جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هدف پژوهش بررسی وجوه بلاغی آیات جزء ۲۸ قرآن کریم از دیدگاههای مخلتف و با استناد به منابع معتبر، اعجاز، وجوه آن و تاریخ پیشینه آن از نظر علمای بزرگ شیعه و اهل سنت، ساختار آیات، مفهوم لغوی و اصطلاحی آیات و وجوه بلاغی در تک تک آیات می باشد.

این پژوهش درباره حقیقت جن، فلسفه آفرینش و میزان و نوع تأثیرگذاری آن بر زندگی انسان از نگاه قرآن است. در این پژوهش نخست با استناد به آیات و روایات و ادله عقلی و نقلی اصل وجود جن و ملک به اثبات رسیده و سپس هویت و ویژگی و نقش مثبت و منفی آنها مورد بررسی قرار گرفته است. حاصل تحقیق آن است که جن ها ماهیتی متفاوت از ملائکه و شیاطین دارند؛ چرا که آنها گاه به نفع انسان و زمانی به ضرر او اعمالی را انجام می دهند. در پایان، آفرینش ملائکه و ویژگی ها و برنامه های آنان بررسی شده است.

در این پایان نامه، آیات نازل شده در شأن اهل بیت در دو تفسیر نورالثقلین و الدرالمنثور بررسی شده اند.مباحث این پژوهش عبارتند از: شأن قرآن و اهل بیت(ع)، راههای شناخت اهل بیت (ع) چون مطالعه قرآن،روایات و سیره، توسل به اهل بیت (ع) و تدبر در احوال دست پروردگان آن ها؛ بررسی شخصیت اهل بیت (ع)در سوره های حمد، بقره، آل عمران، نساء، مائده، انعام،اعراف و توبه.

در این پایان نامه، صفات و ویژگیهای انسان در قرآن کریم مورد بررسی قرار گرفته است. در قرآن کریم چه صفات و ویژگیهایی برای انسان ذکر شده است؟ آیا این صفات و ویژگیها، اولیه است و ذاتی، یا اکتسابی و آموخته است؟ آیا صفات و ویژگیهای ذکر شده، به نوع انسان(انسان بما هو انسان) نسبت داده شده یا فردی از افراد انسان مورد نظر بوده است؟ اگر مراد از انسان، نوع آن است، نوع منطقی است یا عرفی؟ برای پاسخ به این سؤالات، علاوه بر بررسی لغوی واژة انسان، مترادفات انسان و بیان معنی لغوی صفات نسبت داده شده به انسان، آیاتی که به نحوی به صفت و ویژگی انسان اشاره نموده، استخراج شده و با استفاده از نظر مفسرین بزرگ، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. به طور کلی می توان گفت: انسان، اسم جنس است و هر جا به کار رود اصل بر این است که جنس بنی آدم مراد است. پس اگر بگوییم مراد از آن فرد خاصی است باید دلیل معتبر داشته باشیم. حال اگر مراد از«الانسان» فرد خاصی نبوده آیا شامل همة انسانها می شود؟ قاعدتاً باید چنین باشد مگر اینکه افرادی استثناً شده باشند و گاهی نیز چنین است که اسم جنس به اعتبار غالب افراد به کار می رود. از نگاهی دیگر، بعضی از صفات انسان، جزو خلقت انسان است، بعضی ها ناشی از قرار گرفتن انسان در موقعیت ها و شرایط خاصی است و بعضی از صفات را خود انسان به وجود می آورد و با دست خود به پای خود می پیچد. صفاتی که جزو خلقت انسان است، ضروری انسان است و صفاتی که زمینه سازند و ناشی از قرار گرفتن انسان در موقعیت ها و شرایط خاصی هستند، نقطة عزیمت برای صعود انسان می باشد و صفاتی که انسان، خود بوجود می آورد مانع حرکت انسان می گردد.

یکی از مفاهیم مهم قرآن کریم، بحث از نور و تقابل آن با ظلمت است. وجود چنین مفهومی از دیرباز دربسیاری از ادیان و آئین ها ، ما را به جایگاه مهم آن رهنمون می سازد. این واژه در آیات متعددی از قرآن کریم و در معانی مختلفی چون خداوند، کتب آسمانی و عنایات الهی برای بندگان به کار رفته است. علاوه بر این در قرآن کریم از مفهوم حقیقی ونیز مجازی این واژه سخن به میان آمده است. به نظر می رسد ارتباط تنگاتنگی میان مفاهیم حقیقی و مجازی این دو واژه وجود داشته باشد. این ارتباط در پایان جهان و خاموش شدن نور فیزیکی و اشراق جهان به درخششی الهی و معنوی نمود پیدا می کند. نور در روایات نیز در همان مفاهیم قرآن کریم به کار رفته است؛ علاوه بر آنکه استعمال این واژه در مفاهیم دیگری نیز به چشم می خورد که در همان مفاهیم اصلی قابل انطباق است.

امروزه مسألة آزادی عقیده، تبدیل به شعار بسیاری از محافل سیاسی و به خصوص ابرقدرت های جهان شده است. مبحث ارتداد در اسلام در یکنگاه با این آزادی متعارض به نظر می رسد. اگر چه این مبحث اختصاصی به دین اسلام نداشته و در ادیان بزرگ جهان نیز جایگاهی برای خود دارد؛ با وجود این، فرصتی را برای بهانه جوئی های دشمنان دین فراهم آورده است. برای حل این مشکل ابتدا به جمع آوری و سپس تحلیل اطلاعات به روش کتابخانه ای پرداخته ایم. منابع اطلاعاتی در این خصوص دو دسته اند: یکی کتب علمای دین، و دیگری کتب تاریخی و تفسیری مرتبط با شرایط و مقتضیات زمان نزول آیات ارتداد، مبحث ارتداد میان علمای دین و زمان های مختلف شکل متفاوتی به خود گرفته است. متقدمین در تعریف و تعیین محدودة ارتداد بیانات مختلفی دارند؛ اما در مجموع، مرتد را مسلمانی می دانند که از اسلام روگردان شود. چنین کسی مستحق شدیدترین عقوبت دنیوی و اخروی است. اما متأخرین در این امر قائل به تساهل شده، طرح شبهات علمی و نیز عقاید شخصی بدون اقدام عملی بر ضد دین را از این مبحث جدا می دانند. همچنین در اجرای مجازات ارتداد، رعایت مصالح و مقتضیات زمان را لازم دانسته اند. اما بررسی شرایط و مقتضیات نزول آیات ارتداد، هم چنین، سیرة عملی پیامبر(ص) این حقیقت را به ما نشان می دهد که در موطن اصلی صدور احکام اسلامی و زمان نزول آیات مربوط به آن، اغلب به کسانی عنوان مرتد بار می شد که درصدد جاسوسی، خیانت، قتل و امثال آن بر می آمدند. اینان برای فرار از مجازات، از دین خارج شده و به مشرکان می پیوستند؛ اما جایی که فرد بدون انگیزة دشمنی و الحاد تغییر دین داده و علیه اسلام دست به اقدام عملی نمی زد، دستور مجازاتی برای وی صادر نمی شد. این مسأله موید نظریة علمای متأخر است. بنابراین، با شناخت جایگاه واقعی ارتداد در اسلام، بر چهرة خشن و نامعقولی که افراد بی اطلاع یا مغرض از دین ساخته اند، خط بطلانی کشیده خواهد شد./

در این پایان نامه پرسشهایی که از انسانها در روزبازپسین می شود، در تفاسیر المیزان، مجمع البیان و نمونه مورد بررسی قرار گرفته اند. نخست مفهوم سؤال ازدیدگاه قرآن و روایات بررسی شده، سپس مواردی که مورد سؤال قرار می گیرد، تحقیق گردیده است.

در این تحقیق شیوه های مناظرات امام صادق و انبیاء در شش بخش با این مباحث بررسی تطبیقی شده است: بخش اول، کلیات: کلیدواژه های تبلیغ، دعوت، شیوه و مناظره، معنای لغوی و اصطلاحی و هدف و فواید و تاریخچه مناظره، معنای لغوی و اصطلاحی و انواع جدل و آثار شوم مجادله به باطل، آداب و آفات بحث و مناظره؛ بخش دوم، بررسی شیوه های مناظرات انبیاء(ع) (نوح، هود، صالح، ابراهیم، لوط، شعیب، موسی، عیسی و محمد(ص))؛ بخش سوم، زندگی امام صادق(ع)؛ بخش چهارم، شرایط فرهنگی عصر امام صادق(ع): تحولات فرهنگی، مخاطبان امام صادق(ع)، مکاتب عصر امام صادق(ع)؛ بخش پنجم، مهم ترین شیوه های مناظرات امام صادق(ع): بررسی اجمالی مناظرات، سئوالات مطرح در مناظرات و شیوه های مناظرات امام صادق(ع). در بخش ششم، مناظرات امام صادق(ع) با مناظرات انبیا مقایسه شده و نتایج ذکر گردیده است.

این پروژه تحقیقاتی با عنوان بررسی سیاق قرآن کریم و نقش آن در تفسیر، در پی آن است به بررسی سیاق و نقش آن در تفسیر آیات قرآن کریم به عنوان یک هدف کلی و یک سری اهداف جزیی بپردازد. با توجه به ماهیت، اهداف تحقیق و امکانات موجود، روش توصیفی تحلیلی برای موضوع انتخاب شده است . سیاق از ماده ی سوق گرفته شده و در لغت به معنای اسلوب سخن، طریقه و روش می باشد و در اصطلاح عبارتست از هر گونه دال یا نشانه ای که با لفظی که فهم آن مقصود است همراه باشد خواه آن دال و نشانه لفظی باشد یا آن دال و نشانه حالی و غیر لفظی باشد . سیاق از صدر اسلام تاکنون در تفسیر آیات مورد توجه بوده است که برخی از مفسرین تنها به معنای لغوی و گروهی دیگر علاوه بر معنای لغوی از سیاق در معنای اصطلاحی نیز در تفسیر آیات استفاده کرده اند. پرداختن به سیاق مبتنی بر دو اصل توقیفی بودن چینش آیات و عدم تحریف قرآن می باشد که در صورت اثبات این دو می توان به سیاق استنادکرد . سیاق دارای چهار نوع سیاق کلمات، سیاق جملات، سیاق آیات و سیاق سوره ها می باشد. برای تحقق سیاق دو شرط وحدت صدور و وحدت موضوع لازم و ضروری است . نقش های سیاق در تفسیر عبارتند از : 1- شرح لغت، 2- تعیین اعراب کلمات، 3- کشف معانی آیات، 4- توسیع و تحدید معنای کلمات، 5- نقد روایات اسباب النزول، 6- شناخت آیات مکی از مدنی، 7- نقد احادیث تفسیری، 8- تعیین مرجع ضمیر 9- تعیین مصداق کلمه، 10- ترجیح دیدگاههای تفسیری بر یکدیگر، 11- برداشت خاص از آیات ، 12 - ترتیب نزول ، 13- تعیین و ترجیح قرائتها ، 14- تبیین مجمل ، 15- تخصیص عام و مقید ساختن مطلق