مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

مقدمه و هدف پژوهش: استنباط ویتگنشتاین از فلسفه و نیز پژوهش هایی که خود او در بستر این استنباط در زمینه تبیین های مربوط به رفتار انسانی انجام داده، پیامدهای گسترده ای برای روش های علوم انسانی و مطالعه انسان، در حکم موجودی اجتماعی و فرهنگی از جمله مطالعات مربوط به ادبیات، هنر و فرهنگ دارد. از آنجا که مطالعه این پدیده ها مطالعه رفتار ارادی انسان است- مطالعه اعمالی که تحت حاکمیت هنجارها، معیارها، قراردادها و دیگر انواع مختلف «قواعدی» قرار دارند که انسان بر اساس آن ها فراورده های فرهنگی را تولید و مصرف می کند و نوعا دلایلی برای تولید و مصرف آن فراورده ها دارد فلسفه ویتگنشتاین، همان طور که نشان داده شده است، زمینه های قانع کننده فلسفی و منطقی برای رسیدن به نتیجه تاثیر فرهنگ بر تولید اثر هنری فراهم می آورد.روش پژوهش: روش این مطالعه از نوع اسنادی است. که از میان کلیه اسناد و متون مرتبط با نظام فلسفی ویتگنشتاین استخراج گردیده است.یافته ها و نتیجه گیری: بنابر آموزه های ویتگنشتاین متاخر، زبان بستر پیدایش پدیده های فرهنگی اجتماعی است و «هنر» که خود نوعی زبان است همانند زبان با سبک زندگی و فرهنگ جامعه انسانی مرتبط است بنابراین آفرینش هنری در بستر فرهنگی نضج می گیرد و معنا می یابد.

إنّ حضور فلسفة هنري برغسون الروحانية جاءت كرد فعل ضد حداثة العقل الأداتي للعلم و التقنية , و كذا استغفال الإنسان المعاصر للأبعاد الروحانية للإنسانية جرّاء تعالقه بالصيغ المادية المقيّدة بالرمزيات المسطحة التي تحجب البصيرة عن الحقيقة الروحانية .إن الإنسان المعاصر إذا استقرأ خبايا جوانيته و أناه القابعة في باطن نفسه , يستكنه قيم روحانية و يتبصر بحصافة شخصيته الحقيقية التي تمتاز بالحرية و التجدد و الخلق و الديمومة , و هي المنبع الرقراق و الصافي لقيمنا الروحانية التي تشفي غليلنا القيمي الحياتي , لذلك عبّر برغسون عن هذا النهل الفياض و المعين الذي لا ينضب ب''الديمومة''. -فماهي مكانة الديمومة في فلسفة هنري برغسون الروحانية ؟ , و لماذا ركّز برغسون على الروح في مقابل الجسد الطبيعي ؟ و ماهو المنهل الفياض للقيم الروحانية البرغسونية ؟ و كيف دحض برغسون تصورات الحداثة المرتكزة على العقل الأداتي و قيم التشيؤ ؟.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

در این رساله به، بیان تاُثیرات اندیشه وهستی شناسی سهروردی وشهود عرفانی و خاستگاه «نور» در اندیشه سهروردی، تبیین معنا و مفهوم نور در حکمت اشراق، تبیین اصالت نور در اندیشه سهروردی، شرح صفات نورالانوار و نسبت او با دیگر مراتب هستی، تقسیمات مختلف نور، ارتباط انوار با یکدیگر و کاوش در مراتب حقیقت، فعل هنری وفاعلیت هنرمند ،نقش قوه ی خیال درآفرینش اثرهنری،زیبایی شناسی وفلسفه اشراق و مصادیق وگستره مفهومی نوردرهنراسلامی پرداخته ایم ودر جمع بندی نهایی درقالب هنرمتعالی وبرپایه ی زیبایی شناسی حکمت اشراق تحقیق نموده ایم.

گئورگ ویلهلم فردریش هگل (1831-1771) فیلسوف آلمانی از جمله متفکرانی است که نظریاتش درباب هنر از دقت و موشکافی خاصی برخوردار است. او عقایدش را در زمینه هنر به تدریج و مرحله به مرحله و متناسب با سیستم دیالکتیکی‌اش می‌پروراند و پیش می‌برد. در فلسفه هگل، هنر در حوزه‌ی روح مطلق مطرح می‌شود و مثلث «هنر، دین، فلسفه» را تشکیل می‌دهد. به نظر هگل با توجه به اینکه هر اثر هنری دو بخش دارد (ماده یا صورت، و روح یا معنا/محتوی) در سیر تاریخی زمانی ماده بر روح غالب می‌شود، زمانی این دو متعادل و هماهنگ می‌شوند و زمانی روح بر ماده غالب می‌شود. مرحله‌ای که ماده بر روح غلبه دارد مرحله هنر سمبولیک است. این مرحله، مرحله اول است و معمولا مربوط به دوران کهن است و بیشتر با هنر معماری شناخته می‌شود. مرحله‌ای که ماده و روح به توازن و تعادل می‌رسند مرحله هنر کلاسیک است که بیشتر با دوران یونان باستان و با هنر مجسمه‌سازی شناخته می‌شود و مرحله سوم مرحله هنر رمانتیک است که روح بر ماده غلبه دارد و به دوران مدرن و نو مربوط می‌شود و هنرهای ممتاز این دوران نقاشی، موسیقی و شعر است. روح اگرچه در هنر رمانتیک ماده را کنار می‌گذارد، ولی برای دستیابی به حقیقت موفق نمی‌شود، بلکه اصالت هنری‌اش را از دست می‌دهد و ناچار حوزه دیگری برای روح گشوده می‌شود. این حوزه حوزه دین است که خودش نقش واسطه را برای به کمال رساندن روح بازی می‌کند، چون کمال روح در فلسفه است. پس دین حد واسط هنر و فلسفه است و به هر کدام شباهت‌هایی دارد. هگل هرچند مقام والایی برای هنر در نظر می‌گیرد، دین و بعد از آن فلسفه را در جایگاه بسیار والاتری از هنر قرار می‌دهد. او به تعبیر بعضی‌ها از «مرگ هنر» یعنی پایان آن، حرف می‌زند، درحالیکه پایان هنر از نظر هگل به معنای پایان رسالت هنر در شناخت مطلق است و نه مرگ و محو شدن آن از ساحت هستی.

در این پایان نامه سعی شده بر اساس نظر گاه قدما و متفکران و آرای ابن عربی و سهروردی، که وسیله درک و مشاهده عالم خیال یا مثال را قوه خیال می دانستند ، به بحث در مورد عالم خیال ، قوه خیال و خیال خلاق که از مسائل مهم در عرفان است پرداخته و ارتباط آن با هنر قدسی بررسی شود هنر قدسی ، بیان و تجلیِ معنا است در قالب شکل و ماده ، به گونه ای که معنی را محسوس نماید. به خاطر همین جدایی آن از عرفان و معنویت امکان پذیر نیست.رابطه بین هنر قدسی و خیال را نمی توان نادیده گرفت . ابن عربی و سهروردی درباره عالم خیال و قوه خیال به تاملاتی پرداخته اند که شرح و توضیح آن می تواند پرده از مبانی نظری هنر قدسی بردارد.خیال به عنوان یکی از قوای نفس بشری تا خیال به عنوان عالمی از عوالم هستی گسترده است. از طرفی کارکرد خیال به عنوان واسطه ای بین جسم و روح و عالم محسوس و عالم معقول ، باعث می شود تا این مراتب وجود به هم متصل شوند . خیال است که در وجود هنرمند ، به معانی، تجسم می بخشد. در هنر قدسی ، نقش خیال به عنوان واسطه ای که ذهن به کمک آن از محسوس به معقول یا از معقول به محسوس منتقل می شود ، بسیار اساسی است.

کانت در تحلیل زیبایی طبیعی و هنری، لذت زیباشناختی ناشی از صورت های محض اعیان را به مدد بازی آزاد خیال و فاهمه و بر مبنای اصل غایتمندی بدون غایت تبیین کرده است. بنابه این قاعده، احکام زیباشناختی محصول هارمونی نامتعین و خودانگیخته قوای خیال و فاهمه می باشند. با این حال، کانت در تحلیل امر والا و احساس زیباشناختی حاصل از آن، به هارمونی دو قوه فوق هیچ اشاره ای نکرده است؛ گویی در این خصوص کانت مواضع قبلی خود را کنار گذاشته است. این مساله سبب گردیده برخی از شارحان کانت، امر والا را مساله ای حاشیه ای در فلسفه هنر کانت قلمداد کنند. اما آیا به راستی کانت در ملاحظات خود در این خصوص از ضوابط حصول احساس لذت زیباشناختی دست کشیده است؟ این نوشتار درصدد است با نشان داده جایگاه ویژه امر والا در تبیین احساسهای برتر قوه خیال و نسبت آنها با اخلاق و دین، نشان دهد کانت همچنان به اصل غایتمندی وفادار مانده ولی در این مقام، قوه خیال را در هارمونی نامتعین با عقل مورد توجه قرار داده است.

از آنجا که هنر و حقیقت در فلسفه نیچه از جایگاهی ویژه برخوردارند و او تقریباًٌ در تمامی آثارش به بررسی این دو مفهوم پرداخته، لذا هدف اصلی در این رساله مشخص نمودن نسبت میان حقیقتهنر در هر سه دوره‌ی تفکر او می‌باشد.ب: مبانی نظری شامل مرور مختصری از منابع، چارچوب نظری و پرسش‌ها و فرضیه‌ها:پرسش اساسی مطرح شده در این رساله این است که حقیقت و هنر در دوره های تفکر فلسفی نیچه چه نسبتی با یکدیگر دارند.پ. روش تحقیق شامل تعریف مفاهیم، روش تحقیق، جامعه‌ي مورد تحقیق، نمونه‌گیری و روشهای نمونه‌گیری، ابزار اندازه‌گیری، نحوه‌ي اجرای آن، شیوه‌ي گردآوری و تجزیه و تحلیل داده‌ها:هر بخش از رساله به بررسی یک دوره از تفکر نیچه اختصاص داده شده است. با توجه به اینکه هنر و حقیقت، دو مفهوم کلیدی در این رساله می‌باشند، لذا در هر بخش، در فصل‌هایی جداگانه به توضیح و بررسی هر یک از این دو مفهوم پرداخته ایم.در این رساله روش تحقیق و گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای است.ت. یافته‌های تحقیق:نیچه در دوره میانی اندیشه اش قائل به هیچگونه نسبتی میان حقیقت و هنر نمی باشد، امّا در نخستین و واپسین دوره های تفکر خویش هنر را برتر از حقیقت می‌داند- با ذکر این نکته که در تعاریفی که او از هنر و حقیقت در این دو دوره ارائه کرده، اختلافاتی اساسی و قابل توجه وجود دارد.ث. نتیجه‌گیری و پیشنهادات:هنر، در اندیشه نیچه از جایگاهی ویژه برخوردار است، آنچنان که می‌تواند نجاتبخش انسان در برابر هراس‌های زندگی باشد. امّا آیا واقعاً هنر چنین توانی دارد؟ شاید که چنین باشد. بد نیست گاهی در زندگی خویش هنرمند باشیم.