مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

حقیقت انسان و جایگاه روح و نفس و حقیقت تجلی روح خدا در انسان و محجوب شدن کمالات وی به حجاب ها و کاستی ها از سعه وجودی اش، وجهه همت این مقاله است. از آنجا که هدف اصلی آفرینش رسیدن به کمال است، تعالی روح در قوس صعود و در مقام رجوع به حق تعالی و پیمودن منازل و مراحل گوناگون علو درجه شایسته او در گرو تنزل و هبوط و تعلق و تدبیر بدن به عالم ماده است تا بتواند به حیات طیبه نائل شود و مجلای ظهور انوار الهی قرار گیرد. آنچه در این مقاله بر آن تاکید می کنیم این است که راه وصول و سلوک سالک، منوط به کسب معرفت و مجاهده و تهذیب نفس است تا در این سیر الی اله به مقام فنا رهنمون گردد و این مهم تنها در گرو تبعیت از پروردگار، رسول اله (ص)، ائمه اطهار (ع) و پیروی از قرآن میسور می باشد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 159 تا 179

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

خداشناسی عطار و لوازم اخلاقی و شعائری آن

نویسنده:

محمود یوسف ثانی, حسن مهدی پور

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ايران,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

خدای متشخص , اصطلاحنامه عرفان , صفات الهی((در تعین ثانی)، مقابل صفات کونی علمی) , خدای فوق تشخص و عدم تشخص , خدای نامتشخص , خداشناسی عطار

کلیدواژه‌های فرعی :

رابطه انسان و خدا , فریدالدین عطار نیشابوری , اوصاف انسان وار , اوصاف ناانسان وار , اندیشه عرفانی عطار , همه‌خدایی (پان‌تِئیسم) ,

چکیده :

موضوع نوشتار حاضر بررسی تصورات مختلف خداشناسی در انديشه عرفانی عطار و لوازم اخلاقی و شعائری آن هاست. در اين بررسی بيان می كنيم كه اولا در خداشناسی عطار سه تصور از خدا يعنی خدای فوق تشخص و عدم تشخص، خدای متشخص و خدای نامتشخص استنباط پذير است و ثانيا در ميان اين تصورات فقط با خدای متشخص رابطه اخلاقی و شعائری امكان پذير است. زيرا اين ارتباط مستلزم دو شرط تشخص و انسان وارگی است كه فقط خدای متشخص واجد آن است. هم چنين بحث خواهد شد كه با توجه به اينكه خدای متشخص در نگاه عطار علاوه بر اوصاف انسان وار، واجد اوصاف ناانسان وار است كه فوق قواعد عقلی و اخلاقی است، در ارتباط اخلاقی و شعائری با خدا با نوعی ناسازگاری مواجه ايم.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 162 تا 188

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

دعا و طلب در عرفان نظری

نویسنده:

منیر پورطولمی، سلام اله کاظم خانی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ایران,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

دعا , استجابت دعا , اعیان ثابته , استعداد ذاتی , اصطلاحنامه عرفان , اسماء الهی((اخص)، مقابل اسماء ربوبی خاص) , صفات الهی((در تعین ثانی)، مقابل صفات کونی علمی)

کلیدواژه‌های فرعی :

سلوک عرفانی , علم الهی , سالک , عارفان (مسلمان) , عرفان نظری , موثر بودن دعا , انواع دعا ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

عبدالله جوادی آملی

چکیده :

دعا و درخواست بندگان ازآنجایی که با وعده اجابت از جانب خداوند متعال مورد تأکید قرار گرفته و میتواند در روند حوادث و وقایع عالم خلقت تأثیرگذار باشد، در عرفان نظری مطرح گردیده است. عرفای مسلمان سرّ اجابت دعا را در مرتبه اعیان ثابته و از حیث اسما و صفات خداوند دانسته و البته مسئله اجابت دعا را از مسئله تحقق خواسته بنده متمایز نموده اند. در مقاله حاضر پس از تعیین انواع دعا و تبیین جایگاه اسما و صفات خداوند و بحث درباره اعیان ثابته نشان داده شده که اعیان ثابته چگونه به‌عنوان لوازم اسما و صفات خداوند در تحقق حوادث گوناگون، ازجمله طلب و درخواست بندگان تعیین کننده هستند. همچنین یادآور شده که قطعی بودن امر اجابت از جانب خداوند متعال تنها در صورتی است که داعی با معرفت و تصوری صحیح از خداوند و قلبی طاهر تنها خدا را خوانده و غیرِ حق را در دل و ذهن خود جایگزین حق نکرده باشد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 25 تا 38

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

کتاب: انیس الموحدین

نویسنده:

ملا مهدی نراقی

نوع منبع :

مدخل آثار(دانشنامه آثار)

منابع دیجیتالی :

متن

وضعیت نشر :

ویکی نور,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

امامت , اصول دین , اثبات خدا , عقاید شیعه , معاد(کلام) , نبوت , 13. علم کلام , صفات الهی((در تعین ثانی)، مقابل صفات کونی علمی)

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مسئله «رؤیت» در حکمت متعالیه

نویسنده:

محمد طباطبایی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

حکمت متعالیه , الله , رویت خدا , رؤیت خدا , رؤیت قلبی خدا , حکمت متعالیه , واجب تعالی (اسماء ذات)

کلیدواژه‌های فرعی :

مجسمه , معتزله , نهج البلاغه (نهج‌البلاغه) , ایمان , فصوص الحکم , اشاعره , شهود عرفانی , الامامیه , رویت قلبی خداوند , مکتب مشبهه , بصیرت , ولایت الله , مرتبه توحید , ادراک , اشاعره (اهل سنت) , رؤیت عقلی , مشبهه (صفاتیه) , معتزله (اهل سنت) , ادراک انسان , استحاله رؤیت بصری خدا , اهل بیت(ع) , رؤیت قلبی خدا , متکلم (اسماء افعال الهی) , مجسمه (مشبهه صفاتیه) , ایمان (فرجام شناسی) , لقاء الله , حجاب الله , ادراک و ابصار , لن ترانی , صفات خدا , متکلمین , قرآن , طاعت , استحاله رؤیت , شیعه امامیه Twelver Shiism (فرق تشیع) , حجاب بین خدا و انسان , صفات الهی((در تعین ثانی)، مقابل صفات کونی علمی) , مقام شهود , مقام ولایت(قسیم مقام نبوت و رسالت و خلافت , مقام بصیرت , مقام توحید(عرفان) , لقاء حق , امامان معصوم علیهم السلام , چشم ظاهر , علت صحت رویت ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , محمد بن یعقوب کلینی , ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق , ملا عبدالرزاق لاهیجی , امام خمینی

شاپا (issn):

2383-2916

چکیده :

از جمله مباحث کلامی، بحث رؤیت، یعنی دیدن خداوند متعال است. مشبهه و مجسمه به تبع برخی از یهودیان، برای خدا جسم قائل شده و گفته‌اند: حق تعالی را می‌شود دید. اشاعره گرچه خدا را مادی نمی‌دانند، گمان کرده‌اند در قیامت برای مؤمنین قابل رؤیت است و برای اثبات مدعای خود، ادله عقلی و نقلی آورده‌اند. به عقیده معتزله و امامیه ادعای اشاعره با مبنای آنها در تضاد است. حضرت امام خمینی رؤیت را ممکن، ولی قلبی و از نوع حقیقت ایمان دانسته‌اند. ایشان معتقد بودند که ایمان به مقام توحید و ولایت، حجاب را از بین می‌برد و علمی که منتهی به ایمان و خوف از خدا نشود، حجاب اکبر است. نیز ایمان را نور الهی دانسته‌اند که قلب را آماج تجلیات خدا قرار می‌دهد. همچنین ایشان بین ایمان و عمل صالح و لقاء الله، قائل به پیوند بوده و معتقدند: اگر انسان اهل ایمان و عمل صالح باشد، با عنایات الهی و به اندازه ایمان و اعمالش صاحب کرامات می‌شود.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 97 تا 111

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

در خطبه اوّل نهج البلاغه از امیرالمؤمنان(علیه السلام) نقل شده است: «وَ کَمالُ تَوْحیدِهِ الاِخْلاصُ لَهُ وَ کَمالُ الاِخْلاصِ لَهُ نَفْىُ الصِّفاتِ عَنْهُ; کمال توحید خدا، اخلاص براى اوست و کمال اخلاص، نفى صفات از خداست». چگونه مى توان گفت که کمال توحید و یگانگى او، در گرو نفى صفات از اوست؟!!!

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

پاسخ تفصیلی:

پاسخ : دليل اين موضوع را در كلام خود اميرمؤمنان(عليه السلام) در همين خطبه مى خوانيم: «لِشَهادَةِ كُلِّ صِفَة اَنَّها غَيْرُ الْمَوْصُوفِ وَ شَهادَةِ كُلِّ مَوْصُوف َاَنَّهُ غَيْرُ الصِّفَةِ». توضيح اين كه: در بحث هاى مربوط به صفات خدا ثابت شده است كه بیشتر ...

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

01. خداشناسی (کلام) , توحید (به لحاظ صفت) Divine unity (کلام) , توحید صفاتی , توحید نظری , صفات خدا , توحید صفاتی(فلسفه)) , 22- کمال الاخلاص لله تعالی نفی الصفات عنه

کلیدواژه‌های فرعی :

صفات الهی , صفات الهی((در تعین ثانی)، مقابل صفات کونی علمی) ,

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

یکى از صفات خداوند، بصیر و سمیع (بینا و شنوا) بودن اوست; در صورتى که حقیقت بینایى، جز این نیست که تصویر اشیا از راه مردمک و عدسى چشم، روى پرده «شبکیّه» منعکس گردد و اعصاب بینایى آن را به مغز مخابره کند و همچنین واقعیّت شنوایى این است که امواج صوتى، به گوش که داراى پرده و استخوان ها و اعصاب مخصوصى است برسد و از آن جا به مغز مخابره گردد، در این صورت چگونه مى توان خدا را با این دو صفت توصیف کرد، در صورتى که او پیراسته از این موضوعات است؟

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

پاسخ تفصیلی:

پاسخ : بينايى و شنوايى در بشر همان است كه گفته شد، ولى مقصود از توصيف خداوند به اين دو صفت اين است كه تمام ديدنى ها و شنيدنى ها پيش او حاضرند، هرگز خداوند از آنها غافل نيست و به عبارت ديگر آنچه را كه ديگران با چشم و گوش مى بينند و يا مى شنوند، او با بیشتر ...

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

01. خداشناسی (کلام) , توحید (به لحاظ صفت) Divine unity (کلام) , صفات خدا

کلیدواژه‌های فرعی :

صفات الهی , تنزیه الهی , صفات الهی((در تعین ثانی)، مقابل صفات کونی علمی) ,

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

اگـر نـیـروى خلقت ( خالق بودن ) جزء ذات خداوند است پس چرا خلقت ابتداء دارد ؟واگر جزء ذات نیست خداوند چگونه آن را کسب کرد ؟ و رابطه خداوند با این صفت چگونه است .

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

پاسخ تفصیلی:

پاسخ : تعبير جزء ذات تعبير ناصوابى است اگر خداوند جزء ذات داشت كل ذواجزاء مى شد و هركلى باجزاء خود احتياج دارد و فرض احتياج در ذات خداوند كه هر احتياج با او رفع مى شود فرضى است محال . اگـر مـراد از نـيـروى خـلـقت مبدء و سرچشمه ايجاد بودن باشد منطبق م بیشتر ...

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

01. خداشناسی (کلام) , توحید (به لحاظ صفت) Divine unity (کلام) , صفات الهی , خالقیت الهی

کلیدواژه‌های فرعی :

صفات خدا , صفات الهی((در تعین ثانی)، مقابل صفات کونی علمی) ,

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

اسما و صفاتی که مفهوم مقایسه ای دارند مانند"احکم الحاکمین" یا "ارحم الراحمین" یا "خیرالغافرین" چه مفهومی را می رسانند؟

نوع منبع :

پرسش و پاسخ , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)

پاسخ تفصیلی:

پاسخ : اين گونه صفات که صفت عالي است به اين معناست که خداوند در آن صفت مانند صفات ديگرش کمال مطلق را داراست به عنوان مثال ارحم الراحمين به اين معناست که خداوند رحمتش در نهايت کمال است "نظراماميه و محققين از فلاسفه و متکلمان معتقدند ما مي توانيم صفات بیشتر ...

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

01. خداشناسی (کلام) , توحید (به لحاظ صفت) Divine unity (کلام) , اسماء الهی((اخص)، مقابل اسماء ربوبی خاص) , صفات الهی((در تعین ثانی)، مقابل صفات کونی علمی)

کلیدواژه‌های فرعی :

احکم الحاکمین (اسماء افعال الهی) , ارحم الراحمین (اسماء صفات الهی) , خیر الغافرین (اسماء افعال الهی) ,

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر