آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

پژوهش حاضر به بررسی براهین اثبات وجود خدا که در کلام دو امام معصوم حضرت امام علی و امام رضا ـ علیهما السلام ـ به کار رفته می‌پردازد تا میزان استفاده‌ی دو امام و نیز شباهت‌ها و تفاوت‌ها در شیوه‌ی استفاده‌ی دو امام مشخص گردد. البته وقتی گفته می‌شود «برهان»، نباید انتظار داشت که در اغلب موارد، براهین کاملی که از صغری و کبری تشکیل شده باشند در کلام دو امام یافت شود، بلکه شاید چنین موردی به صورت کاملا نادر یافت گردد؛ مخصوصا که دغدغه‌ی امامان، اولا و بالذات اثبات وجود خدا نبوده و بیشتر به بیان صفات و ویژگی‌های او پرداخته‌اند، چرا که مخاطبین خداباور چنین نیاز و یا درخواستی را از ایشان نداشته‌اند. در آن موارد نادر هم باید به موردی اکتفا شود که ملحد، زندیق یا شخصی مادی‌گرا مستقیما از امام در مورد اثبات وجود خدا سوالی کرده باشد. در این پژوهش، در مجموع، نه برهان در کلمات دو امام مورد بررسی قرار گرفته که عبارتند از: 1) برهان فطرت، 2) برهان نظم، 3) برهان حدوث، 4) برهان امکان ماهوی یا امکان و وجوب، 5) برهان امکان فقری یا وجودی، 6) برهان صدیقین، 7) برهان فسخ عزائم، 8) برهان احتیاط عقلی یا مصلحت‌اندیشی عملی، 9) برهان نبوت یا هدایت تشریعی. که در کلمات امام علی ـ علیه السلام ـ هشت مورد از این نه برهان (به جز برهان احتیاط عقلی)، و در کلمات امام رضا ـ علیه السلام ـ شش مورد از آنها (منهای برهان امکان ماهوی، برهان فسخ عزائم و برهان هدایت تشریعی) یافت شده و مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است.با توجه به این که حجم کلی کلمات امام علی ـ علیه السلام ـ بیش از دو یا سه برابر حجم کلی کلمات امام رضا ـ علیه السلام ـ بوده است این نسبت در مورد براهین و تعداد ادله‌ی دال بر آنها نیز برقرار است.ضمنا در این تحقیق، شیوه‌ی به کارگیری براهین توسط دو امام ـ علیهما السلام ـ نیز مورد مقایسه و بررسی قرار گرفته و شباهت‌ها و تفاوت‌ها در محتوا و نوع استفاده مشخص گردیده است.

چکیده مسأله قضا و قدر یکی از پیچیده‌ترین و عمیق‌ترین مسایل فلسفی و کلامی است.این مسأله پیشینه‌ای به قدمت تاریخ دارد و همواره از بدو خلقت ذهن همگان را به خود مشغول داشته است. این مسأله با آنچه که امروزه به «سرنوشت» معروف است،‌ ارتباط نزدیکی دارد.البته متألهان و خداباوران مسأله سرنوشت را در ارتباط با علم و اراده الهی تفسیر میکنند.اما ملحدان آن را در چارچوب حتیمت‌های برخواسته از علل و اسباب مادی محصول میسازند. رسالة حاضر در فضای فلسفه و کلام اسلامی به تبیین مسأله قضا و قدر در بیانات امام علی و امام رضا- علیهماالسلام- همت میگمارد.آنچه حائز اهمیت است این است که فلسفه و کلام اسلامی در تبیین قضا و قدر از کتاب سنت الهام‌های ذیقیمتی گرفته است. تبیین نسبت اختیار آدمی با قضا و قدر الهی و بیان این که نه تنها دو مقوله مذکور با یکدیگر تعارض ندارند بلکه قضا و قدر مؤید اختیار آدمی است،‌ بخش مهمی از رساله را به خود اختصاص داده است.در نظر امام علی و امام رضا (علیهما‌‌السلام) انسان مختار و آزاد آفریده شده و محکوم به یک سرنوشت حتمی و از پیش تعیین شده نیست.او میتواند با بهترین انتخابها، بهترین سرنوشت‌ها را برای خویش رقم بزند. انسان‌ها مراتب وجودی مختلفی دارند و هرکس طبق مرتبه وجودی خویش ادراکی متناسب با همان مرتبه وجودی دارد و تفسیرهای او از قضا و قدر منوط به مرتبه ادراک اوست.چنانکه انسان کامل از مرتبه وجودی بالا برخوردار بوده و ادراک او متناسب با مرتبه وجودی اوست و در نتیجه تفسیرش از قضا و قدر با انسان‌های دیگر که در مرتبه وجودی پایین‌تر قرار دارند فرق میکند.انسان کامل درک صحیحی از قضا و قدر داشته و از سر امور آگاه است،‌ در نتیجه همیشه راضی به قضا و قدر الهی است.مبحث مذکور دیگری از رساله را تشکیل میدهد که مورد تأکید نگارنده است. کلید واژه‌ها: قضا،‌ قدر،‌ علم الهی،‌ انسان کامل، بداء،‌ مرتبه وجودی.

موسوعة التاريخ الإسلامي در 8 جلد تأليف شده است. در اين كتاب نويسنده به تفصيل، درباره تاريخ اسلام از آغاز بعثت تا پايان حيات پيامبر اكرم (صلی الله علیه و آله و سلم) و تاریخ ائمه علیهم السلام سخن مى‌گويد. مؤلف با بهره‌گيرى از متون تاريخى و تفسيرى عامه و خاصه و منابع سيره، به ويژه سيره ابن اسحاق به شرح حالات و أهم وقايع و حوادث و بيان شأن نزول برخى آيات همت گمارده است. جلد "هفتم" درباره دوران امام باقر تا امام رضا علیهم السلام و فروپاشی بنی امیه و بنی مروان و حکومت بنی عباس می باشد.

در جوامع غربی به موازات گسترش نگرش های فردگرایانه، گرایش به داشتن فرزند کمتر شده است؛ زیرا فرزندان به طور طبیعی محدودیت ها و فشارهای روانی و اقتصادی متعددی را به خانواده تحمیل می کنند و درنتیجه به عاملی مؤثر در کاهش رضایت زناشویی مبدل شده اند که این امر موجب افزایش خانواده های بدون فرزند در جوامع صنعتی شده است. در مقابل، توصیه های دینی دربردارنده راهکارهایی هستند که اسلام از راه آنها کوشیده است فرزندان را به جای آنکه عاملی برای سرخوردگی و نارضایتی والدین باشند، به عاملی برای افزایش رضایت خاطر آنان و درنتیجه تحکیم پیوند زناشویی تبدیل کند. در آیین اسلام، وجود فرزندان مایه خیرات و برکات دنیوی و اخروی برای والدین است و آنها به هر دلیل، نباید خود را از این بهره مندی محروم سازند. در این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی، دیدگاه های اسلام و فمینیسم در موضوع تولید مثل و فرزندآوری با هم مقایسه شده و سپس چالش های اخلاقی فمینیسم برای خانواده در این موضوع و راهکارهای اسلام برای حل آنها بررسی شده است.

چکیده:آنچه از واقعه عظیم «غدیر خم» بعنوان محور سخنان رسول خدا۶، در آن خطابه منحصر به فرد ایشان در سال دهم هجری مطرح گردیده، عبارت «أَلَا مَنْ کُنْتُ مَوْلَاهُ‏ فَهَذَا عَلِیٌّ مَوْلَاهُ- اللَّهُمَّ وَالِ مَنْ وَالاهُ وَ عَادِ مَنْ عَادَاهُ‏وَ انْصُرْ مَنْ نَصَرَهُ وَ اخْذُلْ مَنْ خَذَلَهُ- وَ أَحِبَّ مَنْ أَحَبَّهُ» می‌باشد. این عبارت را در حقیقت می‌توان ما حصل آن سخنرانی یک ساعته دانست؛ که به موجب آن می‌بایست تمام آن صد و بیست هزار نفر بر معنای اَولی بتصرف واژه «مولا» که در این عبارت بود، پیمانی محکم منعقد می‌کردند. واژه‌ای که با بررسی‌هایی که صورت گرفته، از همان لحظه تاکنون در نزد مفسّران، دانشمندان و ادیبان عرب و عجم معنایی جز این را نداشته است؛ معنا و مفهومی که رسول خدا۶ به مدّت بیست و سه سال آن را فقط برای یک فرد از قریش به فرمان خداوند متعال منظور داشتند. البته تشکیل سقیفه و غصب حقّ خلافت حضرت امیر۷، زحمات رسول خدا۶ را دچار دگرگونی کرد. امّا بعد از بیست و پنج سال حضرت امیر المومنین علیّ بن ابی‌طالب۷ خطابه‌ای مفصّل را در مورد غدیر ایراد فرمود؛ و با بررسی و واکاوی که در سخنان حضرت صورت گرفت، آن خطابه را می‌توان به منزله تبیین و شرح خطابه غدیریه رسول خدا۶ دانست. و همچنین سایر ائمّه هدی: هر کدام در زمان امامت خود به واقعه غدیر، معرّفی و بیان فضیلت‌های آن می‌پرداختند؛ و مسئله غدیر در رأس تمام سخنرانی‌ها و مناسبت‌های آن بزرگواران قرار داشت؛ و به شیوه‌هایی چون: ایراد خطبه، احتجاج، مُناشده، بیان فضیلت و پاسخگویی به سوالاتی که در مورد غدیر می‌شد و همچنین دستور به انجام اعمال عبادی خاص روز و شب غدیر، به دفاع و تبلیغ واقعه عظیم «غدیر خم» مبادرت می‌فرمودند.و با ملاحظاتی که در سخنان ائمّه هدی: به عمل آمد، امام علیّ بن موسی الرّضا۷ نیز علاوه بر توجّهاتی که به غدیر داشتند، خطابه‌ای نیز در مورد آن روز ایراد فرمودند که در آن همانند خطابه غدیریه حضرت امیر المومنین۷ به معرّفی روز غدیر، بیان اسامی و بیان فضیلت آن روز نسبت به سایر اعیاد، و اعمال عبادی آن روز پرداخته‌اند. و برای تبیین صحیح و شرحی که در مسیر هدایت باشد، بیانات ائمّه هدی: را در مورد غدیر و همچنین آیات قرآن را تا آنجایی که در وسع این پایان نامه بود در کنار یکدیگر قرار داده تا منجر به استنباط‌های صحیح شود.کلید واژگان:غدیر خم _ مولا _ جایگاه و فضیلت غدیر _ خطابه غدیریه امام علیّ بن ابی‌طالب۷ _ خطابه غدیریه امام علیّ بن موسی الرّضا۷.