مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

نويسنده در کتاب حاضر به مطالعه و بررسي آثار عرفان نظرآهاري پرداخته است که در بازتاب مفاهيم خداشناسي و آفرينش در آثارش و تأثير آن بر کودکان و نوجوانان موفق بوده است. در اين اثر به بررسي جايگاه خدا و آفريده‌هايش و به مفاهيمي چون خدا و قدرت شناخت خدا و اميد به وجود خدا و مراتب شکر و سپاس آفريده‌ها و راز و نياز آن‌ها در تمامي آثار نظرآهاري پرداخته شده است.

مباحثی پیرامون «توحید» و «خداشناسی» و صفات و اسمای الهی و ابعاد و اقسام توحید بر اساس دیدگاه‎های استاد مرتضی مطهری است. در این نوشتار به صورتی نمادین پرسش‎هایی از استاد مرتضی مطهری در زمینه مباحث مختلف توحید و خداشناسی، جهان‎بینی توحیدی و انواع توحید و شرک مطرح شده و سپس با مراجعه به آثار پاسخ ایشان به این سوالات درج شده است. این سوالات در زمینه‎های مختلفی مانند قلمروی فلسفی و علمی جهان‎بینی توحیدی، شناخت جهان با توجه به شناخت خالق آن، جنبه‎های نظری خداشناسی، دیدگاه‎های قرآن کریم در مورد جهان‎شناسی و خداشناسی، صفات سلبیه و ثبوتیه خداوند، حرکت توحیدی نظام عالم، نسبت بین شخصیت انسان‎ها و شناخت توحید، اقتضائات حکمت الهی، دیدگاه‎های عرفانی نسبت به توحید، درجات مختلف وحی، عصمت پیامبر اسلام(ص) و رابطه آن با توحید و تاثیرات مختلف خداشناسی بر افراد مطرح گردیده است.

در کتاب، نخست، اهمیت و تاریخچه‌ی خودشناسی بیان شده و خودشناسی از سه منظر فلسفه، روان شناسی جدید، و ادیان بررسی گردیده است. سپس، واژه‌های "نفس"، "روح"، "عقل" و "قلب" بررسی و اشتراکات و تفاوت‌های این الفاظ ذکر شده است. علاوه بر این، بخشی از کتاب، به بررسی اقسام خودشناسی و تفاوت‌های میان آن‌ها و دیدگاه کسانی که منکر امکان خودشناسی شده‌اند، اختصاص دارد و در ادامه، روش رسیدن به خودآگاهی دینی بررسی شده است. در پایان نیز، ضرورت خودشناسی به منظور رسیدن به خداشناسی بیان شده و چگونگی راه‌یابی از شناخت خود به شناخت پروردگار ذکر گردیده است.

پژوهشی است علمی و عقلانی نسبت به دو مقوله خداشناسی و نبوت. در این پژوهش سعی شده است با مشربی کلامی، عقلانی و علمی و با بهره‏گیری از آیات و روایات، ادله عقلی و استدلالی مبتنی بر اثبات خداوند متعال و وجوب اطاعت از حق و اصول اثبات‏کننده نبوت عامه و خاصه مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. از این رو نگارنده ابتدا به اقسام شناخت اعم از شناخت حسی، عقلی، بدیهی، قلبی (شهودی) اشاره کرده و علل گرایش انسان به خداشناسی و راه‎های شناخت خداوند را بررسی نماید. نگارنده فطرت و دلیل عقل را مهم‎ترین ابزار شناخت خداوند معرفی کرده و موانع این شناخت را نیز ظلم، کفر، فسق و اسراف معرفی می‏نماید. در قسمت دیگری از کتاب به اقسام توحید اعم از ذاتی، صفاتی و افعالی اشاره نموده و عدل الهی و ارتباط آن با خیر و شر و قضاء و قدر الهی را مورد تحلیل قرار می‏دهد. مباحث بعدی کتاب مربوط به بحث درباره حقیقت نبوت لزوم بعثت و عصمت انبیاء، کیفیت و راه‎های وحی به پیامبران الهی و اثبات نبوت پیامبر اسلام (ص) و ختم نبوت و راه اثبات آن از طریق معجزه می‏باشد که با روشی تحلیلی و عقلی ارایه شده است.