مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

آغاز فلسفة قرون‌ وسطی عموماً به سنت‌آگوستین بازمی‌گردد، او در آموزة «من گناهکارم، پس هستم» حقیقت و هستی انسان را برای نخستین بار در گرو یک کنش انسانی و غیرالهی تعریف می‌کند. مطالعة سیر اندیشه از عبارت مذکور سنت‌آگوستین تا «من فکر می‌کنم، پس هستم» دکارت، از یک‌سو نشاندهندة چالش طولانی در حل رابطة میان فهم و حقیقت است و از سوی دیگر، ریشه‌های نوگرایی را در برخی آرای قرون‌ وسطایی مشخص می‌کند. در مقالة حاضر با نگاهی به کلیدی‌ترین آرای اندیشمندان قرون‌ وسطی کوشش می‌شود از طریق توضیح نظریة شک آبلار به‌عنوان ابزار دستیابی به حقیقت، تبیینات سن‌فرانسیس در خصوص اینکه حقیقت بیش از آنکه در بالا باشد، در پایین و درون انسان است، همچنین باور به اصالت اراده و اصالت فرد که توسط اکام و اوتریکور طرح گردید و ... چگونگی ظهور عقل انسانی عصر مدرن و روند شکل‌گیری گزارة «من فکر می‌کنم پس هستم» روشن شود. تحقیق به‌صورت تحلیلی ‌ـ توصیفی بوده و تجزیه‌وتحلیل داده‌ها به شیوة استقرایی صورت گرفته است. طبق یافته‌های پژوهش، روشن می‌شود که اساس فلسفة دکارت، به‌عنوان پدر فلسفة مدرن، مقتبس از اندیشة سنت‌آگوستین است؛ به‌عبارت ‌دیگر نه‌تنها قرون وسطی بلکه عصر جدید را نیز باید با سنت‌آگوستین آغاز کرد..

منظور از فلسفه غرب، فلسفه ای است که در جهان غرب به وجود آمده و بر همین اساس، تاریخ فلسفه غرب یعنی تاریخ فلسفه ای که در این قسمت از کره زمین ایجاد شده است؛ یعنی تاریخ سیر و تحول اندیشه ها و آراء فلسفی در دنیای غرب. در تاریخ فلسفه، آنچه در خارج از آسیا و آفریقا پدید آمده باشد، در حیطه فلسفه غرب قرار گرفته و تاریخ آن، تاریخ فلسفه غرب محسوب می گردد. در این مورد فقط یک استثنا وجود دارد: فلاسفه ای را که در دوران آغازین فلسفه، در بخش آسیای صغیر متولد شدند، با این که در قسمت اروپایی نبوده اند، جزو فیلسوف غربی و فلسفه آن ها را جزو فلسفه غربی به شمار می آورند. به طور کلی تاریخ فلسفه غرب را می توان به چهار دوره اصلی تقسیم نمود. معیار ما برای این تقسیم، محتوا و روح کلی اندیشه ها و ارتباط آن ها با تاریخ آن دوره است؛ به عبارت دیگر، تاریخ فلسفه غرب رابطه مستقیمی با تاریخ جهان غرب دارد. این دوره ها عبارتند از: تاریخ فلسفه باستان تاریخ فلسفه قرون وسطی تاریخ فلسفه جدید تاریخ فلسفه معاصر در هر یک از این دوره ها فیلسوف زیادی ظهور کرده و افکار فلسفی جدیدی از سوی این فلاسفه ارائه شد. تمام این دوره ها با هم در ارتباط بوده و هر دوره ای مهیا کننده زمینه برای دوره دیگر و افکار و آراء آن بوده است.

کتاب حاضر یک کتاب فلسفی است که در آن درباره کلیات فلسفه از شروع و تاسیس آن تا موت مقطعی و در حاشیه بودن آن سخن می گوید و مسائل فلسفی مختصری هم ذکر می کند.

در سیر تطور فلسفه، دو بحث اساسی در کانون آن قرار داشته است: اول اینکه ماهیت هرآن‌چه هست چیست؟ و دوم، در صورتی که اصلا بتوانیم چیزی را بدانیم چگونه می‌توانیم آن‌ را بدانیم؟ بررسی در زمینه‌ی پرستش نخست، یعنی درباره‌ی آن‌چه وجود دارد و ماهیت هستی، شاخه‌ای از فلسفه را با نام "هستی‌شناسی" تشکیل می‌دهد و بررسی پرسش دوم درباره‌ی ماهیت شناخت و امکان دانستن شناخت‌شناسی (معرفت‌شناسی) نامیده می‌شود. جریان اصلی تاریخ فلسفه، تحول این دو مبحث و کلیه‌ی مباحث فرعی برآمده از آن‌ها طی قرن‌هاست. اصرار برآوردن دلیل و برهان یکی از صفات بارز فلسفه و وجه تمایز فلسفه با مسائلی چون دین و هنر است. در دین، استعدادهای صرف ما را به سرمنزل مقصود نمی‌رساند. شیوه‌ی هنر نیز متکی بر کشف و شهود است تا بحث عقلی. اما فلسفه، علم و هنر با یک‌دیگر در تضاد نیستند و با هم وجه اشتراک دارند. هر سه با راز وجود جان و هستی انسان روبه‌رو هستند و می‌کوشند درک ژرف‌تری از این مباحث به دست آورند. هر سه پیوسته از الهام و نیز از انتقاد بهره می‌جویند و هر سه دریافت‌های خود را به همگان عرضه می‌کنند. اما از آن‌جا که روش‌های مختلف دارند خلقیات مختلف می‌طلبند، اما هدف هر سه یکی است. کتاب حاضر به سرگذشت یکی از این موارد یعنی فلسفه اختصاص دارد. در این کتاب، خواننده در جریان تاریخ آراء و اندیشه‌ها از دوره‌ی یونان باستان تا دوره‌ی جدید قرار می‌گیرد.

یکی از مشکلات اهل فلسفه و کلام با مکتب تفکیک، ارائه تاریخ نگاری متفاوت و البته غیر مستند از سوی آنان برای کلام و فلسفه است که طبعاً نباید از آن به سادگی گذشت.

کتاب تاریخ فلسفه غرب ، مجموعه درس هاى استاد مصطفى ملکیان است که در جمع دانش پژوهان پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در سالهاى بین ،۱۳۶۹ تا اواخر سال ۱۳۷۳القاء شده است. در این سیر تاریخ فلسفه که از تالس شروع مى شود و به فیلسوفان تحلیل زبانى خاتمه مى یابد، از دو مکتب پراگماتیسم امریکایى و ایده آلیسم خام آلمانى سخنى به میان نیامده است. همچنین به دلیل ضیق وقت به دو مکتب فلسفه قرون وسطاى مسیحى و فلسفه معاصر آنچنان که باید و شاید پرداخته نشده است. از سوى دیگر پاره اى از مباحث معرفت شناسى، فلسفه اخلاق، فلسفه علم، مباحث جدید کلامى و فلسفه دین به مناسبت بحثها، مورد توجه قرار گرفته اند بیان روشن، رسا و گویاى نوشتار در کنار دقت، اتقان و عمق تفهیم مفاهیم فلسفى غرب امتیاز دیگر این مجموعه است که زمینه را براى فهم بهتر فلسفه غرب براى آشنایان با فلسفه اسلامى فراهم مى آورد. پژوهشگاه حوزه و دانشگاه بر خود لازم میداند از آقاى محمدعلى حاجى ده آبادى که پیاده کردن نوارها و تدوین اولیه را انجام دادند و آقاى سعید عدالت نژاد که ویرایش و تدوین نهایى مجموعه را به عهده گرفته اند سپاسگزارى نماید. از رزانگان حوزه و دانشگاه امید مى رود که با انتقادات و پیشنهادهاى خود زمینه غناى هر چه بیشتر این مجموعه را فراهم سازند.

کتاب تاریخ فلسفه غرب ، مجموعه درس هاى استاد مصطفى ملکیان است که در جمع دانش پژوهان پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در سالهاى بین ،۱۳۶۹ تا اواخر سال ۱۳۷۳القاء شده است. در این سیر تاریخ فلسفه که از تالس شروع مى شود و به فیلسوفان تحلیل زبانى خاتمه مى یابد، از دو مکتب پراگماتیسم امریکایى و ایده آلیسم خام آلمانى سخنى به میان نیامده است. همچنین به دلیل ضیق وقت به دو مکتب فلسفه قرون وسطاى مسیحى و فلسفه معاصر آنچنان که باید و شاید پرداخته نشده است. از سوى دیگر پاره اى از مباحث معرفت شناسى، فلسفه اخلاق، فلسفه علم، مباحث جدید کلامى و فلسفه دین به مناسبت بحثها، مورد توجه قرار گرفته اند بیان روشن، رسا و گویاى نوشتار در کنار دقت، اتقان و عمق تفهیم مفاهیم فلسفى غرب امتیاز دیگر این مجموعه است که زمینه را براى فهم بهتر فلسفه غرب براى آشنایان با فلسفه اسلامى فراهم مى آورد. پژوهشگاه حوزه و دانشگاه بر خود لازم میداند از آقاى محمدعلى حاجى ده آبادى که پیاده کردن نوارها و تدوین اولیه را انجام دادند و آقاى سعید عدالت نژاد که ویرایش و تدوین نهایى مجموعه را به عهده گرفته اند سپاسگزارى نماید. از رزانگان حوزه و دانشگاه امید مى رود که با انتقادات و پیشنهادهاى خود زمینه غناى هر چه بیشتر این مجموعه را فراهم سازند.

کتاب تاریخ فلسفه غرب ، مجموعه درس هاى استاد مصطفى ملکیان است که در جمع دانش پژوهان پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در سالهاى بین ،۱۳۶۹ تا اواخر سال ۱۳۷۳القاء شده است. در این سیر تاریخ فلسفه که از تالس شروع مى شود و به فیلسوفان تحلیل زبانى خاتمه مى یابد، از دو مکتب پراگماتیسم امریکایى و ایده آلیسم خام آلمانى سخنى به میان نیامده است. همچنین به دلیل ضیق وقت به دو مکتب فلسفه قرون وسطاى مسیحى و فلسفه معاصر آنچنان که باید و شاید پرداخته نشده است. از سوى دیگر پاره اى از مباحث معرفت شناسى، فلسفه اخلاق، فلسفه علم، مباحث جدید کلامى و فلسفه دین به مناسبت بحثها، مورد توجه قرار گرفته اند بیان روشن، رسا و گویاى نوشتار در کنار دقت، اتقان و عمق تفهیم مفاهیم فلسفى غرب امتیاز دیگر این مجموعه است که زمینه را براى فهم بهتر فلسفه غرب براى آشنایان با فلسفه اسلامى فراهم مى آورد. پژوهشگاه حوزه و دانشگاه بر خود لازم میداند از آقاى محمدعلى حاجى ده آبادى که پیاده کردن نوارها و تدوین اولیه را انجام دادند و آقاى سعید عدالت نژاد که ویرایش و تدوین نهایى مجموعه را به عهده گرفته اند سپاسگزارى نماید. از رزانگان حوزه و دانشگاه امید مى رود که با انتقادات و پیشنهادهاى خود زمینه غناى هر چه بیشتر این مجموعه را فراهم سازند.