جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

---

آن‌چه انسان امروزی را بیشتر رنج می‌دهد، خلأ وجودی و احساس بی‌هدفی و بی‌معنایی در زندگی است که در واقع، ناشی از فراموشیِ خدا به عنوان مبدأ و معاد به عنوان مقصد زندگی است. از آنجا که اعتقاد به خدا و حیات پس از مرگ، در معنا‌دار یا بی‌معنا بودن زندگی اثر دارد، این نوشتار با معرفی خدا از نظر متکلمان امامیه، به عنوان خدایی واحد، نا‌متناهی، قائم به ذات، عادل، قادر مطلق، حکیم، شنوا وبینا به بررسی نقش این اندیشه در بینش انسان موحّد می‌پردازد .سپس تبیین می‌شود که انسان موحد با ایمان به خدایی حکیم، به آفرینش هدفمند معتقد ‌گردیده و در پرتو آن نسبت به نظام آفرینش و قوانین آن خوش ‌بین می‌گردد و از اندیشه پوچی رها می‌شود و با ایمان به خدایی عادل قوانین هستی را عادلانه تصور‌کرده، روح امیدواری در او دمیده‌ می‌شود. با ایمان به خدایی عالم، اجزای جهان را آگاه و معنا ‌دار می‌یابد و با اعتقاد به خدایی قادر، شور و نشاط درونی-اش با قدرتی ماورایی گره خواهد ‌خورد تا به اهدافش در زندگی دست‌یابد، با اعتقاد به خدایی رحیم و رحمن و امید به رحمت واسعه‌ی الهی و بهره‌مندی آن، هم در این دنیا و هم در آخرت، زندگی امیدورانه و با‌ نشاط و معنا‌داری خواهد‌ داشت و در پرتو امید به خدای غفور و توّاب، از اضطراب و یأس و نا‌امیدی رها می‌گردد و در پرتو خدای رزّاق و بهره‌مندی از رزق دنیوی و اخرویِ او، از اضطراب و تلاطم حرص و آز نجات ‌یافته و با آرامش بیشتری زندگی معنا‌دار را طی خواهد‌کرد و با اعتقاد به خدایی محب، ملالت زیستن و زندگی یکنواخت و تکراری‌اش به زندگی با ‌نشاط و پویا و با‌ شور تبدیل خواهد‌شد. پس از آگاهی و شناخت مبدأ هستی، اعتقاد به معاد و مقصد نهایی، نقش اساسی در جهت‌ دادن و معنا‌ دادن به زندگی ایفا می‌کند، معاد از نظر متکلمان امامیه اعتقاد به بر‌انگیخته ‌شدن انسان بعد از مرگ است که انسان مجدداً زنده شده و در حیاتی جدید به حساب اعمال او رسیدگی می‌شود و هرکس به ثواب یا کیفر اعمال خود می‌رسد. باور داشتن اصل معاد و اعتقاد به زندگی پس از مرگ، می‌تواند پوچی نظری را از زندگی انسان دور ‌ساخته و با اصل جاودانگی و توجّه به حیات ابدی به احساس بی‌نهایت‌طلبی انسان، پاسخ‌ داده، زندگی او را هدفمند می‌گرداند. به اعمال و رفتار او جهت صحیح می‌دهد. با نگرش مثبت نسبت به مرگ، چهره‌ی وحشت‌انگیز مرگ را به عنوان دریچه‌ای به سوی بقا، تغییر ‌داده، درد و رنج‌ها و مصایب و مشکلات این‌ دنیایی را معنا دار و قابل تحمّل می‌سازد.

‫اين تحقيق از نه فصل با اين موضوعات تشكيل يافتهاست: فصل اول، اعتقاد به روح لازمهىِ ايمان به معاد: روح در قرآن، تجرّد روح در قرآن؛ فصل دوم، فطرى بودن اعتقاد به معاد: آشنايى فطرى انسان با معاد، ميل به جاودانگى، رستاخيز درميان اقوام پيشين؛ فصل سوم، معاد مهمترين مبحث اعتقادى پس از توحيد: سوگند آغاز سوره بيانگر اهميّت ويژهىِ موضوع آن است، آثار سازندهىِ اعتقاد به معاد؛ فصل چهارم، برخى از شبهات منكران معاد: شبههىِ آكل و مأكول، اگر معاد جسمانى باشد، آيا زمين گنجايش حشر تمامى افراد را خواهد داشت؟ اگر معاد جسمانى است، كداميك از ابدان در رستاخيز حشر مىيابند؟ آيا خاكهاى زمين براى برگشت اين ابدان مادى كافى است؟؛ فصل پنجم، استدلالهاى قرآن بر امكان وقوع معاد: امكان وقوع قيامت با توجه به علم خداوند و براساس قدرت خداوند در آفرينش كائنات، عرضهىِ نمونههاىِ معاد در اين جهان؛ فصل ششم، سرانجام اقوامى كه معاد را انكار كردند: قوم نوح، ثمود، عاد، فرعون؛ فصل هفتم، مرگ و برپايى قيامت: تعبير قرآن دربارهىِ مرگ، قيامت، نفخ صور، تغيير نظام خلقت در آستانهىِ برپايى قيامت، حشر و خروج از قبر؛ فصل هشتم، دوزخ جايگاه بدكاران: برخى صفات دوزخيان، حالات دوزخيان؛ فصل نهم، جاودان بودن نيكوكاران در بهشت: برخى صفات بهشتيان، جايگاه بهشتيان."

---

---