آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

در این نوشته به یکی از ویژگیهای بنیادین مهم ترین علم دینی بپردازد و هدف اصلی وی روشن ساختن روش علم کلام در دو مرحله استنباط و دفاع است.

از نظر قرآن امام اولی الامر و واجب الاطاعه است. و پیروی از امام جاهل قبیح است و انجام کار قبیح از مبدأ حکیم محال است. بنابراین امام باید در تمام زمینه ها اعم از امور دین و دنیا کلی و جزئی و بالاخره نسبت به همه آن چه مردم به آن نیازمنداند علم داشته باشد. آیات و روایات بیان های گوناگونی دارند از آنجا که ظاهر بعضی از آیات و روایات علم به غیب را منحصر در ذات اقدس الهی می دانند در بین علماء و دانشمندان اختلاف نظر وجود دارد و همچنین موجب شده که بحث گسترده ای در مورد علم غیب امام ع انجام بگیرد. پس در مورد علم غیبت وقتی به قرآن یا کتب روایی و حدیثی مراجعه می کنیم به بخشی از آیات و روایات بر می خوریم که یا صریحا علم غیب را از غیر خدا سلب می کنند یا نشان دهنده عدم علم غیبت پیامبران و امامان ع هستند اما در مقابل بخش بزرگی از آیات و روایات داریم که اولا امکان علم غیب برای غیر خدا از آن به اثبات می رسد. و ثانیا نشانه هایی از علم غیب پیامبران و مخصوصا پیغمبر اسلام و به تبع آن ائمه هدی ع به نحو گسترده ای در آن وجود دارد. تحاشی از نسبت دادن علم غیب به غیر خدا مورد ندارد زیرا همانظور که گفتیم علم خدا ذاتی است وعلم سوای او عنایتی است که از سوی خود او به آنها ارزانی شده است لذا احتمال شرک مردود است و بی مورد پس می توانیم بگوییم که خدا عالم به غیب است و ائمه ع هم عالم به غیب هستند اما به افاضه رحمان و با تعلیم الهی.

چکیده (فارسی): ایمان مورد نظر کی یرکگور نه تنها فراتر از عقل است، بلکه در برابر عقل قرار می گیرد؛ و آن والاترین فضیلتی است که انسان می تواند بدان نائل گردد. ایمانی که باید به نحو سوبژکتیو بدست آید، نه به طریق ابژکتیو. ایمان دلبستگی شورمندانه و بی حدّ و حصر به سعادت ابدی است. ایمان باور به پارادوکس است، پارادوکس تجسّد. از نظر کی یرکگور، انسان واجد ایمان می تواند با حقیقت اعلی ارتباط برقرار کند، و خود نیز دریافت حقیقت نماید؛ حقیقتی که سوبژکتیویته است. کی یرکگور به نقد جزم گرایی و فلسفة هگل می پردازد. او مدعی است که آنها در اینکه تلاش می کنند تا کلیه امور را تبیین نمایند، بطوریکه ایمان شخصی را بر دلیل و بینّه استوار سازند، اساساً بر خطا می باشند؛ زیرا سعی دارند تا عقل را به ماوراء حدودش توسعه دهند. اگر چه برخی از مفسّران به نقد آراء کی یرکگور پرداخته اند؛ اما همچنین برعکس، برخی دیگر از عقاید شورمندانة او در باب ایمان حمایت می کنند

فَترت رسولان مسأله ‌ای است که در قرآن و روایات مورد اشاره قرار گرفته، ویژگیهای آن در احادیث اهل‌بیت علیهم السلام مورد تأکید قرار گرفته است. اینکه در دوره یا دوره‌هایی خاص، خداوند هیچ رسولی را به سوی خلق مبعوث نکرده، حقیقتی است که سوالات، شبهات و مسائلی را تداعی می‌کند. پذیرش این واقعیت، تعارض ظاهری با بعضی از معارف همچون آیات دالّ بر عمومیت نبوت، روایات مبیّن واقعیت خالی نبودن زمین از حجت همچنین قاعده لطف دارد.پس لازم است سه مطلب اساسی مورد تحقیق و بررسی قرار گیرد: الف. حقیقت فَترت (یعنی تبیین صحیح و کامل از فترت، با توجه به معنای اصطلاحی و آثار و لوازم و پیامدهای ذکر شده در روایات، برای آن) ؛ ب. تبیین مفصّل واقعیت استمرار حجت در زمین با استناد به آیات قرآن، روایات معصومان (ع) و قاعده لطف؛ ج. حل تنافی ظاهری موجود بین این حقیقت و سه مقوله مذکور. جهت حل این تنافی ظاهری، ناچاریم بحث را در دایره منابع روایی، تفسیری و کلامی پی بگیریم. استفاده از کتب لغت و برخی کتب اصولی و تاریخی نیز در دایره تحقیق قرار می گیرد.این پایان نامه که در چهار فصل تنظیم شده است، ابتدا بحث لغوی و استعمالی واژگان فترت و رسول را پی می گیرد و معنای دقیقی از آن ارائه می دهد. در دومین فصل، تبیین واقعه فترت بر اساس آیات قرآن و روایات دنبال می شود. فصل بعدی که به بحث از استمرار حجت اختصاص یافته، موضوع را در سه محور آیات، روایات و قاعده عقلی مطرح می نماید. آخرین فصل که هدف اصلی از ارائه این نوشتار است، سعی در اثبات سازگاری فترت رسولان و سه مقوله فوق دارد. با تبیینی که از فترت رسل و آیات دالّ بر عمومیت بعثت و روایات خالی نبودن زمین از حجت ارائه می‌شود، تنافی ظاهری میان آنها برطرف می‌شود. بدین صورت که آیات قرآن گرچه استمرار وجود فرستادگان الهی را در همه زمان‌ها را می‌رساند، ولی دلالت بر وجود انبیا و رسولان در همه زمان‌ها نمی‌کند؛ بلکه جانشینان ایشان و امامان نیز می‌توانند به عنوان رابط فیض الهی، هدایت ‌کننده مردم و حجت الهی ایفای نقش کنند. از دیگر سوی، روایات متعدد بر این مطلب دلالت دارد که زمین هیچگاه از حجت خالی نیست؛ حال، ممکن است رسول، نبی، وصی و یا امام این نقش (حجت) را ایفا نماید. روایات مختلف حاکی از آن است که در دوران‌های فترت، فرستادگان الهی به سوی خلق گسیل شده‌اند. ولی در آخرین بخش که بحث در خصوص امکان سازگاری فترت رسولان و قاعده لطف است، علیرغم این‌که قاعده لطف به عنوان یکی از مبانی کلامی شیعه شهرت یافته است و وجوب آن از مسلمات عقاید شمرده شده، ولی وجوب قاعده لطف (با تقریر مشهوری که از آن ارائه شده) با فترت رسولان که در دسترس نبودن حجج الهی را می‌رساند، قابل جمعو سازگار نیست. از این رو، با توجه به این‌که وقوع فترت رسولان الهی با استناد به آیات قرآن و روایات از مسلمات است، می‌توان وجوب قاعده لطف را زیر سوال برد.