مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

چکیده این پژوهش به بررسی تطبیقی روایی 45 آیه‌ی اول سوره‌ی مبارکه‌ی یونس با محوریّت تفاسیر نور الثقلین والدرّ المنثور می‌پردازد که تا به حال چنین کاری در تفسیر این 45 آیه انجام نگرفته است.آنچه در این پژوهش دنبال می‌گردد بیان نقاط مشترک و همچنین مورد اختلاف بین روایات موجود در ذیل 45 آیه‌ی مذکور از این دو تفسیر می‌باشد برای این کار، مفاد ظاهری روایات، براساس کتب معتبر لغت و تفاسیر اجتهادی مهم امامیه مورد بررسی قرار گرفت و سپس با مفاد روایات مرتبط با آن، از دو تفسیر مذکور مقایسه‌ گردیده و اشتراکات و اختلافات آنها بدست آمد. این پژوهش همچنین به بیان گونه‌های مختلف روایات هر یک از این دو تفسیر که ذیل این 45 آیه آمده است می-پردازد که در این بررسی، روایات نور الثقلین بیشتر از نوع تفسیر مصداقی و باطنی است ولی روایات الدرّ‌‌ المنثور علاوه بر تفسیر مصداقی، بخش زیادی از آن، از نوع تفسیر لفظی می‌باشند.اسناد این روایات نیز از نگاه دانشمندان شیعه ـ در تفسیر نور الثقلین ـ و اهل سنّت ـ برای تفسیر الدرّ المنثور ـ مورد بررسی قرار گرفت تا میزان اعتبار و یا برخورداری آنها از آسیب‌های سندی آشکار گردد که بر این اساس بیشتر روایات مذکور از نظر سند، ضعیف می-باشند که باید مورد توجه مفسّرین قرار گیرد. رسالت دیگر این پژوهش گرد آوری آموزه‌ها و پیام‌های هدایتی موجود در 45 آیه‌ی مذکور و نیز روایات ذیل آنها، از دو تفسیر نام برده می‌باشد که بیشترین حجم پیام‌ها مربوط به آموزه‌های اعتقادی و اخلاقی تربیتی است، و آموزه‌های اجتماعی در رتبه‌ی بعد قرار دارند. کلید واژه‌ها: سوره‌ی یونس، تفسیر روایی، شیعه، اهل سنّت، گونه‌های روایات تفسیری، آسیب‌ شناسی سندی روایات-، آموزه‌های اخلاقی و تربیتی 45 آیه‌ی اول سوره‌ی مبارکه-ی یونس.

کتاب نقض از معدود منابعى است که از وضعیت تشیع در رى و قرن ششم اطلاعات منحصر به فردى در اختیار میگذارد که از طریق این کتاب مى‌توان به مشکلات فکرى و سیاسى شیعه در این قرن آگاهى یافت. همچنین این کتاب نماینده دو جریان اخبارى و اصولى‌گرى در تاریخ فکرى شیعه است. این جریانها حاصل رویکردهاى متفاوت به حدیث و اولویت دادن به عقل یا نقل است و حاوى مواردى از اختلافات کلامى میان شیعه و اشاعره است.

این کتاب در دفاع از حريم تشيّع نوشته شده است. کتاب مذکور به پاسخگویی شبهه المنار می پردازد که برای این امر از منابع مربوط به اهل سنت بهره می برد. مطالب کتاب به سه بخش تقسیم میشود از قبیل: پاسخ اجمالى به يك سرى شبهات و ايرادات، متعۀ نساء، متعۀ حج می باشد.

این پژوهش عهده دار تبیین چیستی خلیفة اللهی در قرآن و بررسی نحوه پیوند آن با امامت است. گسترده ترین آیه در زمینه استخلاف آیه 30 سوره مبارکه بقره است، خلیفة الله برترین موجودات و دارای شؤون متمایزساز از دیگران است. امامت در دیدگاه شیعه عبارت از جانشینی انبیاء و خلافتی از جانب حق تعالی در همه امور دینی و دنیایی است که با نصب الهی تعیین می شود. امامت در دیدگاه اهل سنت نوعی رهبری عمومی با هدف حراست از امور دین و دنیای مردم و جانشینی و نیابت از نبی است. از نظرگاه شیعه فرقی بین خلیفة الله قرآنی و امام نیست و رابطه منطقی بین این دو مقوله تساوی است. امام و خلیفه مورد نظر اهل سنت فقط در حوزه اجرا و خلافت و ولایت ظاهری دنیایی(که یکی از کارهای خلیفة الله است) با خلیفة الله هماهنگ است. خلیفة اللهی که ولی الله، واسطه فیض و معلم ملائکه است نمی تواند با امام مد نظر اهل سنت تطبیق داشته باشد.

درود فرستادن برپیامبر صلی الله علیه و آله و خاندان او:، از ذکرهای مهم و پراستعمالی است که در امت اسلامی، جایگاهی رفیع و بی بدیل دارد. این ذکر، درروایات اهل سنت، با عبارت های گوناگون و عمدتا به چهار صورت نقل شده که یکی از این صورت ها، مشهورتر و به نظر آنان از اعتبار بیشتری برخوردار است، ولی دامنه این اختلاف در میان شیعه کمتر است و به هر حال می توان با بررسی بیشتر در این زمینه و رفع برخی ابهامات، از این عامل به ظاهر اختلافی، در راستای وحدت جامعه اسلامی، بهره برد.

عترت ـ به عنوان یکى از ثقلین ـ نقش بسزایى در توضیح و تبیین قرآن داشته است و شمار قابل توجّهى از روایات تفسیرى معصومین : به تبیین واژگان قرآن اختصاص دارد. مفسّران مشهور اهل سنّت نقل برخى از این احادیث را وجهه همّت خود قرار داده اند. با بررسى روایات اهل بیت : معلوم مى شود که توضیحات معناشناسانه واژگان قرآن توسّط آنها از یک نوع نبوده، بلکه از ویژگیها و تنوّع خاصّى برخوردار است. این مقاله به روش توصیفى ـ کتابخانه اى، با بررسى معناشناختى واژگان قرآن در روایات تفسیرى اهل سنّت، نتیجه مى گیرد که: پاره اى از توضیحات عترت از سنخ تبیین ظاهرى و دسته اى از مقوله بیان مصداقى، در مواردى بیان تأویلى، توصیفى، توضیحى و... مى باشد که مقاله حاضر در صدد شناسى برخى از آنهاست.

چکیده : در منابع اهل سنّت، با احادیث تفسیرى اهل بیت : سه گونه برخورد شده است: 1. نقل بى طرفانه احادیث تفسیرى اهل بیت :. در این دسته، پاره اى از احادیث تفسیرى اهل بیت :، در منابع سنّى نقل شده که بى تردید پاره اى از این روایات صحیح است. 2. تحریف، تأویل و تضعیف حدیث اهل بیت :. برخى از عالمان سنّى، در امتداد سیاست خلفا در منع نشر تفسیر اهل بیت : و اعراض از ایشان، احادیث امامان اهل بیت: را کمتر روایت کرده اند و اگر گاه روایات صحیحى را از اهل بیت : در کتب خود آورده اند، آنها را تحریف و تأویل کرده اند و در تضعیف یا ردّ آنها کوشیده اند. 3. جعل حدیث در برابر احادیث ولایى. بعضى از این روایات تفسیرىِ منسوب به اهل بیت :، براى مقابله با احادیثى ساخته شده که تفسیر صحیح آیات مربوط به ولایت و عصمت و امامت اهل بیت: است.