آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 168
تأثیر تهذیب نفس بر معرفت از دیدگاه ابن عربی و ملاصدرا
نویسنده:
طاهره نوروزی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
چکیده
وضعیت نشر :
پایگاه اطلاع رسانی حوزه: ,
کلیدواژه‌های اصلی :
عرفان نظری
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
آنچه که در این پژوهش مورد نظر است ، بررسی و تبیین دیدگاه " ابن عربی " و " ملاصدرا " پیرامون امکان ، میزان و چگونگی تأثیر " تهذیب نفس " بر حصول انواع معارف حسی ، عقلی و شهودی ؛ یعنی ، مطلق آگاهی و شناخت می باشد . برای تبیین دیدگاه دو دانشمند مورد نظر ، ابتدا آثار هریک از ایشان مورد مطالعه قرار گرفت و دیدگاه های معرفت شناسانه ایشان جمع آوری گشت . از مطالعات و بررسی مباحث معرفت شناسانه ایشان در باره حیثیّت معرفتی " تهذیب نفس " این نکات به دست آمد : 1– ابن عربی و ملاصدرا با وجود قائل بودن به تنوع معارف ، پیرامون تأثیر تهذیب نفس بر حصول انواع معرفت ، به تبیین و تفصیل اهمیت و کارکرد معرفتی « تهذیب نفس » در ارتباط با تحصیل معرفت شهودی پرداخته اند و در بیانات ایشان پیرامون تأثیر تهذیب نفس بر حصول معارف حسی و عقلی مطلب مستقل و روشن وجود ندارد . 2 - ابن عربی و ملاصدرا با آنکه در لزوم و ضرورت " تهذیب نفس " برای حصول معرفت شهودی اتفاق نظر دارند اما در زمینه تبیین میزان و چگونگی تأثیر مورد نظر متفاوت از هم عمل می نمایند به این ترتیب که ابن عربی ، طریق اصلی کسب معرفت شهودی را ورود تجلیّات الهی در قلب مهذّب و مطهّر معرفی می نماید ؛ یعنی ، تهذیب و تطهیر نفس و قلب انسانی را عامل اصلی و منحصر معرفی می نماید اما ملاصدرا بحث حصول معرفت شهودی را در یک نظام فکری منسجم که در آن جهان شناسی ، انسان شناسی و معرفت شناسی در ارتباط و موازات هم هستند طرح می نماید به این ترتیب که حصول معرفت شهودی موکول به حصول مراحل و مراتبی توسط انسان در درون خویش و در ارتباط با هستی می باشد که برخی از این مراحل ، حیثیّت سلبی دارند که از آن ها به تهذیب نفس از رذایل اخلاقی و پلیدی های مادی ، تعبیر می شود و برخی از آن ها حیثیّت ایجابی دارند که به آن ها تحلیّه نفس به فضایل اخلاقی و صور علمی ، گویند . بنابراین در اندیشه ملاصدرا تهذیب نفس در عین لزوم و ضرورتش برای حصول معرفت شهودی در جایگاه علت ناقصه قرار دارد نه علت تامّه.
مشخصات اثر
تعامل قوه متصرفه با سایر قوای ادراکی از منظر ابن سینا و ملاصدرا
نویسنده:
عبدالرضا کوشکی، فروغ السادات رحیم پور ، جعفر شانظری
نوع منبع :
نمایه مقاله
کلیدواژه‌های اصلی :
فلسفه بوعلی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
در این پژوهش دیدگاه‌ ابن سینا و ملاصدرا در زمینۀ تعامل قوه متصرفه با سایر قوای ادراکی انسان بررسی و در سه محور با یکدیگر مقایسه شده است: یک) تعامل قوه متصرفه با قوای ظاهر، دو) تعامل قوه متصرفه با قوای باطن، سه) تعامل قوه متصرفه با قوه عاقله. هر دو فیلسوف به دخالت مستقیم قوه متصرفه در امر خواب و رؤیا قائلند و نقش این قوه را برای انسان های خاص، رقم زدن نوعی وحی و الهام می ­دانند. هم­چنین اتفاق نظر دارند که تعامل متصرفه با قوای ظاهر، باطن و عاقله موجب تسهیل برخی افعال مانند انتزاع طبایع نوعی، یافتن صور مفقودۀ حافظه و خیال، تأثیرگذاری بر حکم عقل عملی و نیز ایجاد زمینه برای رؤیای صادقه می­ شود. علاوه بر این معتقدند به منظور بهبود عملکرد قوه متصرفه و در نتیجه، تعامل اثربخش­تر آن، از راهکارهایی مانند تقویت قوه عاقله، راست‌گفتاری و سلامت اخلاقی می­ توان بهره برد. به‌رغم برخی شباهت ها، اختلافاتی نیز میان دیدگاه های ابن سینا و ملاصدرا وجود دارد، از جمله این­ که ملاصدرا برخلاف ابن سینا، قوه متصرفه را مجرد (مثالی) می‌‌داند و در نتیجه، نظریه «حضور» را به جای نظریه «انطباع» می‌نشاند.
صفحات :
از صفحه 42 تا 68
مشخصات اثر
ارتباط نفس و بدن از دیدگاه ابن سینا ﴿ با تاکید بر آراء فلسفی-طبی ابن سینا﴾
نویسنده:
وحیده حداد
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
اصفهان: دانشگاه اصفهان,
کلیدواژه‌های اصلی :
فلسفه بوعلی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
ابن سینا در کتب و آثار خود به کرات به وجود ارتباط نفس و بدن با یکدیگر اشاره کرده است. و از آن جا که علاوه بر فیلسوف، طبیب حاذقی هم بوده، نه تنها در کتب فلسفی خود، بلکه در کتب طبی اش نیز به نحوی بسیار دقیق به ذکر اقسام ارتباطات موجود میان نفس به عنوان امری مجرد و بدن به عنوان امری مادی پرداخته است. شیخ الرئیس معتقد است نفس ناطقه قوایی دارد که این قوا دارای آلاتی هستند؛ و اگر چه نفس را مجرد می داند ولی در عین حال تأکید می کند که برای انجام فعل، احتیاج به این آلات مادی و بدنی دارد. این طبیب حاذق معتقد است زمانی که مزاج مستعد، آماده دریافت نفس ناطقه از واهب الصور شد، این زمان، آغازین لحظه یا به عبارتی نقطه شروع ارتباط نفس و بدن با یکدیگر است. وی قائل به سیزده مزاج مختلف برای انسان هاست و با توجه به مزاج خاص هر فرد، نحوه ای خاص از رفتار و حالات نفسانی از وی سر می زند. از دیدگاه وی ارتباط نفس و بدن در طول حیات دنیوی به نحو ملموس تری قابل تبین است. وی تأکید می کند که هر یک از افعال انسان چه افعالی که از زمره تحریکات اند و چه آن هایی که از زمره مدرکات (ظاهر – باطن) اند با افعال دیگر و با نفس ارتباطات متقابل دارند. به عنوان مثال در زمینه ارتباط قوه سامعه به عنوان یکی از قوای ظاهری با نفس شیخ الرئیس معتقد است که استماع آواز روحانی که از طریق این قوه حاصل می شود، می تواند بر نفس اثر گذارد و حتی موجب تقویت آن گردد و یا در زمینه قوه متخیله به عنوان یکی از قوای باطن بر این عقیده است که بیشترین فعالیت این قوه موقع خواب است و از این رهگذر شیخ قوه متخیله را با پدیده خواب مرتبط دانسته و قائل به تأثیر و تأثرات (جسمی و روحی) فراوانی در این زمینه گشته است.
مشخصات اثر
رابطه عقل وایمان از دیدگاه امام علی وامام صادق علیهماالسلام
نویسنده:
فاطمه عبدالملکی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مسأله‌ی عقل و دین و عقل و ایمان از جمله مسائل عمیق و بحث برانگیز فلسفه و کلام است که سابقه‌ای بس طولانی در تاریخ تفکر و تأملات انسانی دارد. درباره‌ی ماهیت ایمان و ارتباط آن با عقل و پاسخ به این سوال که آیا اعتقاد دینی عقلانی است و یا غیر عقلانی و ضد عقلانی، میان متکلمان اسلامی و مسیحی، همواره اختلاف رأی و نظر بوده است که مبنای نحله‌های فکری و رفتاری، قرار گرفته است. گروهی از متکلمان، میان ایمان و عقل نگاه بیگانه‌ای دارند و گروهی دیگر ماهیت ایمان را معرفتی و عقلانی دانسته‌اند و باورهای ایمانی را قابل استدلال می‌دانند. تضاد و بیگانگی که بین دین و عقل در مسیحیت دیده می‌شود، نتیجه‌ی فرایند تحریفی است که در مسیحیت به وجود آمده و این درست برخلاف آموزه‌های اسلام است که در آن، رابطه‌ی تنگاتنگی میان عقل و ایمان وجود دارد؛ لذا قرآن و روایات همواره به تعقل تشویق نموده‌اند. در این میان تأمل و ژرف کاوی در سخنان امامان علیهم السلام به عنوان مفسران پاک و راستینِ سخن وحی، علاوه بر اینکه بر ارتقای آگاهیهای دینی و معرفت بشری و عقلانیت می‏افزاید، می‏تواند درباره این نوع مسائل که در طول تاریخ تفکر دین شناسی همواره مطرح بوده، راهگشا باشد. در این رساله، حقیقت و ماهیت هر یک از عقل و ایمان، از منظر سخنان گوهربار امام علی و امام صادق علیهماالسلام مورد بحث قرار گرفته است و برای درک بهتر مسئله، آراء متکلمان نیز مورد بررسی قرار گرفته، تا ضمن مشخص شدن اهمیت تاریخی و جایگاه سخن امامان(ع)، امکان تأملات مقایسه‌ی فراهم گردد.در این رساله ضمن تبیین کاربرد عقل و قلمرو آن در حوزه‌ی دین، به رابطه‌ی عقل و دین و عقل و ایمان و نقش و تأثیر هر یک در حوزه یکدیگر،پرداخته شده است و این نکته به دست آمده که از این منظر، معنای ایمان عقلانی و معرفتی است.
مشخصات اثر
ابن‌سینا و منطق فهم دین
نویسنده:
محمد نصر اصفهانی، جعفر شانظری، مهدی امامی جمعه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
منطق فهم دین‌‌، قواعد روشمندی است که رعایت آن قواعد‌‌، ذهن مفسّر دینی‌‌، از خطا در فهم مصون شود. ضرورت چنین منطقی بر اهل اندیشه پوشیده نیست. ابن‌ سینا یکی از صاحب نظران در این خصوص است. مسئلۀ‌‌‌‌‌ این مطالعه «‌ابن‌ سینا‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ و منطق فهم دین» است. این مطالعه بنیادی‌‌، تاریخی‌‌، ‌تحلیلی و مسئله‌محور است به روش کتابخانه‌ای از منابع معتبر است. یافته‌های این مطالعه‌‌، عدم همخوانی دریافت‌های علمی فلسفی‌ ابن‌ سینا با متون دینی است که سبب شده تا او ناهماهنگی بین گزاره‌های عقلانی و گزاره‌های وحیانی را تشخیص دهد. پیامبر، انسانِ منحصر‌به فرد در حدس‌‌، خیال و عقل بوده است و بخش زیادی از دریافت‌های او از حقایق‌‌، با سطح فهم عمومی هماهنگ نبوده است. ارائه عریان یافته‌ها هم‌‌، نه ممکن و نه مفید بوده است و از همین‌رو‌‌، او آن را به زبان رمز‌‌، تشبیه و تمثیل در اختیار مردم قرار داد تا با حداقلی از سعادت عقلانی و انسانی آشنا شوند. به نظر این‌سینا فهم حقیقت معنای متون تنها با وجودشناسی ممکن است. وجودشناسی‌‌، مفسّر را قادر می‌سازد تا با مؤلف متن و مقصود مؤلف از متن آشنا شود و بتواند متن را رمزگشایی کند. او خود چنین کرده و همین سبب نقدهای جدّی به او شده است.
صفحات :
از صفحه 51 تا 72
مشخصات اثر
ابن سينا و نقش متافيزيک در هرمنوتيک دينی
نویسنده:
محمدنصر اصفهانی، جعفرشانظری، مهدی امامی جمعه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
«ابن سينا و نقش متافيزيک در هرمنوتيک ديني»، يک بررسي ميان رشته اي است که بين دانش متافيزيک، هرمنوتيک و متون ديني (کتاب و سنت) ارتباط برقرار مي کند. مساله اين مطالعه، نقش متافيزيک در فهم کتاب و سنت و معضلات مربوط به آن است. اين مطالعه بنيادي، تاريخي، تحليلي است که به روش کتابخانه اي با استفاده از منابع معتبر انجام شده است. يافته هاي اين پژوهش، اين است که به نظر ابن سينا نفش اصلي در فهم و هرمنوتيک کتاب و سنت نه با متن و نه با مولف متن، بلکه با مفسر متن است. به نظر او مفسر متن تنها با پيش فرض هاي عقلاني خود قادر به نزديکي به افق مولف و افق متن دين مي شود و از آن تفسير و فهم شايسته از متن پيدا مي کند. ابن سينا با پيش فرض هاي متافيزيکي در فهم مباحث مربوط به مبداشناسي، جهان شناسي، فرجام شناسي، نبي شناسي وارد جريان فهم متن شده است. او بر اساس اين پيش فرض ها به نتايجي دست يافته است که با نگرش رسمي از ظاهر متن دين هم خواني ندارد، ولي با اين حال او راهکار خود را از فهم دين، راهکاري بايسته مي داند.
صفحات :
از صفحه 69 تا 94
مشخصات اثر
تصحیح وتحقیق بخش معاد در المبداء والمعاد حکیم صدرالمتالهین مقدمه: تطبیق آراء " ابن سینا وملاصدرا ء " در دو کتاب" المبداء والمعاد"
نویسنده:
جعفر شانظری
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
چکیده
وضعیت نشر :
پایگاه اطلاع رسانی حوزه: ,
کلیدواژه‌های اصلی :
فلسفه بوعلی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
رساله حاضر تحت عنوان « تصحیح و تحقیق» بخش معاد از «المبدأ و المعاد» صدر المتألهین(ره)، همراه با مقایسه و تطبیق آراء ایشان و ابن سینا از کتاب «المبدأ و المعاد» مشتمل بر مقدمه تحقیق و تصحیح عربی بخش معاد است. مقدمه مصحح که در آن ضمن گزارش اجمالی از مباحث مربوط به بخش «المعاد» به بررسی آراء دو فیلسوف بزرگ (ابن سینا و ملاصدرا) در دو اثر نفیس «المبدأ و المعاد» پرداخته و دیدگاه آن دو را در تعریف نفس، تفاوت ادراک در قوای ظاهری، بررسی نیروهای نفس و جایگاه آنها، اتحاد عاقل با معقول، اتحاد نفس با عقل فعّال ، پیدایش نفسی، پدیده تغییر و تبدیل در هستی، تجرد خیال و خیال منفصل، معاد جسمانی و حشر أجساد و نفوس مورد پژوهش و تحقیق قرار داده است. در پایان مقدمه گزارشی از روند تصحیح کتاب «المبدأ و المعاد» همراه با روش تصحیح و معرفی نسخه های خطی و اختلاف آنها ارائه شده است. بخش عربی مشتمل بر متن تصحیح و تحقیق شده «المعاد» از کتاب «المبدأ و المعاد» حکیم متأله صدر المتألهین همراه با فهرست تفصیلی مطالب و فهرست آیات، روایات، اشعار، اعلام، فرقه ها، و قبائل، کتب، اماکن و کتابنامه است.
مشخصات اثر
ضرورت، امکان یا امتناع حرکت در جوهر از نگاه ابن سینا و ملاصدرا
نویسنده:
جعفر شانظری ، مرضیه هادی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
کلیدواژه‌های اصلی :
فلسفه بوعلی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
ابن سینا به پیروی از ارسطو به بحث حرکت پرداخت و حرکت در برخی مقولات عرضی را اثبات کرده است. ملاصدرا نیز با بررسی عمیق در مباحث حرکت، به پذیرش حرکت در تمام مقولات معتقد است او ضمن پاسخ به اشکالات مطرح در باب حرکت جوهری، برای نخستین بار در تاریخ فلسفه، با استمداد از مبانی وجود شناسی، حرکت در مقوله جوهر را به اثبات رسانید. و به حل بسیاری از مسایل فلسفی دست یافت. این مقاله، در پاسخ به این پرسش است که چگونه ضرورت و امتناع در یک گزاره امکان جمع دارد؟ چرا حرکت جوهری از نگاه این سینا امتناع و از نگاه ملاصدرا ضرورت دارد؟ با تحلیل دقیق هر دو دیدگاه، به این نتیجه دست یافتیم که با در نظر گرفتن مبانی و پیش فرض های فلسفی و وجود شناسی، اذعان به نظریه حرکت جوهری در آراء فیلسوفان پیش از ملاصدرا بویژه ابن سینا نیز وجود دارد.اما در اثر آمیخته شدن بحث انقلاب در ماهیت با حرکت در وجود و یا عدم وضوح چگونگی حرکت در جوهر، دوگانه انگاری میان دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا رخ داده است. اما باتوجه به دو رویکرد و این که صور جواهر می تواند حافظ وحدت موضوع باشد یا نه؟ به این نتیجه رسیدیم که حرکت جوهری در نگاه ابن سینا نیز ممکن است و نه ممتنع.
صفحات :
از صفحه 77 تا 97
مشخصات اثر
«رساله ‏العشق» ابن‏ سینا و تأثیر آن در ملاصدرا
نویسنده:
جعفر شانظری، مجید یاربان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
صدرالمتألهین، براساس مبانی اصالت، وحدت و تشکیک وجود، عشق را مساوق هستی شمرده و آن‏ را برحسب مراتب وجود، در تمامی ذرات عالم، جاری دانسته است. او عشق را از نهاده‏های الهی در ذات آدمی برمی‏شمارد و آن ‏را سرشار از حکمت‏ها و مصلحت‏ها می‏داند. گرچه تبیین عشق، بر مبنای اصالت‏الوجود، از شاخصه­های تفکر صدرایی به‏شمار می‏رود، پیش از او، ابن‏سینا نیز در «رسالة‌‏العشق» خویش، به تحلیل وجودی عشق، بیان‌ احوال‌ و اطوار آن پرداخته است که تا حد زیادی با نگرش عرفا در این‌ باب‌، مناسبت‌ و همسانی‌ دارد. صدرالمتألهین شیرازی، در تحلیل عشق، از نظر شیخ‏الرئیس در این رساله، بهره‏های فراوان برده است. مساوقت عشق با وجود و خیر، تشکیک در عشق، اثبات عشق و شوق در هیولا، تبیین عشق در نفوس نباتی و حیوانی، اثبات عشق در وجود حضرت احدیت و تشریح محاسن و برکات عشق مجازی انسانی، از جملۀ این تأثیرپذیری‏ها است.
صفحات :
از صفحه 71 تا 94
مشخصات اثر
بررسی نحوه اسناد گزاره‌های دینی و نقش آن در تعارض علم و دین (با رویکرد به دیدگاه امام محمد غزالی)
نویسنده:
جعفر شانظری، حمید عطایی نظری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
تعارض علم و دین از چالش‌های اساسی فرا روی عالمان دینی از گذشته تاکنون بوده و هست. آنان همواره در پی تبیین سازش میان این دو مقوله بوده‌اند. از جمله امام محمد غزالی تلاش‌های فراوانی در این زمینه انجام داده و از تأویل، در جهت حل تعارض علم و دین بهره برده است. در مقاله حاضر، نخست به راهکارهای عمده در مسأله تعارض علم و دین اشاره شده و پس از آن دیدگاه غزالی در این خصوص، تبیین گردیده و در ادامه به نگرش نوینی که برگرفته از رأی غزالی است، اشاره می‌شود. این رویکرد، راه رهایی از مشکل تعارض علم و دین را در تصحیح نگرش ما به گزاره‌های علمی و دینی می‌داند. طبق این نظر گزاره‌های علمی، گزاره‌هایی ظنی هستند، نه قطعی. و معرفت حاصله از گزاره‌های دینی نیز غالبا معرفتی ظنی بوده، نه یقینی، از این رو، دلیلی بر ترجیح یکی از این دو گزاره بر دیگری وجود ندارد و باید تعارض را به حال خود واگذاشت و از این طریق، هیچ چالشی برای دین به‌وجود نمی‌آید، زیرا فهم ما از گزاره‌های دینی، فهمی ظنی است و اسناد معنای درک شده، به شارع، اسنادی ظنی می‌باشد. بنابراین گزاره های علمی ولو قطعی باشند توانایی ابطال و تکذیب گزاره های دینی را نخواهند داشت زیرا نهایتا تعارض علوم بشری با نوعی فهم از دین است که انتساب قطعی به دین و شارع ندارد.
صفحات :
از صفحه 87 تا 112
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 168