مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

آن چه که در مورد جایگاه زن در ادیان ایران باستان ملاحظه می شود به طور کلی از دو دیدگاه قابل بررسی است: جایگاه زن در ادیان الهی و جایگاه زن در ادیان غیر الهی . آیین زرتشت به عنوان دین الهی ایران باستان متناسب با ادیان الهی دیگر به زن به عنوان مخلوقی هم پایه با مرد نظر دارد. این ادعا از خلال متون دین زرتشتی و قوانین عرفی و اجتماعی آن و همچنین جایگاه زن در عرصه های مختلف اجتماعی و سیاسی و مذهبی و... نمایان می شود. در مقابل، ادیان غیرالهی باستان (زروانی، مهر، مانوی، مزدکی)، زن نسبت به مرد دارای جایگاه نازل تری می باشد. در این ادیان غالبا زن به عنوان موجودی شرور و اهریمنی نمایانده می شود که همواره باعث گمراهی مرد می گردد. نگاه این ادیان تحت تاثیر جهان بینی "مردباورانه ای" بوده که در آن برهه ی تاریخی وجود داشته و این باعث مخدوش شدن چهره ی اصلی زنان می شده است. باتوجه به این که اینجانب از گذشته به دنبال شناخت جایگاه زن ایرانی در دوران قبل از اسلام بوده ام، موجب شد تا به انجام این تحقیق بپردازم. محقق معتقد است که این رساله بدون اشکال نمی باشد و نیاز بیشتری به تحقیق و بررسی دارد.

نویسنده در این نوشتار، طی سه فصل، به بحث درباره "عوامل تقویت کننده شخصیت فرد و اجتماع در جامعه اسلامی"، جایگاه اخلاق و عقیده در این زمینه و همچنین تبیین ارکان فردی، اخلاقی و اجتماعی جامعه اسلامی پرداخته است. در فصل اول، ضمن بیان معنای قوت، قدرت و شخصیت و ترسیم دیدگاه قرآن کریم در این زمینه، نسبت بین اسلام و ایمان بررسی گردیده است. تجزیه و تحلیل اصول و عوامل شخصیت، مانند عقیده، عمل، علم، عبادات و اقتدا به اولیای الهی، اشاره به عوامل تشکیل دهنده شخصیت فرد و جامعه از دیدگاهی عقلی، تربیتی، اخلاقی، قرآنی و روایی، از دیگر نکات مطرح شده در فصل اول می‌باشد. در فصل دوم، پس از تبیین مسأله تکوین شخصیت فرد از منظر نفسانی، عوامل آرامش نفس و موانع آن و معرفت نفس و نقش اعتقاد و عمل در تکوین و تقویت نفس انسانی تحقیق و پژوهش شده و در ادامه، مشکلات و مصایب دنیوی، توجه بیش از حد به مسائل دنیا، عنایت داشتن به مسایل مهم و مصایب بزرگ پیش روی انسان و کسب اجر و ثواب و تأثیر هر یک از آن ها در شخصیت انسان و نیز افزایش یا کاهش آرامش و اطمینان نفس او بحث و بررسی شده است. فصل سوم، از منظری اخلاقی به معرفی شخصیت انسان مسلمان پرداخته و به مفهوم اخلاق، رابطه بین دین و اخلاق، جایگاه اخلاق در دین اسلام اشاره نموده و سپس اهمیت اخلاق در تکوین شخصیت فرد و اجتماع و نقش عقاید در تقویت اخلاق و نیز شخصیت انسانی وی را از منظر قرآن و روایات تجزیه و تحلیل کرده است.

موضوع پایان نامه : (( جایگاه وصی از دیدگاه کتاب و سنت و ادب )) وصی، از القاب مشهور امام امیرالمومنین علی علیه السلام است .اثبات وصایت آن حضرت یعنی اثبات امامت. حضرت علی علیه اسلام، بنابر حدیث یوم الانذار، وصی پیامبر علیه السلام در امر رهبری و خلافت و هدایت امت اسلامی ، پس از پیامبر علیه السلام می‏‎‎‏باشد . در این پایان نامه در بخش اول ،‌پس از ذکر کلیاتی در معنای لغوی و اصطلاحی وصی به سیر تاریخی وصایت در انبیای گذشته همراه با ذکرچند تن از اوصیاپرداخته‏‎‎‏ایم، چرا که این موضوع بر ضرورت و اهمیت وصایت در امت اسلامی تاکید می کند .دربخش دوم به ذکر وصی در آینه روایات اشاره شده است که شروع وصایت را از دعوت خویشاوندان به اثبات می رساند و اوج ابلاغ وصایت در غدیر خم می‏‎‎‏باشد . سپس به ذکر روایاتی از کتب شیعه و سنی می‏‎‎‏پردازیمو به احتجاج معصومین (‌علیه السلام) و صحابه و تابعان در امر وصایت گفتاری چند آورده‏‎‎‏ایم .در بخش سوم به جایگاه وصی در آینه تاریخ و ادب اشاره شده،‌و به ذکر اشعاری در حماسه‏‎‎‏های جنگ جمل و صفینو تنی چند از شاعران اهلبیت ( علیه السلام ) اکتفا کرده‏‎‎‏ایم. در بخش چهارم به نقد تحریف حدیث وصایت و رد شبهات موجود در این امر پرداخته‏‎‎‏ایم.

کنزالدرر و جامع الغرر کتابی است در تاریخ عمومی، تالیف یکی از ترکان نه چندان پرآوازه در دوره ممالیک مصر به نام ابن آیبک دواداری، که آن را در نه جلد فراهم آورده است و از این طریق یک دوره تقریبا کامل از تاریخ سلسله های مصر پس از اسلام را تا زمان خود ارائه کرده است. آگاهی دقیق نویسنده از رویدادهای دوره ممالیک که ناشی از ارتباط ویژه نویسنده با حکومت و حضور او در دربار و دسترسی وی به استاد دولتی بوده، در دو جلد واپسین کتاب انعکاس یافته است. مسائل سیاسی، ادبی و نظامی محورهای عمده نویسنده در طرح گزارش های تاریخی اند، ولی از موضوعات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی نیز غفلت نکرده است. در این مقاله ویژگی ها، نقاط قوت و ضعف کنزالدرر بررسی شده است.

موقعیت ویژه جغرافیایی جزیره العرب، نظر ایرانیان را برای تجارت سودآور به خود جلب کرده و با سلطه بر شهرهای ساحلی و گلوگاه های تجاری و آگاهی از رموز بازرگانی و نیز مهارت کافی در دریانوردی و کشتیرانی، تجارت شبه جزیره را در دست گرفته بودند؛ از سوی دیگر وسعت ایران، فراوانی مواد معدنی و شرایط اقلیمی مناسب، زمینه کشت محصولات متنوع و فراوان کشاورزی و تولیدات صنعتی را برای صدور به نواحی دیگر از جمله شبه جزیره فراهم می کرد و موجب رونق بازاهایش می شد. در این مقاله سهم چشم گیر ایرانیان در تجارت حجاز و شکوفایی شهرهای این سرزمین در سده های سوم تا ششم هجری/ نهم و دوازدهم میلادی و مستنداً تبیین شده است.

دین اسلام به عنوان مکتب هدایت بشری و قرآن به عنوان متن این رسالت عظیم، بر تاریخ به عنوان مظهر بیداری و عبرت تأکید بسیار کرده است. قرآن تاریخ را به عنوان ابزار و دانش هدایت به کار می‌گیرد و بشر را به کشف قواعد، سنن و قوانین نهفته در آن دعوت می‌کند. خود قرآن نیز بارها و بارها به بیان سرگذشت پیامبران و اقوام و ملل گذشته پرداخته است. محتوا و هدف قصص قرآنی، همه‌ی حکمت‌های نزول قرآن را در بردارد و کاربرد قصّه شیوه‌ای کارآمد در تحقق اهداف قرآن است.از این رو قرآن داستان را برای اثبات وحی و نبوت، یگانگی خدا، هم‌ریشه بودن ادیان آسمانی و نیز برای بیم و نوید، نشان دادن نمادهای قدرت الهی، سرانجام نیکی و بدی، صبر یا ناشکیبایی، سپاس‌گزاری یا سرکشی و بیان سنت‌های تاریخی و اجتماعی به کار برده است. در همین راستا، نگارنده تلاش نموده است تا با بیان سرگذشت اقوامی همچون قوم نوح، هود، صالح و سبا به تذکر مجدد این اهداف، در قالبی نو، بپردازد.

تفکر شیطان‌گرایی به سالها قبل از میلاد مسیح برمیگردد. فشار مسیحیت بر مردم و سختگیریهای آنها از یک سو و آموزه های یهودی- مسیحی، فلسفه یونانی، افول معنویت و ... از سوی دیگر، باعث رشد مخفیانه این حرکت ضد دینی گردید که با گذشت زمان و با تغییر تمدنها تنها صورت و عنوان آن عوض شده است. برای شناخت وضعیت موجود باید حرکت جریانهای مبلغ این فرقه و آنچه در مقابل از طرف جریانهای منتقد در حال ارائه است جمعآوری و نقاط ضعف و قوت معلوم گشته تا بتوان راه حلی مناسبی برای مقابله با این جریان ارائه کرد. در این تحقیق به تحلیل شیطان‌گرایی مدرن از فضای مجازی پرداخته میشود. نگارنده در این تحقیق ابتدا تاریخچه، ادوار، تحلیل روند شیطان‌گرایی و نیز بسترهای شیطان‌پرستی در غرب و ایران را بررسی کرده، سپس به بیان شخصیتهای برجسته، سازمانها، متون، نمادها، موسیقی و سینمای شیطان‌پرستی پرداخته است. در عرصه سینما ردّ پای نمادها و افکار آنها در فیلم‌های هالیوود آشکار است. گفتنی است یکی از مهمترین حوزه‌های فعالیت شیطان‌پرستان موسیقی بوده که از آن برای ترویج و تبلیغ استفاده می‌کنند. بیشترین آسیب دیدگان این فرقه، فاقد تحصیلات مناسب بوده که در نهایت به پوچی رسیدهاند. نگارنده در پایان به ارائه دیدگاه، اعمال، اصول و عقاید شیطان‌گرایی و همچنین آسیب شناسی شیطان‌گرایی و راهکارهای برون رفت از آن در فضای مجازی میپردازد.

تاریخ تمدن هر قوم و ملتی عبارت از کوشش ها و خلاقیت هایی است که افراد آن قوم و ملت در طول تاریخ حیات خود جهت بیرون آمدن از بی ثباتی و وارد شدن در صحنه ی حیات جمعی و پیشبرد اهداف جمعی به کاربرده اند. تاریخ ایران پر است از دانشمندانی که در هر عصری ظهور نموده و نام خود را جاودان ساخته اند و در جهت تمدن سازی و گسترش علم تلاشی پیگیر نمودند. یکی از حکمای عالم اسلام که با همه ی جلالت قدر و عظمت شان و وسعت معلومات در موطن خویش ناشناس مانده و جز در نزد خواص دانشمندان معروف و مشهور نیست، علامه قطب الدین محمود شیرازی میباشد که در عصر ایلخانان پا به عرصه نهاد، دانشمندی که در تمام علوم زمان خویش چون، فلسفه، ادبیات و عرفان، ریاضیات و موسیقی، نجوم و پزشکی صاحب سبک و اثر می باشد.این پژوهش به روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه برمنابع دست اول تاریخی و کتابخانه ایی ، با تحلیل و بررسی نقش قطب الدین شیرازی در تمدن اسلامی و تکامل علوم، وی را یکی از عوامل تاثیر گذار در تمدن اسلامی معرفی می نماید، زیرا وی در بیشتر علوم عقلی زمان خویش صاحب اندیشه بوده است؛چنانکه از طرفی در تقریب سه تفکر عرفان و فلسفه اشراق و مشاء کوشید،و از طرفی دیگر در حکمت عملی مباحثی را مطرح نمود که متفاوت از تفکر یونانی بوده است، ضمن آنکه در علوم پایه نیز خوش درخشید، و در تکامل علوم اسلامی سهمی بسزا ایفا نمود. اینکه علامه تا چه میزان در طرح ریزی حکمت متعالیه ملاصدرا نقش داشته است و همچنین اینکه وی چگونه و چه مطالب بدیعی را به حوزه تمدن اسلامی وارد نموده است؟از سوالاتی است که تلاش شده در این پایان نامه به آن پاسخ داده شود.

"مبانی و سیر تاریخ تفسیر موضوعی قرآن" به جهت تازه‌بودن و نیاز جامعه علمی بدان انتخاب گردیده که در یک مقدمه و چهار فصل و نتیجه گردآوری شد. فصل اول به تعریف از تفسیر موضوعی و تعاریف مختلف ارائه شده و مراحل تفسیر موضوعی و روش تحقیق در تفسیر موضوعی اختصاص یافت و گفته آمد تفسیر موضوعی عبارتست از گردآوری روشمند آیات قرآنی که از موضوعی خاص سخن گویند و هدف واحدی دارند با رعایت ترتیب نزول آیات و توجه به سبک و سیاق آیات با احاطه کامل به تفسیر ترتیبی قرآن مجید. فصل دوم به بحث از سیر تاریخی تفسیر موضوعی پرداخته، فهرست کتابهای آیات الاحکام در مذاهب مختلف از صدر تا عصر حاضر را به اندازه مقدور احصاء نموده و فهرست موضوعی کتابهای موضوعی در عصر حاضر نیز بیان شده است . فصل سوم ادله مخالفان تفسیر موضوعی بیان گردید و پاسخ به آن، داده شده و سپس ادله نقلی و عقلی موافقان تفسیر موضوعی به طور مبسوط بیان شد. فصل چهارم به بیان رابطه میان دو روش تفسیری ترتیبی و موضوعی و کمبودهای تفسیر ترتیبی و برتری‌های تفسیر موضوعی و نیز بررسی روش تفسیر قرآن به قرآن و روش تفسیر موضوعی گفته آمد و نیز روایات ضرب قرآن به قرآن به طور کامل بررسی گردید (فقه الحدیثی و بحث سندی) و عدم ارتباط آن با روش تفسیری موضوعی بررسی گردید. در پایان راهگشا بودن تفسیر موضوعی برای مشکلات اقتصادی، اجتماعی سیاسی و ... و فهم صحیح قرآن و سنت بیان گردیده و مقدمه‌بودن تفسیر ترتیبی و مقدم‌بودن تفسیر تاکید گردید و ضرورت تفسیر موضوعی بیان شد.

تأسیس و پایه گذاری حکومت اسلامی، توسط پیامبر اسلام (ص) که به هجرت آن حضرت از مکه به {یثرب سال جهاردهم بعثت} مدینه انجامید. در اولین روزهایی استقرار آن حضرت در مدینه، سازمان دهی جامعه اسلامی بر اساس فلسفه سیاسی و ارزشهای حاکم بر حکومت اسلامی یعنی تقوی، برادری، برابری و عدالت اجتماعی ایجاد شد. بعد از رحلت رسول خدا (ص) متاسفانه سرنوشت جامعه اسلامی و حکومت پیامبر (ص) بدست کسانی افتاد که نیاکانش به ضربات شمشیر اسلام نابود شده بود و خود آنها نیز که جانش را در خطر دیدن از روی اکراه و اجبار تسلیم شدن. اما به مرور زمان به فرموده حضرت علی (ع) اسلام را تسلیم خود کردند.نوشتاری که در پیش رو دارید، ابتدا مفهوم سیره و حکومت را از نظر لغت و اصطلاح مورد بررسی قرار داده و سپس بخش دوم به شرائط حاکم اسلامی، و بخش سوم به صفات و شایستگیهای اخلاقی حاکم اسلامی، بخش چهارم وظائف حاکم اسلامی را از نظر آیات و روایات و سیره پیامبر اسلام (ص) مورد بررسی قرار گرفته است.در فصل دوم، در بخش اول، به پیدایش حکومت اموی {شاخه سفیانی و مروانی} و تعریف اجمالی خلفای مروانی پرداخته شده است. در بخش دوم، مناسبات میان بنی امیه و بنی هاشم در دو مورد قبل از اسلام و بعد از اسلام مورد بررسی قرار گرفته، در فصل سوم، عملکرد جریانات فرهنگی و اجتماعی خلفای مروانی با توجه به سیره پیامبر اسلام (ص) در زمینه هایی مختلف آغاز بحران فرهنگی، بعد از رحلت رسول خدا (ص) مهمترین دلیل خلفاء بر منع احادیث پیامبر اسلام (ص) تدوین احادیث نبوی در نزد شیعیان، نقد این دلیل فرهنگ سازی جدید، بازگشایی درهای اسرائیلیات سنت قرار دادن سبحضرت علی (ع)، فضائل تراشی برای خلفاء، ساخت کعبه جدید، عقائد جدید، حرمت شکنی رسالت، برتری مقام خلافت، نقد و بررسی این عملکردها، در سیره پیامبر اسلام (ص) شخصیت حضرت علی (ع) در آیات و روایات و.. پرداخته شده است.چهارمین فصل، در زمینه عملکرد سیاسی و اقتصادی، حاکمان مروانی، در رابطه با سیاست به انزوا کشاندن اهلبیت پیامبر اسلام (ص)، برخورد با زائران امام حسین، قتل عام پیروان اهلبیت، جلوگیری از فضائل اهلبیت، اهانت به قرآن، تعصبات نژادی، بذل و بخشش بیت المال، برای دستیابی به اهداف سیاسی، عبدالملک بن مروان هنگامیکه ابن زبیر را به حرم امن الهی پناه برده بود به قتل رسانید، سرآن را همراه کیسه های زر در میان پیروانش پرتاب کرد، مصرف بیت المال برای ترویج فساد در حالیکه توده مردم به فقر شدید اقتصادی بسر می بردند برپایی جشن های بزرگ ابتذال، سرازیر شدن بیت المال در جیب شعرا، و آواز خان های فاسق، خلفاء و عاملان اموی برای دستیابی به پول و ثروت به ابتکارات جدید دست زدند و تا آنجا بر مردم فشار آوردند که تعداد زیاد از مردم از این اسلام برگشتن، سخن گفته شده است. در آخرین فصل درباره پیامدهایی مخرب این عملکردها، در سرنوشت مسلمانان اشاره شده است در پایان به نتایج بدست آمده از کل بحث اشاره شده است. والسلام