مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

تاریخ نگاری از حوزه‌های چالش برانگیز در تاریخ اسلام و در میان گروه‌ها و فرق مسلمان می‌باشد. برخی مخالفان شیعه به ویژه وهابیان در رقابت و نزاع با شیعه می‌کوشند اولا نقش شیعیان را در تاریخ نگاری اسلامی و تدوین آثار تاریخی بسیار برجسته و پررنگ نشان دهند و ثانیا راویان و مورخان شیعه را به تاریخ سازی و جعل أخبار و روایات شیعی متهم کنند.یکی از نمایندگان این تفکر، عبدالعزیز نورولی است که در کتاب اثر التشیع علی الروایات التاریخیه فی القرن الاول الهجری کوشیده تا با خدشه در ناقلان بعضی از وقایع مهم تاریخ اسلام در سده اول و برخی فضایل اهل‌بیت علیهم‌السلام به خصوص مناقب علی‌علیه‌السلام، آن حوادث و فضایل را جعلی و ساخته راویان و مورخان شیعه وانمود سازد.این پژوهش در راستای پاسخ‌گویی به برخی از شبهه‌ها و انتقادهای مخالفان انجام شده و پس از تبیین مناظرات تاریخی شیعه و سنی و با بررسی اوضاع منازعات عصر حاضر، مباحث را از دو جنبه پی گرفته است. از سویی به معرفی شماری از تاریخ نگاران و تحلیل تاریخ نگاری شیعه پرداخته شده و چنین نتیجه گرفته است که حجم و گستره تاریخ نگاری شیعه نسبت به اهل‌سنت به مراتب کم‌تر بوده و این شیعیان هستند که محتاج منابع سنی می‌باشند. از سوی دیگر به نقد کتاب پیش گفته پرداخته و آن را از حیث أسناد و منابع، روش و محتوا غیر علمی و غیر تاریخی ارزیابی کرده است.

پژوهشی تاریخی در مورد شکل‌گیری «شیعه» و تفکرات «مهدویت» از صدر اسلام تا عصر کنونی است. در این پژوهش ضمن بیان کلیاتی در زمینه نحوه فرمانروایی اعراب مسلمان از صدر اسلام و دوران نبوت پیامبر اسلام(ص)، دوران خلفا و دوران خلافت امویان، به چگونگی انتشار دین اسلام پس از فتوحات اسلام و در عصر بنی‌امیه اشاره شده و اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مسلمانان در عصر حکومت امویان تا زمان عمر بن عبدالعزیز اشاراتی صورت گرفته است. آنگاه نگارنده به چگونگی شکل‌گیری فرقه‌های مختلف مسلمان، به‌ویژه شیعیان و عقاید و فرقه‌های درونی آنان اشاره کرده و آغاز تفکرات مهدویت در انتهای حکومت امویان و آغاز حکومت عباسیان را از لحاظ تاریخی مورد کنکاش قرار داده و چگونگی رواج چنین تفکراتی در آن عصر را مورد تحقیق قرار داده است.

ترجمه ماشینی: تشیع دومین شاخه پرتعداد اسلام در جهان مدرن است که بین 130 تا 190 میلیون پیرو در سراسر جهان دارد. اسلام شیعی در حال تبدیل شدن به یک نیروی قابل توجه و تجدید حیات در سیاست معاصر، به ویژه در خاورمیانه است. این امر باعث می شود که برخورد خوب و آگاهانه با اعتقادات و اعمال معنوی اساسی آن ضروری و به موقع باشد. محمدعلی امیرمعزی یکی از برجسته‌ترین دانشمندان تاریخ و کلام شیعی است که در حال حاضر مشغول به کار است و در این مجلد دقیقاً چنین بررسی گسترده و جذابی از متون اصلی اسلام شیعی ارائه می‌کند. نویسنده با بررسی منشأ و تحولات بعدی معنویت شیعی، ماهیت عمیقاً باطنی عقایدی را آشکار می‌سازد که در شخصیت‌های ائمه اطهار (ع) به وجود آمده و با تعامل آنها بین جهان مادی و معنوی مرتبط شده است. این عقاید غالباً توسط سایر مسلمانان به عنوان غلات یا «افراطی» معرفی می‌شدند، و در نتیجه چنین انتقاداتی از درون سنت، کمتر شناخته شده‌اند و بسیار مورد سوء تفاهم قرار گرفته‌اند. علاوه بر این، پژوهش‌های غربی به پیروی از منتقدان پیشین اسلامی تمایل داشته و این مفاهیم را انحرافی و حاشیه‌ای می‌دانند. در مقابل، نویسنده نشان می‌دهد که معنویت تخیلی و خلاقانه تا چه اندازه در توسعه اسلام شیعی و همچنین در کل تمدن کلاسیک اسلامی نقش محوری داشته است. در این درمان جامع، باطنی بودن معنویت شیعی عامل اساسی در شناخت تشیع است.