آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی: آیا به کار بستن عقل در امور دین با حقیقت ایمان مغایر است؟ آیا در ایجاد سازگاری و آشتی دادن دین و فلسفه اشتباهاتی وجود دارد که ممکن است بنیاد عقیده و ایمان دینی را تحت تأثیر قرار دهد؟ این موضوعی است که فیلسوفان و اندیشمندان را به مدت چند دهه به خود مشغول ساخت، و مهمترین آنها فیلسوف «ابن رشد» است، به طوری که این درگیری برای او تبدیل به یک نگرانی و دغدغه اصلی شده بود. و به صورت گسترده، به این موضوع، در کتاب های خود پرداخت. او برای پاسخ به حمله شدید امام غزالی به فلاسفه؛ کتاب های «فَصْل المَقال»، و «الكشف عن مناهج الأدلة» را نوشت، سپس کتاب «تهافُت التهافُت» را اختصاصا برای پاسخ به حمله شدید امام غزالی به فلاسفه اختصاص داد. فلسفه "ابن رشد" به اثبات رسانده است که نزاع بین دین و فلسفه پندار و توهمی بیش نیست، و علی رغم مخالفت ظاهری در برخی موارد، دو طرف درگیری یعنی دین و فلسفه یک حقیقت واحد را با تعابیر متفاوت، و هریک بطور خاص، بیان می کنند. در این کتاب مطالعه جامعی توسط «محمد یوسف موسی» در مورد رویکرد و روش ابن رشد، انجام شده و به تفصیل درباره مبنای تاریخی که او فلسفه خود را بر آن بنا کرده، و روش علمی وی برای اثبات آن مسائل می پردازد. ////=======

«تهافت التهافت» از بزرگترین آثار کلامی – فلسفی ابن رشد به عربی است و جوابیه ای به «تهافت الفلاسفة» که در آن به بیان پریشان گویی و تناقض آرای حکما پرداخته شده بود و در بیست مسئله ادله آنان را نقد و بررسی کرده است. ابن رشد کتاب «تهافت التهافت» را در پاسخ به «تهافت الفلاسفة» غزالی به رشته تحریر درآورده است، تا نشان دهد که بیشتر آنچه غزالی در کتابش آورده است از ارزش تصدیقی و اقناعی برخوردارند و به مرتبه یقین و برهان نمی‌ رسند. غزالی در بیست مسأله بر فلاسفه خرده گرفته در سه مورد حکم به تکفیر ایشان داده است. ابن‌ رشد یک به یک این مسائل را طرح کرده و به مقابله با غزالی رفته است. او فحاشی‌ های غزالی را با فحاشی پاسخ داده، اما آنجا که پای انتقاد و استدلال در میان است در بسیاری موارد به غزالی حق داده است و ابن‌ سینا را به کج‌ فهمی متهم کرده است. به نظر او کتاب غزالی مباحث الهی را از محل ویژه خویش به در آورده و برای غیر اهل آن عرضه کرده است. همین امر باعث شده است که این مباحث حالت برهانی خود را از دست بدهند، و به‌ صورت سخنانی جدلی و خطابی درآیند. از اینجاست که او نه گزارش غزالی را از دیدگاه‌ های فیلسوفان می‌ پسندد و نه انتقاد او را از آنها. مسائل بیست گانه ای که غزالی به نظر خود به فیلسوفان خرده گرفته و ابن رشد آنها را رد کرده می توان این گونه تقسیم کرد: 1- اتصال خدا با عالم: شامل چهار مسئله اول کتاب (قدم عالم - ابدیت عالم و زمان – خدا فاعل و صانع عالم است - عجز فیلسوفان از اثبات وجود صانع) 2- یگانگی خدا و عجز فیلسوفان از اثبات آن (مسئله پنجم) 3- صفات خدا (از مسئله ششم تا دوازدهم را در بر می گیرد) 4- علم خدا به جزئیات (مسئله سیزدهم) 5- مسائل فلکی و طبیعی (از مسئله چهاردهم تا شانزدهم) 6- سببیت (مسئله هفدهم) 7- نفس انسانی (مسئله هجدهم و نوزدهم) 8- بعث اجساد و حشر ارواح (مسئله بیستم) ابن رشد از روش جدلی که در عهد موحدین شایع بود تاثیر پذیرفت و آن را به بهترین صورت در کتابش به کار برد. وی در ردیات خود بر غزالی به مسائلی که درباره قدم و ابدیت آن و نیز زمان، مکان، حرکت، وجود خالق و علم و ماهیت و صفات او، روان بشری و جوهر آن، عالم بالا و اجرام و افلاک آن و حشر موجودات است، می پردازد.