مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

از جمله مسایل مورد توجه پژوهشگران در عصر حاضر، مساله سلفی گری و مبانی فکری سلفیان در جهان اسلام است. نادیده گرفتن تفاوت ماهوی سلفیان به ویژه تکفیری و جهادی با دیگر فرق و مذاهب اسلامی و پیامدهای مخرب رفتارهای نابهنجار آنان در عرصه بین الملل بر اساس رهیافت اعتقادی ایشان، ضرورت کاوش در رابطه با گونه های مختلف سلفی گری و نیز بررسی مبانی فکری آنان در حوزه های مختلف را طلب می کند. در این اثر برای نخستین بار علاوه بر طرح گونه های مختلف سلفی گری عصر حاضر، مبانی عام سلفیان،‌ همچنین مولفه های فکری سلفیان جدید با رویکرد جهادی بر اساس دلایل عقلی و نقلی مورد پذیرش اندیشمندان مسلمان عامه و خاصه، مورد نقد و بررسی عالمانه قرار گرفته است.

سپاه صحابه و لشکر جهنگوی از گروه‌های تکفیری پاکستان هستند که رویکرد خصمانه‌ای به مخالفان خود دارند و در دو سه دهه فعالیت آنان، شاهد جرم و جنایت زیادی از آنان در پاکستان هستیم. این گروه‌ها با حمایت مالی برخی از دول خلیج فارس، همچون عربستان و امارات متحده عربی، با راه انداختن جنگ‌های نیابتی، تلاش در پیشبرد اهداف شوم غرب در منطقه می‌کنند. همواره گزارش‌های متعددی از فعالیت‌های افراطی تکفیری آنان، متن رسانه‌های خبری می‌گردد. این نوشتار در آغاز به بررسی تاریخ پیدایش، افکار و عقاید، جنایات، حامیان مالی و سیاسی گروه، و در نهایت به بررسی اجمالی از گروه منشعب شده از آن، به نام «لشگر جهنگوی» پرداخته می‌شود.

ترجمه ماشینی: جنبش سوروری سازمانی است که توسط محمد بن صور زین العابدین، یک سوری از ملیت «حوران» تأسیس شد و در روزهای آغازین تشکیل آن به سازمان «اخوان المسلمین» تعلق داشت، اما پس از اختلافاتی که بین او پیش آمد، از آنها جدا شد. و رهبران این گروه در سوریه در آن زمان در نتیجه اختلاف نظرها و تمایل به تحکیم اصول جدید، در حالی که گزارش های دیگر حاکی از جدایی وی از این گروه پس از فاجعه اخوان المسلمین در دهه شصت بود که نماینده آن بود. فشارهای امنیتی بر این گروه. درست است که عربستان سعودی در مفهوم پویایی سیاسی فاقد هر گونه تشکیل حزب است، اما بخشی از دنیایی است که با جریانات فکری و نظام های فرهنگی در گردش است و به دلیل بعد بزرگ سلفی در جامعه عربستان، تشکیلات سلفی از درون جامعه به وجود آمدند. همان جریان سلفی عام با سازمان ها، اهداف و مبانی ایدئولوژیک متفاوت و در میان این جریان ها، جنبش سوروری که آمیزه ای از سلفی گری و اخوان است. شاید اولین سفر محمد صور زین العابدین به عربستان سعودی برای تدریس برخی از علوم در مدارس متوسطه به او کمک کرد تا ایده های خود را گسترش دهد، که برخی گزارش های مطبوعاتی نشان می دهد که در آن زمان در آنجا پذیرفته شده بود. محمد سرور قبل از اختلاف با اخوان المسلمین در دمشق و خروجش از سوریه به عربستان سعودی به عنوان معلم در سوریه مشغول به کار بود و در منطقه قاسم - مرکز عربستان - ساکن شد که سنگر دعوت سلفی ها، به ویژه مسلمانان به شمار می رود. شهر بریده استخدام سور در حرفه معلمی عاملی کلیدی بود که به او کمک کرد تا با شرایط منطقه آشنا شود و با فرهنگ و خلق و خوی مردم آن منطقه آشنا شد و شروع به گسترش افکار خود کرد که بسیاری از آنها حامل جهادی انقلابی بودند. فکر. برخی گزارش ها حاکی از آن است که برنامه درسی سوری حد وسطی بین سلفی گری جهادی از یک سو و سلفی گری مکتبی و اخوانی از سوی دیگر است، شاید انگیزه حضور محمد سور در عربستان سعودی این باشد که بعدها به یکی از مکان هایی تبدیل شد که اعراب چه معلم و چه کارگر و چه کسانی که برای ادای حج و عمره به ملکوت می روند به آنجا می روند. به دلیل محدودیت های امنیتی مقامات پادشاهی از یک سو و همچنین بررسی های فکری انجام شده توسط بخش بزرگی از رهبران جنبش در عربستان سعودی، مانند روشنفکران، سورریه در حال حاضر در پادشاهی سعودی رو به کاهش است. بررسی هایی که توسط عید القرنی، یکی از مهم ترین رهبران این سازمان در عربستان سعودی انجام شده است.

ترجمه ماشینی: سلفی گری جامی یکی از بارزترین جریان های سلفی است که با وفاداری فراوان، بر اساس اصل سماع و اطاعت از حاکم، به حاکمان پایبند است، شاید اولین محیطی که این جریان در آن ظاهر شد، یعنی «پادشاهی عربستان سعودی». به دکترین سلفی قدرت گسترش آن و ریشه هایی که بر آن استوار است، در گسترش افکار و اهداف خود داد.

ترجمه ماشینی: این پژوهش به رویکرد «المهدی البوعبدلی» مورخ الجزایری (1907-1992) در طرح موضوع جنبش سلفی در الجزایر می پردازد و مراحل پیدایش و توسعه آن را از قرن چهاردهم میلادی بررسی می کند. تا پایان قرن نوزدهم و آغاز قرن بیستم، چون او را نخستین روش این موضوع می‌دانند و مبانی مطالعه به او سپرده شد و بر نخستین نشانه‌های تاریخی تولد ایستاد. آن جنبش در الجزایر از طریق مطالعه خود با عنوان: عبدالرحمن الاخدری و مراحل سلفی گری در الجزایر. در مجله العسله که توسط وزارت آموزش اصلی و امور دینی الجزایر صادر شده بود، در شماره 53 سال 1978 میلادی به چاپ رسید. البوعبدلی می‌بیند که جنبش سلفی در الجزایر به‌عنوان واکنشی اصلاحی در برابر انحرافات و بدعت‌هایی که در عرفان اسلامی در مغرب میانه رخ داده بود، ظهور کرد. از این رو اختلاف میان اصلاح طلبان سلفی و مدافعان تصوف شدت گرفت. البوعبدلی متعهد بود که این جریان سلفی را در نظام تاریخی خود و مطابق با ویژگی های فرهنگ اسلامی مغرب اسلامی قرار دهد. یکی از ویژگی های آن این است که از محیط صوفیانه اهل سنت که برگرفته از فقه مالکی و عقیده اشعری است، پدید آمده است، اما از دوران جدید به دلیل تأثیری که بر سلفی گری شام داشته، به جنبشی علیه فرهنگ صوفی تبدیل شده است. به خصوص انشعاب وهابی آن. تجربه تاریخی بیهودگی تلاش برای از بین بردن تفکر صوفیانه در مغرب مرکزی را ثابت کرده است، زیرا سلفی گری الجزایر برای قرن ها با جوهر تصوف همسو بود. با توجه به اینکه پیشگامان اصلی اصلاحات سلفی در مغرب مرکزی این دوگانگی را در اظهارات و مواضع خود تجسم می بخشیدند، باید به پدیده جفت شدن سلفی گری با تصوف پرداخت. امثال: «عبد الرحمان الاخضری»، «عبدالکریم الفکون القسنطینی» و «ابو رأس الناصری المعسکری»

این رساله تحصیلی که متعاقبا با عنوان «موقفُ الرَّازي من مسائِلِ الإيمان والأسماء والأحكام - عرضٌ ونقْدٌ» به صورت کتاب چاپ شده، از موضع اندیشه سلفی و قرائت وهابیت به نقد «تفسیر کبیر» و اندیشه فخر رازی و اشاعره پرداخته است.

کتاب حاضر مصداقی از پروژه های وهابیت در ستیز با امامیه و تولید یکی از مراکز اصلی فکری وهابیت است. کتاب را باید دائرة المعارف شبهات و اتهامات تاریخی علیه مکتب اهل بیت دانست. که یا کذب و اتهام است، و یا ناروا و بصورت تحریف شده مطرح گردیده است. البته مواردی نیز نسبت داده شده که از موضع اندیشه سلفیه و وهابیت نقد شده اما از افتخارات و اختصاصات شیعه (مانند بداء، رجعت، غیبت،...) و یا مورد اتفاق یا توافق اجمالی سایر مذاهب اسلامی (توسل، شفاعت، زیارت، کرامت، اصل مهدویت و...) است. بر این کتاب نقدهای متعددی نوشته شده از جمله کتب زیر: 1- رد على کتاب أصول مذهب الشیعة الإمامیة الإثنی عشریة للقفاری؛ تالیف: عبدالقادر عبدالصمد 2- تنزیه‌الشیعه‌الاثنی عشریه عن الشبهات‌الواهیه: رد شبهات القفاری علی ‌الشیعه فی کتابه الموسوم بـ [اصول مذهب‌الشیعه‌الامامیه الاثنی‌عشريه]؛ تالیف: ابی‌طالب التجلیل 3- نقد كتاب اصول مذهب الشيعة لمؤلفه الدكتور السلفي ناصر بن عبدالله القفاري؛ در دو جلد؛ تالیف: محمد حسيني قزويني و دیگران؛ ترجمه: سیدمجتبی عصیری 4- حقيقة المهدوية و الغيبة : دراسة تأصيليّة نقديّة لشبهات الدكتور ناصر بن عبدالله القفاري في كتابه أصول مذهب الشيعة؛ تالیف: يحيى عبدالحسن دوخي 5- توحید و شرک در نگاه شیعه و وهابیت : بررسي و نقد افترائات دكتر قفاري بر مذهب شيعه؛ تالیف: احمد عابدی 6- مع الدكتور ناصر القفاري في اصول مذهبه : حول السنة و رواتها؛ تالیف: ابوالفضل اسلامي 7- سلامة القرآن من التحریف و تفنید الافتراءات على الشیعة الامامیة : عرض و نقد لآراء الدکتور ناصر بن علی القفاری، احسان الهی ظهیر، محمد مال الله و آخرین؛ تالیف: فتح الله محمدي مقالات متعددی نیز در پاسخ به مدعیات و شبهات او نگارش یافته که بعضا در الفبا موجود و قابل دسترسی است.