مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
جستجو در برای عبارت
شامل عبارت باشد
شامل عبارت باشد
 
شامل عبارت باشد
شامل عبارت باشد
تنها فراداده‌های دارای منابع دیجیتالی را بازیابی کن
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 89
ماده و قوه اخروی در چشم انداز ملاصدرا
نویسنده:
سید مهدی امامی جمعه,منصوره السادات وداد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
از نظر فلسفی عوالم اخروی خاليی از هرگونه ماده و قوه انفعالی است. لكن ملاصدرا از هيولی و قوه اخروی سخن به ميان می آورد. اين مقاله به دنبال يافتن منظور ملاصدرا از چنين عباراتی در مورد عوالم اخروی است. به اين منظور، كلمات وی در اين زمينه مورد بررسی قرار گرفته و معلوم شده است كه از نظر او ماده بعيد اخروی نفس انسانی و مواد قريب آن، قوه خيال و ملكات حسنه يا سيئه انسانی است كه با نفس متحدند. البته اين ماده ذاتاً با هيولای دنيوی متفاوت است. اما جای اين پرسش هست كه چرا ملاصدرا از نفس يا قوه خيال تعبير به ماده اخروی كرده است؟ پاسخ ملاصدرا به اين پرسش چشم انداز كلی او را به عالم قيامت و نظام آن روشن می سازد. همچنين دانسته شد كه منظور وی از قوه در آخرت، به معنای قدرت و توان وجودی است كه نه تنها انفعال نيست، بلكه با هيچ استعدادی هم قرين نمی باشد.
صفحات :
از صفحه 57 تا 74
مشخصات اثر
سه اقلیم بدن؛ بررسی مقایسه ای معاد جسمانی از منظر صدرالمتالهین و آقا علی حکیم (مدرس زنوزی)
نویسنده:
محمدمهدی گرجیان,نرجس رودگر
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
معاد جسمانی صدرالمتألهين، طرحی نو است كه برای نخـستين بـار جـسمانيت معـاد را عـلاوه بـر روحانيت آن به تقرير عقل و برهان درآ ورده اسـت. گرچـه صـدرا تبيـين خـود از معـاد را كـاملاً منطبق با معاد قرآنی می دانـد، ولـی منتقـدان وی، منكـر ايـن تطابقنـد . آقـا علـی حكـيم (مـدرس زنوزی) از پيروان مكتبِ حكمت متعاليه از جمله افرادی است كـه كوشـش او بـرای ارائـه تقريـر كاملتری از معاد جسمانی كه از هماهنگی بيشتری با معاد قرآنی برخـوردار باشـد، مـورد عنايـت اهل حكمت و نظر قرار گرفته است . گرچه واكاوی آرای ايـندو حكـيم بزرگـوار، نـشان دهنـده تفاوتهايی در نظريه پردازی- علـيرغـمِ وحـدتِ مبـانی- اسـت؛ امـا حاصـل ايـن بررسـی نـشان ميدهد تقرير آقا علی حكيم، برخلاف تشابه با تقرير صدرايی در شبهه عدم تطابقِ كامل بـا معـاد قرآنی، دچار اشكالاتِ عقلی نظری ديگری نيز می باشد.
صفحات :
از صفحه 85 تا 114
مشخصات اثر
گستره عقلانیت در پرتو وحیانیت
نویسنده:
محمدعلی موسوی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
عقل اگرچه در قلمرو روابط انسان با خود، خدا، مردم و طبیعت، نیازی حیاتی و لازم به‌شمار می‌آید، و قلمرو شناخت و کارآیی آن نیز از حس فراتر می‌رود، اما نسبت به شهود قلبی و داده‌های وحیانی نارسا بوده، و با فقر ذاتی که دارد برای هدایت انسان کافی نیست. البته عقل و خرد در هماهنگی همه‌جانبه با وحی می‌تواند انسان را به سعادت و امنیت برساند. انسان‌ها در اصل برخورداری از عقل یکسان هستند، اما تعقل و خردورزی آن‌ها متفاوت است. معرفت، عمل نیک، درخواست از خدا و تجربه می‌تواند عقل انسانی را افزایش دهد. همچنین در اندیشه اسلامی به کسی خردمند گفته می‌شود که عقل را در تمام ابعادش به‌کار اندازد و پرورش دهد. بر این اساس، آنان که نسبت میان وحی و عقل را انکار می‌کنند، در حقیقت از معرفت وحی و عقل و ابعاد متنوع آن دو بی‌بهره هستند. عقل گاهی نقش زیربنایی را نسبت به دین ایفا می‌کند، و گاهی وسیله شناخت و ارتباط با خدا محسوب می‌شود. عقل در برخی موارد، نقش ملاک را عهده‌دار می‌شود، و در مواردی دیگر، جوهر و اصل دین شمرده می‌شود. اما در هر زمانی تلازم میان عقل و دین ثابت است. میزان بهره‌وری عقل از وحی، کشف و صدور حکم شرعی، و صدور فتوای محض عقلی و نسبت‌سنجی قضایای نقلی و شرعی می‌باشد. حجیت عقل ذاتی بوده، و فقهای شیعه برای استنباط حکم شرعی، در کنار کتاب و سنت همواره بر عقل تکیه کرده‌اند. بر اساس آموزه‌های اسلامی، ملازمه حکمی وسیعی میان عقل و نقل وجود دارد، تا جایی که صدور حکم یکی از آن دو، عین فتوای دیگر دانسته شده است. البته در حوزه ملاک احکام، توقیفی بودن احکام عبادات و مانند آن، عقل از توانایی کافی و لازم برخوردار نیست، و در این موارد، تنها اطاعت و فرمان‌برداری از شرع می‌تواند موجب نجات و راهنمایی عقل باشد.
مشخصات اثر
بررسی و نقد دیدگاه ابن‌سینا درباره وحی و بازخوردهای آن در میان روشنفکران معاصر
نویسنده:
نجمه خادمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
وجه مشترک همهمعانی ارائه شده پیرامونوحی در قرآن کریم «تفهیم و القای سریع و پنهانی»است وبیش‌ترین کاربرد قرآنی آن در معنای پیامبری است که « تفهیم اختصاصی از جانب خداوند به بنده برگزیده که مأمور هدایت مردم می‌باشد» ووحی بدین معنا شاخصه نبوت است».شیخ الرئیس از نظر عقلانی ضرورت وحی نبوی را از طریق مراتب عقل به ویژه عقل مستفاد و ضرورت قوه حدس و ارتباط عقل بشری با عقل فعال بیان می‌کند. از نظر ابن‌سینا وحی عبارت است از القاء معرفت از جانب عقل فعال در نفس پاک و مصفا ومستعد نبی. عقل فعال در نظر او همان روح القدس است ، این القاء از جنس فعل بوده و نفس نبی را منفعل می‌کند.از سویی دیگر روشنفکران دینی با رویکردی متمایز از نگاه سنتی و با پرسشهایی برآمده از تفکر مدرنیستی، به تحلیل خاصی از وحی و نبوتپرداختند. دکتر سروشاز جمله روشنفکرانی استکه وحی را گونه ای تجربه دینی می داند که پیامد و لازمه آن بسط و تکامل پذیری دین است. وی قرآن را تولید خود پیامبر(ص) و او را آفریننده قرآن دانسته و بر این باور است آنچه او از خد ا دریافت می‌کند مضمون وحی است. اما این مضمون را نمی‌توان به همان شکل به مردم عرضه کرد. بلکه باید به این مضمون بی‌صورت صورتی ببخشد و آن را در دسترس همگان قرار دهد.مجتهد شبستری نیز مدعای مشابه دارد و بر این باور است که قرآن کلام نبی است نه خداوند.در این نوشتار پس از بررسی وحی از منظرابن سینا و سیری در اندیشه های روشنفکران مذکور تلاش شده بازخوردهای اندیشه آن حکیم الهی در آراءاین روشنفکران بررسی گردد.مراد ابن سینا از تخیّل کلمات فرشته، تخیّل رایج درفهم و زبانِ عموم یعنی ادراک غیر مطابق با واقع نیست، بلکه مراد او همان تخیّل مصطلح فن یعنی تمثّل و ادراک صورت مثالی فرشته و کلمات او می‌باشد امری که به نظر می رسد از دید معاصرین متجدد مغفول مانده است.مضافا اینکه صورت‌گری کتاب خدا و تألیف آن بوسیله قوه متخیله و خیال پیامبرص-که از مدعیات نامبردگان است، با برهان سازگاری ندارد چرا که فاقد شیئ و کمال، عقلاً نمی‌تواند معطی آن باشد و بالاترین نقش نبی در فرآیند وحی همانا قابلیت و پذیرندگی اوست نه فاعلیت و تالیف گری .
مشخصات اثر
انشقاق هنر دینی
نویسنده:
محمد مهدی مظاهری
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
هنر و دین از درونی ‏ترین لایه‏ های مجرد روحی انسان سرچشمه می ‏گیرند. هنر دینی با دو ویژگی، داشتن وحدت در عین کثرت و رمزی و تمثیلی بودن، در صدد تبیین رابطه خالق با هستی است و اصولا کاربرد هنر جز در جنبه متعالی دینی دچار تسامح است. تفکیک بحث هنر و دین از بی ‏دقتی ناشی می‏ شود، همان گونه که جستجو برای یافتن فصل مشترک این دو مقوله ناشی از ساده انگاری است. این نوشتار ضمن ارائه تحلیلی از ارتباط عمیق میان دین و زیبایی شناختی حاکم بر جهان، به ادعای انطباق عام و نامحدود هنر و دین می‏ انجامد، چرا که اساسا هنر را در بطن دین باید تعریف و تأویل کرد و جز این ممکن نیست.
صفحات :
از صفحه 101 تا 112
مشخصات اثر
" من گرایی" در دو اثر ژولین گراک تحت عنوان "در قصر آرگول" و "ساحل سیرت"
نویسنده:
سهیلا حقیقت خواه
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیده: چکیدهمطالعه "من" درونی انسان، یکی از دغدغه های اصلی در حیطه ادبیات و نقد است. در طی قرون، ادبیات شاهد ظهور "من" نویسنده، به طور آشکار یا پنهانی، در اثر او بوده استاز میان نویسندگان فرانسوی قرن بیستم که به مفهوم "من" و " من گرایی " اهمیت می دهند می توان به ژولین گراک اشاره کرد. در این پایان نامه که از سه بخش تشکیل شده است، مفهوم " من گرایی " و نمودهای آن در نزد قهرمانهای دو اثر ژولین گراک تحت عنوان : در قصر آرگول و ساحل سیرت، مورد بررسی قرار می گیرد.در بخش اول، به مطالعه نظری "خودشناسی" می پردازیم. و هدف ما شامل بیان تاریخچه ی استفاده از این نوعکلمه و معانی مختلف آن و شناساندن آن به خواننده می باشد. ریشه این کلمه از کلمه ی انگلیسی "egotism" و کلمه لاتین "ego" گرفته شده است. "ego" به معنی "من" می باشد. هدف ما در اینجا بررسی " من گرایی " در مفهوم منفی و توهین آمیز آن نیست. بلکه، سعی ما بر این است تا به مطالعه این کلمه در مفهوم بیان شده توسط استاندال، یعنی "گرایش انسان به خود شناسی"، بپردازیم. در بخش دوم نمودهای "من گرایی" در قهرمان رمان در قصر آرگول بررسی شده است. او سعی می کند تا به واقعیت زندگی و به حقیقت هستی خود دست یابد. ولیکن عواملی همچون تخیل، تنهایی، ترس و بویژه حضور یک شخصیت زن، جستجوی او را مختل می کنند. بنابراین، او با نوعی سقوط و تنزل مواجه می شود و نمی تواند به خودشناسی و خداشناسی دست یابد. بالاخره در بخش سوم، بررسی همین مورد در ساحل سیرت مورد تحقیق قرار گرفته است. در این رمان نیز، قهرمان داستان برای یافتن حقیقت زندگی به جای دیگری مسافرت می کند. او تحت تأثیر عوامل فیزیکی و روانشناختی، در دام "امیال" گرفتار می شود. اما در نهایت، این عشق به خودشناسی و سپس به خداشناسی منتهی می شود. در واقع، نویسنده با نمایش نمودهای "من گرایی" به خواننده این امکان را می دهد تا بیشتر در مورد ارتباط بین زندگی مادی و معنوی تفکر نماید تا بتواند به بهترین نحو سرنوشت خود را رقم بزند.
مشخصات اثر
بررسی ارتباط وجود ذهنی با معاد جسمانی و روحانی از دیدگاه ملاصدرا
نویسنده:
فاطمه اسدی، عین الله خادمی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
مسأله نفس و اهمیت آن در باب معاد از دیر باز مورد توجه اندیشمندان قرار گرفته است. به ویژه توجه صدرالمتألهین به این امر از زاویه وجود، صبغه نوینی به این موضوع در فضای فلسفه بخشیده است. وی با پذیرش وجود ذهنی در کنار وجود عینی، می خواهد وجودی را در فلسفه عرضه کند که مخلوق نفس انسانی و فاقد اثر و منشأ خارجی است؛ مسأله وجود ذهنی در فلسفه ملاصدرا کارکردهای متفاوتی دارد که یکی از جدی ترین آنها، پیوند آن با مسأله معاد است. وی با پذیرش دو نحوه معاد روحانی و جسمانی، تحقق آن را به عملکرد نفس در دنیا نسبت می دهد؛ به این بیان که متناسب با اعمال نفس، لذّات و آلام جسمانی و روحانی در آخرت با خلاّقیت نفس در ساحت قوه خیال صورت می گیرد. صدرالمتألهین با استناد به قدرت خیال بر این اعتقاد اصرار دارد هر کس کیفیت قدرت الهی را در خیال خویش بپذیرد، باور می کند که نیات صورت خارجی می یابند. گر چه ملاصدرا با عدم بیان مسائل وجود ذهنی می تواند قائل به پذیرش خلاّقیت نفس شود اما کار برجسته وی استفاده از راهکاری به نام تجرّد خیال است و مهمتر از همه بیان اصول متمایز در معاد جسمانی کمک شایانی به اثبات ارتباط وجود ذهنی با معاد داشته. آنچه کار وی را از سایر فلاسفه چون بوعلی ممتاز می کند پذیرش تجرّد خیال به معنی ارتقای صورت و خروج از نقص به سوی کمال است نه تقشیر صورت از ماده.
صفحات :
از صفحه 57 تا 72
مشخصات اثر
بررسی دیدگاه‌های مختلف در باره تجرد نفس در فلسفه اسلامی
نویسنده:
محمدتقی شهاب
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در این نو شتار، تحقیقات خود را در دو فصل و یک خاتمه تنظیم کرده‌ام:فصل اول: در مورد بررسی کلیات و تعاریف است، در این فصل به پیشینه و تاریخچه تجرد نفس و اعتقاد به موجود مجرد در بعضی ادیان پرداخته بعد مفهوم نفس و تعاریف نفس از نظر فلاسفه اسلامی آورده شده سپس مفهوم مادی و مجرد و احکام آنها بررسی شده و در ادامه فصل اول سخن ازجوهریّت نفس و همچنین اثبات آن با ادلّه در میان آمد. فصل دوم: که اصل پایان‌نامه را تشکیل می‌دهد به «تجرد نفس ناطقه» اختصاص دارد در اصل تجرد نفس ناطقه بین فلاسفه اسلامی اختلاف نظری وجود ندارد ولی در اینکه گستره این تجرد در چه حد می‌باشد، اختلاف نظر جدی و عمیقی بین دو فیلسوف نامدار اسلامی شیخ الرئیس و صدرالمتألهین به وجود آمده است. ملاصدرا اولین فیلسوفی است که تجرد همه صورت‌های علمی اعم از حسی، خیالی، وهمی و عقلی را اثبات نموده که در برخی از ادله‌ها آورده شد. در صورتی که شیخ الرئیس تنها تجرد صورت‌های عقلی را اثبات می‌کند صورت‌های حسی وهمی و خیالی را مادی می‌داند. طبق این بیان از نظر صدرالمتألهین همه حیوانات و انسان‌هایی که درک عقلی ندارد ولی از ادراکات حسی برخوردارند مجرد مثالی هستند در حالی که از نظر ابن سینا مادی هستند. و در ادامه بحث دلایل متعدد تجربی بر اثبات تجرد نفس مطرح شد بعد از اثبات تجرد نفس ناطقه از طریق دلایل عقلی و تجربی به سخنان منکرین تجرد نفس پرداختم از آنجایی که مادیون و تجربی مذهبان به هیچ حقیقتی ورای ماده قائل نیستند و تلاش می‌کنند هر حقیقتی را با تجربه‌های حسی و شواهد مادی اثبات نمایند نظر آنها را بیان کردیم و معلوم گردید که آنها در توجیه و تفسیر مادی آثار و افعال نفس و پدیده روحی ناکامند بعد از بررسی ادله‌ی موافقین و مخالفین تجرد نفس ناطقه در نهایت تجرد نفس ناطقه ترجیح داده می‌شد سپس به کیفیت پیدایش وجود نفس پرداختیم که آیا جسمانیه الحدوث است یا روحانیه الحدوث و در صورت حادث بودن، چگونه به مرحله‌ای تجرد می‌رسد.
مشخصات اثر
نقد و بررسی نظریه زیبایی شناسی هری برودی و کاربرد آن برای تعلیم و تربیت با تاکید بر فرایند یاددهی - یادگیری
نویسنده:
منیره رضایی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
توجه به ساختهای مختلف وجودی انسان، عدول از باریک‌اندیشی معرفت‌شناسی،موضوعیت یافتن کثرت‌گرایی شناختی؛ زمینه را برای طرح موضوع معرفت زیبایی‌شناسی فراهم ساخته است. به تبع تکثیر راه‌های شناخت پدیده‌های جهان، انواع دیگر تجربه و دانش از جمله تجربه و دانش زیبایی‌شناسی اعتبار یافته و پرورش اشکال چندگانه سواد منجمله سواد زیبای‌شناسی اهمیت پیدا می‌کند. در این مطالعه که با هدف کلی تبیین ماهیت معرفت زیبایی‌شناسی و بعد زیبایی‌شناسی تجربه و با تمرکز روی نظریه زیبایی‌شناسی برودی، فیلسوف معاصر تعلیم و تربیت شکل گرفت مساله اصلی تبیین دیدگاه برودی درباره زیبایی‌شناسی و کاربردهای عام و خاص ان برای تعلیم و تربیت بوده است. در این پژوهش فلسفی از روش تحلیل محتوی بهره گرفته شد تا مفاهیم اصلی در نظریه زیبایی‌شناسی بودی تشریح و ارتباط مفاهیم با یکدیگر تبیین شود.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 89