مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

در فرهنگ معارف دين، اعتقادات اصيل از ارزش والا و منحصر به فردي برخوردار است. در اين ميان معرفت خدا، معرفت رسول و معرفت امام اساسي‌ترين و برجسته‌ترين جلوه‌هاي باور ديني به شمار مي‌آيد. در کتاب حاضر اهتمام بر اين است که اين هر سه با بياني ساده و به طور خلاصه و در قالب مجالس قرآني معرفي شود و مورد تحليل دقيق قرار گيرد.

مجموعه کتاب های پرسش ها و پاسخ های دانشجویی با طبقه بندی موضوعی ، توسط نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها تهیه و تنظیم می شود . این کتاب که اولین جلد از مجموعه یاد شده است ، پاسخ به ۳۵ پرسش قشر جوان و دانشگاهی کشور در زمینه خداشناسی است . نویسنده در این کتاب به پرسش هایی درباره راه شناخت خدا ، موانع معرفت الهی ، انگیزه ترس خداگرایی ، خدای مسلمانان و هندوان ، چیستی خدا ، اثبات یگانگی خدا ، علت يكتاپرستی ، کمال مطلق ، مادی نبودن خدا ، اثبات بی نیازی خدا ، فیض خدا و نیاز به آفرینش ، علت بعثت انبیاء ، شناخت اوصاف الهی ، ازلی وابدی بودن خدا می پردازد . همچنین موضوعات و سؤالاتی نظیر معنای اعلی در سبحان ربی الاعلی ، علل درهم آمیختگی زشت و زیبا در این دنیا ، فلسفه آفرینش ، عدالت خداوند ، عدل الهی و لقمه حرام ، عدل الهی و زنازاده ، عدل الهی و برتری سادات ، صداقت خدا ، علم خدا و اختیار انسان ، ایمان وشک ، شک در اعتقادات ، شرک ، کفر و نفاق ، ناامیدی انسان و چگونگی هدایت الهی هم در قالب مباحث مطرح شده در این کتاب پاسخ داده شده است . چاپ یازدهم این کتاب در ۱۶۸ صفحه در سال ۱۳۹۲ توسط دفتر نشر معارف روانه بازار کتاب شده است .

نگاهی به تاریخ بشریت و ظهور ادیان آسمانی ثابت می‌کند که از زمان پیدایش بحث خداشناسی و آموزه‌های دینی، چالش‌ها و شبهاتی نیز در کنار آن پدید آمده است که برخی طبیعی و معلول جولان فکری انسان و برخی نیز غیرطبیعی و معلول القای شبهه توسط ملحدان و مخالفان ادیان آسمانی است. کتاب حاضر جلد نخست از مجموعۀ "پاسخ به شبهات کلامی" است که به نقل و نقد شبهات متعدد در عرصۀ خداشناسی اختصاص دارد. نگارنده با مطالعه و جست‌وجوی گسترده در آثار مکتوب سنتی و آثار مختلف معاصران منتقد اعم از کتاب، جزوه و سایت‌های اینترنتی و نیز بهره‌گیری از متون دینی ضمن گزارش اجمالی اصل شبهه با رویکردی کلامی، فلسفی، و عرفانی به تحلیل و نقد شبهه پرداخته است. هرچند رویکرد این تحقیق نقد شبهات است، اما نقد آن بدون طرح و اثبات اصل موضوع یعنی وجود خداوند و توحید میسر نخواهد بود، بنابراین نگارنده به اجمال نخست براهین خداشناسی و توحید را اثبات و سپس شبهه‌های مربوط به هر برهان را تحلیل می‌کند.

معارف قرآن مجموعه کتاب هایی است که در آن ، علامه مصباح یزدی به دسته بندی موضوعی آیات قرآن کریم پرداخته اند و از جمله آثار ابتکاری و بدیع ایشان محسوب می شود . این کتاب بخش اول از مجموعه مباحث معارف قرآن است که پس از بازنگری و تحقیق مجدد ، به صورت متن درسی و برای ۳ واحد درسی تدوین شده است . در بخش خداشناسی که اولین بخش از درس های تفسیر موضوعی قرآن کریم است ، مباحث مهمی از این دست مورد بررسی قرار گرفته است . روش ارایه بحث در این کتاب که در ۳ فصل و نوزده درس تنظیم شده ، بر شیوه تفسیر موضوعی استوار است و در هریک از مسایل و موضوعات ، آیات قرآنی مربوط استخراج ، دسته بندی ، بررسی و تفسیر شده است . فصل اول این کتاب با عنوان « شناخت خدا » ، به مفهوم شناسی و اهمیت شناخت خدا ، شناخت خداوند در قرآن ، انواع معرفت و گرایش به خدا ، اقسام و مراتب خداشناسی ، حد شناخت حضوری و حصولی خداوند اختصاص یافته است . در فصل دوم کتاب با عنوان « توحید » به بیان مفهوم ، مراتب توحید ، ارزش مراتب توحید ، قرآن و استدلال بر توحید و اقسام توحید در اصطلاح فيلسوفان و متکلمان پرداخته شده است . در فصل سوم که به « افعال خداوند » اختصاص یافته موضوعاتی از قبیل خلق و تدبیر و رابطه آنها ، قلمرو خالقیت و تدبير الهی ، توحید افعال و اصل علیت ، فاعلیت خدا و سایر موجودات ، گستره قدرت ، مشیت و اراده خداوند ، قلمرو قدرت خداوند و امور محال ، قدرت خدا وافعال قبيح ، مراد از حسن و قبح و معیارآن ، بازخواست نشدن خداوند و راز آن ، هدف افعال الهی ، هدف از آفرینش جهان و انسان ، مراتب الهی با اشاره به علم ، کتاب ، اذن ، مشیت و اراده الهی ، مفهوم قضا و قدر و رابطه آنها ، انواع و گستره تقدیر و قضای الهی و جایگاه قضا در افعال الهی و اراده و اختیار انسان مورد بحث قرار میگیرد . چاپ دوم این کتاب به همت انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ( ره ) در ۶۰۸ صفحه درسال ۱۳۹۴ منتشر شده است .

مباحث مطرح شده در این اثر ، درباره اساسی ترین اصل از اصول عقاید اسلامی ، یعنی اصل توحید و شناخت خدا است ، بیشتر مطالب کتاب ، چندین بار توسط نویسنده آن ، تحت عنوان « درسهایی از اصول عقاید اسلامی ، تدریس و از شبکه دوم سیمای جمهوری اسلامی در ۴۷ قسمت پخش شده و سپس به همان ترتیب برای چاپ تنظیم گردیده است . در آغاز این مجموعه مطالبی درباره خداشناسی ، خودشناسی و دوستی با خدا مطرح شده سپس پنجاه ونه حکایت و روایت داستانی درباره قدرت حق ، و شناخت پروردگار فراهم آمده است . شناخت خدا از طریق حس ، آیات الهی در آفرینش حیوانات ، آیات الهی در آفرینش زمین ، آیات الهی در آفرینش گیاهان ، خورشید ، دریا ، کوه ها ، آب ، ابر ، باد و باران ، آیات الهی در آفرینش آسمان ، شناخت خدا از طریق قلب ، موانع خداشناسی و مراتب خداشناسی عناوین برخی از بخش های این اثر است . اشاره مناسب مؤلف به آیات قرآن و اختصاص دادن بخشی از هر فصل به این مهم ، از جمله اموری است که می توان در این کتاب مشاهده کرد . یکی از ویژگی های این کتاب ، بیان ساده و روان مؤلف است . این کتاب توسط انتشارات دارالحدیث ، در ۴۹۱ صفحه در سال ۱۳۹۴ منتشر شده است .