آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 294
عقلانیت ازنظر آگوستین و ملاصدرا
نویسنده:
زهرا محمود کلایه ، رضا اکبریان ، محمد سعیدی مهر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
قدیس آگوستین(354-430 م) از بزرگان الهیات مسیحی در غرب و ملاصدرا(1571-1641 م) از متفکران فلسفه‌ی اسلامی در شرق، گرچه در دو زمینه‌ی فکری مختلف اندیشیده و به تعاریف مختلفی از عقلانیت دست یافته‌اند، اما هر دو درمقام تعیین مصداق،عقلانیت را اصطلاحی جامع با کاربردی تشکیکی دانسته‌اند که در سطوح مختلفی از یقین، تأمین‌کننده‌ی اعتبار علوم کاربردی، نظری و مکاشفه‌ای است. طی این مقاله به بررسی تعاریف مختلف آگوستین و ملاصدرا از عقلانیت پرداخته و ضمناً نشان خواهیم داد سه محور مشترک در تبیین این دو اندیشمند از عقلانیت بشری عبارت‌اند از: «دوسویه‌دانستن فرآیند ادراک»، «تبیین فرآیند ادراک بر مبنای مشاهده» و «تشکیکی‌بودن معنای تعقل». البته برخلاف آگوستین که نقشی بنیادین و جهت‌دهنده برای اراده و عشق در فرآیند تعقل قائل می‌شود، ملاصدرا اولاً حرفی از عشق به‌میان نمی‌آورد، ثانیاً اراده را نیز تابعی از تعقل و فرع بر آن می‌داند.
صفحات :
از صفحه 129 تا 152
تحلیل نسبت میان عقل و ایمان از دیدگاه آگوستین و ملاصدرا
نویسنده:
زهرا محمودکلایه
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مشخص ساختن کارکردهای عقل و ایمان در ارتباط با معارف و باور های بشر، از چالش برانگیز ترین مسائل پیش روی اندیشمندان در طول تاریخ بوده و همچنان از مسائل اساسی در حوزه فلسفه دین و کلام جدید است. یکی از مهمترین حوزه های مواجهه و رویارویی این دو عنصر با یکدیگر مربوط به مسئله سنجش عقلانی متعلقات ایمان است. برخی از اساسی ترین پرسش های مربوط به این حوزه عبارت است از این که عقلانیت بشری یا معرفت عقلانی به چه معنا است و محدوده عملکرد آن کدام است؟نسبت هر یک از عناصر عقل و ایمان، با معارف بشری چیست؟آیا اعتقاد ما به گزاره های دینی که متعلق ایمانند، داخل در حوزه فعالیت عقل خواهد بود و آیا می توان برای عقل نقشی در موجه ساختن و سنجشِ صدقِ ایمان دینی قائل شد؟قدیس آگوستین(354-430م) که در زمره آباء کلیسا در غرب به حساب می آید و ملاصدرا(1571-1641م) که از بزرگان جریان فلسفه اسلامی در شرق است، هر دو از جمله افرادی هستند که عمیقاً به این مسئله توجه داشته و برای یافتن پاسخ مناسب در تبیین رابطه عقل و ایمان کوشیده اند.در پژوهش حاضر این مسائل را در اندیشه این دو متفکر پیگیری خواهیم کرد.
گذار ابن سینا از تحلیل معناشناختی مشتقات طبیعت به نتایج طبیعت شناسانه
نویسنده:
سکینه کریمی، محمد سعیدی مهر
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع) پردیس خواهران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
ابن سینا، در مواردی، از مباحث معناشناختی برای دست یابی به نتایجی در فلسفه طبیعی خود سود برده است. برای نمونه، وی به منظور بازشناسی ویژگی های طبیعی، از تحلیل معنا شناسانه الفاظی که از «طبیعت» مشتق می شوند، استفاده و مشتقات پنج گانه ای را برای این معنا ذکر کرده است. از تحلیل مضامین فلسفی ای که او ذیل هر یک از این مشتقات بیان می دارد، این نتیجه حاصل می شود که ویژگی های طبیعی اشیاء، از ذات آن ها برآمده است و بر آن تکیه دارد. مسئله اصلی که در این جا رخ می نماید این است که چگونه می توان گذار ابن سینا از مباحث معناشناختی به نتایج طبیعت شناختی را موجه دانست؟در پاسخ به این مسئله، تلاش شده است ضمن آشکارسازی پیش فرض های ابن سینا از طریق تحلیل نسبت مشتق و مبدأ اشتقاق از یک سو و واکاوی مفهوم طبیعت از سویی دیگر، موجه بودن چنین گذاری نشان داده شود.
صفحات :
از صفحه 77 تا 98
آگاهی مرتبه بالاتر در فلسفه ابن سینا
نویسنده:
محمد سعیدی مهر، اکرم صفر نوراله
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
تبیین آگاهی از نظر ابن‏سینا با آگاهی مرتبه بالاتر میسر است. از نظر ابن‏سینا انسان به بخشی از دانسته­های خود آگاهی هوشیارانه ندارد. ناهوشیاری هم در آگاهی­های طبعی یعنی آگاهی به ذات و بدیهیات و هم در ادراکات حسی، خیالی و عقلی وجود دارد. آنچه باعث تمایز آگاهی هوشیارانه از آگاهی ناهوشیارانه می­شود، حضور نفس به مثابه ناظر ادراکات در اولی و عدم حضور آن در دومی است؛ بنابراین، کسب آگاهی تنها با تنبه و توجه و التفات نفس ممکن است، یعنی تا زمانی که انسان نداند که می­داند، آگاهی حاصل نشده است؛ از این­رو، آگاهی مستلزم آگاهی مرتبه بالاتر است.
صفحات :
از صفحه 5 تا 20
خوانش توصیفی-تحلیلی جایگاه عقل از دیدگاه ملاصدرا و ابن‌عربی
نویسنده:
زهرا صفاری نژاد ، محمد سعیدی مهر
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
ابن عربی با رویکردی عرفانی و ملاصدرا به مثابه یک حکیم متأله در آثار خود به بررسی عقل، خواه به عنوان موجودی مستقل از انسان و خواه به مثابه قوه ای ادراکی در انسان پرداخته اند. مقاله حاضر در صدد تحلیل و مقایسه این دو دیدگاه است. از نظر ابن عربی، عقل اول، نخستین مخلوق روحانی و اولین مفعول ابداعی است که همه معلومات علوی و سفلی است که بدون واسطه از خداوند دریافت می کند. وی عقل نظری را در معرفت به حق، ناتوان می‌شمارد و معتقد است عقل در شناخت حق‌تعالی، دو مقام دارد: مقام ادراک و مقام قبول و پذیرش. عقل از ادراک و شناخت ذات حق و بعضی از مراتب تعینات و تجلیات حق، ناتوان است، اما در مقام پذیرش و قبول، قادر به شناخت حق بوده و محدودیتی ندارد. ملاصدرا در برخی آثار خود، عقل را صادر نخستین به شمار می آورد، ولی در برخی آثار دیگر به پیروی از دیدگاه عرفا، وجود منبسط را صادر نخست می‌پندارد. وی هرچند برای عقل، جایگاه رفیع معرفت‌شناسی درنظر می‌گیرد، اما با پذیرش محدودیت‌های آن و ردّ حجیت مطلق برای عقل، مدعی است فرد می‌تواند با شناخت‌های عقلانی به‌سوی استکمال نفسانی خویش پیش رفته و زمینه را برای دریافت‌هایی فراتر از عقل فراهم آورد.
صفحات :
از صفحه 71 تا 86
فلسفه دین: خدا،اختیار و شر
نویسنده:
آلوین پلانتینگا ؛ ترجمه و توضیح محمد سعیدی‌مهر.
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: قم: موسسه فرهنگی طه، کتاب طه‏‫، ۱۳۷۶.‬,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
کتاب حاضر، به دو مقوله مهم در فلسفه دین یعنی الحاد طبیعی (عقلانی) و براهین مربوط به آن و الاهیات طبیعی (عقلانی) و براهین اثبات وجود خدا می‌پردازد. کتاب شامل مقدمه‌ای از مترجم درباره معرفت‌شناسی از نظر پلاتینگا، و دو فصل در باب الحاد طبیعی و الاهیات طبیعی و یاداشت‌های مترجم در باب مسائلی چون شر، برهان جهان‌شناختی و برهان نظم است. مقدمه‌ای که مترجم درباره معرفت‌شناسی دینی پلانتینگا بیان کرده شامل مباحثی بدین شرح است: 1. مبناگروی و تقسیم باورها به دو دسته پایه و غیر‌پایه. 2. توضیح اندیشه دلیل‌گرای متفکران پیشین که صحت و صدق یک گزاره را در گرو وجود قراین و دلایل کافی برای اثبات آن می‌دانستند. 3. نقد پلانتینگا به مبناگروی کلاسیک و ایجاد یک معرفت‌شناسی معقول که موسوم به معرفت‌شناسی اصلاح شده است. 4. بررسی گزاره «خداوند وجود دارد» به عنوان یک باور قطعی (پایه) 5. بررسی پاره‌ای از اشکالات وارده بر این نگرش.
نظریه حمل سید صدرالدین دشتکی
نویسنده:
محمد سعیدی مهر ، سید احمد حسینی سنگچال
نوع منبع :
نمایه مقاله
چکیده :
دشتکی در ارائه نظریه حمل خود، از دو نظریه بدیل یاد می‌کند؛ «ثبوت امر لامر» و «تغایر مفهومی موضوع و محمول و اتحاد در ذات». دشتکی با نقد این دو دیدگاه، «تغایر اعتباری و اتحاد در وجود» را به عنوان نظریه حمل استاندارد معرفی می‌نماید. تحلیل ویژه دشتکی از مشتقات نقش مهمی در این نظریه دارد. انکار نسبت از دیگر عناصر تشکیل دهنده نظریه دشتکی است و با کمک آن می‌تواند حمل را به هوهویت و عینیت موضوع و محمول تحلیل کند. دشتکی در می‌یابد که هر یک از بساطت یا ترکب مشتق با نظریه حملی که او به دنبال آن می‌باشد، در تنافی اند و لذا تحلیل ویژه ای از مشتقات عرضه می کند. تحلیل او از مشتقات، راه را برای تفکیک دوگانه «ثبوت مبدا برای موضوع» و «اتحاد محمول و موضوع» هموار می‌سازد و او را در تحلیل قاعده فرعیه و جهت در عقدالوضع یاری می‌‌کند. همه این عناصر به یاری دشتکی می‌آیند تا بتواند قضایای لابتیه، هلیه بسیطه و معدوله را تحلیل کند و نظریه حمل منتخب خود را در مورد آن ها به کار گیرد.
جنبه‌‏های صوفیانۀ سازمان نوافلاطونی اندیشۀ ابن‏سینا در اخلاق
نویسنده:
محمدهانی جعفریان ، محمد سعیدی مهر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
اخلاق صوفیانه از مراتب سه‌‏گانۀ سازمان فکر نوافلاطونی ابن‏سینا در اخلاق است. ابن‏‌سینا، همچون دیگر بخش‏‌های کار خود دربارۀ تصوف، اخلاق صوفیانه را در قالب فکری‌ای طرح کرده است که در خودِ اندیشۀ صوفیانه می‌یابیم. به‌عبارتِ‌دیگر، بحث ابن‏‌سینا در اخلاق تصوف را بدون رجوع به فرهنگ فکری خود صوفیه نمی‌‏شود درک کرد. بااین‌حال، حجم مطالب ابن‏‌سینا دربارۀ اخلاق صوفیانه، به‌دلیلِ جایگاه خاص اخلاق علمی در کار او، بسیار ناچیز است. به همین دلیل در این مقاله، برای بیان برخی جنبه‏‌های صوفیانۀ اخلاق او، از دیگر متون ارائه‌شده در این قالب فکری نیز استفاده می‌کنیم و ضمن ارائۀ توضیحاتی بیشتر‏ از خلال چنین متونی، می‌کوشیم عبارات مختصر ابن‏‌سینا را تفصیل دهیم. از طرف دیگر، اخلاق مطرح در متون صوفیانه گستره‌ای وسیع از مفاهیم را در بر می‏‌گیرد که اخلاق صوفیانۀ ابن‌‏سینا نیز به‌طورِ مختصر به کثیری از آنها اشاره دارد. در این مقاله، تلاش بر این است که از این گسترۀ وسیع صرفاً به مفاهیمی بپردازیم که بین اخلاق نوافلاطونی و اخلاق صوفیانه مشترک است. این تحقیق نشان خواهد داد که منبع این گونه مفاهیم تفکر اخلاقی صوفیه است، هرچند ابن‏‌سینا در بررسیِ آنها، تعارضی نیز با سازمان نوافلاطونی اندیشۀ خود در اخلاق ندیده است.
صفحات :
از صفحه 31 تا 47
تبیین ابن‌ سینا از استنباط آرای محموده
نویسنده:
مجید شمس آبادی حسینی ، محمد سعیدی مهر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
ازجمله مباحثی که به‌اختصار در آثار ابن‌سینا ذکر شده، آرای محموده و روش استنباط آن‌هاست. ازنظر شیخ‌الرئیس، عقل به‌تنهایی نمی‌تواند به آرای محموده دست یابد و مؤلفه‌های دیگری همچون آرای نظری، شهرت، استقرا، تجربه و مصلحت در این زمینه، نقش اساسی دارند؛ اما روش استنباط آرای محموده از این مؤلفه‌های مختلف، محل بحث است؛ افزون‌بر آن، آرای محموده ذیل مجموعة مشهورات جای می‌گیرند و بیان ابن‌سینا دربارة حجت‌آوری بر این آرا و از سوی دیگر، برهان‌ناپذیری مشهورات، ناسازگار به‏نظر می‌رسد؛ اما با نگاهی تحلیلی به مباحث بوعلی در بخش مشهورات منطق و کارکردهای عقل عملی، و بررسی نگاه وی به اخلاق می‌توان تبیینی نو در این حوزه به‌دست داد که سازگاری مؤلفه‌های یادشده با یکدیگر و سازگاری سخنان این فیلسوف با هم در این حوزه را روشن می‌کند. این تبیین از این نکتة فلسفی در آثار ابن‌سینا سرچشمه می‌گیرد که اساساً حجت و مقدماتش که در استنباط آرای محموده مطرح می‌شود، با برهان و مقدماتش که در فلسفة نظری و منطق کلاسیک وجود دارد، متفاوت است. وقتی شیخ‌الرئیس از حجت‌آوری بر آرای محموده سخن می‌گوید، مقصودش اقامة برهان بر آن‌ها نیست که با برهان‌ناپذیری مشهورات و آرای محموده ناسازگار باشد؛ بلکه حجت می‌تواند اعم‌از قیاس و استقرا باشد؛ بدین ترتیب، برخی آرای محموده برپایة موارد استقراشده و برخی دیگر هم برمبنای قیاس نتیجه‌گیری می‌شوند. قیاس نیز مقدمات مختلفی اعم‌از اوّلی و کلی تا تجربی، مشهور یا جزئی دارد و اموری همچون آداب، انفعال‌های نفسانی و مصلحت‌های انسانی هم ذیل این مقدمات قرار می‌گیرند.
صفحات :
از صفحه 75 تا 95
تحقیقی در سازمان نوافلاطونی اندیشۀ ابن‏‌سینا در اخلاق
نویسنده:
محمدهانی جعفریان ، محمد سعیدی مهر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در این مقاله سعی بر این است که به سازمان فکری ابن‏سینا در اخلاق پرداخته و نشان داده شود که نظام اخلاق ابن‌‏سینا در قالبی کاملاً نوافلاطونی بروز پیدا می‏‌کند. علاوه‌براین، به استفادۀ او از بسیاری از مفاهیم نوافلاطونی نیز در درون این سازمان فکری پرداخته خواهد شد. برای نشان‎‌دادن سازمانِ نوافلاطونیِ فکر ابن‏‌سینا در اخلاق، در مهم‌ترین قدم تلاش بر این است نشان داده شود که اخلاق ابن‏‌سینا در تمام ابعاد آن، از جایی که ابن‏‌سینا بحث اخلاق را آغاز می‏‌کند تا آنجا که صحبت از غایت نهایی انسان از عمل اخلاقی می‏‌کند، دارای مراتب است که مهم‌ترین خصیصۀ متافیزیکی سازمان فکر نوافلاطونی است. در قدم بعد، به مفاهیمی می‏‌پردازیم که او از اندیشۀ نوافلاطونیان استفاده کرده و در سازمان فکری خود پذیرفته و به کار گرفته است. مفاهیمی چون لحاظ مراتبی سه‏‌گانه برای اخلاق شامل اخلاق عامیانه، عالمانه و عاقلانه یا درنظرگرفتنِ عمل اخلاقی انسان به‌عنوانِ تکمیل‌‏کنندۀ خلقت خداوند یا درنظرگرفتنِ مفهوم تشبه به مبادی عالیه یا خداوند به‌عنوانِ غایت اخلاق از جملۀ این مفاهیم‌اند. علاوه بر لحاظ مراتب، وجود بسیاری از این دست مفاهیم نوافلاطونی در شکل‏‌دهی به این سازمان فکری نقش داشته‏ است.
صفحات :
از صفحه 77 تا 98
  • تعداد رکورد ها : 294