جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 424
الإيمان والعقل
نویسنده:
ریتشارد سوینبیرن؛ ترجمة: ارین عبد المجید الجلال
نوع منبع :
کتاب , ترجمه اثر
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
بیروت - لبنان: جداول للنشر والترجمة والتوزیع,
تعقّل و اندیشیدن در باب مسائل ایمانی: مقایسۀ دیدگاه علامه طباطبایی و گابریل مارسل
نویسنده:
حسین عصاران قمی، عسگر دیرباز
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در این مقاله قصد داریم تا جایگاه تعقّل و اندیشیدن درباب مسائل ایمانی را از دیدگاه علامه طباطبایی و گابریل مارسل بکاویم‌‌‌‌. جایگاه و کارکرد عقل در مسائل ایمانی همواره مورد توجه فیلسوفان و اندیشمندان بوده است و نقشی سرنوشت‌ساز در تعیین مسیر الهیات داشته است‌‌‌‌. علامه طباطبایی و گابریل مارسل نیز توجه ویژه‌ای به مسائل ایمانی و تعقّل و جایگاهِ آن در مورد این مسائل داشته‌اند‌‌‌‌. مارسل، ‌در مواجهه با پیچیدگی‌های مسائلِ ایمانی به نقد نوع اندیشیدن در مورد این مسائل می‌پردازد و نوع جدیدی از اندیشیدن را مطرح می‌کند که جزئی و شخصی است و برای درک حقایق ایمانی کارساز است‌‌‌‌. از نظر مارسل، ‌تفاوت میان مسائل ایمانی و منطقی ماهوی است و اندیشۀ انتزاعی ویژۀ مسائل منطقی است‌‌‌‌‌‌، ‌اما علامه طباطبایی با مستقل دانستن عقل در درک حقایق‌‌‌‌‌‌، ‌قلمرو این اندیشه را بسیار گسترده تعریف می‌کند؛ به‌طوری‌که اندیشۀ ایمانی ذیل اندیشه عقلی قرار می‌گیرد‌‌‌‌. ایشان با ذاتی و قطعی دانستن حجیّت عقل‌‌‌‌‌‌، ‌منزلت عقل را بسیار والا برمی‌شمارند و بر خلاف مارسل‌، قائل‌اند که تفاوت مذهب و فلسفه‌‌‌‌‌‌، ‌روشی است و این‌دو هدفِ مشترکی را دنبال می‌کنند که همان درکِ حقایق است‌‌‌‌. روشِ این مقاله‌‌‌‌‌‌، ‌بیان دیدگاه این دو فیلسوف، ‌در این زمینه و سپس مقایسه آنها با یک‌دیگر است‌‌.
صفحات :
از صفحه 48 تا 69
بررسی تطبیقی «عقلانیت باور دینی» از منظر پلانتینگا و علامه طباطبائی
نویسنده:
هادی صادقی، مرتضی حبیبی سی سرا
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
پرسش از «عقلانیت باور دینی» ذهن دین‌پژوهان، به‏ویژه بسیاری از فلاسفه دین را به خود معطوف کرده است. زمینۀ طرح این پرسش، مخصوصاً «معقولیت باور به خدا» را باید در مغرب‏زمین جست‏وجو کرد. به چالش کشیده‌ شدن مفاهیم بنیادین دینی، در کنار نارسایی برخی مفاهیم فلسفی، بسترساز تضارب آرا درباره اعتبار عقلانی باورهای دینی گردید. سؤال محوری در اینجا این است که: آیا اساساً یک باور دینی - و به طور خاص باور به خدا - می‌تواند معقول باشد یا این باور را باید بر مبنای دیگری تبیین نمود؟ در پاسخ به این پرسش، تلاش‌های بسیاری از سوی آن دسته از فلاسفه غربی که دین یکی از دغدغه‌های اصلی تفلسف آنها بوده، و نیز فیلسوفان برجسته مسلمان انجام شده است، که از جمله آن می‌توان به آلوین پلانتینگا و علامه طباطبائی اشاره نمود. رسالت نوشتار فرارو، بررسی تطبیقی موضوع فوق و ارائه ادّله و نوع یا الگوی عقلانیتی است که این دو فیلسوف از باور دینی ارائه می‌دهند. در این مقاله از روش کتابخانه‌ای با بهره‌گیری از دو عنصر توصیف و تحلیل برای بررسی تطبیقی آرای علامه و پلانتینگا استفاده شده است. بخش اول این مقاله، راهکارهای پلانتینگا را در پاسخ به منتقدان باوری دینی مورد توجه قرار داده است و در بخش دوم، دیدگاه علامه و مدل وی از عقلانیت باور دینی بررسی می‏شود. پایان‏بخش این نوشتار نیز به جمع‌بندی و نتیجه‌گیری مقایسه‌ای دیدگاه‌های این دو اندیشمند اختصاص یافته است.
صفحات :
از صفحه 85 تا 115
آراء دو حکیم: درآمدی بر کارکرد عقل در معرفت دینی از منظر ملاصدرا و امام خمینی (قدس‌سرهما)
نویسنده:
رضا خانجانی
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب) , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
دارالتفسیر,
چکیده :
بررسی اندیشه‌های ملاصدرا و امام خمینی در مورد معرفت دینی و نقش عقل در این زمینه است. در این نوشتار به تبیین کارکردهای عقل در تقویت باورهای دینی و نیز آفات آن در این زمینه پرداخته شده و میزان تعارض و تعامل بین عقل و دین از منظر دو اندیشمند مسلمان فوق الذکر، مورد شرح و بررسی و مقایسه قرار گرفته است. نویسنده سعی نموده است با مراجعه به آرای فلسفی امام خمینی و ملاصدرا به برخی از تعارضات بین عقل و دین و نیز کارکرد و توان عقل در فهم دین و معارف دینی پاسخ داده و تأثیرات متقابل آن دو بر یکدیگر را از منظر آنان مورد کنکاش قرار دهد. وی در همین زمینه بر ضرورت شکوفایی عقل در فهم مسائل دینی و دین باوری عاقلانه از دیدگاه این دو اندیشمند تأکید ورزیده و نقش عقل را در سه حوزه استنباط احکام شرعی، معرفت دینی و اخلاق، تبیین نموده است.
وحی و نبوت در نگاه عقل و دین
نویسنده:
محمدباقر شریعتی‌سبزواری.
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: ‏‫بوستان کتاب قم(انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)‬‏‫,
نقش عقل در معرفت دینی از دیدگاه محمد غزالی و کی‌یر کگور
نویسنده:
نويسنده:محمدداود سخنور
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب) , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
قم - قم: بوستان کتاب قم,
چکیده :
مقایسه‌ای بین دیدگاه‌های فلسفی و کلامی امام «محمد غزالی» و سورن «کی‌یر کگور» در مورد ابعاد مختلف «معرفت دینی» است. در این پژوهش سعی شده است با مطالعه آثار و افکار این دو اندیشمند غربی و اسلامی شباهت‌ها و نقاط متمایز تفکرات آن‌ها در مورد امکان و کیفیت معرفت یافتن نسبت به آموزه‌های دینی مورد بحث قرار گرفته و دیدگاه‌های آنان در مورد عقل و عقل دینی ارتباط عقل فلسفی و عقل دینی، عقل‌ستیزی و اعتبار بیش از حد قائل شدن به عقل بررسی گردیده و نقش معرفت حضوری و شهودی در کشف آموزه‌های دینی تحلیل شود. از دیدگاه نویسنده هر دوی این اندیشمندان عقل دینی را تا حدی معتبر می‌شمارند اما در سطوح مهمتر دین برای عقل اعتبار زیادی قائل نیستند و برای ایمان دینی و کشف و ذوق باطنی در دین اعتبار بیشتری قائل هستند.
معیارهای حقانیت دین از منظر عقل: با تاکید بر ارزیابی مسیحیت و (اشاره‌ای به چند مسئله درباره اسلام)
نویسنده:
نويسنده:حمیدالله رفیعی‌زابلی
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم - قم: محبین,
عقل در سه دین بزرگ آسمانی: زرتشت، مسیحیت و اسلام (سیری در تعاریف و سابقه مفهوم عقل و ارتباط آن با ادیان)
نویسنده:
نويسنده:محمد منصورنژاد
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب) , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
تهران - تهران: محمد منصورنژاد,
چکیده :
"تعریف عقل"، "لفظ عقل (مشترک لفظی یا معنوی)"، سابقه عقلانیت (عقلانیت در غرب و عقلانیت در ایران اسلامی)". و "ارتباط عقل با دین زرتشت، مسیحیت و اسلام"، "از مباحث اصلی این کتاب هستند که نویسنده هدف از طرح آن را بررسی عقل و عقلانیت ایرانی در مقابله با غرب در وضعیت حاضر خاطرنشان کرده است. وی می‌گوید: "ایران با غرب سه بار داد و ستد فرهنگی جدی داشته است: یک بار قبل از اسلام و در عهد اسکندر و سلوکی‌ها؛ دوم بار در عصر طلایی و نهضت ترجمه‌ی جهان اسلام، در زمان بنی‌عباس؛ و آخر بار از حوالی مشروطه به بعد. در دوبار اول در تعامل فرهنگی و تمدنی، ایرانیان از یافته‌های غرب به نفع خود بهره برده و بر عقل و عقلانیت خود افزودند و فرهنگ دیگران را در فرهنگ خودی مستحیل نمودند. اما این بار، غرب در حوزه‌های عقلانیت، هم در "عمل" جلوتر است (ایران تنها مصرف کننده‌ی مظاره تمدن غربی در حوزه‌های تکنولوژی و بسیاری از علوم است) و هم در "نظر"، غرب از عقل هگملی، عقل و بری (ابزاری)، عقل ارتباطی (هابرماس) و عقل عملی (به معنای مکتب فرانکفورتی) و.... سخن می‌گوید و حال آن که ما در پذیرش و عدم پذیرش عقل فلسفی و جزوی سرگردانیم و حداکثر تلاش‌مان، نقد عقل‌های غربی است. و ما تا در بعد نظری و عملی شرایط فعلی را باز تولید می‌کنیم، پای سند عقب ماندگی خود را امضا کرده‌ایم. و اگر این بن بست را تلقیات دینی فراهم می‌آورد، باید به قرائت‌های معقول‌تر از دین رو آوریم!".
کاربست عقل ابزاری در روش نقلی کلامی با تکیه بر متون کلامی
نویسنده:
رضا برنجکار، مهدی نصرتیان اهور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
مقصود از روش عقلی و روش نقلی در این نوشتار منبع بودن عقل و نقل در کسب معرفت است؛ اما عقل گذشته از منبع بودن، در روش نقلی نیز نقش‌آفرینی می کند. بدیهی است در روش نقلی، عقل نیز کارایی دارد، ولی نه به‌منزله منبع بلکه به‌مثابه ابزاری در اختیار متن. کاربست عقل ابزاری در روش نقلی ـ کلامی به‌معنای نقش‌آفرینی عقل در استنباط و دفاع از نقل است. نشان دادن نحوه به‌کارگیری عقل در استفاده کردن از متون وحیانی در کسب معرفت یکی از ضرورت‌های این تحقیق است که در کتب کلامی کمتر به این امر مهم پرداخته و بیشتر به تبیین نقش‌های کلی عقل اشاره شده است. هدف از این نوشتار تبیین نقش‌های مختلف عقل به‌منزله ابزاری در اختیار نقل است. برای رسیدن به این هدف از روش توصیفی ـ تحلیلی بهره گرفته می شود. به همین جهت به کتب کلامی جهت یافتن نمونه‌های مختلف به‌کار گیری عقل در بهره‌بردن از نقل مراجعه می شود. نقش استنباطی، نقش تبیینی ـ دفاعی و نقش اعتبار بخشی از جمله کارکردهایی اند که در نوشته حاضر بدان ها اشاره شده است.
صفحات :
از صفحه 49 تا 66
نگاهی معرفت‌ شناختی به گزاره‌های متواتر در اندیشه اسلامی
نویسنده:
محمد حسن زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
متواترات که گونه‌ای از دلیل‌های نقلی اند، در دانش‌هایی همچون کلام، فقه، تاریخ و دیگر دانش‌های همگن که ادله نقلی در آنها کارآمدند هستند، نقشی بسیار دارند. در نوشتار حاضر، درباره گزاره‌های متواتر با نگاهی معرفت‌ شناختی و از این جهت که مفید یقین‌ اند و می توانند مبدأ برهان قرار گیرند، بحث می کنیم. پیش از آن، از باب مقدمه، لازم است درباره تعریف خبر یا گزاره متواتر بحث، و تعریف‌های ارائه شده را ارزیابی کنیم و درباره نیز شرایط اعتبار خبر متواتر بحث کنیم و، سپس ببینیم متواترات چه معرفتی به ما می دهند: معرفت ظنی یا یقینی؟ و اگر یقینی، آیا نوعی معتبر است یا شخصی؟ سرانجام به مسئله اصلی، یعنی بدیهی و مبدأ برهان بودن آنها می رسیم. در این باره، نقدهایی را که متوجه بداهت و بلکه یقینی بودنشان شده است طرح و ارزیابی می کنیم و بدین نتیجه رهنمون می شویم که درجه معرفتی آنها فروتر از یقین بالمعنی الاخص است.
صفحات :
از صفحه 29 تا 56
  • تعداد رکورد ها : 424