغرافیا - نگرشی بر سرزمین وحی از جنبه فرهنگی و ادبی - طبقات اجتماعی جامعه جاهلی - اوضاع اقتصادی جامعه جاهلی - برخی مفاهیم حقوقی در جامعه جاهلی - ادیان آسمانی در عصر جاهلی - اعتقادات عصر جاهلی - عادات عصر جاهلی - اساطیر عصر جاهلی

این پژوهش با عنوان«اهتمام به قرآن در سیره ی پیامبر (ص) » در صدد آن است تا با بررسی کتابهای مختلف در این زمینه ، مجموعه تلاشها و اقدامات رسول خدا (ص)را در مورد قرآن بیان نما ید . اکنون به طور خلاصه به معرفی آنها می پردازیم : 1- در ابتدا به بررسی معنای لغوی و اصطلاحی «اهتما م ، سیره ، قرآن »پرداخته شده و سعی شده تا معانی منا سب و واضحی از آنها ارائه گردد . 2- روش این پژوهش با توجه به امکانات و یافته های خود،روش توصیفی تحلیلی می باشد. وبعد از تجزیه وتحلیل یافته ها، نتایج زیر حاصل شده است : الف) از آنجا که پیامبر اکرم (ص) طبق روایات فریقین در دریافت ، تبیین و ابلاغ وحی الهی دارای عصمت می باشد پس قطعاً هیچ گونه قصوری از ناحیه آن حضرت در رابطه با قرآن صورت نگرفته است . ب) مجموعه اقدامات و تمهیدات رسول خدا (ص) برای حفظ و پاسداری از کتاب الهی تحت عنوان اهتمام به قرآن در سیره آن حضرت قابل توجه و بسیار چشمگیر است. از جمله این اهتمامات می توان به جمع وتدوین ، قرائت ، ا قراء ، اسماع ، تعلیم وتعلم ، تدبر ، تفسیر ، ترجمه ، حفظ و ... اشاره کرد که پیغمبر اکرم (ص) نسبت به انجام هر کدام از موارد فوق اهتمام کافی مبذول داشتند . ج) آن حضرت نه تنها در حوزه عمل بسیار به قرآن توجه می فرمود بلکه در احادیث و گفتار خویش نیزاین مسأله را فراموش نمی کرد و همواره با احادیث خود اهمیت قرآن را به یاران و آیندگان گوشزد می نمود . به عنوان نمونه پیامبر اکرم (ص) هم در مکه وهم در مدینه برنامه حساب شده ای را جهت محقق ساختن آرزوی خویش ( گسترش دین اسلام ) بکار بست . از این روی می توان گفت از جمله مسائل مشترک در مکه و مدینه اهتمام رسول خدا (ص) به تعلیم قرآن است . محقق درگرد آوری مطالب با محدودیتها یی نظیر نبودن منابع خاص مرتبط با موضوع و تکراری بودن مطالب مواجه بوده است .

این رساله که به منظور بررسی و تجزیه وتحلیل نقش انسجام واژگانی در فهم و درک معانی قرآن مجید تدوین شده است، مشتمل بر سه فصل است. فصل اول که مقدمه رساله می باشد به بیان طرح مسئله، اهداف تحقیق و روشهای انجام آن اختصاص دارد. فصل دوم نگاهی گذرا بر ادبیات مربوطه داشته و مباحثی چون سیر مطالعه زبان، چگونگی پیدایش مکتب سخن کاوی و بررسی بافت موقعیت، بافتار و متن را شامل می شود.فصل پایانی رساله به تجزیه و تحلیل داده ها پرداخته و ضمن تبیین عناصر و عوامل انسجام واژگانی و جنبه های مختلف آن به همراه شواهدی از قرآن کریم، ادله ضرورت مطالعه متن بنیاد قرآن را بر شمرده و در انتها یکی از سوره های قرآن مجید از نظر روابط و گره های انسجامی تحلیل شده و نقش این روابط و گره ها در ارائه درونمایه متون قرآنی مورد بررسی و کنکاش قرار گرفته است.

عناوین این رساله به شرح ذیل است: مشکل اعراب سوره های : ضحی تین علق قدر زلزال قارعه عادیات تکاثر عصر همزه فیل قریش ماعون کوثر کافرون نصر مسد اخلاص فلق و ناس