آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

چکیده بررسی های دیدگاه هانری کربن که در این رساله به صورت کتابخانه ای جمع آوری و تحلیل ، تطبیقی آن بر اساس دیدگاه علامه بیان شده است . رکن اصلی دین اسلام بخصوص تشیع ولایت است . آموزه ولایت در منظومه فکری شیعه، شاهد تفاسیر مختلف و متنوعی بوده است. هر اندیشمندی به فراخور نظام دانایی خویش، آن را تبیین کرده و این تبیین‌ در دسته عمده فلسفی، عرفانی، کلامی و حدیثی قابل طبقه‌بندی است. پوشیده نیست که برخی از دیدگاه‌ها از دو یا چند دستگاه مفهومی بهره جسته و نظریه خویش را سامان داده است. چنین نگرشی، شیوه‌های دیگری را تولید کرده و افق‌ تازه‌تری را گشوده است. گاه نقطه عزیمت یک متفکر احادیث بوده، ولی در مقام تبیین و توجیه، از دستگاه عرفانی بهره جسته است. بازشناسی مقوله «ولایت»، بازشناسی عرفان و عارفان کامل و بازشناسی «توحید ناب»، اعمّ از توحید معرفتی و توحید شهودی است؛ چه این‌که موحِّد ناب و کامل نیز در «ولایت‌شناسی» تجلّی ‌یابد. یکی از دانشمندانی که توانست بسیار خوب تجلّی ولایت را فهم کند؛ هانری کربن دانشمند فرانسوی است . وی بر خلاف بسیاری از مستشرقان که با مطالعات اندک و بر اساس ظن و گمان به نوشتن درباره فرهنگ شرقی و اسلامی پرداخته‌اند، با مطالعات دقیق و گسترده درباره تمدن اسلامی و به ویژه فرهنگ اسلامی قلم زده است. مطالعه آثار کربن خود گویا است که وی تا چه حدّ در زمینه فرهنگ اسلامی مطّلع بوده است، به طوری که انسان با مطالعه آثارش و تطبیق دادن تألیفات او با آثار دیگر خاورشناسان خواهد فهمید که کمتر محققی از خاورشناسان در جامعیت و عمق فکری به پای او می‌رسد. بررسی آراء کربن و تطبیق آن با دیدگاه علامه طباطبایی باعث می‌شود که آموزه ولایت در منظومه فکری تشیع به بهترین صورت درک شود .

سلوک الی الله از سید کاظم رشتی درباره منازل و مسائل عرفانی است. در این کتاب برخی از اعمال صالحه ذکر می شود که برای شخصی که خواهان سلوک الی الله است لازم و واجب است که آنها را مراعات کند.

این تحقیق به مطالعۀ مفهوم عرفان، خاستگاه و قابلیتش در پرده برگرفتن از راز آفرینش می­پردازد. هدف اصلی این پژوهش، بررسی آثار آراء علامه طباطبائی، به عنوان نمایندۀ تفکر شیعی در دوران معاصر، در اندیشۀ هانری کربن است که بلوغ نظری وی را نه تنها نسبت به این حوزه، به ویژه عرفان اسلامی، بلکه بطور کلی سبب می­شود. براساس این تحقیق، کربن با تأکید بر این واقعیت که آیین تشیع عرفان ایرانی را نیز در خود دارد و بر خلاف عرفان غربی هیچ مفارقتی بین فلسفه و عرفان در نظر نمی­گیرد، آن را به عنوان راه حلی برای حفظ جهان در مقابل سکولاریسم معرفی می­کند.

این مقاله گفت‌وگوی هانری کربن با علامه طباطبایی را بررسی و تحلیل کرده و در این راستا به دیگر آثار هانری کربن ارجاع داده و تحلیل مقایسه‌ای آثار او را پی گرفته و برای اولین‌بار اهمیت دیدگاه هانری کربن درباره سکولاریزاسیون و تقدم او در طرح این مفهوم در ایران را مطرح کرده و ادعا می‌کند که پروژه هانری کربن راجع به این پرسش است که چرا و چگونه سکولاریزاسیون الهیاتی و فلسفی که در غرب رخ داد، در جهان تشیع و اسلام ایرانی روی نداد. هانری کربن، خواهان مقابله با سکولاریزاسیون و یاری‌جُستن از معارف شیعی و اسلام ایرانی در این مقابله است. علامه طباطبایی، راه‌حل معنوی و باطنی مدنظر کربن را تأیید می‌کند امّا به این مقدار بسنده نکرده و از سکولاریزاسیون خاصی در تاریخ اسلام یاد می‌کند که با نادیده‌گرفتن یکی از مهم‌ترین دستورات اجتماعی قرآن به انحطاط جوامع اسلامی انجامید و خود در پاسخ به پرسش سکولاریزاسیون طرح جامعی از برنامه اصلاحی اسلام ارائه می‌کند. چنان‌که از مقاله حاضر به‌دست خواهد آمد، فهم دیدگاه اندیشمندان ایرانی درباره سکولاریزاسیون، بدون فهم آثار کربن و پروژه او ناممکن و یا دست‌کم بسیار دشوار است.

کریستیان بونو در سال 1957 میلادی در شهر فرایبورگ آلمان در خانواده ای مسیحی و کاتولیک، دیده به جهان گشود. وی به خاطر شغل پدر تا سن 10 سالگی در آلمان و الجزایر می زیست و پس از آن راهی استراسبورگ فرانسه شد. به گفته خودش میل به آشنایی با ادیان شرقی در وجود او بود و از این رو به مطالعه آثار موجود در این زمینه و به سفرهای متعدد به اسپانیا، مراکش، ایتالیا، بلژیک، هلند، آلمان و ... پرداخت. وی با آثار رنه گنون فیلسوف مسلمان فرانسوی آشنایی پیدا کرد و تحت تأثیر آثار او در سال 1979 به دین اسلام مشرف شد. پس از آن در رشته زبان و ادبیات عرب و اسلام شناسی به تحصیل پرداخت و آنجا بود که در دانشگاه با آثار هانری کربن که عرفان شیعی را به غرب شناسانده بود آشنا شد. او تحت راهنمایی های احمد حمپاته –عارف آفریقایی و از رؤسای سلسله تیجانیه –بود که به مذهب شیعه مشرف شد و نام خود را به یحیی علوی مبدل ساخت. بونو در سال 1987 مدرک پروفسور اگرژه را اخذ نمود و در سال 1995 از رساله دکتری خود تحت عنوان الهیات در آثار فلسفی و عرفانی امام خمینی در دانشگاه سوربون دفاع کرد که در سال 1999 به عنوان پژوهش سال برگزیده شد. وی برای تدوین رساله خود از سال 1991 به ایران آمد و مدت هفت سال از محضر مرحوم آیت الله سید جلال الدین آشتیانی در مشهد مقدس، در زمینه فلسفه و عرفان اسلامی کسب فیض نمود. اشتیاق قلبی بونو به ثامن الائمة، حضرت علی بن موسی الرضا (علیه السلام) در حدی بود که 15 سال در مشهد سکنی گزید و در سال 2001 به عنوان خادم قرآن شناخته شد. او اکنون برای گذراندن دوره فوق دکترا به طور موقت ساکن فرانسه است و در زمینه «حکمت متعالیه ملاصدرا، پاسخی به انتظارات صدر الدین قونوی» مشغول به تحقیق است. برخي آثار و تأليفات: 1. تصوف و عرفان اسلامیبه زبان فرانسه، پاریس 1991./ 2. امام خمینی عارف ناشناخته قرن بیستمبه زبان فرانسه، پاریس-بیروت 1997./ 3. وصیتنامه الهی-سیاسی امام خمینی(با مقدمه و حواشی) به زبان فرانسه، پاریس /بیروت 2001./ 4. آیین انقلاب اسلامی(منتخبی از آثار و بیانات امام خمینی در حدود 700 صفحه) به زبان فرانسه، 2003./ 5. آیین و اندیشه در دام خودکامگی(اثری از سید محمد خاتمی) به زبان فرانسه، پاریس 2005./ 6. مبارزه با نفس یا جهاد اکبر، اثر امام خمینی به زبان فرانسه، تهران 2006./

در آن هنگام که هانری کربن (1903-1978) در نیمه اول قرن بیستم در اوان جوانی جستجوگری خود را آغاز کرده بود، سنت اسلام شناسی فرانسه به-واسطه آثار لویی ماسینیون (1883-1962) با نام سلمان فارسی به خوبی آشنا بود. کربن نیز در کار تحقیقی مشترکی که به همراه پاول کراوس (1904-1944) در دهه 1930 میلادی درباره کتاب الماجد جابربن حیان به انجام رساند، بیش از پیش و به طور مستقیم با «موضوع سلمان» مواجه گردید. اما، در مورد ارتباط کربن با سهروردی، حجم عظیم تحقیقات وی درباره شیخ اشراق و نیز رشته های استوار وقایعی که سرنوشت کربن را محقق کرد، خود گواهی قاطع بر این امر است که نام شیخ اشراق و هانری کربن در انتهای هزاره دوم و ابتدای هزاره سوم به طرزی استوار با همدیگر پیوند خورده است.اما نسبت شیخ اشراق و سلمان پاک چیست؟ کربن سلمان را نمونه اعلای یتیم و غریب می داند، آنانی که با کناره گیری از راه عموم، پی رو طریق ائمه می گردند تا بدانجا که صاحب سر آنان می شوند؛ هانری کربن در تعمیمی صائب، غربا را همه آنانی می داند که در پی درک و محقق نمودن پیام سری اسلام هستند، چنانکه ایرانیان اهل راز و معنا طی قرون متمادی اسلام را فهمیده اند و پرشور و با اخلاص، خود را وقف آن کرده اند. بدین معنا، شخص سهروردی در زمره غرباست، مضافا اینکه «موضوع غربت» موضوعی اصلی هم در آثار حکمی عربی اوست و هم در داستان های رمزی فارسی وی. بدین ترتیب، وی در زمره آنانی است که سلمان مقتدای معنوی آنان است.کربن مجلد دوم اسلام در سرزمین ایران را، که کل آن مجلد به سهروردی اختصاص دارد، با یاد سلمان آغاز کرده است و با یاد او به پایان برده است. در دیگر مواضع این اثر عظیم چهار جلدی نیز به دفعات به سلمان مراجعه می کند. ما بر پایه این اثر چهار جلدی، به استخراج و معرفی نظر وی درباره نسبت سلمان و سهروردی پرداخته ایم.سرانجام آنکه هانری کربن سلمان، سهروردی و همه آنانی را که به آن دو اقتدا کنند، مصداق «غربا» در این حدیث از امام جعفر صادق (ع) می داند: «ان الاسلام بدا غریبا و سیعود کما بدا، فطوبی للغربا».