آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
آثار مرتبط با شخصیت ها
>
02.متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
>
ح. قرن هشتم قمری
>
قطبالدین رازی
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
3
4
5
6
تعداد رکورد ها : 52
عنوان :
جهت جمله ای و جهت شیئی
نویسنده:
محمد سعیدی مهر
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
پلانتینگا
,
منطق موجهات
,
ابن سینا
,
جهت شیئی
,
جهت جمله ای
,
جهت ربط
,
جهت سور
,
جهت قضیه(اصطلاح وابسته)
کلیدواژههای فرعی :
علم ازلی الهی ,
اختیار انسان ,
منطق گزاره ها ,
منطق محمولات ,
قضیه سالبه کلیه ,
جهان های ممکن(اصطلاح وابسته) ,
امکان(جهت قضیه) ,
ضرورت(جهت قضیه) ,
سور وجودی ,
امکان عام شیئی ,
امکان خاص شیئی ,
جهت پی آیند ,
جهت پی آمد ,
ضرورت پی آیند ,
ضرورت پی آمد ,
جهت ترکیبی ,
جهت تجزیه ای ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
امروزه تمایز میان جهات جمله ای (de dicto) و جهات شیئی (de re) از مباحث بسیار مهمی است که هم در حوزه منطق موجهات و هم در قلمرو متافیزیک تحلیلی، جایگاه ویژه ای یافته است. برای مثال، پذیرش ضرورت شیئی یکی از مبانی اساسی پذیرش ذات گرایی (essentialism) است. در این مقاله پس از اشاره ای کوتاه به سابقه این تمایز در فلسفه غرب و اسلامی به تفاوت نحوی و معنایی این دوگونه جهت پرداخته می شود. در ادامه تفاوت تفکیک جمله ای / شیئی با دو تفکیک مشابه بررسی می گردد و در پایان نگاهی به رابطه جهات جمله ای و جهات شیئی خواهیم داشت.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 125 تا 148
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
قضیه ذهنیه
نویسنده:
اسداله فلاحی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
منطق جدید
,
اصطلاحنامه منطق
,
قضیه ذهنیه
کلیدواژههای فرعی :
قضایای لابتیه ,
معدوم ممکن ,
قضیه شرطیه ,
قضیه طبیعیه ,
قضیه حقیقیه ,
قضیه خارجیه ,
قضایای منطقی ,
موضوع((اجزاء قضیه)، قسیم محمول و نسبت حکمیه و حکم) ,
محمول((اجزاء قضیه)، قسیم موضوع و نسبت حکمیه و حکم) ,
وجود ذهنی ,
وجود خارجی(اصطلاح وابسته) ,
طبیعی انگاری قضیه ذهنیه ,
معقول ثانی انگاری قضیه ذهنیه ,
قواعد منطق قدیم ,
معقوله انگاری قضیه ذهنیه ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
,
محمدرضا مظفر
,
غلامحسین ابراهیمی دینانی
شاپا (issn):
2251-6123
چکیده :
«قضیه ذهنیه» یکی از اصطلاحاتی است که در منطق اسلامی معرفی شده و در فلسفه اسلامی به کار رفته است. در این مقاله، با پی گیری تحولات تاریخی این اصطلاح، نشان داده ایم که قضیه ذهنیه معانی بسیاری را در دوران های مختلف به خود گرفته و با قضیه های گوناگونی در منطق و فلسفه گره خورده است. این تنوع و دگرگونی در معانی سبب شده است که قضیه ذهنیه با ابهامات بسیاری چه در منطق قدیم و چه در فلسفه اسلامی رو به رو گردد. در این مقاله، سعی شده است افزون بر تفکیک این معانی، صورت بندی دقیقی از معانی قضیه ذهنیه در منطق جدید ارایه شود تا به کمک آن، امکان ارزیابی این اصطلاح فراهم گردد. در این صورت، بهتر می توان صحت و سقم دعاوی نسبت به این قضیه و درستی یا نادرستی کاربرد آن در مسایل منطقی، فلسفی را آزمود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 21 تا 52
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
سیر تحول قیاس خلف از ارسطو تا قطب رازی
نویسنده:
امین شاهوردی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
نسب اربع
,
منطق ارسطو
,
اصطلاحنامه منطق
,
قضیه شرطیه
,
مقدمات قیاس
,
حد وسط
,
قیاس خلف (مقابل قیاس مستقیم)
,
برهان خلف
,
سنت سینوی تحلیل قیاس خلف
,
منطق دانان مشائی
,
صغری قیاس
,
کبری قیاس
,
منطق دانان سنت اسلامی
کلیدواژههای فرعی :
قیاس استثنائی ,
قیاس اقترانی ,
قیاس اقترانی حملی ,
قیاس عکس ,
قیاس از وضع ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2008-9422
چکیده :
در این مقاله، تلاشهای منطقدانان دورۀ اسلامی در تبیین رابطۀ میان دو بخش قیاسی و غیرقیاسیِ قیاس خلف، مورد بررسی قرار میگیرند و با نگاه به آثار شارحان یونانی ارسطو مانند اسکندر افرودیسی و فیلوپونوس و اشاره به ناتوانی آنها در تبیین سخنان ارسطو در تحلیل اوّل، دو رویکرد کلی در این زمینه معرفی میشود. در رویکرد نخست که از سوی افضلالدین مرقی ارائه گردیده، رابطۀ میان دو بخش قیاسی و غیرقیاسیِ قیاس خلف در چارچوب منطق ارسطویی و بر اساس صورتبندی وی از قیاس حملی در قالب قیاس استثنائی توجیه میگردد. در حالی که در رویکرد دوم که از سوی ابنسینا ارائه شده و مورد قبول اکثر منطقدانان پس از وی قرار گرفته است، رابطۀ بخش قیاسی و غیرقیاسیِ قیاس خلف بر اساس نوآوری وی در زمینۀ قیاسهای اقترانی شرطی و خارج از چهارچوب منطق ارسطویی تبیین میگردد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 203 تا 220
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تحریر القواعد المنطقیة فی شرح الرسالة الشمسیة
نویسنده:
محمد بن محمد قطب الدین رازى؛ حاشیه نویس: علی بن محمد شریف جرجانی؛ مصحح: محسن بیدارفر
نوع منبع :
کتاب , شرح اثر , حاشیه،پاورقی وتعلیق , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست
معرفی کتاب
وضعیت نشر :
قم: بیدار,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
مفردات
,
احکام قضایا
,
موضوع منطق
,
و سایر علوم انسانی
,
اصطلاحنامه منطق
,
عکس مستوی ( قضیه )
,
عکس نقیض ( قضیه )
,
قیاس
,
13. علم کلام
,
کتب منطق
شابک (isbn):
964-7155-15-8
چکیده :
«تحرير القواعد المنطقية في شرح الرسالة الشمسية»، تأليف قطب الدين محمد بن محمد رازى، از جمله شروح عربى كتاب «الرسالة الشمسية» نجم الدين على كاتبى قزوينى است. اين كتاب به درخواست غياث الدين محمد وزير سلطان ابوسعيد بهادرخان در سال 728ق، نگارش شده است. در ذيل صفحات كتاب نيز حاشيه سيد شريف جرجانى ارائه شده است. كتاب به شيوه «قال - أقول» نگارش شده؛ بدين ترتيب كه نويسنده با لفظ «قال» بخشى از عبارت كاتبى را به طور كامل آورده و پس از آن با لفظ «أقول» به شرح و توضيح آن پرداخته است. اين كتاب، ثمره فعاليت علمى سه تن از معروف ترين حكما و علماى منطق (كه ابتداي اين نوشتار نام برده شد) بوده و لذا مورد توجه مدرسين و محققين اين فن قرار گرفته است. محقق در ابتداى كتاب، شرح حال، فعاليت هاى علمى و تأليفات هر يك از اين افراد را شرح داده و در آخر به معرفى رساله شمسيه و حواشى و تعليقات آن پرداخته است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
حاشیة الصغری للسید الشریف علی القطب
نویسنده:
السيد الشريف
نوع منبع :
کتاب , حاشیه،پاورقی وتعلیق , آثار مخطوط(خطی) و طبع قدیم , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
استانبول - ترکیه: جمال افندی,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
اصطلاحنامه منطق
,
منطق قدیم
,
الرسالة الشمسیة : نجم الدین کاتبی
,
شرح الشمسیه: قطب الدین رازی
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
رازستانی و رمزگشایی اختلاف دیدگاه های شیخ الرییس درباره نظام فیض
نویسنده:
عین اله خادمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
مشاء
,
ابن سینا
,
آموزه فیض
,
فلسفه مشاء
,
فیض الهی
کلیدواژههای فرعی :
عقل فعال ,
آفرینش (اِبداع) ,
فاعلیت الهی ,
تجلی حق تعالی در عالم ,
اِبداع (آفرینش) ,
اشارات و تنبیهات ,
ظهور ,
تجلی اسماء و صفات الهی ,
صادر اول ,
عقل اول ,
ابداع ,
صادر اول ,
عقول ,
قاعده «الواحد» ,
نظام ثنایی ,
معرفت عرفانی ,
عقول مجرده ,
عقول عشره ,
عقل اول ,
عقل فعال ,
توحید افعالی(الهیات بالمعنی الاخص) ,
تجلی ,
عالم ( امکانی ) ,
تجلی اسماء ,
اقانیم ثلاث ,
کتاب مبدأ و معاد ,
رساله عشق ,
واحد و کثیر ,
سبب اول ,
اسباب ثوانی ,
نظام ثلاثی ,
نظریه خلق ,
کتاب شفا (ابن سینا) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
ملا عبدالرزاق لاهیجی
,
عبدالله جوادی آملی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2251-6123
چکیده :
برخلاف تصور برخی نویسندگان، شیخ در آثار مختلف خویش درباره نظام فیض، نظریه واحدی ارایه نداده است. بلکه با تامل در مکتوبات او در می یابیم که شش اختلاف - تبیین نظام فیض بر اساس نظام ثنایی یا ثلاثی با استفاده از مولفه علم یا تعقل، دفاع از نظریه تجلی به عنوان بدیل نظریه فیض، انکار و اثبات فاعلیت برای حضرت حق، عقل فعال و صادر اول و اختلاف درباره تعداد عقول - را می توان در آثار او رصد کرد. در تحلیل و رمزستانی اختلاف دیدگاه های شیخ الرییس، شش نظریه ذیل شایان بررسی است: ناظر بودن نظریه های مختلف به امکان پیدایش کثیر از واحد، توجیه و جمع آرای شیخ، تعیین نظریه شیخ در الاشارات به عنوان آخرین دیدگاه او، ناهماهنگی میان دیدگاه های شیخ در مکتوبات متعددش، سیر تحول نظریه شیخ از خلق به تجلی، تمایل ابن سینا به ابداع نظریه نوین و عدم توفیقش، به زعم نگارنده، به جهت برخی نقایص پنج نظریه اول و برخی نقاط قوت نظریه اخیر، در مجموع، نظریه ششم بر سایر نظریه ها برتر است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 67 تا 90
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی آرای منطقی غزالی و ابنسهلان ساوی
نویسنده:
اکبر فایدئی، کریم علیمحمدی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
امام محمد غزالی
,
اصطلاحنامه فقه
,
اصطلاحنامه منطق
,
زین الدین عمر بن سهلان ساوی (470 - 540 ق)
کلیدواژههای فرعی :
تصور و تصدیق ,
کتاب مقاصد الفلاسفه ,
رابطه لفظ و معنا ,
منطق نگاری نه بخشی ,
نسب اربع ,
برهان قاطع ,
منطق نگاری ,
منابع استدلال فقهی ,
دانشنامه علایی ,
عقل فعال ,
میزان تلازم ,
قرآن ,
کلیات خمس ,
قضیه خارجیه ,
دلالت التزامی ,
تمثیل(منطق) ,
قیاس ,
قیاس استثنائی ,
برهان ( صناعت ) ,
نفس الشیء ,
قضیه ذهنیه(قسیم قضیه خارجیه و حقیقیه) ,
قضیه حقیقیه(قسیم قضیه ذهنیه و خارجیه) ,
نفس الامر(اصطلاح وابسته) ,
صورت منطقی قضیه ,
نظام منطق نگاری تلفیقی ,
نظریه مهجوریت دلالت التزامی ,
مرکب انگاری تصدیق ,
قول جازم ,
مهجوریت خاص ,
مهجوریت عام ,
مهجوریت اعم ,
القسطاس المستقیم ,
میزان شیطان ,
مصداق محوری ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه حلی
,
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
6123 2251
چکیده :
شناخت آرای منطقی امام محمد غزالی و قاضی زینالدین عمر بنسهلان ساوی در فهم آرای منطقدانان پس از آنها، بهویژه فخررازی، اهمیت بسزایی دارد. نقش غزالی در تبیین جایگاه رفیع علم منطق و رشد میزان مقبولیت آن در میان متشرعین آن زمان انکارشدنی نیست. مرکبانگاری تصدیق و بررسی تمایز آن با معرفت، نسبتهای چهارگانهی منطقی، الحاق منطق به اصول فقه، درآمیختن قواعد منطقی با اصطلاحات ابتکاری جدید و مثالهای اصولی و اسلامی و استخراج قیاسهای منطقی از قرآن کریم از ابتکارات و آرای منطقی امام محمد غزالی است. ابنسهلان ساوی هم که در برخی موارد متأثر از غزالی است، ابداع نظام منطقنگاری تلفیقی، نظریهی مهجوریت دلالت التزامی در علوم و تفسیر نفسالامر به وجود عینی و حاضر بالفعل در عالم خارج، از ابتکارات و اندیشههای منطقی خاص حکیم ساوی است، که ما در این نوشتار، به ذکر و بررسی و مقایسهی آرای آنها میپردازیم.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 64 تا 90
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
دوگانه حقیقیه – خارجیه و نقش آن در برهان
نویسنده:
رضا محمدزاده, احمد عابدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
خواجه نصیر طوسی
,
قضایای ثلاث
,
خونجی
,
اصطلاحنامه منطق
,
عقد الوضع
,
برهان ( صناعت )
,
قضیه ذهنیه(قسیم قضیه خارجیه و حقیقیه)
,
قضیه خارجیه(قسیم قضیه ذهنیه و حقیقیه)
,
قضیه حقیقیه(قسیم قضیه ذهنیه و خارجیه)
کلیدواژههای فرعی :
قضایا ,
قضیه حملیه ,
قضیه موجبه ,
عقدالحمل ,
قضیه حملیه محصوره ,
حد اصغر ( قیاس ) ,
حد اکبر ( قیاس ) ,
حد وسط ,
ذاتی(باب برهان) ,
جهت قضیه(اصطلاح وابسته) ,
حقیقیه در برهان ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه حلی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
هدف از نگارش این مقاله، بررسی کارکرد معرفتی قضایای حقیقیه و خارجیه در صناعت برهان، در سایه تامل در ضوابط و شرایط منطقی این قضایا است. در باب قضایای حقیقیه و خارجیه، دیدگاه های متعددی ارایه شده است که دیدگاه مختار در پژوهش حاضر، بر مبنای تمایز این دو گزاره از حیث نحوۀ اقتران عقدین استوار است. اگر اقتران عقدالوضع و عقدالحمل در قضیه مسوره به نحو لزومی باشد، قضیه حقیقیه است و اگر این ارتباط به نحو تصادفی باشد، قضیه خارجیه است. اعتقاد نگارنده آن است که شرایط قضایای برهانی را می توان به وضوح، در قالب طبقه بندی قضیه مسوره به حقیقیه و خارجیه تبیین نمود که بر اساس آن روشن می گردد تنها قضیه ای که به لحاظ معرفتی در الگوی علم شناسی قدما قابل استفاده می باشد، گزاره حقیقیه است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 5 تا 32
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی و نقد ارتباط بداهت با دو عنوان «وضوح» و «یقین»
نویسنده:
محسن جوادی، احمد غفاری قره باغ
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
بداهت تصورات
,
وضوح
,
امور بدیهی
,
یقین (به معنی اخص)، قسیم تصدیق شبیه به یقین و تصدیق ظنی)
,
بداهت((اصطلاح وابسته)، مقابل ادراکات فطری)
کلیدواژههای فرعی :
بدیهیات اولیه ,
مجربات ,
فطریات ,
حدسیات ,
متواترات ,
مشاهدات (وجدانیات و حسیات) ,
فطری((سرشتی)، اصطلاح وابسته) ,
قضایای نظری ,
یقین ذاتی ,
یقین موضوعی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه حلی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
محمدتقی مصباح یزدی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
برای بداهت شناخت، چهار تعریف در فلسفه اسلامی ارایه شده است که تعریف رایج آن «عدم احتیاج به تلاش فکری» است.تبیین نوع ارتباط مفهومی و مصداقی بداهت با عناوین «وضوح» و «یقین»، می تواند ما را از خلط حیثیات مختلف معرفت شناختی با یکدیگر مصون بدارد.در این نوشتار، هر کدام از تعریف های بداهت، از حیث مفهومی، با این دو عنوان مقایسه شده و به این نتیجه رهنمون گردیده است که تعریف رایج، در حیث مفهومی، ارتباطی با یقینی بودن و واضح بودن ندارد؛ هر چند این وضع درباره تعاریف غیر رایج به گونه ای متفاوت است.همچنین از مجموعه قضایای بدیهی، فقط وجدانیات هستند که با عنوان «وضوح» و «یقین» گره خورده اند؛ و فقط اولیات، وجدانیات و حدسیات هستند که با «یقین» ملازمه دارند؛ و سایر بدیهیات، ملازمه ای با این عناوین ندارند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 5 تا 33
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نظریه فلاسفه در باره چیستی و کارکرد عقل عملی
نویسنده:
علیرضا نجف زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عقل نظری
,
عقل عملی
,
مراتب عقل نظری
,
عقل عملی((مدرک کلیات مربوط به عمل)، مقابل عقل نظری)Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect)
,
عقل نظری((مدرکات عقل نظری)، اصطلاح وابسته)
,
مراتب عقل نظری(اصطلاح وابسته)
کلیدواژههای فرعی :
شواهد الربوبیه ,
نفس ناطقه ,
اشارات و تنبیهات ,
افعال آزاد ,
فضیلت اخلاقی (فضایل اخلاقی) ,
افعال اختیاری ,
علم نفس ,
ادراک جزئیات ,
حقیقت نفس انسانی ,
نفس انسانی ,
ادراک جزییات ,
قوه عامله ,
خواص نفس حیوانی ,
فضایل اخلاقی ,
وظیفه عقل عملی ,
قوه مدرکه ,
خود حیوانی ,
نفس ناطقه(اصطلاح وابسته) ,
معرفت نفس(خودآگاهی) ,
صنایع انسانی ,
استنباط حکم کلی ,
خوارق عادت ,
قوه متصرف در بدن ,
تشخیص خوب و بد ,
کتاب شفا (ابن سینا) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
9112-2008
چکیده :
فلاسفه امتیاز نفس انسانی از نفس حیوانی را به عقل نظری و عملی میدانند. اما در بیان چیستی این دو عقل در میان ایشان اختلاف نظر وجود دارد. با تأمل در کلمات ایشان حداقل چهار تفسیر درباره این دو عقل قابل استنباط است. این نوشتار پس از گزارش اقوال و بیان کارکردهای عقل عملی به ارزیابی آراء و تبیین نظریه مختار پرداخته است. قول مشهور در میان متأخران این است که در نفس انسانی بیش از یک عقل وجود ندارد که همه علوم و احکام کلی را ادراک میکند. اما چون این علوم بعضی نظری صرف بوده و به حقایق خارجی و نفس الامری اختصاص دارد به آنها عقل نظری گفته میشود. اما بعضی دیگر چون احکام مربوط به اعمال اختیاری انسان است به آنها عقل عملی گفته میشود. در این تفسیر امتیاز دو عقل از یکدیگر اعتباری و به مدرَکات آنها است. به باور این مقاله این تفسیر به رغم شهرت آن مورد نظر اساطین حکمت نبوده و با اشکالات متعدد مواجه است. اما اقوال دیگر با اندکی تسامح به تفسیر واحد و جامعی قابل ارجاع میباشند و آن این که فعل اولی و بالذات عقل عملی استنباط احکام جزیی عملی از احکام کلی عقل نظری است که چون این احکام در حاکمیت عقل بر قوای بدنی، سبب پیدایش اراده در نفس برای صدور افعال اختیاری و صنایع انسانی میگردد به عقل عملی قوه عامله نیز گفته میشود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 141 تا 164
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
3
4
5
6
تعداد رکورد ها : 52
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید