جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 89
بررسی مفهوم نیایش در قران و مثنوی
نویسنده:
رباب علیپور
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
دعا به معنی خواندن ،رغبت به سوی خدا و درخواست عنایت و استمداد از پروردگار است . همزمان با آفرینش انسان در روی زمین ، خالق هستی بخش در وجود وی نیاز به معنویات را نیز قرار داد. چون فطرتاً انسان که خلیفه الله در زمین است خداجوو کمال جو است. بنابراین یکی از نیازهای اساسی انسان معنویات و دعا است که بوسیله دعا می‌تواند مشکلاتی را که از طریق مادیات و در عالم مادی نمی‌تواند بر طرف کند به رفع آنان بپردازد. قرآن کریم بارها به دعا و نیایش و ذکر خدا سفارش کرده است و دعا را در زمره عبادات می‌داند که انسان را به مقام عالی و به قرب پروردگار می‌رساند که جز به وسیله دعا و زاری به آن مقام نائل نمی‌گردد. مولوی نیز نیایش و ذکر و دعا را نوعی عبادت روح می‌داند که باعث توجه خداوند به بندگانش می‌باشد. و موجب نجات انسان از بلا و مصیبت می-گردد. آنچه در این مختصرآمده بررسی کوتاهی است که پیرامون موضوع دعا و نیایش در قرآن و مثنوی انجام گرفته و درپنج فصل تنظیم گردیده است. فصل اول شامل کلیات و همچنین مروری برتحقیقات در زمینه موضوع مورد بحث می‌باشد. فصل دوم مبانی نظری: به تعاریف و اهمیت و ضرورت دعا و نیایش و همچنین جایگاه آن در ادیان دیگر مورد بحث و بررسی قرارگرفته در ادامه و در فصل سوم: جایگاه دعا و نیایش در قرآن بحث و بررسی گردیده و مباحثیهمچون آثار نیایش، آداب و شرایط نیایش و غیره را در بر دارد. و همچنین در فصل چهارم: جایگاه دعا و نیایش در مثنوی مورد بحث و بررسی قرار گرفته و در نهایت به نتیجه گیری از بررسی مفهوم نیایش درقرآن مجید و مثنوی مولوی پرداخته شده است.
تبیین جایگاه زن از منظر ابن‌عربی و جلال‌الدّین محمّد مولوی (با تکیه بر مثنوی)
نویسنده:
زهرا گنجی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
نگاه به زن در جوامع اسلامی، علیرغم بن مایه‌های غنی فرهنگی در سنت اسلامی در این خصوص، همچنان نگاه جنس دومی باقی مانده است. پژوهش حاضر با طرح مساله جایگاه زن نزد دو تن از عارفان بزرگ جهان اسلام در پی یافتن این پاسخ است که محی‌الدین‌عربی و مولوی چه نگاهی به زن داشته و به لحاظ وجودی و معرفتی او را چگونه ارزیابی نموده اند؟ دستاوردهای پژوهش نشان می‌دهد که این دو شخصیت بزرگ عرفانی، با وجود تفاوت‌هایی در نگرش نسبت به زنان، آنان را واجد فضایل وجودی نظیر ظهور جلوه جمال حق در ایشان، مقام پذیرنگی جهت آفرینش انسان(خلیفه الله) و پاکدامنی ذاتی و مقامات معرفتی نظیر شایستگی کسب مقامات معنوی و خلافت الهی و کاملترین مظهر حب خداوندی دانسته، در ارائه تصویر خداگونه از ایشان اتفاق نظر دارند و با بهره‌گیری از اشارات ظریف و الهامات ربانی، طالبان و سالکان طریق حقیقت را به شناخت مقام الهی زنان و نیز رعایت حدود و حقوق آنان، که نماد جمالیت حق متعال معرفی شده‌اند، دعوت می‌نمایند.
عوامل و موانع رشد و کمال انسان در نهج‌البلاغه و مثنوی
نویسنده:
زهرا حسینی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
رسیدن به کمال و سعادت، مهم‌ترین هدف پیش روی انسان است. هر مکتبی بر اساس دیدگاه خود کمال را تعریف می‌کند. در این میان، منابع دینی و عرفانی در تعریف کمال، عوامل رشد و موانع آن، نظر به آموزه‌های وحیانی دین دارند. در این رساله موضوع عوامل و موانع رشد و کمال انسان در نهج‌البلاغه و مثنوی بررسی شد که شامل پنج فصل است: مقدمه و کلیات، کمال انسان از دیدگاه حضرت علی (ع) و مولوی، عوامل رشد و کمال انسان در نهج‌البلاغه و مثنوی، موانع راه کمال انسان در نهج‌البلاغه و مثنوی و نتیجه‌گیری. نهج‌البلاغه و مثنوی درباره‌ی کمال، عوامل و موانع آن آفاقی وسیع دارند. کمال انسان از دیدگاه حضرت علی (ع) و مولوی در گرو پیوستن به خداست و این خود حاصل برقراری عدالت در بین قوای وجودی انسان و اعتدال و استوای او در بعد نظر و عمل است. پیروی از برگزیدگان حق و بهره‌گیری از عقل اصلی‌ترین عوامل رشد و کمال انسان در بعد نظرند. در بعد عمل، عبادات عامل رشد انسان است. از دیدگاه حضرت علی (ع) توحید، عامل اصلی سعادت انسان است و تقوای الهی که بر بنای توحید استوار است، در رأس همه‌ی فضایل اخلاقی قرار دارد. در مثنوی اگرچه همچون نهج‌البلاغه مسائل توحید و ایمان، نظام‌مند مطرح نشده است؛ اما همه‌ی تعالیم مولوی رویکردی توحیدی دارد؛ به عبارت دیگر فنای عارفانه و رسیدن به حقیقت توحید، مرکز همه‌ی سخنان مولوی است؛ اما مهم‌ترین موانع راه کمال شامل نفس اماره، شیطان و حب دنیاست؛ زیرا این عوامل سه‌گانه، خود مانع‌زاست؛ یعنی ریشه‌ی آفت‌های بسیار دیگری نیز به شمار می‌روند. در کلام حضرت علی (ع) دشمنانگی شیطان به نسبت نفس بیش‌تر است؛ زیرا نفس آن‌گاه که تبدیل مزاج می‌یابد، دیگر بر سر راه انسان قرار نمی‌گیرد؛ امّا در کلام مولوی، نفس غالباً به معنی نفس امّاره است؛ بنابراین خطر او از شیطان بیشتر است. دنیا در کلام امیرمومنان و مولوی دو چهره دارد: چهره‌ای فریبا و چهره‌ای پنددهنده. توجه به بعد فریبندگی دنیا باعث نابینایی فرد می‌شود؛ این چنین دنیایی مذموم است؛ اما توجه به جنبه‌ی عدمی دنیا باعث بینایی انسان است. این دنیایی است که در مسیر آخرت قرار دارد.
معنای چهار بیت شعر ابتدای مثنوی معنوی، معروف به «نی‌نامه» چیست؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
اشعار فوق متعلق به مولانا جلال‌الدین محمد بلخی شاعر و عارف بلند آوازه ایرانی است که در کتاب مثنوی، مشهور به مثنوی معنوی آمده است که هجده بیت نخست دفتر اول مثنوی معنوی به نی‌نامه شهرت دارد و حکایت جدایی و فراق انسان را از منبع و مبدأ اصلی خویش بیان می بیشتر ...
مقایسه‌ی مقامات عرفانی در منطق‌الطیر عطار و مثنوی مولوی
نویسنده:
کریم برزگر
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
عرفان اسلامی با تعالیم بلند خود توانسته است مریدان طریقت و عاشقان حقیقت را مجذوب خویش سازد و زمزمه ی عشق الهی را در گوش جانشان فروخواند و آنان را به تهذیب نفس و تزکیه ی درون فراخواند.مشایخ طریقت برای تبیین آموزه های دینی و عرفانی خویش به اصطلاحات و تعبیرات بلند پایه ای تمسک می جسته اند و با استفاده از آن ها رموز عرفانی را شرح و تفصیل کرده اند.اصطلاح «مقام» یکی از آن تعبیرات است که به معنی مرتبه ی سیر و سلوک زیر نظر مرشد کامل و پیر راه دان تا وصول به سعادت و کمال معنوی است.مقامات عرفانی، مفاهیم و تعداد آن ها مورد اختلاف نظر متصوفه است چنان که برخی آن ها را به هفت مقام محدود ساخته چون عطار که این مقامات را طلب، عشق، معرفت، استغنا، توحید، حیرت و فقر و فنا دانسته است و برخی چون خواجه عبدالله انصاری به مقامات صدگانه معتقد است اما با این وجود اکثر مشایخ توبه را آغاز راه و رضا را پایان سیر و سلوک دانسته اند. مولانا نیز در مثنوی مقامات متعددی را ذکر کرده است اما تفکیکی میان حال و مقام قایل نشده و خود را مقید به نظم و ترتیب آن ها نکرده است.هدف از این پژوهش نشان دادن مقامات مطرح شده در دو اثر گرانبهای منطق الطیر عطار و مثنوی مولوی و مقایسه ی میان دیدگاه این دو عارف بزرگ در تلقی این مقامات و روشن ساختن نقاط اشتراک یا تفاوت نظر ایشان است تا به درک بهتر از آثار این دو شاعر بزرگ کمک کند
بررسی اندیشه‌های مدیریتی مولوی در مثنوی با تأکید بر یافته‌های جیم کالینز
نویسنده:
مهناز میرزایی خلیل‌آبادی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
جلال الدین محمد مولوی ، بزرگترین شاعر و عارف قرن هفتم هجری استکه در مثنوی شریف خود، به موضوعات و مباحث گوناگون پرداخته است.به همین دلیل باهر رویکرد علمی که به مثنوی بنگریم به نتایج پرباری خواهیم رسید.جیمز کالینز ،استاد دانشگاه استانفورد آمریکا ، پژوهشگری است که در سال های اخیر در زمینه ی مدیریت نظریات نو و متفاوتی نسبت به نظریات مدیریتیگذشته ارائه کرده است که در مجموع ، شباهت ‌های زیادی با اندیشه هایمدیریت اسلامی دارد . پژوهش حاضر کهدر یازده فصل تدوینشده است ، به مقایسه ی نظریات کالینزدر کتاب "از خوب به عالی "و مولانا در " مثنوی " پرداخته و وجوه اختلاف و اشتراک نظر آن ها را بیان کرده است. دستآورداصلیپژو هش حاضراین استکه در بیشتر موضوعات مقایسه شده، مولانا بسیار عمیق تر و کامل تر از کالینز مباحث را مطرح کرده است و در این زمینه قدمهای بلند تری برداشته است.البته ایننکته شایان ذکر است که نمی توان با خواندن اشعار مثنوی مولانا ، او را یک نظریه پرداز علم مدیریت به طور کلیدانست اما اگر با توجه به نظریات مدیریتی کالینز نظریات مولانا را بسنجیم نظریات مدیریتی او جایگاه بالایی می تواند داشته باشد.اندیشه ی مدیریتی مولانا به شکلی است ؛که همه ی اقشار جامعه ی انسانی را مورد خطاب قرار می دهد اماکالینز همچو سایر پژوهندگان علم مدیریت تنها به یاری رهبران وسازمان ها می پردازد.مهم ترین مبحث کتاب کالینز رساندن شرکت ها به تعالی پایدار است. مولانا و کالینز هر دو سعی دارند به یاری انسان ها بشتابند و آن ها را ترغیب کنند که در مسیر تعالی قدم بردارند با این تفاوت که مولانا تعالی معنوی را مد نظر دارد و کالینز تعالی شغلی و سازمانی را که جزو تعالی مادی قلمداد می شود و البته منافاتی با تعالی معنوی ندارد و مقدمه و موید آن نیز تواند بود.مولانا علاوه بر اسبابی که کالینزدر موفقیت مدیران مطرح کرده است ،قضا و قدر ، توکل ، قدرت خداوند و دعا را در مسیر حرکت به سمت تعالی اثربخش می داند.مهم ترین ویژگی های رهبران سطح پنجم ( موفق‌ترین رهبران) که کالینز در کتاب خود بسیار بر آن تأکید می کند تواضع و اراده ی تزلزل ناپذیر است . مولانا علاوه بر رهبران همه‌ی انسان ها را دعوت به فروتنی و تواضع می کند . در واقع پیام اصلی مثنوی از پوست خود بیرون آمدن و رها کردن منیت و خودپرستی است .همچنین ، از داستان های مثنوی پیداست که رهبران مولانا اراده ای محکم نیز دارند .
مضمون آفرینی‌های عرفانی مولانا بر اساس داستان حضرت موسی (ع) در مثنوی
نویسنده:
خدیجه خواجوی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
عرفان روشی است که برای یافتن حقیقت عقل و استدلال را کنار گذاشته است و به کشف و شهود تکیه دارد. از قرن چهارم به تدریج مفاهیم عرفانی در قالب کتاب های مستقل ارائه شد و در قرن ششم سنایی گونه ی مستقل شعر عرفانی را تشخّص بخشید. در این میان مولوی که بخش مهمی از زندگی خود را به شاعری گذرانده و شعر عرفانی سروده است، تحت تأثیر شمس تبریزی عرفان مستقل و ممتازی ارائه می دهد که بر مبنای عشق بنا نهاده شده است. او در مثنوی معنوی که به روش حکایت در حکایت سروده شده است و تمثیل در آن مهمترین وسیله ی شاعر برای انتقال معنی بوده، توجه خاصّی به قصص دینی داشته است. داستان موسی(ع) به دلیل دارا بودن جاذبه های خاصّی برای مولوی، بیشتر مورد توجه او بوده است. یکی از این جاذبه ها شباهت شخصیتی موسی(ع) با شخصیت دو بعدی خود مولوی است.موضوعاتی نظیر لزوم انتخاب پیر، علیّت، وحدت وجود، شعور جمادات، قضا و قدر، عقل و عشق، و حال و قال از جمله موضوعاتی است که مولوی با بهره گیری از داستان موسی(ع) در مثنوی به آنها پرداخته است. اما شیوه ی او در بیان این قبیل مفاهیم که به نوعی مفاهیم دشوار فلسفی نیز هستند، چنین است که این موضوعات را به حوزه ی عرفان برده و با بهره گیری از داستان موسی(ع) به گونه ای سهل تر و ملموس تر برای خواننده بازگو می کند که برای عموم خوانندگان سود بخش باشد.
تحلیل تطبیقی اخلاق و شیوه‌های معلمی با تکیه بر مثنوی معنوی و فیه‌ما‌فیه مولانا، گلستان و بوستان سعدی و منیه‌المرید فی آداب المفید و المستفید شهید ثانی
نویسنده:
محمدجواد خرد
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
اخلاق و تربیت از امور مهم همه‌ی زمان‌ها و زبان‌هاست. مولانا و سعدی، دو تن از شاعرانِ برجسته‌ی پارسی زبان‌اند که آثار آکنده از معرفت و حکمتِ آنان، پیراینده‌ی اخلاق از هر پلیدی و پرورنده‌ی سیرت ستوده در آدمیان است و در زمینه‌ی تربیت دو معلّمِ موفّق بوده‌اند. شهیدثانی نیز از دیگر معلّمان موفّق است که آداب معلّمی را با الهام از آموزه‌های دینی، در کتاب منیه‌المرید بیان نموده است. بنابراین در این پژوهش کوشیده‌ایم با کاوش در آثار مذکور این بزرگان و برخی متون دینی و هم‌چنین تطبیق و مقایسه‌ی آن‌ها، اخلاق و شیوه‌های نیکویی را که می‌تواند در موفّقیّت یک معلّم یا مربّی موثّر افتد، بیان کنیم. نتیجه‌ی مطالعات و مقایسه‌های مربوط بدین موضوع را در پنج فصل فراهم آورده‌ایم:فصل اول: به کلیّات یا مباحث مقدّماتی پایان‌نامه اختصاص یافته و درباره‌ی موضوع‌هایی از قبیل اهداف پژوهش، روش پژوهش و ... سخن به میان آمده است. فصل دوم: در این فصل به کوتاهی بر تاریخچه‌ی آموزش و پرورشِ جهان پرداخته‌ایم.فصل سوم: در این فصل به تاریخچه‌ی آموزش و پرورش ایران و نظریات تربیتی برخی از بزرگان تعلیم و تربیت ایران نگاهی انداخته‌ایم. فصل چهارم: مهم‌ترین فصل این پایان‌نامه است شامل موضوع‌هایی است که در مورد اخلاق و شیوه‌های نیکوی معلّمی با توجّه به آثار مورد تحقیق می‌باشد که برخی از آن‎ها عبارتند از: نیّت، بازخواست خویشتن، مصاحبت، انگیزه، شادی، تأثیر لقمه، بینش، نقش داستان‌ها و مَثَل‌ها، عکس‌العمل در برابر بدی‌ و راه‌های حذف بدی‌ها.فصل پنجم: در فصل پنجم نتایج حاصل از این پژوهش ارائه شده است.
بررسی و تحلیل مرگ و زندگی انسان، حیوان (گاو) و گیاه در شاهنامه و مثنوی از منظر نمادگرایی
نویسنده:
زهرا فتحی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
اندیشه مرگ و زندگی یکی از مهم‌ترین اصول عقاید و باورهای آدمیان است. انسان از گذشته‌های دور تا کنون، بعد از آفرینش و مشاهده مرگ، همواره به دنبال جاودانگی و در آرزوی بی‌مرگی بوده‌است. از نظر مردمان گذشته و در اغلب آیین‌ها و دین‌ها، مرگ پایان زندگی و نابودی مطلق انسان نیست، بلکه می‌تواند عاملی برای زندگی بهتر و والاتر باشد. پژوهش حاضر با هدف بازشناسی نحوه ورود نمادهای اسطوره‌ای آفرینش در شاهنامه و مثنوی، و همچنین یافتن پیوند میان این عناصر اسطوره‌ای، شامل انسان، حیوان (گاو) و گیاه، و دریافتِ رابطه میان مرگ و زندگی مجدد آنها در این دو اثر صورت گرفته است، تا پاسخگوی این سوالات باشد که عناصر اسطوره‌ای، انسان، حیوان و گیاه، در شاهنامه و مثنوی چگونه نمود یافته‌اند؟ مرگ و زندگی این عناصر چه رابطه‌ای با هم دارند؟ تمایزات میان این آثار (شاهنامه و مثنوی)، در استفاده از این عناصر چگونه است؟این پژوهش با بررسی دو اثر مذکور با رویکرد نمادگرایانه و کهن‌الگویی و به شیوه بررسی توصیفی- تحلیلی به این نتیجه رسیده‌است که: عناصر اسطوره‌ای، انسان، حیوان (گاو) و گیاه در شاهنامه به صورت شاهان و پهلوانان و در مثنوی در ارتباط با انسان‌های جاودانه و همچنین به صورت نمادهای درون‌گرایانه نمود یافته‌است؛ ارتباط میان مرگ و زندگی این عناصر در هر دو اثر به صورت مستقیم است، به گونه‌ای که مرگ یکی موجب زندگی و زندگی (رشد) یکی دیگر از عناصر موجب مرگ دیگری می‌گردد. تمایزات میان این دو اثر ادبی، شاهنامه و مثنوی، به دلیل دو حوزه متفاوت حماسه و عرفان است که هر کدام به فراخور موضوع خود، به شیوه عینی یا ذهنی از اساطیر بهره برده‌اند؛ هر چند نمی‌توان به تمایز مطلق میان دو اثر نیز قائل شد، چرا که استفاده از «نمادها و اسطوره‌ها»، می-تواند عاملی برای اشتراک و همسانی شاهنامه و مثنوی باشد.
نقد و مقایسه‌ی اخلاق در حدیقه الحقیقه و مثنوی معنوی
نویسنده:
صدیقه حسین‌پور
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
اخلاق از دیر باز مورد توجّه بشر بوده ؛ زیرا ،آن را راهی برای رسیدن به سعادت خویش یافته است . اندرزها و تعالیم اخلاقی، همواره جزو مفاهیمبرجسته‌ی شعر بوده و شعرا ،تلاش زیادی برای نشر فضایل اخلاقی داشته‌ و هر یک به شیوه و روش خاص خود بدان پرداخته‌اند. سنایی و مولوی از جمله‌ی این شعرا هستند که نقد و مقایسه‌ی اخلاق ،در دو اثر حدیقه الحقیقه و مثنوی موضوع این پژوهش است. اساس نظام اخلاقی سنایی بر پایه‌ی دین استوار است . وی راه رسیدن به مرتبه‌ی کمال را گذر از جادّه‌ی شریعت می‌داند . اخلاق مورد نظر مولانا ،علی‌رغم پایبندی به شریعت و اصول دین احمدی ، تا حدود زیادی وام گرفته از اندیشه‌های صوفیانه است. او با رویکردی عرفانی به مباحث اخلاقی می‌پردازد.سنایی برای طی کردن طریق سعادت ،چراغ عقل را برمی‌افروزد و علم و عمل را ارج می‌نهد و مولانا ضمن به رسمیّت شناختن عقل و علم، عشق و دستگیری پیر طریقت را نردبان صعود می‌داند . در این تحقیق، ابتدا به بررسی اجمالی زندگی و آثارسنایی و مولویپرداخته شده است،سپس جایگاه سنایی و مولوی در عرصه‌ی شعر فارسی بررسی شده و از تأثیر و تأثّرهای این دو شاعر از یکدیگر و پیشگامی سنایی در عرصه‌ی شعر عرفانی وسرآمدی مولوی در این حوزه سخن به میان آمده و در ادامه نقد ادبی و شیوه‌های مختلف آن بررسی شده است. تعریف اخلاق ،هدف، اهمّیّت و ضرورت آن و مکاتب اخلاقی جهان و امتیازهای مکتب اخلاقی اسلام از دیگر موضوعات مطرح شده در این تحقیق استهمچنین به بررسی ارتباط اخلاق با علم ، سیاست ،دین و عرفان و بیانتفاوت‌ها و شباهت‌های اخلاق عابدانه و عارفانه پرداخته شده است . بررسی نظام وتعالیم اخلاقی سنایی و مولوی و تحلیل رذایل و فضایل مطرح شده، در این دو اثر از اساسی‌ترین مباحث این پژوهش است .در پایان روش‌های تربیت اخلاقی در حدیقه و مثنویبررسی و مقایسه شده است .
  • تعداد رکورد ها : 89