آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

از جمله مهم‌ترین و بحث برانگیز‌ترین مسائل عرفان اسلامی، وحدت وجود، تنزیه و تشبیه و شطحیات می‌باشند. این مباحث از دیرباز، تقریباً در تمامی مکتب های عرفانی جهان، محل توجه بوده و موافقان و مخالفان عرفان، به اظهار نظر در باره ی آن‌ها پرداخته اند. این سه مسئله هم از حیث مفهوم دینی و مدلول عرفانی و هم از جنبه های منطقی، معرفت شناختی و زبانی، مورد توجه قرار گرفته اند. تفسیر و تحلیل سنّتی از این مسائل از دیرباز بر مبنای تفکر ارسطویی که بر مدار منطق دوارزشی می گردد، استوار بوده است اما همواره از سوی عرف، عقل و شرع مورد انتقاد شدید و طرح پرسش هایی قرار گرفته است. بازتفسیر این مسائل از منظر تفکر فازی که بر منطقی چند ارزشی یا بی نهایت ارزشی، استوار است، می‌تواند به حل این مشکلات و شبهات کمک کند. با کمک تطبیق قواعد فازی شامل مبانی و اصول آن با این سه مسئله در می یابیم که اولاً مهم ترین انگاره های تفکر ارسطویی یعنی اصل تناقض در این مسائل، طرد می‌شود و ثانیاً اصل تشکیک و درجه پذیری به عنوان مبنای دوم در تفکر فازی در آنها جریان دارد و ثالثاً اصول ناهمسازگاری، پیوستگی در عین پویایی و هم برخگی به عنوان اصول این تفکر در آنها ساری و جاری می باشند. در این رساله همچنین به آراء امام خمینی (س) در خصوص این مسائل اشاره کرده و ارتباط آنها را در مبانی و اصول با تفکر فازی مورد بحث قرار داده ایم.

در مکاتب اخلاقی مختلف برای تحقق فعل اخلاقی، معیارهای متفاوتی را طرح کرده اند که از فاعل آن فعل اخلاقی انتظار عمل به آن قوانین را دارند. یکی ازمباحث مهم دراخلاق که به به آن پرداخته شده است مسأله ی «نیت» است در حالی که در مکتب اخلاقی اسلام یکی از موضوعاتی که به عنوان اساس ارزش درافعال اخلاقی مطرح می شود نیت کار و انگیزه ای است که انسان را وادار به انجام فعل می کند و این نیت برخاسته از اختیار انسان می باشد؛ لذا نیت معیاری برای تعیین ارزش افعال اختیاری به شمار می آید و آن را منشأ خوبی ها و بدی ها معرفی می کند به طوری که هرکس با انجام دادن هر عمل تنها به همان مرتبه ای دست می یابد که نیت آن را دارد.کمااینکه پیامبر اکرم (ص) می فرمایند: «کل عامل یعمل علی نیته» (اصول کافی،ج2 ص84)؛ هرکس بر پایه ی نیتش عمل می کند. از این رو از نظر ملامحسن فیض کاشانی(ره) و امام خمینی(ره) که از بزرگان و دانشمندان علم اخلاق به شمار می روند، تنها خوب بودن فعل(حسن فعلی) برای ایجاد ارزش اخلاقی کافی نمی باشد، بلکه افزون بر آن، انگیزه و نیت فاعل(حسن فاعلی) درآن فعل نیز بایستی نیک و الهی باشد و تنها در این صورت است که فعل اخلاقی برای فاعل آن، سعادت بخش خواهد بود. بنابر این ارزش هر رفتار اختیاری، از جهت نیت وابسته به این است که نیت فاعل در انجام دادن آن رفتار تا چه اندازه ای به نیت خالص تقرب نزدیک است. این تأثیر و رابطه بین نیت و ارزش اخلاقی یک رابطه ی تکوینی و حقیقی است؛ نه رابطه ای جعلی و قراردادی. نیت در حسن و قبح فعل به شکلی تاثیرگذار است که عمل فاقد نیت نیک هیچ گاه عمل باارزش تلقی نمی شود.

چکیده ندارد.

امروزه مفهوم امنیت اجتماعی به عنوان یکی از مهم ترین مؤلفه های نظم و ثبات نظام اجتماعی مورد توجه اندیشمندان قرار گرفته است. احساس امنیت، به ویژه برای زنان که نیمی از جمعیت جامعه را تشکیل می دهند، از اهمیت خاصی برخوردار است. در این میان، دین به عنوان مظهر همبستگی اجتماعی نقش اساسی در ارتقای احساس امنیت اجتماعی ایفا می کند. بر این مبنا، هدف اساسی این مطالعه، بررسی رابطه بین میزان دین داری و احساس امنیت اجتماعی زنان در جامعه مورد مطالعه می باشد. این مطالعه از نوع پیمایش اجتماعی بوده و برای جمع آوری داده های پژوهش از تکنیک پرسش نامه همراه با مصاحبه استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه زنان واقع در سنین فعالیت ساکن در مناطق شمال و جنوب شهر تهران می باشد. یافته های تحقیق رابطه بین میزان دین داری و احساس امنیت را نشان می دهد. یافته ها حکایت از رابطه معنی دار بین میزان دین داری و احساس امنیت در بین زنان مناطق شمال و جنوب تهران دارد.

در‌خصوص مفهوم «عدالت حقوقی» در نظام اسلامی، دو دیدگاه وجود دارد: عدالت حقوقی به‌معنای عدالت عرفی و عدالت حقوقی به‌معنای عدالت واقعی. مفهوم عدالت حقوقی در نظام جمهوری اسلامی ایران، منطبق بر عدالت واقعی است. با توجه به تعاریف ارائه‌شده از عدالت در جهان‌بینی اسلامی، یعنی «دادن هر حقی به صاحب آن» و «قرار دادن هر چیزی سر جای خود»، شناخت عدالت متوقف بر شناخت حق است و تعریف حق در اندیشه‌ی اسلامی‌، با تعاریف ارائه‌شده از این واژه در مکاتب دیگری چون پوزیتیویسم حقوقی و حقوق طبیعی تفاوت‌ دارد. «حق» در اندیشه‌ی اسلامی، عبارت است از آن اعتباراتی که با قوانین و غایات واقعی حاکم بر جهان هستی هماهنگ است. از‌ طرف‌دیگر، آنچه که کاملا با قوانین و غایات واقعی حاکم بر نظام هستی و عالم واقع هماهنگ است «شرع» است. بنابراین مفهوم «حق» به‌لحاظ ثبوتی، با قوانین و غایات واقعی حاکم بر نظام هستی و به‌لحاظ اثباتی، با «شرع» پیوندی ناگسستنی دارد. چون با پیروزی انقلاب اسلامی، شرع در قالب قوانین و مقررات مصوب مجالس قانون­گذاری به‌منصه‌ی ظهور رسیده است، عدالت عبارت است از هرچه منطبق بر قانون نظام اسلامی باشد. البته این‌ امر که ملاک عدالتْ قانون است به‌معنای انطباق با پوزیتیویسم حقوقی نیست، بلکه در نظام جمهوری اسلامی ایران، شاهد تلفیق و امتزاج حقوق طبیعی و پوزیتیویسم حقوقی با معانی مدنظر و خاص خود هستیم؛ تلفیقی که خود زمینه‌ساز شکل‌گیری نوع جدیدی از نظام حقوقی شده است.

نخستین حقی که در قرآن کریم برای انسان مطرح شده است، حق حیات و زندگی است. در نگاه قرآن، نابودی حق حیات به ناحق، برابر است با نابودی همه جامعه. «من قتل نفسا بغیر نفس او فساد فی الارض فکانما قتل الناس جمیعا» هر کس دیگری را جز برای قصاص یا مبارزه یا فسادگری بکشد، گویی همه مردم را کشته است. اولین و مهمترین حق کودک جنینی، حق حیات و زندگی است. از منظر حقوق اسلامی، حفظ جان کودک جنینی مانند حفظ جان سایر افراد لازم و واجب است و قتل کودک جنینی جز در موارد استثنایی ممنوع و حرام است. در حقوق اسلام با توجه به اهمیتی که حیات کودک جنینی دارد، قوانین سنگینی برای متعرضین و پایمال کنندگان حق حیات کودک جنینی پیش بینی و مجازات سنگینی برای آن تدوین شده است. ما در این گفتار مباحث مربوط به مسئولیت کیفری سقط جنین را مطرح می کنیم.

این نوشتار خرده گیری های منتقدان قصاص را به نقد و بررسی گرفته است. نویسنده شبهات مخالفان قصاص را به دو دسته تقسم می کند دسته نخست شبهاتی است که اصل قصاص را هدف قراداده اند و دسته دوم شبهاتی است که شرایط قصاص را زیر سوال برده اند. در دسته نخست شبهات زیر به بحث و ارزیابی گرفته شده است: 1- اعدام حد نهایی قتل است نه تنها کیفر قتل2- قصاص وسیله است نه هدف 3- قصاص با دانش روان شناسی و جامعه شناسی سازگار نیست.4- عفو قاتل بهتر از قصاص است. در قسمت دوم این پژوهش شرط همسانی اجتماعی، هم دینی، و هم جنسی، به بررسی گرفته شده است و شبهات مخالفان این سه شرط عرضه شده و هر یک به صورت جداگانه مورد سنجش و نقد قرار گرفته است.

علامه شیخ محمود شلتوت عالمی برجسته، فقیهی هوشمند و نام آور و مفسری توانا و از داعیان بزرگ وحدت مسلمانان به شمار می رود او یکی از بزرگان جهاد در راه خداوند بود که با قلبی خالص و پاک به ندای سیدجمال الدین اسدآبادی و شیخ محمد عبده که در شرق و غرب طنین انداز شده بود لبیک گفته و دریافت که اگر امر عقیده و شریعت در اسلام با روحی خالی از تعصب عرضه شود، قطعاً مسلمانان، اخوت و برادریشان را باز خواهند یافت و دین مبین اسلام به احسن وجه و در کامل ترین شکل ممکن بر جهانیان عرضه خواهد شد. تعصب و فرقه گرایی، ثمره ای جز تفرقه و جدایی بین مسلمانان نخواهد داشت.علامه شیخ شلتوت بیش از آن که به عنوان یک متفکر و متکلم برجسته شناخته شود، به عنوان یک فقیه و مصلح در راستای تقریب بین مذاهب اسلامی شناخته می شود. او با دیدگاه های مترقی خود در راستای اصلاح فکر دینی و تقریب مذاهب اسلامی گام های بسیار اساسی را برداشت و خدماتی که او در این عرصه داشته است مهم و اساسی است و در تاریخی ترین فتوای خود برای اولین بار به عنوان یک عالم بلند پایه اهل سنت جواز پیروی از مذهب شیعه را اعلام کرد

باسمه تعالی بررسی مقایسه جایگاه عشق در نظام هستی بر اساس آراء جناب فیض کاشانی و امام خمینی علا رغم داشتن اشتراکات فراوان در اصل مفهوم عشق ،ذهن را در رابطه با عناوینی چون عقل و عشق، منشا عشق و آثار آن دچار چالش‌هایی می‌کند که هر کدام از دو شخصیت در این زیر شاخه‌ها چگونه توانسته‌اند آراء خویش را به آن دریای سرمدی متصف و متصل نمایند؟ رساله حاضر در دو فصل تنظیم گردیده و در فصل دوم اختصاصاً به بررسی ابعاد مختلف موضوع پرداخته است.

در عرفان اسلامی، همواره این پرسش مطرح بوده است که عارفان حقیقی، با چه ویژگی‌های معرفتی و سلوکی - که در دو ساحت بنیادین عرفان نظری و عملی متبلور می‌شوند - از دیگران متمایز می‌گردند و چگونه این تمایز، ایشان را در مسیر نیل به مقصود الهی رهنمون می‌سازد؟ به بیان دیگر، چگونه می‌توان تصویری جامع از عارف حقیقی ترسیم نمود تا سرمشقی برای جویندگان این طریق باشد؟ پاسخ به این پرسش، از یک سو، نقشی کلیدی در شناخت عمیق عرفان اسلامی ایفا می‌کند و از سوی دیگر، راه را برای شناسایی و تمییز عارف‌نمایان دروغین هموار می‌سازد. عرفان اسلامی به عنوان یک نظام معرفتی عمیق، همواره تحت تأثیر احادیث و آموزه‌های انسان‌های کامل؛ یعنی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و امامان معصوم علیهم‌السلام قرار داشته است. این احادیث به عنوان منابع معتبر و غنی، می‌توانند به شناسایی و تبیین شاخصه‌های عارف حقیقی کمک کنند. در این راستا، یاران امام زمان علیه‌السلام به عنوان نمونه‌های بارز عارف حقیقی معرفی شده‌اند. یاران امام زمان علیه‌السلام که در زمان ظهور حضرت نقش کلیدی ایفا خواهند کرد برای اینکه بتوانند در کنار حضرت قرار گیرند و در تحقق اهداف الهی و برقراری عدالت اجتماعی موثر باشند، باید ویژگی‌های خاصی داشته باشند. با توجه به احادیث و روایات مختلف، ویژگی‌های عرفانی یاران امام زمان به طور خاص مورد توجه قرار گرفته است، اما تا به حال شناخت دقیقی از این ویژگی‌ها ارائه نشده است. براساس احادیث درباره اصحاب امام زمان علیه‌السلام، این افراد مردانی هستند که به اوج عرفان رسیدند. در روایات متعدد، اصحاب حضرت مهدی اینگونه توصیف شده‌اند که خدا را به حق شناخته‌اند ( «...عَرَفُوا اللَّهَ حَقَّ مَعْرِفَتِه‌...» اربلی، کشف الغمه فی معرفه الأئمه، ج‌2، ص 478؛ بهاء الدین نیلی نجفی، منتخب الأنوار المضیئه، ص44 ) و دلهایشان مانند پاره‌های آهن است، شکی در ایمان بخدا در آن راه نیافته و در طریق ایمان از سنگ محکم‌تر است (بهاء الدین نیلی نجفی‌، سرور اهل الایمان، ص 97). همچنین این اصحاب را صاحبان ولایت معرفی نموده و اولیای الهی در عصر ظهور محسوب می‌شوند (نعمانی، الغیبه، ص240؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج‌2، ص 673). احادیث معصومین علیهم‌السلام به‌ وضوح به توصیف ویژگی‌های عرفانی یاران حضرت پرداخته و می‌توان اذعان نمود یکی از موثرترین روش‌ها برای کشف شاخصه‌های عارف حقیقی در عصر غیبت، بررسی همین ویژگی‌های عرفانیِ منتسب به یاران امام زمان (عج) است. بر اساس روایات مهدویت، یاران حضرت مهدی (عج) را می‌توان به دو گروه تقسیم کرد: یاران عصر غیبت و یاران عصر ظهور. یاران عصر غیبت عبارتند از: 1. سفرای حضرت. 2. موالی حضرت؛ یاران عصر ظهور و پس از آن عبارتند از: 1. سیصد و سیزده نفر. 2. لشکر ده هزار نفری. 3. حضرت مسیح و گروندگان به ایشان. 4. یمانی از یمن. 5. خراسانی از مشرق (ایران، افغانستان و ماوراء النهر). 6. رجعت کنندگان در آستانه ظهور. 7. فرشتگان. 8. جنینان مومن. 9. مومنینی که در بلاد خود به حمایت می‌پردازند. 10. کسانی که به سوی حضرت حرکت می‌کنند ولی به ایشان نمی‌رسند. 11. افراد کم سن و ناتوان که توانایی حمایت عملی از حضرت ندارند ولی برای ایشان دعا می‌کنند. 12. برخی اهل شرک و منجمینی که پس از ظهور حضرت ایمان می‌آروند. در پژوهش حاضر برای کشف شاخصه‌های عرفانی، به دو دسته از یاران در عصر غیبت یعنی؛ سفرا و موالی حضرت و به دو دسته از یاران در عصر ظهور یعنی؛ سیصد و سیزده نفر و رجعت کنندگان در آستانه ظهور منظور اصحاب کهف، اصحاب امام حسین و اصحابی که نامشان در روایات اذعان شده است، پرداخته می‌شود. این چهار دسته جز یاران خاص حضرت حجت محسوب شده و از ویژگی‌های ممتاز و والایی برخوردارند، ضمن اینکه در روایات از شاخصه‌ها و ویژگی‌هایشان سخن به میان آمده است. در روایات متعددی، آنان به خوبی از جهات معرفتی، ولایی، سلوکی، عبادی و سیاسی-اجتماعی توصیف شده‌اند. در این پژوهش، پس از کشف و شناسایی شاخصه‌ها، هر کدام را مورد توصیف و تحلیل عرفانی قرار داده و انعکاس این شاخصه‌ها در اندیشه امام خمینی مورد کاوش قرار می‌گیرند. امام خمینی (ره) به عنوان یکی از پیشگامان عارفان عصر حاضر، با سیر و سلوک و تهذیب نفس، به غایت عرفان عملی یعنی به فنای در توحید ذاتی دست یافت. و با پیمودن سفرهای چهارگانه عرفانی، به فعالیت اجتماعی و سیاسی پرداخته و انقلاب اسلامی را به‌عنوان زمینه‌ساز ظهور مهدی موعود بنا نهاد. نگاه وی به سیر و سلوک، عمیق و گسترده و دغدغه‌ ایشان خدمت به امام زمان علیه‌السلام و تغییر انگاره‌های غلط درباره ظهور و انتظار بود، از این جهت اندیشه امام خمینی در تبیین شاخصه‌های عرفانی یاران امام زمان علیه‌السلام می‌تواند موثر و راهگشا بوده و توجه به دیدگاه‌های ایشان در این زمینه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این پژوهش با هدف شناسایی و تحلیل ویژگی‌های عرفانی یاران امام زمان (عج) بر اساس احادیث معصومین و با تاکید بر اندیشه‌های امام خمینی (ره) انجام می‌شود تا بتواند بستر مناسبی برای ارائه یک تصویر کامل از یاران امام زمان به عنوان عارفان حقیقی فراهم آورد. با توجه به اهمیت نقش یاران امام زمان علیه‌السلام در تحقق اهداف الهی و ظهور آن حضرت، شناخت این ویژگی‌ها برای کسانی که می‌خواهند در مسیر عرفان قدم بردارند و برای زودتر اتفاق افتادن واقعه مبارک ظهور قدمی بردارند، راهگشا خواهد بود.